18
Mwami Hezekiya weꞌBuyuda
(2 Kutondobola 29.1-3; 31.1)
Ikyanya Hosheya mugala mwami Hela akahisa imyaka ishatu atwaziri mu kihugo kyeꞌHisiraheeri, mu kihugo kyeꞌBuyuda banayimika Hezekiya mugala mwami Ahaazi. Uyo Hezekiya, ikyanya akayima, âli kola neꞌmyaka makumi gabiri niꞌtaanu, anahisa imyaka makumi gabiri na mwenda atwaziri i Yerusaleemu. Nyina ye wâli Habi, munyere Zakariya.
Uyo Hezekiya anakizi gira íbikwaniini imbere lya Nahano, nga kwo shokuluza wage Dahudi âli kizi gira. Zirya mbeero zooshi zaꞌbandu bakabiika ku marango, mbu lyo bakizi yikumbira mweꞌmigisi, anazishaaza. Naꞌmabuye gaazo mataluule, anagahongola. Na zirya nguliro zoꞌmuzimu Hasheera, anazitemera haashi, anavungula noꞌmujoka gwoꞌmulinga gwo Musa akatula.* 18.4 Muharuuro 21.9. (Mukuba, halinde yizo siku, Abahisiraheeri bâli kizi guyikumba, iri banaguyokera umubadu. Niꞌziina lyagwo, Nehushitaani.)
Hezekiya âli kizi langaalira Nahano Rurema waꞌBahisiraheeri. Mu baami booshi beꞌBuyuda, ndaaye gundi úwâli nga ye, baba mu bakayima imbere lyage, kandi iri mu bakamúlonda. Âli kizi fiitirwa ku bya Nahano, atanamújanda. Zirya maaja zo Nahano akaheereza Musa, âli kizi zikania bweneene.
Uyo Hezekiya, Nahano bâli yamiinwi. Ngiisi byo Hezekiya âli kizi gira, Nahano anakizi bigenduusa.
Hezekiya akatee kolera mwami weꞌHasuriya. Halikago, iri hakatama, anahuna imbere lyage, analahira ukushubi múkolera. Kiri naꞌBafirisiti, anagendi bateera, anabahima, halinde ku kaaya keꞌGaza, neꞌkihugo íkyâli kazungulusiri, kaba ka kishyola ákali noꞌlwingo naaho lwaꞌbalaliizi, kandi iri kaaya kahamu kazitire.
Uyo Hezekiya, iri akahisa imyaka ina atwaziri, mwami Shalimanezeeri weꞌHasuriya anayiji teera akaaya keꞌSamariya. Abasirikaani baage, banatondeera ukukasokanana. (Yibyo, bikakoleka mu mwaka gwa kalinda gwoꞌbutwali bwa Hosheya mugala mwami Hela waꞌBahisiraheeri.)
10 Balya Bahasuriya, iri bakahisa imyaka ishatu basokaniini i Samariya, banagigwata. (Ikyanya kakagwatwa, Hezekiya âli kola neꞌmyaka ndatu atwaziri. Na Hosheya waꞌBahisiraheeri, âli kola neꞌmyaka mwenda.)
11 Ulya mwami weꞌHasuriya anayabiira Abahisiraheeri, anabatwala halinde i Hasuriya. Baguma baabo, anabatwala i Hala. Naꞌbandi, anababiika hoofi noꞌlwiji Habori, mu kaaya keꞌGozani. Naꞌbandi, anababiika mu twaya twaꞌBameedi. 12 Na íbikatuma Abahisiraheeri bagaahanwa kwokwo, bwo batâli kizi simbaha Rurema Nahamwabo. Si bakahongola ikihango kyage. Na kundu Musa âli riiri mukozi wa Nahano, haliko byoshi byo akababwira, batâli kizi bisimbaha.
Abahasuriya babiika ikikando ku Yerusaleemu
(2 Kutondobola 32.1-19; Hisaaya 36.1-22)
13 Uyo mwami Hezekiya, ikyanya akahisa imyaka ikumi niꞌna atwaziri, lyo mwami Senakeribu weꞌHasuriya akayiji teera utwaya twoshi tuzitire tweꞌBuyuda, anatugwata. 14 Kwokwo, Hezekiya anatuma indumwa imwa Senakeribu iyo munda i Lakishi kwokuno: «E waliha, nahuba! We kongwa, ulekage ukundeera. Ngiisi byo ugambuuna, ngakuheereza byo.»
Mwami weꞌHasuriya, iri akayuvwa kwokwo, anakyula kwo Hezekiya amútwalire ibilo bihumbi ikumi byeꞌharija, neꞌbilo kihumbi byeꞌnooro.
15 Kwokwo, Hezekiya anamúheereza iharija zooshi ízâli riiri mu nyumba ya Nahano, kiri na mu kihinda kyeꞌbwami. 16 Na kwakundi, analyosa inooro ku nyiivi zeꞌnyumba ya Nahano, kiri neꞌnooro ya ku bihamambiro byazo. Yibyo byoshi, anabiheereza Senakeribu.
17 Ha nyuma, uyo mwami weꞌHasuriya analungika abakulu bashatu, kuguma naꞌkandaharuurwa kaꞌbasirikaani. Bâli lyosiri i Lakishi, banagenda bali giri-giri, halinde i Yerusaleemu, imwa mwami Hezekiya. Ikyanya bakahika yo, banatee yimanga hoofi neꞌngera yeꞌkirigo íkiri uluhande lweꞌlugulu. (Yaho, hâli riiri hoofi neꞌnjira yoꞌkugenda imunda bali mu fulira imirondo.)
18 Yabo basirikaani, ikyanya bakatumira mwami Hezekiya, Heryakimu mugala Hirikiya, anagendi bayakiira, bwo ye wâli mwimangizi waꞌkajumiro. Banayakiirwa kwakundi na Sebuna umwandisi wa mwami, na Yoha mugala Hasafu, umwandisi wa íbikakoleka.
19 Umukulu wa balya basirikaani anadeta: «Mugendi bwira Hezekiya, kwo mwami weꞌHasuriya abuuza kwokuno:
«“Umwete gwawe, guyimangiiri ku biki? 20 Ugweti ugayihaya kwo uli noꞌbuhagarusi bwingi, kiri noꞌbulenga bwoꞌkugira izibo. Aahago! Nyandi ye ulangaliiri, halinde umbinduke?
21 «“Lolaga buno! Kundu ugweti ugalangaalira i Miisiri, haliko liri ngiꞌsanga livune. Ikyanya umundu ali mu lishendamira, liri mu múyijomba mu kigasha. Ku yukwo, ngiisi ábali mu langaalira mwami weꞌMiisiri, kwokwo kwo bali mu komeresibwa.
22 «“Ngeeka wangambwira, ti: ‘Twehe tulangaliiri Rurema Nahamwitu.’ Aaho! Si Hezekiya keera akashereeza ahandu ho bâli kizi yikumbira Nahano ku marango, anashereeza noꞌtutanda twage. Anabwiraga abandu beꞌBuyuda, naꞌbeꞌYerusaleemu, ti: ‘Mukwaniini mukizi yikumbira i Yerusaleemu naaho, imbere lya kaakalya katanda kaguma.’
23 «“Kwokwo, nayija gira mulagaane na nahamwitu, mwami weꞌHasuriya. Ye wanduma kwokuno: Nga mwangabiiri muhiiti abasirikaani bihumbi bibiri ábayiji ukushonera ku fwarasi, nangamùheereza ifwarasi bihumbi bibiri zo bagashonera kwo. Haliko ndaabo! 24 Aahago! Mu bakulu ba nahamwitu, si mutashobwiri ukugalula kiri umukulu muguma muniini. Na kundu mwangalangaalira i Miisiri, mbu mulonge yaꞌmagaare giꞌzibo naꞌbasirikaani, mutagashobola. 25 Na kwakundi, ka mutoniri kwo nayiji teera hano, ninahashereeze buzira kutee hanguulwa na Nahano? Si Nahano yenyene ye kambwira kwo ndeere kino kihugo, halinde ngishereeze!”»
26 Ulya mukulu, ikyanya akayusa ukudeta, Heryakimu mugala Hirikiya, na Sebuna, na Yoha, banamúshuvya: «E waliha, utuganuulire mu ndeto yeꞌkiharaamu, bwo tuli mu giyuvwa. Uleke ukudeta mu ndeto yeꞌkiheburaniya, lyaꞌbandu ábali ku luzitiro batayuvwe.»
27 Uyo mukulu anashuvya: «Ka mutoniri kwo nahamwitu anduma imwinyu, neꞌmwa nahamwinyu naaho? Aahabi! Yaga magambo gaani, galyagagi neꞌmwa bandu booshi ábabwatiiri ku luzitiro. Mweshi kuguma, mugaki lya amavi giinyu, munanywe naꞌmashwi giinyu.»
28 Ha nyuma, ulya mukulu anayimuka, anateerera umulaga mu ndeto yeꞌkiheburaniya kwokuno: «Muyuvwagwe amagambo ga mwami mukulu weꞌHasuriya. 29 Adeta kwokuno: “Mutayemeere kwo Hezekiya amùtebe. Mukuba, atagahasha ukumùkiza mu maboko gaani. 30 Hezekiya ali mu mùteba, mbu Nahano agamùkiza, mbu na yaka kaaya katagabiikwa mu maboko ga mwami weꞌHasuriya. Kundu kwokwo, mutayemeere kwo amùhendereze, mbu mulangaalire Nahano.”
31 «E maashi, mutayuvwe Hezekiya! Si mwami weꞌHasuriya adeta kwokuno: “Mutuuze, munayije, gira tunywane. Ha nyuma, ngiisi muguma winyu akabuli lya ibitumbwe byeꞌmizabibu yage, kiri neꞌbitumbwe byeꞌmitiini, ananywe na ku magoloovi mu kirigo kyage. 32 Ngamùtwala mu kindi kihugo íkiri nga kino. Yikyo kihugo, kiri mweꞌngano neꞌdivaayi. Kiri na mweꞌmikate, neꞌndalo zeꞌmizabibu, naꞌmavuta goꞌmutiini, kiri noꞌbuuki. Aahago! Mutoolage ukuba ho. Si mutayifunde mu lufu.”
«Uyo Hezekiya, si agweti agamùteba, mbu: “Nahano agatukiza.” Aahabi! Mutwikire ukumúyuvwiriza. 33 Ka hali umuzimu gwoshi úgukahasha ukukiza ikihugo mu maboko ga mwami weꞌHasuriya? 34 Aahago! Gulya muzimu gweꞌHamaati, na gweꞌHaripaadi, iryagagi hayi? Kiri noꞌmuzimu gweꞌSefarwayimu, na gweꞌHena, na gweꞌHiva, nayo iryagagi hayi? Si itakakiza i Samariya mu maboko gaani! 35 Mu mizimu ya yibyo bihugo, guhi úgukabakiza mu maboko gaani? Kwokwo, kiri na Rurema Nahamwinyu atahiiti ubushobozi bwoꞌkumbangirira, halinde ndagwate i Yerusaleemu.»
36 Abahisiraheeri, kundu bakayuvwa kwokwo, ndaalyo igambo lyo bakashuvya, banaba shee! Mukuba, mwami Hezekiya âli mali babwira: «Hatagirage úgamúdesa.»
37 Ha nyuma, Heryakimu mugala Hirikiya, umwimangizi waꞌkajumiro, na Sebuna, umwandisi wa mwami, na Yoha mugala Hasafu, umwandisi wa íbikakoleka, banagendera mwami Hezekiya. Yabo booshi bâli koli datwiri imirondo yabo hiꞌgulu lyoꞌmwizingeerwe. Amagambo gooshi goꞌyo mukulu waꞌbasirikaani, banagendi múganuulira go.

*18:4 18.4 Muharuuro 21.9.