ሉቃሲ ፃፌዳ
ሚሺራቹዋ ቃላ
ጌሉዋ
ሉቃሲ ፃፌዳ ሚሺራቹ፥ ዬሱሳ ኮይሮ ያናዋ ያጌቲ ናባቱዋን ኣባይ ኦዴቴዳዋ፥ ዳሮ ዎዲያፔ ናጌቴዳ ሂዶታው ሁጴ ጊዴዳዌ፥ ኢስራዔሊያ ኣሳይ ናጊዴ ዴዒያ ፆሳኒ ኦኬቴዳዌ፥ ኣሳ ዜሬꬃ ኡባ ኣሺያዋ ጊዲያዋ ቆንጪሴ። ዬሱሲ ፆሳ ኣዉዋፔ ሂዬሳቶ ሚሺራቹዋ ቃላ ኦዳናው ኪቴቴዳዋ ጊዲያዋኔ ሃ ሚሺራቹዋ ቃላይ ኣሳሲ ዴዒያ ዱማ ዱማ ሜቱዋ ቃሪያ ዎልቃ ኦይቄዳዋ ጊዲያዋ ሉቃሲ ኦዴ። ሉቃሳ ሚሺራቹዋ ቃላ ጊዶን፥ ዬሱሳ ዩሳባ ኦዲያ ኮይሮ ሼምፓቱዋኒኔ ቃሲካ ዬሱሲ ሳሉዋ ፑዴ ኬሴዳዋ ኦዲያ ዉርሴꬃ ሼምፓቱዋን ሎይꬂዴ፥ ኦዴቴዳዌ ናሼቻባ። ዬሱሲ ሳሉዋ ኬሴዳዋፔ ጉዪያን ኣማኑዋባይ ዋኒ ዲጬዴንቶኔ ዋኒ ኣኬዴንቶ ኦዲያ ታሪኪያ ሃ ማፃፋ ፃፌዳ ቢታኒ ዬሱሲ ኪቴዳዋንቱ ኦሱዋ ማፃፋን ኦዴዳ።
ኪታንቻቱዋ ዬꬃባይ፥ ዬሱሲ ዬሌቴዳ ዎዴ ዉዲያ ሄሚያዋንቱ ቢዴ ቤዔዳዋ ኦዲያ ታሪኪ፥ ዬሱሲ ናዓቴꬃን ዴዒዴ ጌሻ ጎሊያ ቤዳባይ፥ ቃሬታንቻ ሳሚራዊያኔ ባዪዴ ቤቴዳ ናዓ ታሪኪ ሉቃሳ ሚሺራቹዋ ፃላላን ቤቲያዋንታ። ሃ ሚሺራቹዋ ቃላ ጊዶን ሃ ጋፃፔ ሂኒ ጋፃ ጋካናው ሁጴ ጊዲዴ ፄሌቴዳባይ ዎሳባ፥ ጌሻ ኣያናባ፥ ዬሱሳ ኦሱዋ ጊዶን ማጫ ኣሳው ዴዒያ ሳባኔ ፆሳይ ናጋራ ኣቶ ያጊያባ።
ሼምፓቱዋ ኡባቱዋሲ ኢሜቴዳ ቃንꬃ ቆፋቱዋ
ጌሉዋ (1፡1-4)
ፃማቂያ ዮሃኒሳኔ ዬሱሳ ዬሌታ (1፡5-2፡52)
ፃማቂያ ዮሃኒሳ ኦሱዋ (3፡1-20)
ዬሱሳ ፂንቃታኔ ፓጪያ (3፡21-4፡13)
ዬሱሲ ኦሱዋ ጋሊላን ዶሞዋ (4፡14-9፡50)
ዬሱሲ ጋሊላፔ ዬሩሳላሜ ቦዋ (9፡51-19፡27)
ዬሩሳላሜኒኔ ኢዚ ዩሹዋን ዬሱሳ ዉርሴꬃ ሳሚንታ (19፡28-23፡56)
ጎዳ ዬሱሳ ዴንዱዋ፥ ቆንጬꬃኔ ሳሉዋ ቡሳ (24፡1-53)
1
1-4 ቦንቼቴዳ ቶፊሎሳ፥ ኮይሮ ባሬንቱ ኣይፊያን ቤዔዳዋንቱኔ ባሬንቱ ቃላን ማርካቴዳዋንቱ ኑሲ ኦዴዲኖ። ፃፌቴዳ ዬዉዋ ታ ባጋን ኡባ ፃጱዋፔ ቢዳ ፄሎዋፔ ጉዬ፥ ታሪኪያ ማራ ናጌዳ ኦጊያን ኔው ፃፋናው ሎዓ ጊዴዳዌ ታው ቤቴዳ።
ፃማቂያ ዮሃኒሳ ዬሌታይ ኮይሮ ኦዴቴዳ
ዪሁዳ ጋዲያ ካቲያ ሄሮዲሳ ዎዲያን፥ *ዪሁዳ፡ ሃዋኒ ዪሁዳ ጋዲያ ጌቴቴዳዌ ፊልስፄሜ ጋዲያ ኡባ ቤሲያዋ። ኣቢያ ቄሳቴꬃ ኦሱዋ ባጋፔ ጊዴዳ ዛካራሳ ጌቴቲያ ኢቲ ቄሳይ ዴዔ። 1ኦድ 24፡10 ማቻታካ ኤልሳቤፆ ጌቴቲያ ኣሮኔ ያራፔ ዬሌቴዳዉኖ። ላዓቱካ ጎዳ ኣዛዙዋኔ ሴራ ዳሪሲዴ ናጊያዋንታኔ ካꬌ ባንታን ፆሳ ሲንꬃን ዴዒያ ፂላቱዋ። ጊዶፔ ኣቲን ኤልሳቤፃ ማንꬃ ጊዶ ዲራው፥ ዬሉ ኡንቱንቶ ባዋ። ላዓቱካ ላይꬃ ሱጌዳዋንታ።
ኢቲ ጋላሲ ዛካራሲ ባሬ ባጋ ካላን ፆሳ ሲንꬃን ቄሳቴꬃን ኦꬂያ ዎዴ፥ ባሬ ቄሳቴꬃ ዎጋ ዶያዳን ጌሻ ጎሊያ ጌሊዴ ኢፃና ጩዊሱዋ ኢፃና ጩዊሱዋ፡ ሃዋ ጉሳይ ጩዋይ ዎሳ ኮታ ፆሳኮ ጋኬ ጊዴ ዎንታኔ ኦማርሲ ዎዴ ጩዊሲያ ዎጋ። ሳማይ ኣ ጋኬዳ። 10 ኢፃናይ ጩዊያ ዎዴ ኣሳይ ኡባይ ካሬን ኤቂዴ ዎሲ ዴዔ።
11 ጎዳ ኪታንቻይ ኢፃና ያርሹዋሳፔ ኡሼቻና ኤቂዴ ኣው ቤቴዳ። 12 ዛካራሲካ ቤዔዳ ዎዴ ዳጋሚዴ ያሻን ሚቴቴዳ። 13 ኪታንቻይካ ቃሲ ያጌዳ፥ «ዛካራሳ፥ ያዮፓ፤ ኔ ዎሳይ ሲሴቴዳ፥ ኔ ማቻታ ኤልሳቤፃ ኣቱማ ናዓ ዬላናዉኑ። 14 ኣ ዬሌታን ናሼታይኔ ኢሻሉ ኔው ሃናናዋ፤ ጮራቱካ ኢ ዬሌቶ ዲራው ሃሹ ጋናዋንታ፤ 15 ኢካ ጎዳ ሲንꬃን ዳራ ጊዳናዋ። ማꬆዪያ ዎዪኒያ ኡሻ ጊዶ ሃራ ማꬆዪያ ኡሻ ኣይኔ ኡሼና፤ ባሬ ዳይ ኡሉዋን ዴዒሺን ኣያና ጌሻይ ኣኒ ኩማናዋ። ፓይ 6፡3
16 «ኢስራዔሊያ ኣሳቱዋፔካ ጮራቱዋ ኡንቱንቱ ጎዳ ፆሳኮ፥ ኢ ዛራናዋ። 17 ኢካ ጊጌና ኣሳ ጎዳው ጊጊሳናው፥ ኣዋቱዋ ዎዛና ናናቱዋኮ፥ ኣዛዜቴናዋንታካ ፂሎቴꬃ ኤራኮ ዛራናው፥ ኤላሳ ኤላሳ፡ ሃዌ ጌቴቴዳዌ፥ ካሴ ኤጫ ጫቁዋ ማፃፋን ናቢያ ኤላስ ኦራꬃባ ኦꬂያ ዎልቃኒ ኤሬቴዳዋ ዲራሳ። ኣያናኒኔ ዎልቃን ጎዳፔ ሲንꬃና ቤ።» ሚል 4፡5፣ 6
18 ዛካራሲካ ኪታንቻ፥ «ታኒ ጪማዲ፥ ታማቻታካ ባሬ ላይꬃን ሱጌዳዉኖ፥ ሃዋ ታኒ ኣያን ኤራኒታ?» ጌዳ።
19 ኪታንቻይካ ዛሪዴ፥ «ታኒ ፆሳ ሲንꬃን ኤቂያ ጋብሬላ፤ ሃዋ ሚሺራቹዋ ኔው ኦዳናው ኔኮ ኪቴታዲ፤ ዳን 8፡16፤ 9፡21 20 ሄኮ ሄ ዎዲያን ሃናና ታ ቃላ ኔ ኣማና ቤና ዲራው፥ ሃ ዬዉ ሃናና ጋላሳይ ጋካናው ኔኒ ዱዴ ጊዳናሳ፤ ሃሳያናዉካ ዳንዳያካ» ጌዳ።
21 ሄ ዎዴ ኣሳይ፥ ዛካራሲ ጌሻ ጎሊያፔ ኬሴናን ኣያው ጋሚዔዴንቶ ማላሌቲዴ ናጊኖ። 22 ኬሴዳ ዎዲያንካ ሃሳያናው ዳንዳይቤና፤ ጌሻ ጎሊያን ሳፃ ኢ ቤዔዳዋ ኣኬኬዲኖ፤ ኢካ ሃሳያናው ዳንዳዪቤናዋ ፆርሲ ቤሲዴ፥ ዱዴ ጊዲዴ ዴዔዳ።
23 ዛካራሲካ ባሬ ኦሱዋ ዎዲያ ዉርሶ ዎዴ፥ ባሬ ጎሌ ሲሜዳ። 24 ሄዋፔ ጉዪያን ኣ ማቻታ ኤልሳቤፃ ሻሃራዴ ኢቼሹ ኣጌና ባሬና ጌንꬃዱ። 25 ኤልሳቤፃካ፥ «ታ ቶሺያ ኣሳ ጊዶፔ ዲጋናው §ታ ቶሺያ ኣሳ ጊዶፔ ዲጋናው፡ ኣሲና ጌሌዳ ሚሺራታ ናዓ ዬሌናን ኣቶፔ፥ ኢሲራዔሊያ ኣሳ ቆፋን፥ «ፆሳይ ኢዞ ሙሪ ዴዔ» ያጌታው። ጎዳይ ባሬ ማሮቴꬃን ታና ፄሎ ዎዴ፥ ሃዋዳን ታው ኦꬄዳ» ጋዱ።
ዬሱሳ ዬሌታይ ካሴቲዴ ኦዴቴዳ
26 ኡሱፑንꬃ ኣጌናን ፆሳ ኪታንቻ ጋብሬል ጋሊላ ጋዲያን ናዚሬቴ ካታማ 27 ዳዊታ ያራፔ ጊዴዳ ዮሴፋ ጌቴቲያ ቢታኔው ኦሼታ ቃሼቴዳ ዎዶራቲኮ ፆሳ ማታፔ ኪቴቴዳ፤ ዎዶራቲ ሱንꬃይካ ማይራሞ ጌቴቴ። ማት 1፡18 28 ኪታንቻይካ ማይራሚኮ ዪዴ፥ «ዳሪሳዴ ዶሴታዉኔ፥ ሳሮቴꬃይ ኔው ጊዶ፤ ጎዳይካ ኔናና ጋꬆ ዴዔ፤ ኔኒካ ማጫዋንቱ ጊዶን ኣንጄቴዳዉኖ» *ኔኒካ ማጫዋንቱ ጊዶን ኣንጄቴዳዉኖ፡ ሃ ቆፋይ ቤኒ ጪሜዳ ግሪኪያ ማፃፋን ባይናዋ ጊዲያ ዲራው፥ ኢቲ ኢቲ ኢንጊሊዜꬁዋኒኔ ኣማራꬁዋ ማፃፋኒካ ባዋ። ያጌዳ።
29 ማይራማካ ኣ ሃሳያፔ ዴንዶዋን ዳሪሳ ዳጋማዴ፥ «ሃዌ ኣያ ማላ ሳሮታ ጊዳኔ» ጋዴ ዬዉዋ ቆፓዱ። 30 ኪታንቻይ ኢዞ፥ «ሃኔ ማይራሜ፥ ፆሳ ማታን ሳባ ዴማዳ ያዮፓ። 31 ኔኒ ሻሃራዴ፥ ኣቱማ ናዓ ዬላናሳ፤ ኣ ሱንꬃካ ዬሱሳ ጋናሳ። ማት 1፡21 32 ኢካ ዳራ ጊዳናዋ፤ ኡባፔ ꬎቃ ፆሳ ናዓ ጌቴታና፤ ጎዳ ፆሳይ ኣ ኣቡ ዳዊታ ካዉቴꬃ ኦይዲያ ኣው ኢማናዋ። 33 ኢካ ያዪቆባ ጎሌን ሜꬊናው ካዉታናዋ፤ ኣ ካዉቴꬃዉካ ዉርሴꬃይ ባዋ» ያጌዳ። 2ሳም 7፡12፣ 13፥ 16፤ ኢሳ 9፡7
34 ማይራማካ ኪታንቻ፥ «ታኒ ዎዶራቶ ጊዶ ዲራው፥ ሃዌ ዎቲ ሃናናዌ?» ያጋዱ።
35 ኪታንቻይካ ዛሪዴ ኢዚው፥ «ኣያና ጌሻይ ኔ ቦላ ያናዋ፤ ꬎቃ ፆሳ ዎልቃይ ኔናን ሼምፓናዋ። ሄዋ ዲራው፥ ኔፔ ዬሌቲያዌ ጌሻ ፆሳ ናዓ ጌቴታና። 36 ኔ ዳባታ ኤልሳቤፃ ባሬ ጪማቴꬃ ዎዲያን ኣቱማ ናዓ ሻሃራዱ። ማንꬃ ጌቴቴዳዉና ኤልሳቤፃ ሻሃሮዴፔ ኡሱፑንꬃ ኣጌና ኦይቃዱ። 37 ፆሳ ፆኒያ ዬዉ ባዋ» ዶም 18፡14 ያጌዳ።
38 ማይራማካ፥ «ታኒ ጎዳ ኣይላቶ፤ ኔኒ ጎዋዳን ሃኖ» ጋዱ። ሄዋፔ ጉዪያን ኪታንቻይ ኢዚ ማታፔ ቤዳ።
ማይራማካ ኤልሳቤፆ ኦቻናው ባዱ
39 ማይራማካ ሄ ኣጌና ጊዶን ዴንዳዴ ኪሊ ዞዜቲያ ዪሁዳ ጋዴን ዴዒያ ኢቲ ካታማ ኤሌላ ኬሳዱ። 40 ዛካራሳ ጎሌ ጌላዴ ኤልሳቤፆ ሳሮታዱ። 41 ኤልሳቤፃካ ማይራሚ ሳሮታ ሲሴዳ ዎዴ፥ ኢዚ ኡሉዋን ዴዒያ ሻሃራይ ጉፔዳ፤ ኤልሳቤፃካ ኣያና ጌሻን ኩማዱ። 42 ባሬ ኮሻካ ꬎቁ ኦꬃዴ፥ «ኔኒ ማጫዋንቱ ጊዶፔ ኣንጄቴዳዉኖ። ኔፔ ዬሌቲያዌካ ኣንጄቶዋ። 43 ኔኒ ታ ጎዳ ዳያ ታኮ ያናው ታኒ ኦኔ? 44 ሄኮ ኔ ሳሮታ ኮሻይ ታ ሃይꬃን ሲሴቴዳ ዎዴ፥ ታ ኡሉዋን ዴዒያ ሻሃራይ ናሼቻን ጉፔዳ። 45 ጎዳይ ፖሌቴ ጊዴ ኢዚው ኦዴዳዋ ኣማኔዳዉና ኢዛ ኣንጄቴዳዉኖ» ያጋዱ።
ማይራሚ ጋላታ ዬꬃ
(1፡46-53)
46 ማይራማካ፥
«ታ ሼምፓታ ታ ጎዳ ቦንቻው፥
47 ታ ኣያናይካ ታ ፆሳ፥ ታ ꬋሊያን
ሎይꬃ ናሼታው።
48 ኢካ ባሬ ኣይላቲ ቶሺያ
ፄሌዳ።
ሃቼፔ ዶሚዴ ዬሌታይ ኡባይ
ኣንጄቴዳዉኔ ጊኖ።
49 ዎልቃማ ጊዴዳ ኢ ዳሮ
ዬዉዋ ታው ኦꬄዳ፤
ኣ ሱንꬃይካ ጌሻ።
50 ኣ ማሮታይ ያዪያዋንቱሲ ዬሌታፔ ዬሌታይ
ጋካናው ዴዔ።
51 ባሬ ዎልቃን ሚኖ ኪታ ኪቴቴዳ፤
ባሬንቱ ዎዛና ቆፋን ኦቶሬቲያዋንታ
ላሌዳ።
52 ሞዲያዋንታ ካዉቴꬃ ማታ ኦይዲያፔ ዎꬄዳ፤
ኣሺካቱዋካ ቃሲ ꬎቁ ꬎቁ ኦꬄዳ።
53 ኮሻቴዳዋንታ ሎዖ ዬዉዋን ካሊሴዳ፤
ዱራቱዋ ቃሲ ሜላ ዬዴርሴዳ
54 ባሬ ማሮቴꬃ ቆፒዴ
ባሬ ኣይሊያ ኢስራዔሊያ ማዴዳ።
55 ኑ ኣዋቶ ኢ ኦዴዳዋዳን
ኣብራሃሜዉኔ ኣ ያራው ጌዳዋ
ሜꬊናው ናጋና ዲራሳ»
ያጋዱ።
56 ማይራማካ ሄዙ ኣጌና ኬና ኤልሳቤፂ ማታን ጋሚዖዋፔ ጉዪያን ባሬ ጎሌ ሲማዱ።
ፃማቂያ ዮሃኒሳ ዬሌታ
57 ኤልሳቤፂዉካ ዬሊያ ዎዲ ጋኪና፥ ኣቱማ ናዓ ዬላዱ። 58 ኢዚ ሾራቱኔ ኢዚ ዳቦ ጊዴዳዋንቱ፥ ጎዳይ ማሮቴꬃ ኢዚው ኦꬄዳዋ ሲሲዴ ኢዚና ኢቲፔ ናሼቴዲኖ።
59 ሆስፑንꬃ ጋላሳን ናዓ ቃፃራናው ዬዲኖ፤ ኣ፥ ኣዉዋ ሱንꬃን ዛካራሳ ጊዴ ሱንꬃናው ኮዬዲኖ። ዎግ 12፡3 60 ኣ ዳያ ቃሲ፥ «ሃኔና፥ ዮሃኒሳ ጌቴታናው ኮሼ» ያጋዱ።
61 ኡንቱንቱካ ኢዞ፥ «ኔ ዳባቱዋፔ ሃቼ ጋካናው ኢቱካ ሃ ሱንꬃን ፄሴቲቤና» ያጌዲኖ።
62 ኣ ኣባ፥ ኦና ጊያ ሱንꬃን ፄጌታናው ኮዪንቶ ፆርሲ ኦቼዲኖ።
63 ኣ ኣቡካ ፃፊያባ ኦቺ ኣኪዴ፥ «ናዓ ሱንꬃይ ዮሃኒሳ» ጊዴ ፃፊና፥ ኡባቱካ ዬዉዋን ማላሌቴዲኖ። 64 ሄዋንካ ዛካራሳ ዶናይ ዶዬቴዳ፥ ኣ ኢንፃርሳይካ ቢሌቲና ሃሳያ ዶሜዳ፥ ፆሳካ ጋላቴዳ።
65 ኣ ሾራቱካ ዴዒያሳ ኡባን ያሻን ኩሜዲኖ። ሃ ዬዉካ ዞዜቲያ ዪሁዳ ጋዲያ ኡባን ዳሪ ሃሳዬቴዳ። 66 ሃዋካ ሲሴዳዋንቱ ኡባቱ፥ «ሃ ናዓይ ኣያ ጊዳኔሻ?» ያጊዴ ዬዉዋ ባሬንቱ ዎዛናን ኦይቄዲኖ፤ ፆሳይካ ኣናና ዴዒያዋ ኤሬዲኖ።
ዛካራሳ ጋላታኔ ቲምቢቲያ ኦዱዋ
67 ዮሃኒሳ ኣቡ ዛካራሲ ኣያና ጌሻን ኩሚዴ ቲምቢቲያ ያጊ ኦዴዳ፡
68 «ኢስራዔሊያ ጎዳይ ፆሳይ ኣንጄቶ፤
ዪዴ ባሬ ኣሳ ፆሞሴዳኔ ዎዜዳ።
69 ባሬ ኣይሊያ ዳዊቴ ጎሊያን፤
ዎልቃማ ኣሺያዋ ኑሲ ጊጊሴዳ።
70 ሃዌካ ቤኒ ጎዳ ጌሻ ናባቱዋ
ዶናን ኦዴቶዋዳን፥
71 ኢ ኑና፥ ኑ ሞርኬቱዋፔኔ
ኑናና ኤቄቲያዋንቱ ኩሺያፔ ኣሻናሳ።
72 ሃዋካ ኢ ኦꬄዳዌ፥ ኑ ኣዋቶ
ማሮቴꬃ ቤሳናሳኔ፥
ባሬ ጌሻ ጫቁዋ ዎዛና ኣꬃናሳ።
73 ኑ ኣዉዋ ኣብራሃሞሲ
ጫቄዳ ጫቁዋ ቆፓናው፥
74 ኑ ሞርኬቱዋ ኩሺያፔ ኬሲዴ
ያሻይ ባንታን ኣው ኦꬃናዳን
ማታ ኑሲ ኢሜዳ።
75 ሃዌኔካ፥ ኑና ኑ ዎዲያ ኡባን
ጌሻቴꬃኒኔ ፂሎቴꬃን
ባሬ ሲንꬃን ኤሳና ዲራሳ።
76 ዛሪዴካ፥ ኔኖ፥ ታ ናዓው፥
ꬎቃ ፆሳ ናቢያ
ጌቴታናሳ፤
ኦጊያ ጊጊሳናው ጎዳፔ ሲንꬃና
ባናሳ።
77 ኣሳ ናጋራ ማሪያ ኣቶቴꬃ ኤራ
ኡንቱንቶ ኢማናሳ።
78 ሄዌካ ኪሊፔ ዬዳ ፖዑ፥
ኑና ፆሞሴዳዌ ኑ ፆሳ ማሮቴꬃኔ
ቃሬታ ጋሱዋና።
79 ኣ ፖዑካ ꬉማኒኔ ሃይቁዋ ኩዋን
ኡቴዳዋንቶ ፖዒሴ፤
ኑ ጌዲያካ ሳሮቴꬃ ኦጊያን ሱሪሴ።»
80 ናዓይካ ዲጪዴ፥ ኣያናን ሚኔዳ፤ ኢስራዔሊያ ኣሳው ቤቴዳ ጋላሳይ ጋካናው ሜላ ቢታን ዴዔዳ።

*1:5 ዪሁዳ፡ ሃዋኒ ዪሁዳ ጋዲያ ጌቴቴዳዌ ፊልስፄሜ ጋዲያ ኡባ ቤሲያዋ።

1:5 1ኦድ 24፡10

1:9 ኢፃና ጩዊሱዋ፡ ሃዋ ጉሳይ ጩዋይ ዎሳ ኮታ ፆሳኮ ጋኬ ጊዴ ዎንታኔ ኦማርሲ ዎዴ ጩዊሲያ ዎጋ።

1:15 ፓይ 6፡3

1:17 ኤላሳ፡ ሃዌ ጌቴቴዳዌ፥ ካሴ ኤጫ ጫቁዋ ማፃፋን ናቢያ ኤላስ ኦራꬃባ ኦꬂያ ዎልቃኒ ኤሬቴዳዋ ዲራሳ።

1:17 ሚል 4፡5፣ 6

1:19 ዳን 8፡16፤ 9፡21

§1:25 ታ ቶሺያ ኣሳ ጊዶፔ ዲጋናው፡ ኣሲና ጌሌዳ ሚሺራታ ናዓ ዬሌናን ኣቶፔ፥ ኢሲራዔሊያ ኣሳ ቆፋን፥ «ፆሳይ ኢዞ ሙሪ ዴዔ» ያጌታው።

1:27 ማት 1፡18

*1:28 ኔኒካ ማጫዋንቱ ጊዶን ኣንጄቴዳዉኖ፡ ሃ ቆፋይ ቤኒ ጪሜዳ ግሪኪያ ማፃፋን ባይናዋ ጊዲያ ዲራው፥ ኢቲ ኢቲ ኢንጊሊዜꬁዋኒኔ ኣማራꬁዋ ማፃፋኒካ ባዋ።

1:31 ማት 1፡21

1:33 2ሳም 7፡12፣ 13፥ 16፤ ኢሳ 9፡7

1:37 ዶም 18፡14

1:59 ዎግ 12፡3