Ikitaabo kyoꞌmuleevi
Habakuki
Indangiriro
Yiki kitaabo kyoꞌmuleevi Habakuki kiyerekiini ngiisi kwo âli kizi buuza Rurema mbu kituma kiki banangora-mabi batali mu hanwa.
Ubwa mbere, Habakuki anabuuza Rurema kituma kiki atali mu hana abandu beꞌBuyuda. Mukuba Abayuda bâli gweti bagayitana bweneene, noꞌkushobania imaaja. (1.1-4) Nahano anamúshuvya kwo akola agaleeta Abababeeri gira bateere ikihugo kyeꞌBuyuda. (1.5b)
Habakuki anashubi yidodomba mbu iri Rurema angaba ali mweru, kuti kwo angaki yigenderera ku balya Bababeeri, kwo bali banangora-mabi ukuhima Abayuda. (1.12–2.1) Rurema anamúshuvya mu kudeta kwoꞌbute bwage bugahikira naꞌBababeeri kwakundi, nabo bagahanwa bukayu hiꞌgulu lyaꞌmabi gaabo gooshi. Anamúhooleza ku magambo mingi ágayijikiini bweneene: «Yago mabone… gagakoleka ngana...» (2.3) «Si abandu ábakwaniini boohe, bagaramba ku njira yoꞌkulangaalira Rurema.» (2.4b) «Nga kwaꞌmiiji gayijwiri hooshi mu nyaaja, kwo na kwokwo, ubulangashane bwa Nahano bugamenyeekana hooshi mu bandu.» (2.14) «...Nahano atuuziri mu nyumba yage ndaluule. Abandu booshi ba mu kihugo bakizi beera munyerere imbere lyage!» (2.20)
Habakuki anabuli deta: «Aahago! Yibyo byoshi, ushubi bikolaga mu siku ziitu, halinde nyiitu tubimenye bwija.» (3.2b)
Imiziizi miguma yiꞌsikamiro, iri mu Habakuki 3.17-18: «Ibiti byeꞌmitiini kundu bitahembiri, neꞌmizabibu inabe ndaabyo bitumbwe byo itongesiri, neꞌmizehituuni inabe ndaago mavuta ágayezirwi mwo, neꞌndalo, imimbu yazo inabe ndaayo, neꞌbibuzi binabe bikakumbululwa mu lugo, neꞌngaavu mwiꞌruli, banabe bazipiisa! Kundu kwokwo, niehe ngakizi shambaalira Nahano. Nyamiri ngakizi shagalukira Rurema Lukiza wani.»
Íbiri mwo ku bwofi
a) Habakuki ali mu tee yidodomba (1.1-11)
b) Habakuki ashubi yidodomba (1.12–2.20)
c) Habakuki akola mu langaalira Rurema, anaba noꞌbushambaale bweneene (3)
1
Ino ndumwa, Rurema akagiyigulira umuleevi Habakuki.
Habakuki atabaaza Rurema
E Nahano! Keera nꞌgakuyereka ngiisi kwaꞌbandu bali mu yitana.
Aaho! Ngwaniini ngizi kutabaaza halinde mangoki?
Si utazi nyitaba, utanazi tukiza!
Yibyo bihigo, ka ngwaniini ngizi bibona-bona?
Si abandu keera bahigula bweneene!
Ikyanya ndi mu bayitegeereza, ndi mu bona naaho kwo bagweti bagahambanwa, iri banalongoola.
Ee! Bali mu shereezania, iri banayitana.
Imaaja zitakiri mu simbahwa,
zitanakiri mu twibwa ku njira íkwaniini.
Halikago, abandu bakola mu zishobania,
kyo kitumiri banangora-mabi naaho bo bakola mu sinda.
Nahano ashuvya
Nahano anashuvya kwokuno: «Mutee lola mu binyamahanga.
Mulolage, munasoomerwe ngana!
Mu siku ziinyu, ngaagira ikitangaaza.
Yikyo kitangaaza, kundu umundu angagwanwa amùganuulira kyo, mutangakiyemeera!* 1.5 Mikolezi 13.41.
Ngola ngashimya Abababeeri,
kwo bali bandu bazira kimino, banateeziri ikyoba.
Bagweti bagalenga-lenga mu mahanga gooshi,
iri banagaaza ibihugo bya beene.
Yabo Bababeeri, bayijikiini kwo bali balangi,
banali mu leeza abandu mweꞌkinyukura.
Bali mu gira ngiisi kwo baloziizi, buzira kutwaza ugundi mundu.
Emwe! Ifwarasi zaabo, ziri mu suula umulindi ukuhima ingwi.
Banali balangi, ukuhima imirunga ku kyanya ikoli shalisiri.
Abasirikaani baabo ábashoniri ku fwarasi, bashaaziri hala, banali mu yami yilala mu bagoma.
Bali mu ba nga nyunda, úli mu yihwika ku mutumba!
Yabo basirikaani booshi, bali balangi bweneene.
Baloziizi naaho, kwo bayiji tulwisa.
Abandu bo keera bakashweka,
bali kandaharuurwa, ngoꞌmushenyu.
10 Ikyanya bali mu gwana utwaya tuzitire,
bali mu tushekeereza naaho.
Bali mu shekeereza kiri naꞌbaami na baguvuruneeri,
iri banabahonyoleza.
Yizo nzitiro, bali mu zilunda kwoꞌluvu,
lyo balonga ubulyo bwoꞌkuziyingira mwo.
11 Bali mu hinjuka nga kihuhuuta, banayigendere.
Imisi yabo, yo bali mu biika kwoꞌmulangaaliro,
kyo kitumiri keera bayikululira umwama!»
Umuleevi Habakuki ashubi zimuula
12 E Nahano! Si uyamiri uli Rurema, ulya Mutaluule, utanâye fwe!
We na butibitiro bwitu.
Balya Bababeeri, si we kabatoola gira batutwire imaaja,
banatuhane hiꞌgulu lyeꞌbyaha biitu!
13 Kundu kwokwo, ulyagagi mweru.
Utali mu kejeerera amabi, utali mu gooyera ibihigo.
Aaho! Kutagi wayihulikira, wanabalekeerera
baminike abandu ábakwaniini ukubahima?
14 Ka tulyagagi ifwi naaho, mbu tugwatwe, tunayami yitwa?
Ka tuli biremwa bya mu nyaaja, íbitahiiti umusholezi?
15 Si balya banangora-mabi, bali mu gwasa abandu kwiꞌgera,
banabakululire mu njenga zaabo.
Ha nyuma, banashambaale, ti awi yiyi yiyi!
16 Yizo njenga zaabo, bagweti bagaziyikumba, iri banazitumuulira umubadu.
Banadete: «Ee ma! Yizi njenga, ziri mu tugaza,
tunakola mu zilongera mweꞌbyokulya bingi.»
17 E maashi! Ka ugabalekeerera, bagenderere ukugira kwokwo?
Ka bagakizi minika abandu, buzira kubayuvwirwa ikimino?

*1:5 1.5 Mikolezi 13.41.