22
Malagizo kuhusu mifugo
na vitu vyanjina
Tsona Mwenyezi Mlungu achienderera kugomba na Musa achiamba, “Mutu achigbwirwa akaiya ngʼombe, au ngʼondzi, au mbuzi na akaitsindza au akaiguza, ni ariphe ngʼombe tsano badala ya mwenga, napho ni ngʼondzi, ni ariphe mangʼondzi mane badala ya mwenga.
2-4 “Ela ye muivi achigbwirwa naye ye nyama, andaripha kano mbiri. Napho ni ngʼombe, ni ariphe ngʼombe mbiri, napho ni ngʼondzi ni ariphe mangʼondzi mairi, na ichikala ni punda andaripha punda airi. Muivi achigbwirwa ni ariphe, na achikala kana cha kuripha, naaguzwe kama mtumwa na hizo pesa ziriphe hiro deni. Mutu achigbwirwa anavundza nyumba ya myawe usiku na achipigbwa achiolagbwa, hiye muolagi kana makosa. Ela mutu achigbwira muivi na mutsi halafu amuolage ana makosa na andaisabiwa kama muolagi.
“Mutu achendarisa mundani au kpwenye munda wa mizabibu halafu hinyo nyama amenye mundani mwa myawe, andaripha hasara yosi ndiyokala akamtiya hiye myawe. Andatsambula vitu vinono zaidi vya mwakpwe mundani kulengana na vitu chivyoriwa, amuphe hiye myawe.
“Mutu achitiya moho mwakpwe mundani, nao ugbwize munda wa jiraniwe uoche mtsere ambao uchere mundani, au chiofungbwa mabutsa-mabutsa, hiye achiyegbwiza moho ni ariphe hivyo vitu ndivyokala vikaphya.
“Mutu achimupha myawe pesa au vitu aikirweto, halafu hizo pesa au hivyo vitu viiywe, hiye muivi achigbwirwa au achimanyikana, andaripha kano mbiri ya vitu hivyo. Ela ichikala hiye muivi kagbwirirwe na kamanyikanire, hiye muiki naaphiye hata mbere za Mlungu na alaphe kukala kakahusika kahi za wivi hinyo. Tsona atu airi achiheha kuhusu chitu, ikale ni ngʼombe, punda, ngʼondzi, nguwo, au chitu chochosi chirichoangamika, ambapho chila mmwenga wao anaamba nchakpwe, ahaleni muarehe mbere za Mlungu. Iye ndiyehukumiwa ni Mlungu kukala ndiye wa handzo andamripha iye myawe kano mbiri ya hicho chitu.
10 “Mutu achimfugira myawe mfugo wowosi ikale ni punda, ngʼondzi, au ngʼombe halafu mfugo hura ufwe, au ulumizwe phatu, au uiywe bila kuonewa ni mutu yeyesi, 11 hiye mfugi ni aphirikpwe mbere za Mwenyezi Mlungu akaape kukala iyo mali ya myawe kayaiguta, na hiye mwenye mali naatosheke na asitake kuriphiwa. 12 Ela hiye nyama achiiywa kula hiko kpwakpwe, naamriphe iye mwenye. 13 Napho achagbwirwa na akaolagbwa ni nyama a tsakani, naamuhale amrehe dza ushaidi, na asiriphe chochosi. 14 Mutu achimvoya myawe nyama akamuhendere kazi, halafu hiye nyama arumire phatu au afwe kuno mwenye kapho, hiye mvoyi ni amriphe myawe. 15 Ela napho wakati hiye nyama analumira au anafwa mwenye kala a phapho, hiye mvoyi kandaripha chochosi. Na ichikala kala akahenda kukodishwa, hiye mvoyi andaripha pesa za kukodisha macheye.”
Malagizo kuhusu atu
alondwavyo kusagala
16  22:16 Kumbukumbu 22:28–29“Mutu achimrusa msichana ambaye kadzangbwelólwa na achimchenga-chenga hata achikala naye, naamlavire mali na amlóle. 17 Ela ichikala ise wa msichana kataki tsetsetse mwanawe alólwe ni hiye, hiye mlume naaisabu mali ya msichana amuphe ise. 18  22:18 Kumbukumbu 18:10–11Musiriche mchetu mtsai akakala moyo bii. 19  22:19 Alawi 18:23; 20:15–16; Kumbukumbu 27:21Mutu yeyesi ndiyelala nyama, ni aolagbwe. 20  22:20 Kumbukumbu 17:2–7Mutu yeyesi ndiyemlavira sadaka mlungu wanjina isiphokala Mwenyezi Mlungu ni aolagbwe. 21  22:21 Kutsama 23:9; Alawi 19:33–34; Kumbukumbu 24:17–18; 27:19Musiahendere mai ajeni, wala kuaonera, mana mwimwi namwi mwakala ajeni kpwenye tsi ya Misiri. 22 Usimuhendere mai gungu au mwanachiya. 23 Mchiahendera mai gogosi na achiniririra kuhusu munagoahendera nindaphundza chiriro chao, 24 nindatsukirwa na nikuolageni kpwa upanga, ili achetu enu nao akale magungu na ana enu nao akale anachiya. 25  22:25 Alawi 25:35–38; Kumbukumbu 15:7–11; 23:19–20Uchimuaphasa mchiya kahi za atu angu, muaphase kare tu, wala usimtake fwaida dza vira aguzi a pesa ahendavyo. 26  22:26 Kumbukumbu 24:10–13Uchihala nguwo ya myao ikale mzamana, lazima umuuyizire kabila dzuwa kutswa. 27 Mana kana nguwo yanjina ya kudzibwiningiza hata ni iyo bahi, na usiphomuuyizira andadzibwiningizani? Manya kukala achiniririra kpwa sababu ukasala na nguwoye, nindamphundza kpwa sababu mimi ni Mlungu wa mbazi. 28  22:28 Mahendo 23:5Usimkufuru Mlungu, wala kumlani mtawala wa atuo. 29 Msihende vwende kunilavira mtalo wangu kahi za mavuno genu, na uchi wenu wa zabibu. Tsona mundanipha ana enu a mwandzo alume. 30 Na chila mwana ngʼombe wa kpwandza mlume, au mwana ngʼondzi, achivyalwa mricheni na nine sabaa mwenga, ela siku ya nane ichifika nlavirani. 31  22:31 Alawi 17:15Mwimwi mundakala atu angu atakatifu, kpwa hivyo, msirye kabisa nyama chiyeolagbwa ni nyama wa vuweni, nyama dza hinyo mundaatsuphira madiya.

22:16 22:16 Kumbukumbu 22:28–29

22:18 22:18 Kumbukumbu 18:10–11

22:19 22:19 Alawi 18:23; 20:15–16; Kumbukumbu 27:21

22:20 22:20 Kumbukumbu 17:2–7

22:21 22:21 Kutsama 23:9; Alawi 19:33–34; Kumbukumbu 24:17–18; 27:19

22:25 22:25 Alawi 25:35–38; Kumbukumbu 15:7–11; 23:19–20

22:26 22:26 Kumbukumbu 24:10–13

22:28 22:28 Mahendo 23:5

22:31 22:31 Alawi 17:15