22
Mikaaya adeta kwo Ahabu agaahimwa
(2 Kutondobola 18.1-27)
Hanalenga imyaka ishatu hungu-hungu, Abahisiraheeri bali noꞌmutuula naꞌBaharaamu. Si mu yugwo mwaka gwa kashatu, Yehoshafaati, mwami weꞌBuyuda, anayiji zaatira Ahabu, mwami waꞌBahisiraheeri.
Uyo Ahabu anabwira abakozi baage: «Kalya kaaya keꞌRamooti-Giryadi, ka mutayiji kwo kali keꞌmwitu? Aaho! Kituma kikagi tukoli yibwataliiri naaho, buzira kushubi kanyaga, kalyoke imwa mwami weꞌHaraamu.»
Ahabu anabuuza Yehoshafaati, ti: «Ewe! Ka ugandabaala, gira ngendi teera i Ramooti-Giryadi?» Na wa Yehoshafaati, ti: «Si twe baguma! Abandu baani, bali beꞌmwawe. Kiri neꞌfwarasi zaani, ziri zeꞌmwawe.»
Yehoshafaati anagenderera ukubwira uwabo: «Halikago, utee hanuusa Nahano.» Uyo Ahabu anakuumania abaleevi baage nga magana gana, anababuuza: «Ka ngendi teera i Ramooti-Giryadi, kandi iri nanga?» Na wa nabo, ti: «Genda! Nahano agakuhimira.»
Kundu bakashuvya kwokwo, Yehoshafaati anashubi buuza kwokuno: «Ka hano ndaaye gundi muleevi wa Nahano ye twangaki hanuusa?»
Mwami waꞌBahisiraheeri, ti: «Hakiri Mikaaya mugala Himula. Yiryo ihano lya Nahano, twangamúhuuna lyo. Haliko ndi mu múnegura, bwo atali mu ndangira ubuleevi bwija. Si ayamiri ali mu ndetera amabi naaho.» Na wa Yehoshafaati, ti: «E maashi mwami, ukudeta kwokwo, kutakwaniini.»
Kwokwo, Ahabu anatumira umukulu wage muguma, anamúbwira kwo avwaruke, agendi leeta Mikaaya mugala Himula.
10 Ku yikyo kyanya, mwami waꞌBahisiraheeri noꞌwabo weꞌBuyuda, bâli bwatiiri kwiꞌrembo lyaꞌkaaya keꞌSamariya. Ngiisi muguma âli bwatiiri ku kitumbi kyage kyoꞌbwami. Bâli gweti bagayigingika mu mirondo yabo yeꞌkyami. Naꞌbaleevi booshi, bâli gweti bagatanga ubuleevi imbere lyabo.
11 Mu yabo baleevi, muguma wabo, ye Zedekiya mugala Kinaana. Uyo Zedekiya âli mali yilingaaniza amahembe geꞌbyuma, anakizi deta: «Nahano adeta kwokuno: “Ku njira ya yaga mahembe, ugafutiiriza Abaharaamu, halinde banaminikwe lwoshi.”» 12 Balya bandi baleevi booshi, bâli kizi tanga bwobwo-bwobwo buleevi, ti: «Ugendi teera akaaya keꞌRamooti-Giryadi, unakahime. Yako kaaya, Nahano agakabiika mu maboko gaawe.»
13 Ku yikyo kyanya, ulya mukozi úkatumwa imwa Mikaaya, anamúbwira: «Abandi baleevi booshi, keera batanga ubuleevi. Noꞌbuleevi bwabo buli bwo buguma, mbu mwami agaahima. Aaho! Naawe umútangire bwobwo-bwobwo buleevi. Ee! Umúdetere amiija.»
14 Haliko Mikaaya anamúshuvya kwokuno: «Nga kwo Nahano ayamiri ho, ngaadeta naaho ngiisi kwo Nahano agambwira.»
15 Ikyanya Mikaaya akahika imbere lya mwami, mwami anamúbuuza: «Ka tugendi teera i Ramooti-Giryadi, kandi iri nanga?» Na wa naye, ti: «Ee! Genda, ugaahima. Nahano agababiika mu maboko gaawe.»
16 Haliko, mwami anamúbwira: «Ngakubiikisa indahiro ubugira kanga, halinde umbwire íbiri ukuli kwiꞌziina lya Nahano?»
17 Ulya Mikaaya, ti: «Nabona kwaꞌBahisiraheeri booshi bashabukira ku migazi, nga bibuzi íbitahiiti umungere. Nahano anadeta: “Yaba bandu, ndaakyo kirongoozi bahiiti. Leka ngiisi muguma wabo agalukire imwage ku mutuula.”»
18 Lyeryo, Ahabu anabwira Yehoshafaati, ti: «Ka ndakakubwira kwo uyu mushosi atangandangira ubuleevi bwija? Si ali mu ndangira bwaꞌmabi naaho!»
19 Mikaaya anashubi deta: «Yuvwiriza igambo lya Nahano. Nabona Nahano abwatiiri ku kitumbi kyage kyoꞌbwami. Naꞌbakozi baage booshi ba mwiꞌgulu, bayimaaziri ha butambi lyage, baguma ilulyo, naꞌbandi ilumosho. 20 Nahano anabuuza: “Nyandagi ugagendi hendereza Ahabu, gira agendi teera i Ramooti-Giryadi, halinde agendi fwira yo?” Ngiisi muguma anakizi shuvya byage-byage.
21 «Ha nyuma, kisigo kiguma kyanayimanga imbere lya Nahano, kyanadeta: “Niehe ngagendi múhendereza.”
22 «Nahano anakibuuza: “Ugamúhendereza ku njira nyiki?” Nakyo, ti: “Ngagendi shimya abaleevi baage booshi kwo bakizi deta ikinyoma”. Na wa Nahano, ti: “Kwokwo! We gaahasha ukumúhendereza. Genda, ugirage kwokwo.”»
23 Uyo Mikaaya anashubiza, ti: «Ewe! Kwokwo, kwo binali. Yaba baleevi baawe booshi, Nahano keera ababiika mweꞌkisigo halinde badete ikinyoma. Kundu kwokwo, Nahano keera akyula kwo agakutumira ubuhanya.»
24 Lyeryo, Zedekiya mugala Kinaana anayami yegeera Mikaaya, anamútumuula uluhi kwiꞌtama, kwa! Anamúbuuza: «Ewe! Koꞌmutima gwa Nahano gwanjaaga mwo, mbu gutondeere ukukudeta mwo?»
25 Na wa Mikaaya, ti: «Ulusiku lwo ugayingira mu kisiika kyeꞌkati, mbu ugendi yibisha, lyo ugaamenya.»
26 Kwokwo, mwami waꞌBahisiraheeri anabahamuliza, ti: «Gwatagi Mikaaya! Munamútwale imwa Hamooni, umukulu waꞌkaaya, neꞌmwa Yohaashi, umuluzi. 27 Munababwire kwo mwami akyula kwokuno: “Uyu mundu, mumúbiike mu mbohe. Munakizi múliisa umukate muniini, naꞌmiiji, halinde ku kyanya ngagaluka kwo ku butoge.”»
28 Uyo Mikaaya anamúbwira kwokuno: «Iri wangagaluka ku butoge, iri atali Nahano úwanganuuza.» Anashubiza, ti: «Muyuvwirize ngiisi kwo nadeta.»
Mwami Ahabu afwira mwiꞌzibo
(2 Kutondobola 18.28-34)
29 Kwokwo, uyo mwami Ahabu waꞌBahisiraheeri, kuguma na mwami Yehoshafaati weꞌBuyuda, banagendi teera akaaya keꞌRamooti-Giryadi. 30 Ahabu anamúbwira: «Ikyanya ngayingira mwiꞌzibo, ngayambala ibindi-bindi byambalwa íbitali byeꞌkyami. Haliko wehe, uyambale ibyambalwa byawe byeꞌkyami.» Kwokwo, Ahabu anahindurania ibyambalwa, anayingira mwiꞌzibo.
31 Uyo mwami weꞌHaraamu âli hangwiri ibirongoozi byage makumi gashatu na babiri ábâli yimangiiri amagaare gaage giꞌzibo, ti: «Mutakolwe kwo mwahuma ku gundi mundu yeshi, aba mugunda, kandi iri mutasumbwa. Si mulwise naaho mwami waꞌBahisiraheeri.»
32 Birya birongoozi, mbu bilangiize Yehoshafaati, byanadeta: «Ku kasiisa, uyu ye mwami waꞌBahisiraheeri.» Kyanatuma bagamúlandiriza, gira bamúlwise. Haliko, iri Yehoshafaati akabanda akashiba, 33 banamenya kwo atali ye mwami waꞌBahisiraheeri, banaleka ukumúlwisa, banagaluka.
34 Haaho, musirikaani muguma weꞌHaraamu, anafwora umuheto gwage mu kuhizaanwa. Kiziga, umwambi gwayami yityomba ha buteranizo bweꞌsiribo zo mwami waꞌBahisiraheeri ayambiiti mu kifuba kyage. Uyo Ahabu anayami bwira ikirongoozi kiꞌgaare lyage liꞌzibo: «Ewe, keera nakomeereka! Hindula igaare, unjaaze duba mwiꞌzibo.»
35 Lwolwo lusiku, izibo lyanakungula ngana-ngana. Kwokwo, banashegamika mwami mwiꞌgaare, agweti agalangiiza Abaharaamu. Umuko gwage gwanakizi jalabandira haashi mwiꞌgaare. Iri kakaba kabigingwe, mwami anafwa.
36 Iri izuuba likaba keera lyasooka, indumwa yanalenga mu shumbi, ti: «Ngiisi mundu agalukire imwage, mu kaaya kaabo.»
37 Kwokwo, kwo mwami Ahabu akafwa, banatwala ikirunda kyage i Samariya, kyanaziikwa yo. 38 Banakizi shukira igaare lyage mu kirigo kyeꞌSamariya (ho babulambe bâli kizi yogera). Utubwa twanayiji lamba umuko gwage, nga kwo Nahano akagwanwa adeta.
39 Uyo Ahabu, agandi magambo ágakakoleka mu butwali bwage, gali mayandike mu Kitaabo kyaꞌmagambo gaꞌBaami beꞌHisiraheeri. Muli muyandike na ngiisi kwo akayubaka inyumba yage, na ngiisi kwo akagilimbiisa naꞌmahembe geꞌnjovu. Muli muyandike na ngiisi kwo akayubaka utwaya tulebe. 40 Mwami Ahabu, iri akashaaja, anaziikwa. Ahandu haage, banayimika mugala wage Ahaziya.
Yehoshafaati, mwami weꞌBuyuda
(2 Kutondobola 20.31–21.1)
41 Uyo mwami Ahabu waꞌBahisiraheeri, ikyanya âli koli hisiizi imyaka ina atwaziri, mu kihugo kyeꞌBuyuda banayimika mwami Yehoshafaati mugala Hasa. 42 Ku yikyo kyanya, âli kola neꞌmyaka makumi gashatu niꞌtaanu abusirwi. Nyina ye wâli Hazuba munyere Shirihi. Uyo Yehoshafaati anahisa imyaka makumi gabiri niꞌtaanu, atwaziri i Yerusaleemu. 43 Âli kizi gira íbikwaniini imbere lya Nahano, nga kwo yishe Hasa âli kizi bigira. 44 Kundu kwokwo, atakahongola imbeero zoꞌkuyikumbira imigisi ku marango. Abandu banakizi gendi tangira yaꞌmatuulo goꞌkusiriiza, iri banayokera yoꞌmubadu. 45 Mwami Yehoshafaati âli tuuziri ali noꞌmutuula na mwami waꞌBahisiraheeri.
46 Uyo Yehoshafaati, agandi magambo ágakakoleka mu butwali bwage, gali mayandike mu Kitaabo kyaꞌmagambo gaꞌBaami beꞌBuyuda. Mwo muyandisirwi na hiꞌgulu lyoꞌbukalage bwage, na ngiisi kwo âli kizi lwa amazibo. 47 Akayimula babulambe baꞌbashosi booshi ábâli kizi shuleha ha mbeero, balya ábasigala ku kyanya kya yishe Hasa.
48 Ku yikyo kyanya, ndaaye mwami úwâli mu kihugo kyeꞌHedoomu. Si mwami weꞌBuyuda, ye wâli kizi tuma yoꞌmwimangizi.
49 Mwami Yehoshafaati anagendi yubakiisa amashuba goꞌbudandaza, gira gakizi gendi seeha inooro mu kihugo kyeꞌHofiiri. Haliko, gatakaki hika yo, mukuba gakavungukira i Hezyoni-Gebeeri.
50 Uyo Ahaziya mugala Ahabu, anabwira Yehoshafaati: «Uleke abakozi baani naꞌbeꞌmwawe babalamanwe mu mashuba.» Haliko yiryo igambo, Yehoshafaati atanaliyemeera.
51 Uyo Yehoshafaati, ikyanya akashaaja, anaziikwa kuguma na bashokuluza baage, mu Kaaya ka Dahudi. Ahandu haage, banayimika mugala wage Yoramu.
Imyazi ya Ahaziya, mwami waꞌBahisiraheeri
52 Ikyanya mwami Yehoshafaati weꞌBuyuda, akahisa imyaka ikumi niꞌrinda atwaziri, mu kihugo kyeꞌHisiraheeri banayimika mwami Ahaziya mugala Ahabu, anahisa imyaka ibiri atwaziri i Samariya. 53 Uyo Ahaziya, anagira íbitali nga byo mu masu ga Nahano, anakizi kulikira ingesho za yishe Ahabu, neꞌza nyina Yezebeeri. Anakizi kulikira neꞌngesho za Yerobwamu mugala Nebati, mu kukizi hubiisa Abahisiraheeri, halinde bakizi yifunda mu byaha. 54 Âli kizi kolera umuzimu Baali, iri anaguyikumba. Kwokwo, kwo akaraakaza Nahano Rurema waꞌBahisiraheeri, nga kwokulya yishe âli kizi gira.