Chitabu cha phiri cha
MAMBO GA NYAKATI
Tanga mbere
Chitabu hichi cha phiri cha Mambo ga Nyakati chaandikpwa ni muandishi iye ariyeandika chitabu cha kpwandza cha mambo ga nyakati na wachiandika wakati uho mmwenga.
Chitabu hichi chinaenderera kusemurira kula phara phosika chitabu cha Mambo ga Nyakati cha kpwandza. Chinaandzira mambo ga utawala wa mfalume Selemani hadi kufwakpwe. Chisha chinahuambira vira mbari za vurini vyolongozwa ni Jeroboamu kumuasi Rehoboamu mwana wa Selemani ariyetawala badalaye, na vira arivyotengana na ufalume wa mwakani yani Jerusalemu.
Zaidi chitabu hichi chinasemurira mambo ga utawala wa uphande wa mwakani yani Juda, ambako afalumee anji akala aaminifu kpwa Mwenyezi Mlungu, haswa kuhusu kudzengbwa kpwa nyumba ya kuvoya Mlungu hiko Jerusalemu. Mfalume Hezekiya anahewa nafwasi kulu kpwa sababu ya mabadiliko arigohenda kpwa kuuyiza ibada kpwenye nyumba ya kuvoya Mlungu wakati wa utawalawe. Piya chinasemurira vira ufalume wa Juda urivyoshindwa hipho mwaka wa magana matsano mirongo minane na sita kabila ya Jesu kuvyalwa, na atue kutsamizwa turi-turi hadi tsi ya Babeli. Masemuriri ga chitabu hichi ganasirira hipho mfalume Koreshi aripholavya ruhusa Ayahudi osi auye kpwao na akadzenge luphya nyumba ya kuvoya Mlungu yokala ikabanangbwa.
Maelezo muhimu kpwa chifupi
Utawala wa Selemani na kudzengbwa kpwa nyumba ya kuvoya Mlungu 1:1—9:31
Mbari za vurini zinadzitenga 10:1–19
Afalume a Juda 11:1—36:12
Kutekpwa kpwa Jerusalemu 36:13–23
1
Selemani anavoya ikima
(1 Afalume 3:1–15)
1 Selemani mwana wa Daudi wadziikato kahi za ufalumewe. Mwenyezi Mlungu, Mlunguwe achikala phamwenga naye na achimuhenda akale mkpwulu sana.
2 Selemani wagomba na Aiziraeli osi, akulu a vikosi vya anajeshi elufu-elufu na akulu a vikosi vya anajeshi gana-gana, aamuli na vilongozi osi a Iziraeli ambao ni vilongozi a mbari. 3 Phahi Selemani na atu osi ariokala phamwenga naye aphiya phatu pha dzulu pha ibada ko Gibioni. Hino ni kpwa sababu Hema ra Mkpwutano ra Mlungu rotengezwa ni Musa, mtumishi wa Mwenyezi Mlungu, kala ri kuko. 4 1:4 2 Samueli 6:1–17; 1 Nyakati 13:5–14; 15:25—16:1(Ela Daudi kala akaambuka na sanduku ra Mlungu kula Kiriathi-Jearimu hadi phatu ambapho kala akaritayarishira. Iye kala akarichitira hema hiko Jerusalemu.) 5 1:5 Kutsama 38:1–7Phapho hipho Gibioni piya, mbere za hema ra Mwenyezi Mlungu ndiphokala phana phatu pha kulavira sadaka pha shaba phariphotengezwa ni Bezaleli mwana wa Uri, mwana wa Huri. Ndipho Selemani na atu osi achirilunga kuko. 6 Phahi Selemani waambuka hadi phara phokala phatu pha kulavira sadaka pha shaba mbere za Mwenyezi Mlungu, phokala pha ndani ya Hema ra Mkpwutano na dzuluye achilavya sadaka za kuochwa elufu mwenga.
7 Usikuwe Mlungu achimtsembukira Selemani achimuamba, “Voya chochosi ulondacho nami ndakupha.” 8 Naye Selemani achimjibu Mlungu achimuamba, “Wamuhendera manono baba Daudi, nawe ukanihenda nkale mfalume badalaye. 9 1:9 Mwandzo 13:16; 28:14Sambi phahi, Ee Mwenyezi Mlungu, hira ahadi uriyomlaga baba Daudi itimize, mana ukanihenda nkale mfalume wa atu ario anji dza mtsanga. 10 Phahi nipha ikima na marifwa ili niweze kualongoza atu hinya. Mana ni ani awezaye kuatawala atuo ario anji chiasi hichi?” 11 Mlungu achimjibu Selemani achimuamba, “Kpwa kukala higa ndigo uchigoaza mwako moyoni nawe kukadzilondera mali, utajiri, togo, wala kukala nikuolagire avihao na hata piya kukalonda maisha mare ela ukalonda ikima na marifwa ili uweze kuatawala atu angu ambao nakuika ukale mfalume wao, 12 phahi nkakupha yo ikima na marifwa. Piya ndakupha utajiri, mali na ishima ambayo takuna mfalume wanjina ambaye kala anayo kabila uwe wala bada ya uwe takuna wanjina ndiye kala nayo dza hiyo.” 13 Hipho Selemani wauya kula mbere ya Hema ra mkpwutano, rokala phatu pha dzulu pha ibada hiko Gibioni, chisha wauya Jerusalemu ambako watawala Iziraeli.
Mali ya Selemani
(1 Afalume 10:26–29)
14 1:14 1 Afalume 4:26Selemani wakusanya magari ga kuvwehwa ni farasi na anajeshi akuhumira farasi. Magarige kala ni elufu mwenga na magana mane na anajeshi akuhumira farasi elufu kumi na mbiri ario waaika kpwenye midzi yokala achiika magari ga kuvwehwa ni farasi na anjina achikala nao hiko Jerusalemu. 15 Mfalume wahenda feza na zahabu zikale mayamaya dza mawe ko Jerusalemu. Mierezi nayo achiihenda ikale minji dza mihi ya mikuyu yokala tsi ya kugbwa. 16 1:16 Kumbukumbu 17:16Farasi a Selemani nao arehwa kula Misiri na Kue.*1:16 Kue: Dzina ranjina ra eneo ra Silisia hiko Uturuki. O ahendadzi-bishara a mfalume akpwendaagula kula Kue. 17 Bei ya gari mwenga ra kuvwehwa ni farasi kala ni vipande magana sita vya feza ko Misiri. Na farasi mmwenga kala ni vipande gana mwenga na mirongo mitsano vya feza. Chisha hinyo ahendadzi-bishara a mfalume kala achiaguzira afalume osi a Ahiti na a Aaramu.