12
Jesu anaonya kuhusu unafiki
(Mathayo 10:26–27)
12:1 Mathayo 16:6; Mariko 8:15Wakati hinyo-hinyo, atu aodzazana maelufu na maelufu hata ichikala anasukumana. Phahi, Jesu wagomba na anafundzie kpwandza, achiaambira, “Dzimanyirireni na unafiki wa Mafarisayo, ambao ni dza hamira, ambayo ni ko kudzikarya kpwao. 12:2 Mariko 4:22; Luka 8:17Takuna chochosi chofwitsika ambacho tachindamanyikana wazi, wala takuna dzambo ra siri ambaro tarindamanyikana. Phahi, gosi mgombago jizani gandasikirwa mutsi, na gosi mgombago pokopoko chumbani, gandatangazwa mbere za atu.
Muogopheni Mlungu macheye
(Mathayo 10:28–31)
“Asena angu, nakuambirani, msiogophe atu aolagao miri bahi, na badaye taana ranjina rorosi ariwezaro. Ela nindakuambirani wa kumuogopha: Muogopheni iye ambaye bada kuolaga mwiri, ana uwezo wa kuuhala na akautsupha mohoni. Ehe, nakuambirani kpweli, muogopheni iye! Mnamanya kala mberya atsano anaguzwa rahisi, ela taphana hata mmwenga ambaye Mlungu anaweza kumyala. Hata nyere zenu za vitswani zosi Mlungu anazimanya isabuye. Phahi, msiogophe, mana mwimwi muna samani zaidi kuriko mberya anji!
Kumkubali ama kumkahala Jesu
(Mathayo 10:32–33; 12:32; 10:19–20)
“Tsona nakuambirani, yeyesi ndiyedzimanyisa wazi mbere za atu kala ni mfuasi wangu, nami Mutu Yela Mlunguni nindamkubali mbere za malaika a Mlungu. Ela ndiyenitsamalala mbere za atu, andatsamalalwa mbere za malaika a Mlungu. 10  12:10 Mathayo 12:32; Mariko 3:29Atu osi ndiogomba maneno kunipinga mimi Mutu Yela Mlunguni andaswamehewa, ela yeyesi ndiyekufuru Roho Mtakatifu, kandaswamehewa bii!
11  12:11 Mathayo 10:19–20; Mariko 13:11; Luka 21:14–15“Mchiphirikpwa masinagogini ama kpwa atawala kushitakiwa, msitangetange ndivyokpwendadzikanira ama ndivyogomba, 12 kpwa mana phapho hipho Roho Mtakatifu andakufundzani maneno ambago ni mugombe.”
Ndarira ya tajiri mzuzu
13 Alafu mutu mmwenga pho kundini wamuamba Jesu, “Mwalimu, muambire mwenehu aniganyire urisi wa baba nami.” 14 Jesu achimuamba, “Msena wangu, ni ani yenitsambula nikale muamuli wenu ama mutu wa kukuganyirani urisi?” 15 Chisha achiamba, “Dzimanyirireni! Dziepusheni na chila aina ya tamaa. Mana maisha ga mutu tagakala kamili kpwa unji wa mali arizo nazo.”
16 Chisha achiatsuphira ndarira, achiamba, “Kpwahenda tajiri mmwenga ambaye mundawe wavyala sana. 17 Yuya tajiri waaza rohoni, ‘Nihendedze mino? Mana sina phatu pha kuika mavuno gangu. 18 Ndahenda hivi: Nindabomola vitsaga vyangu vyosi na nidzenge vyanjina vikulu zaidi, alafu mavuno gangu gosi nigatiye himo na vitu vyangu vyanjina. 19 Nchimala kuhenda vivyo niambire roho yangu, una vitu vinji vya akiba vya kuhumira miaka na miaka. Sambi oya, urye, unwe na ustarehe.’ 20 Ela Mlungu achimuamba, ‘U mpumbavu uwe! Rero usiku undafwa. Sambi, vyo vitu vyodziikira akiba, vindakala vya ani?’ ” 21 Jesu achimarigiza kuamba, “Hivyo ndivyo ndivyokala mutu adziikiraye mali ya akiba, ela maishage tagamhamira Mlungu.”
Mkuluphireni Mlungu
(Mathayo 6:25–34)
22 Alafu Jesu waambira anafundzie achiamba, “Phahi, nakuambirani, msihende wasiwasi kuhusu maisha genu, kala mundaryani, wala kuhusu miri yenu mundavwalani. 23 Kpwa mana maisha ni muhimu kuriko chakurya, na mwiri ni muhimu kuriko nguwo. 24 Hebu lolani makunguru. Tagaphanda wala tagavuna, tsona tagana vitsaga wala tagaika akiba, ela Mlungu anagarisa. Dze, mwino si mu a samani kulu kuriko nyama a mapha? 25 Ni ani awezaye kudzienjerezera maisha kpwa kuhenda wasiwasi, hata dzagbwe ni dzisaa dzimwenga tu? 26 Sambi, ichikala neno dide dza hiri tamriweza, kpwa utu wani munadzitiya wasiwasi wa higo mambo ganjina?
27  12:27 1 Afalume 10:4–7; 2 Nyakati 9:3–6“Lolani maruwa gameravyo. Tagahenda kazi wala tagashona nguwo, ela nakuambirani, hata Mfalume Selemani mwenye na utajiriwe wosi, kayapambwa vinono dza ruwa mwengarapho. 28 Ee, mwi atu mukuluphirao chidide mwi! Ichikala Mlungu anaweza kupamba nyasi, ambazo rero munaziona na muhondo zinatiywa moho, dze si zaidi andakuvwikani mwi? 29 Phahi, msitangetange kala mundaryani, wala mundanwani, msihende wasiwasi kuhusu mambo gago. 30 Mana gosi higo ni kuendzwa ni atu osi asiommanya Mlungu, ela Sowe yenu ariye mlunguni anamanya mnalonda vitu hivyo. 31 Phahi, dzilavyeni kpwa Mlungu Mfalume wenu, na go ganjina andakuenjerezani.
Utajiri wa mlunguni
(Mathayo 6:19–21)
32 “Mwi afuasi angu mu chikundi chidide, ela msiogophe, mana Sowe Yenu Mlungu anaonato kukutawalani na kukurindani. 33 Guzani mali zenu na zo pesa muaphe achiya. Namwi kpwa kuhenda vivyo, mundakala munadziikira akiba ko mlunguni, ambako taisira. Mana kuko, muivi kaweza kuisengerera, na adudu taaweza kubananga vitu. 34 Mana hipho uikapho akibayo ndipho ambapho rohoyo inalonda ikale.”
Dzimanyirireni na mkale tayari
wakati wowosi
35  12:35 Mathayo 25:1–13Alafu Jesu waamba, “Kalani tayari kuhumika, na muase taa zenu tayari tayari. 36  12:36 Mariko 13:34–36Mkale avi mu atumishi amgodzao tajiri wao edze kula harusini, ili achitsoloka na kupiga hodi, amvugurire mryango mara mwenga. 37 Baha hinyo atumishi ndiokpwedzakutwa matso ni tajiri wao. Nakuambirani kpweli, iye mwenye andavwala nguwo za kazi, aakaribishe na aandaze chakurya. 38 Baha hinyo atumishi ndiokpwedzakutwa tayari ni tajiri wao, hata achedza usiku wa manane au pepho za kucha. 39  12:39 Mathayo 24:43–44Ela mmanye: Kalapho mchina-nyumba anamanya saa edzerayo muivi, kpwa kpweli kangekubali nyumbaye ivundzwe. 40 Namwi piya ni lazima mkale tayari, kpwa sababu tammanya saa ndizokpwedzera mimi, Mutu Yela Mlunguni.”
Mtumishi muaminifu
na asiye muaminifu
(Mathayo 24:45–51)
41 Alafu Petero wamuuza Jesu, “Bwana, huno mfwano uchiohuambira, unauhusu swiswi bahi hebu ni unahusu atu osi?”
42 Jesu achimuamba, “Kalani dza mtumishi muaminifu na wa marifwa, ambaye tajiriwe nkumupha kazi ya kuimirira nyumbaye na kuapha atumishi ayae chakurya wakati unaofwaha. 43 Ni baha hiye mtumishi ambaye siku tajiriwe achedza, andakutwa anahenda hivyo. 44 Nami nakuambirani kpweli, tajiriwe andamuhenda muimirizi wa malize zosi. 45 Ela yuya mtumishi achiamba, ‘Tajiri wangu kedza sambi,’ naye aandze kupiga atumishi ayae, alume kpwa achetu, na kurya, kunwa na kulewa. 46 Phahi yuya tajiriwe ndiphouya siku asiyomtarajiya na saa asiyoimanya, andamtiya adabu vibaya sana, na andamuika kundi ra atu asiomkuluphira Mlungu.
47 “Mtumishi ambaye anamanya tajiriwe alondavyo, ela kadzitayarisha wala kahenda alondavyo tajiriwe, andapigbwa vibaya sana. 48 Ela mtumishi ambaye kamanya tajiriwe alondavyo, achihenda mambo ambago ni atiywe adabu, phahi, andapigbwa chidide. Chila ariyehewa chinji, andaiswa chinji, chiasi ndichohewa mutu ndicho ndichoiswa.”
Atu taandakubaliana kuhusu Jesu
(Mathayo 10:34–36)
49 Jesu waenderera kuaambira atu, “Nákpwedzaasa moho duniani wa kutakasa atu ndionikuluphira na kuangamiza atu asionikuluphira. Nami naaza ukale unaaka kare! 50  12:50 Mariko 10:38Nákpwedzagaya na kuolagbwa, na nina tabu kulu hadi mambo higa ndiphokamilika! 51 Munaona nákpwedzahenda atu aelewane himu duniani? Aa, nakuambirani kpwedza kpwangu kundahenda atu aganyane. 52 Hangu sambi, atu a nyumba mwenga andakala na maoni tafwauti-tafwauti kunihusu; anjina andanipinga na anjina andanikubali. 53  12:53 Mika 7:6Kpwa mfwano, baba andakala na maoni tafwauti na mwanawe wa chilume, naye mwana wa chilume andakala na maoni tafwauti na ise. Mayo andakala na maoni tafwauti na mwanawe wa chichetu, naye mwana wa chichetu andakala na maoni tafwauti na nine. Mayovyala andakala na maoni tafwauti na mkpwaza-mwanawe, naye mkpwaza-mwana andakala na maoni tafwauti na nine-vyala.”
Kumanya minga
(Mathayo 16:2–3)
54 Jesu waambira atu, “Mchiona ingu rikakunga mtswerero wa dzuwa, mara mwenga mkuamba, ‘Kundanya mvula,’ na kpweli mvula nkunya. 55 Na mchiona phuto rinapiga kula mwakani, mkuamba, ‘Kundahenda dzoho,’ na kpweli nkuhenda dzoho. 56 Anafiki mwi! Kumbavi munaweza kumanya hali ya hewa kpwa kulola dunia na mlunguni kurivyo. Mbona tamuweza kumanya mambo ganagohendeka wakati hurio nao?”
Phahana na mdenio mapema
(Mathayo 5:25–26)
57 Alafu Jesu waamba, “Kpwa utu wani tamtsambula ra sawa? 58 Mutu achikala anakuphirika kotini, henda chadi murye suluhu mo njirani, asedze akakuguruta hata kpwa muamuli, naye muamuli akakulavya kpwa asikari, nao asikari akakutiya jela. 59 Nami nakuambirani wazi, kundatuluka hadi uriphe faini yosi tsetsetse.”

12:1 12:1 Mathayo 16:6; Mariko 8:15

12:2 12:2 Mariko 4:22; Luka 8:17

12:10 12:10 Mathayo 12:32; Mariko 3:29

12:11 12:11 Mathayo 10:19–20; Mariko 13:11; Luka 21:14–15

12:27 12:27 1 Afalume 10:4–7; 2 Nyakati 9:3–6

12:35 12:35 Mathayo 25:1–13

12:36 12:36 Mariko 13:34–36

12:39 12:39 Mathayo 24:43–44

12:50 12:50 Mariko 10:38

12:53 12:53 Mika 7:6