ጌሻ ማጻፋ ሉቃሳ ምሽራቹዋ 1

ሉቃስ ጻፌዳ

ምሽራቹዋ ቃላ

ገሉዋ

ሉቃስ ጻፌዳ ምሽራቹ፥ የሱሳ ኮይሮ ያናዋ ያገት ናባቱዋን አባይ ኦደቴዳዋ፥ ዳሮ ዎድያፐ ናገቴዳ ህዶታዉ ሁጰ ግዴዳዌ፥ እስራኤልያ አሳይ ናጊደ ደእያ ጾሳን ኦከቴዳዌ፥ አሳ ዘረꬃ ኡባ አሽያዋ ግድያዋ ቆንጭሴ። የሱስ ጾሳ አዉዋፐ ህዬሳቶ ምሽራቹዋ ቃላ ኦዳናዉ ኪተቴዳዋ ግድያዋነ ሀ ምሽራቹዋ ቃላይ አሳዉ ደእያ ዱማ ዱማ መቱዋ ቃርያ ዎልቃ ኦይቄዳዋ ግድያዋ ሉቃስ ኦዴ። ሉቃሳ ምሽራቹዋ ቃላ ግዶን፥ የሱሳ ዩሳባ ኦድያ ኮይሮ ሸምፓቱዋንነ ቃይካ የሱስ ሳሉዋ ፑደ ከሴዳዋ ኦድያ ዉርሰꬃ ሸምፓቱዋን ሎይꬂደ፥ ኦደቴዳዌ ናሸቻባ። የሱስ ሳሉዋ ከሴዳዋፐ ጉይያን አማኑዋባይ ዋን ድጬደንቶነ ዋን አኬደንቶ ኦድያ ታርክያ ሀ ማጻፋ ጻፌዳ ብታኒ የሱስ ኪቴዳዋንቱ ኦሱዋ ማጻፋን ኦዴዳ።

ኪታንቻቱዋ የꬃባይ፥ የሱስ የለቴዳ ዎደ ዉድያ ሄምያዋንቱ ቢደ በኤዳዋ ኦድያ ታርኪ፥ የሱስ ናአተꬃን ደኢደ ጌሻ ጎልያ ቤዳባይ፥ ቃረታንቻ ሳምራውያነ ባዪደ ቤቴዳ ናኣ ታርኪ ሉቃሳ ምሽራቹዋ ጻላላን ቤትያዋንታ። ሀ ምሽራቹዋ ቃላ ግዶን ሀ ጋጻፐ ህን ጋጻ ጋካናዉ ሁጰ ግዲደ ጼለቴዳባይ ዎሳባ፥ ጌሻ አያናባ፥ የሱሳ ኦሱዋ ግዶን ማጫ አሳዉ ደእያ ሳባነ ጾሳይ ናጋራ አቶ ያግያባ።

ሸምፓቱዋ ኡባቶ እመቴዳ ቃንꬃ ቆፋቱዋ

ገሉዋ 1:1-4

ጻማቅያ ዮሃንሳነ የሱሳ የለታ 1:5—2:52

ጻማቅያ ዮሃንሳ ኦሱዋ 3:1-20

የሱሳ ጽንቃታነ ፓጭያ 3:21—4:13

የሱስ ኦሱዋ ጋሊላን ዶሞዋ 4:14—9:50

የሱስ ጋሊላፐ የሩሳላመ ቦዋ 9:51—19:27

የሩሳላመንነ እዝ ዩሹዋን የሱሳ ዉርሰꬃ ሳምንታ 19:28—23:56

ጎዳ የሱሳ ደንዱዋ፥ ቆንጨꬃነ ሳሉዋ ቡሳ 24:1-53

1-4 ቦንቼቴዳ ቶፍሎሳ፥ ኮይሮ ባረንቱ አይፍያን በኤዳዋንቱነ ባረንቱ ቃላን ማርካቴዳዋንቱ ኑዉ ኦዴድኖ። ጻፈቴዳ የዉዋ ታ ባጋን ኡባ ጻጱዋፐ ብዳ ጼሎዋፐ ጉየ፥ ታርክያ ማራ ናጌዳ ኦግያን ነዉ ጻፋናዉ ሎአ ግዴዳዌ ታዉ ቤቴዳ።

ጻማቅያ ዮሃንሳ የለታይ ኮይሮ ኦደቴዳ

5 ይሁዳ ጋድያ ካትያ ሄሮድሳ ዎድያን፥ * አብያ ቄሳተꬃ ኦሱዋ ባጋፐ ግዴዳ ዛካራሳ ጌተትያ እት ቄሳይ ደኤ። ማቻታካ ኤልሳቤጾ ጌተትያ አሮነ ያራፐ የለቴዳዉኖ። 6 ላአቱካ ጎዳ አዛዙዋነ ሴራ ዳርሲደ ናግያዋንታነ ካꬌ ባንታን ጾሳ ስንꬃን ደእያ ጽላቱዋ። 7 ግዶፐ አትን ኤልሳቤጻ ማንꬃ ግዶ ድራዉ፥ የሉ ኡንቱንቶ ባዋ። ላአቱካ ላይꬃ ሱጌዳዋንታ።

8 እት ጋላስ ዛካራስ ባረ ባጋ ካላን ጾሳ ስንꬃን ቄሳተꬃን ኦꬅያ ዎደ፥ 9 ባረ ቄሳተꬃ ዎጋ ዶያዳን ጌሻ ጎልያ ገሊደ እጻና ጩውሱዋ † ሳማይ አ ጋኬዳ። 10 እጻናይ ጩውያ ዎደ አሳይ ኡባይ ካረን ኤቂደ ዎስ ደኤ።

11 ጎዳ ኪታንቻይ እጻና ያርሹዋ ሳፐ ኡሸቻና ኤቂደ አዉ ቤቴዳ። 12 ዛካራስካ በኤዳ ዎደ ዳጋሚደ ያሻን ምተቴዳ። 13 ኪታንቻይካ ቃይ ያጌዳ፥ “ዛካራሳ፥ ያዮፓ፤ ነ ዎሳይ ስሰቴዳ፥ ነ ማቻታ ኤልሳቤጻ አቱማ ናኣ የላናዉኑ። 14 አ የለታን ናሸታይነ እሻሉ ነዉ ሀናናዋ፤ ጮራቱካ እ የለቶ ድራዉ ሀሹ ጋናዋንታ፤ 15 እካ ጎዳ ስንꬃን ዳራ ግዳናዋ። ማꬆይያ ዎይንያ ኡሻ ግዶ ሀራ ማꬆይያ ኡሻ አይነ ኡሸና፤ ባረ ዳይ ኡሉዋን ደእሽን አያና ጌሻይ አን ኩማናዋ።

16 “እስራኤልያ አሳቱዋፐካ ጮራቱዋ ኡንቱንቱ ጎዳ ጾሳኮ፥ እ ዛራናዋ። 17 እካ ጊገና አሳ ጎዳዉ ጊግሳናዉ፥ አዎቱዋ ዎዛና ናናቱዋኮ፥ አዛዘተናዋንታካ ጽሎተꬃ ኤራኮ ዛራናዉ፥ ኤላሳ ‡ አያናንነ ዎልቃን ጎዳፐ ስንꬃና ቤ።”

18 ዛካራስካ ኪታንቻ፥ “ታን ጭማድ፥ ታማቻታካ ባረ ላይꬃን ሱጌዳዉኖ፥ ሀዋ ታን አያን ኤራንታ?” ጌዳ።

19 ኪታንቻይካ ዛሪደ፥ “ታን ጾሳ ስንꬃን ኤቂያ ጋብሬላ፤ ሀዋ ምሽራቹዋ ነዉ ኦዳናዉ ኔኮ ኪተታድ፤ 20 ሄኮ ሄ ዎድያን ሀናና ታ ቃላ ነ አማናቤና ድራዉ፥ ሀ የዉ ሀናና ጋላሳይ ጋካናዉ ኔን ዱደ ግዳናሳ፤ ሃሳያናዉካ ዳንዳያካ” ጌዳ።

21 ሄ ዎደ አሳይ፥ ዛካራስ ጌሻ ጎልያፐ ከሰናን አያዉ ጋምኤደንቶ ማላለቲደ ናጊኖ። 22 ከሴዳ ዎድያንካ ሃሳያናዉ ዳንዳይቤና፤ ጌሻ ጎልያን ሳፃ እ በኤዳዋ አኬኬድኖ፤ እካ ሃሳያናዉ ዳንዳይቤናዋ ጾርስ በሲደ፥ ዱደ ግዲደ ደኤዳ።

23 ዛካራስካ ባረ ኦሱዋ ዎድያ ዉርሶ ዎደ፥ ባረ ጎለ ስሜዳ። 24 ሄዋፐ ጉይያን አ ማቻታ ኤልሳቤጻ ሻሃራደ እቼሹ አገና ባረና ገንꬃዱ። 25 ኤልሳቤጻካ፥ “ታ ቶሽያ አሳ ግዶፐ ድጋናዉ § ጎዳይ ባረ ማሮተꬃን ታና ጼሎ ዎደ፥ ሀዋዳን ታዉ ኦꬄዳ” ጋዱ።

የሱሳ የለታይ ካሰቲደ ኦደቴዳ

26 ኡሱፑንꬃ አገናን ጾሳ ኪታንቻ ጋብሬል ጋሊላ ጋድያን ናዝሬተ ካታማ 27 ዳዊታ ያራፐ ግዴዳ ዮሴፎ ጌተትያ ብታነዉ ኦሸታ ቃሸቴዳ ዎዶራትኮ ጾሳ ማታፐ ኪተቴዳ፤ ዎዶራት ሱንꬃይካ ማይራሞ ጌተቴ። 28 ኪታንቻይካ ማይራምኮ ዪደ፥ “ዳርሳደ ዶሰታዉኔ፥ ሳሮተꬃይ ነዉ ግዶ፤ ጎዳይካ ኔናና ጋꬆ ደኤ፤ ኔንካ ማጫዋንቱ ግዶን አንጀቴዳዉኖ”* ያጌዳ።

29 ማይራማካ አ ሃሳያፐ ደንዶዋን ዳርሳ ዳጋማደ፥ “ሀዌ አያ ማላ ሳሮታ ግዳኔ” ጋደ የዉዋ ቆፓዱ። 30 ኪታንቻይ እዞ፥ “ሀነ ማይራሜ፥ ጾሳ ማታን ሳባ ደማዳ ያዮፓ። 31 ኔን ሻሃራደ፥ አቱማ ናኣ የላናሳ፤ አ ሱንꬃካ የሱሳ ጋናሳ። 32 እካ ዳራ ግዳናዋ፤ ኡባፐ ꬎቃ ጾሳ ናኣ ጌተታና፤ ጎዳ ጾሳይ አ አቡ ዳዊታ ካዉተꬃ ኦይድያ አዉ እማናዋ። 33 እካ ያቆባ ጎለን መꬍናዉ ካዉታናዋ፤ አ ካዉተꬃዉካ ዉርሰꬃይ ባዋ” ያጌዳ።

34 ማይራማካ ኪታንቻ፥ “ታን ዎዶራቶ ግዶ ድራዉ፥ ሀዌ ዎት ሀናናዌ?” ያጋዱ።

35 ኪታንቻይካ ዛሪደ እዝዉ፥ “አያና ጌሻይ ነ ቦላ ያናዋ፤ ꬎቃ ጾሳ ዎልቃይ ኔናን ሸምፓናዋ። ሄዋ ድራዉ፥ ኔፐ የለትያዌ ጌሻ ጾሳ ናኣ ጌተታና። 36 ነ ዳባታ ኤልሳቤጻ ባረ ጭማተꬃ ዎድያን አቱማ ናኣ ሻሃራዱ። ማንꬃ ጌተቴዳዉና ኤልሳቤጻ ሻሃሮደፐ ኡሱፑንꬃ አገና ኦይቃዱ። 37 ጾሳ ጾንያ የዉ ባዋ” ያጌዳ።

38 ማይራማካ፥ “ታን ጎዳ አይላቶ፤ ኔን ጎዋዳን ሀኖ” ጋዱ። ሄዋፐ ጉይያን ኪታንቻይ እዝ ማታፐ ቤዳ።

ማይራማካ ኤልሳቤጾ ኦቻናዉ ባዱ

39 ማይራማካ ሄ አገና ግዶን ደንዳደ ክል ዞዘትያ ይሁዳ ጋደን ደእያ እት ካታማ ኤሌላ ከሳዱ። 40 ዛካራሳ ጎለ ገላደ ኤልሳቤጾ ሳሮታዱ። 41 ኤልሳቤጻካ ማይራም ሳሮታ ስሴዳ ዎደ፥ እዝ ኡሉዋን ደእያ ሻሃራይ ጉፔዳ፤ ኤልሳቤጻካ አያና ጌሻን ኩማዱ። 42 ባረ ኮሻካ ꬎቁ ኦꬃደ፥ “ኔን ማጫዋንቱ ግዶፐ አንጀቴዳዉኖ። ኔፐ የለትያዌካ አንጀቶዋ። 43 ኔን ታ ጎዳ ዳያ ታኮ ያናዉ ታን ኦኔ? 44 ሄኮ ነ ሳሮታ ኮሻይ ታ ሀይꬃን ስሰቴዳ ዎደ፥ ታ ኡሉዋን ደእያ ሻሃራይ ናሸቻን ጉፔዳ። 45 ጎዳይ ፖለቴ ጊደ እዝዉ ኦዴዳዋ አማኔዳዉና እዛ አንጀቴዳዉኖ” ያጋዱ።

ማይራም ጋላታ የꬃ

(1:46-53)

46 ማይራማካ፥

“ታ ሸምፓታ ታ ጎዳ ቦንቻዉ፥

47 ታ አያናይካ ታ ጾሳ፥ ታ ꬋልያን፥

ሎይꬃ ናሸታዉ።

48 እካ ባረ አይላት ቶሽያ ጼሌዳ።

ሀቼፐ ዶሚደ የለታይ ኡባይ

አንጀቴዳዉኔ ጊኖ።

49 ዎልቃማ ግዴዳ እ፥

ዳሮ የዉዋ ታዉ ኦꬄዳ፤

አ ሱንꬃይካ ጌሻ።

50 አ ማሮታይ ያይያዋንቶ፥

የለታፐ የለታይ ጋካናዉ ደኤ።

51 ባረ ዎልቃን ምኖ ኪታ ኪተቴዳ፤

ባረንቱ ዎዛና ቆፋን ኦቶረትያዋንታ፥

ላሌዳ።

52 ሞድያዋንታ ካዉተꬃ ማታ ኦይድያፐ ዎꬄዳ፤

አሽካቱዋካ ቃይ ꬎቁ ꬎቁ ኦꬄዳ።

53 ኮሻቴዳዋንታ ሎኦ የዉዋን ካልሴዳ፤

ዱራቱዋ ቃይ መላ የደርሴዳ።

54 ባረ ማሮተꬃ ቆፒደ፥

ባረ አይልያ እስራኤልያ ማዴዳ።

55 ኑ አዋቶ እ ኦዴዳዋዳን፥

አብራሃመዉነ አ ያራዉ ጌዳዋ፥

መꬍናዉ ናጋና ድራሳ”

ያጋዱ።

56 ማይራማካ ሄዙ አገና ኬና ኤልሳቤጽ ማታን ጋምኦዋፐ ጉይያን ባረ ጎለ ስማዱ።

ጻማቅያ ዮሃንሳ የለታ

57 ኤልሳቤጽዉካ የልያ ዎዲ ጋክና፥ አቱማ ናኣ የላዱ። 58 እዝ ሾራቱነ እዝ ዳቦ ግዴዳዋንቱ፥ ጎዳይ ማሮተꬃ እዝዉ ኦꬄዳዋ ስሲደ እዝና እትፐ ናሸቴድኖ።

59 ሆስፑንꬃ ጋላሳን ናኣ ቃጻራናዉ ዬድኖ፤ አ፥ አዉዋ ሱንꬃን ዛካራሳ ጊደ ሱንꬃናዉ ኮዬድኖ። 60 አ ዳያ ቃይ፥ “ሀነና፥ ዮሃንሳ ጌተታናዉ ኮሼ” ያጋዱ።

61 ኡንቱንቱካ እዞ፥ “ነ ዳባቱዋፐ ሀቼ ጋካናዉ እቱካ ሀ ሱንꬃን ጼሰትቤና” ያጌድኖ።

62 አ አባ፥ ኦና ግያ ሱንꬃን ጼገታናዉ ኮይንቶ ጾርስ ኦቼድኖ።

63 አ አቡካ ጻፍያባ ኦች አኪደ፥ “ናኣ ሱንꬃይ ዮሃንሳ” ጊደ ጻፍና፥ ኡባቱካ የዉዋን ማላለቴድኖ። 64 ሄዋንካ ዛካራሳ ዶናይ ዶየቴዳ፥ አ እንጻርሳይካ ብለትና ሃሳያ ዶሜዳ፥ ጾሳካ ጋላቴዳ።

65 አ ሾራቱካ ደኢያሳ ኡባን ያሻን ኩሜድኖ። ሀ የዉካ ዞዘትያ ይሁዳ ጋድያ ኡባን ዳሪ ሃሳየቴዳ። 66 ሀዋካ ስሴዳዋንቱ ኡባቱ፥ “ሀ ናአይ አያ ግዳኔሻ?” ያጊደ የዉዋ ባረንቱ ዎዛናን ኦይቄድኖ፤ ጾሳይካ አናና ደእያዋ ኤሬድኖ።

ዛካራሳ ጋላታነ ትምቢትያ ኦዱዋ

67 ዮሃንሳ አቡ ዛካራስ አያና ጌሻን ኩሚደ ትምቢትያ ያግ ኦዴዳ:

68 “እስራኤልያ ጎዳይ ጾሳይ አንጀቶ፤

ዪደ ባረ አሳ ጾሞሴዳነ ዎዜዳ።

69 ባረ አይልያ ዳዊተ ጎልያን፤

ዎልቃማ አሽያዋ ኑዉ ጊግሴዳ።

70 ሀዌካ በን ጎዳ ጌሻ ናባቱዋ ዶናን ኦደቶዋዳን፥

71 እ ኑና፥ ኑ ሞርከቱዋፐነ፥

ኑናና ኤቀትያዋንቱ ኩሽያፐ አሻናሳ።

72 ሀዋካ እ ኦꬄዳዌ፥ ኑ አዋቶ፥

ማሮተꬃ በሳናሳነ፥

ባረ ጌሻ ጫቁዋ ዎዛና አꬃናሳ።

73 ኑ አዉዋ አብራሃሞ፥

ጫቄዳ ጫቁዋ ቆፓናዉ፥

74 ኑ ሞርከቱዋ ኩሽያፐ ከሲደ፥

ያሻይ ባንታን አዉ ኦꬃናዳን፥

ማታ ኑዉ እሜዳ።

75 ሀዌኔካ፥ ኑና ኑ ዎድያ ኡባን፥

ጌሻተꬃንነ ጽሎተꬃን፥

ባረ ስንꬃን ኤሳና ድራሳ።

76 ዛሪደካ፥ ኔኖ፥ ታ ናአዉ፥

ꬎቃ ጾሳ ናብያ ጌተታናሳ፤

ኦግያ ጊግሳናዉ ጎዳፐ ስንꬃና፥

ባናሳ።

77 አሳ ናጋራ ማርያ አቶተꬃ ኤራ፥

ኡንቱንቶ እማናሳ።

78 ሄዌካ ክልፐ ዬዳ ፖኡ፥

ኑና ጾሞሴዳዌ፥

ኑ ጾሳ ማሮተꬃነ ቃረታ ጋሱዋና።

79 አ ፖኡካ ꬉማንነ ሀይቁዋ ኩዋን፥

ኡቴዳዋንቶ ፖእሴ፤

ኑ ገድያካ ሳሮተꬃ ኦግያን ሱርሴ።”

80 ናአይካ ድጪደ፥ አያናን ምኔዳ፤ እስራኤልያ አሳዉ ቤቴዳ ጋላሳይ ጋካናዉ መላ ቢታን ደኤዳ።

*1:5 ይሁዳ፦ ሀዋን ይሁዳ ጋድያ ጌተቴዳዌ ፍልስጼመ ጋድያ ኡባ በስያዋ።

1:5 1 ኦዱዋ 24:10

†1:9 እጻና ጩውሱዋ፦ ሀዋ ጉሳይ ጩዋይ ዎሳ ኮታ ጾሳኮ ጋኬ ጊደ ዎንታነ ኦማርስ ዎደ ጩውስያ ዎጋ።

1:15 ፓይ. 6:3

‡1:17 ኤላሳ፦ ሀዌ ጌተቴዳዌ፥ ካሰ ኤጫ ጫቁዋ ማጻፋን ናብያ ኤላስ ኦራꬃባ ኦꬅያ ዎልቃን ኤረቴዳዋ ድራሳ።

1:17 ሚልክ. 4:5፣ 6

1:19 ዳኔላ 8:16፤ 9:21

§1:25 ታ ቶሽያ አሳ ግዶፐ ድጋናዉ፦ አስና ገሌዳ ምሽራታ ናኣ የለናን አቶፐ፥ እስራኤልያ አሳ ቆፋን፥ “ጾሳይ እዞ ሙር ደኤ” ያገታዉ።

1:27 ማቶሳ 1:18

*1:28 ኔንካ ማጫዋንቱ ግዶን አንጀቴዳዉኖ፦ ሀ ቆፋይ በን ጭሜዳ ግሪክያ ማጻፋን ባይናዋ ግድያ ድራዉ፥ እት እት እንግልዜꬁዋንነ አማራꬁዋ ማጻፋንካ ባዋ።

1:31 ማቶሳ 1:21

1:33 2 ሳሜላ 7:12፣ 13፣ 16፤ ኢሳ. 9:7

1:37 ዶመꬃ 18:14

1:59 ዎጋ 12:3