Makkabi Cabu
Pathum nah
Olrhoeknah
Makkabi III cabu he khokhuen cil la om tih kohlop koi khaw muep om. He cabu he Egypt kah aka om Jews hlang loh B.C yacut pakhat tluk vaengah a tael. A hmuethma he sawt vaengah Maccabees 1, 2; dongkah bangla om pawh. Te tah Makkabi rhal thoh hlan kum sawmnga tluk ah ni Judea a om coeng. Tahae kah dongah tah a kum ngai he Egypt ram ah aka thoeng te ni a tael. Te vaengah manghai Ptolemy IV Philopator (221 to 203 b.c.) loh a uk. 3 Makkabi dongah tah kholong manghai kut lamkah Pathen hlang rhoek Pathen loh a tlannah kawng he a tael. He kah cabu he Makkabi 1, 2 phoeikah a kawng ni a tael. Lamhma kah Greek cayol dongah tah Makkabi cabu ana ti moenih.
Syrian caem te caemtloek ah a tlaknah hnuk ah tah manghai Ptolemy te Jerusalem la cet. Anih te bawkim a cim kah a cim koek hmuen ah kun la cai. Te dae pilnam loh anih te kun sak pawt ham khoep amah. Ngangah cai dae a hnuk atah yah a poh tih mael.
Hmuh mueh Pathen kah thaomnah dongah thangthuinah he olpuei la a om kawng ni n'cang puei.
Oltlueng
Jerusalem kah puencaknah (1.1—2.24)
Egypt kah Judah rhoek puencaknah (2.25—6.21)
A ram la maelnah (6.22—7.23)
1
Dositheus loh Philopator A Daem Sak
1 Manghai Philopator loh Egypt a uk vaengah,*Philopator : anih he Ptolemy IV la om (221-203 b.c.). Syria manghai Antiochus loh a muk tih a khohmuen te muep a loh pah. Egypt hlang a ngen tah yong uh tih a kawnglam te Philopator taengah a thui pa uh. Te dongah a caem te boeih a khue tih, rhalkap khaw, marhang caemg khaw a hueh. A ngannu Arsinoe te a khuen tih Egypt caem teh led the Egyptian troops Raphia pinpang la a caeh puei. Teah te Antiochus neh a rhalkap rhoek te rhaeh uh.
2 Takah hlaem ah tah a ming ah, Theodotus loh Philopator te ngawn tih Egypt neh Syria laklo kah caemtloek te paa sak a ngaih. Hnuk kuem lamloh a khueh Egypt kah lungpokhaica a then koek te muep a khuen tih Philopator kah dap te a huep la a paan.
3 Tedae teah te Judah hlang a ming ah, Dositheus om. †Dositheus: Greek “Dositheus tah Drimylus capa ni.” Anih long he ana patuel rhoek kah thotuengnah te a hnawt tih Egypt rhoek taengah lat pai. Theodotus loh metla saii ham a cai te khaw Dositheus loh a ming. Te dongah Philopator te a dap lamloh a tloe la vik a caeh ham a soepsoei pah tih tekah hlaemah tah anih yueng la hlang mailai te a dap khuiah tloep a ih sak. Te dongah Theodotus loh ommongsitoe a ngawn.
Egyptians loh Syria a na
4 Egypt neh Syria laklo kah caemtloeknah te a koe hlan ah anih kah caem tah yawk pawn ni tila Philopator loh a ming. Te daongah a ngannu Arsinoe tah miphi neh sampham la Epypt caem taengla cet. Amih te a yuu a ca ham thinom la caemtloek ham a hloep. Syria te a ta mak atah rhalkap pakhat ah sui coi hnih boeih paek ham ol a khueh. 5 Arsinoe kah mangtaengnah bangla a saii. Eypt loh Syria te a tlak sak tih amih te thongtla la muep a tuuk uh.
6 Tekah a tanah hnuk ah tah, Philopator loh a taengvai kah khopuei te a hip tih pilnam neh hum uh. 7 Bawknah hmuen kah hamla kutdoe khaw a paek. Anih kah a hip rhangneh pilnam long khaw hil uepnah a dang tih, anih mawtkung pakhat la a hinyah uh.
Philopator Jerusalem La Cet
8 Judah rhoek bawknah benkah mawt kung a ngen te a tueih tih manghai Philopator te a doe uh. Te vaengah anih kah a saii hno te uem pa uh. Amih long te kutdoe rhep a khuen pa uh dae amih khopuei la a caeh te Philopator ni a lu a kil sak uh.
9 A hnuk bet lamtah Philopator te Jerusalem la koep pawt tih Bawkim la cet. Te vaengah aka thuem pawh hmueih te a nawn tih Khohni Pathen te a uem. Bawim kah a dung a ka neh a thennah loh Philopator te a limlum sak. 10 Tedongah Bawkim khui la kun ham te bahoeng a ngaih.
11 Philopator neh aka cet Judah hoel loh, “Manghai nah, Bawkim kah hmuencim koek ah he kaimih kah khosoih rhoek he cet a mailai moenih. Khosoih Boei pataeng kum khat ah vai bueng ni a khui la a caeh sak,” a ti nah.
Amih te tangnah hamla Philopator loh a aal. 12 Te vaengah hlangvang loh Moses kah olkhueng cabu te a ong pah. Bawkim kah hmuencim koek ah khosoih boei bueng caeh ham Pathen loh a paek rhoek te a kaang la a tae pah.‡Lev 16.1-2
Manghai loh, “Hlang tloe rhoek a kun sak pawt oe a khaw, balae ti kai caeh thai pawt mai eh? 13 Bawk im khui ah kut pawt ham khaw uloh kai he han hloh noek moenih,” a ti.
14 Poeknah aka om pawh hlang loh a anglat neh, “Na poek tholh coeng te, a tloe ah boeih na caeh bangla bawkim khuiah khaw na cet thai tah,” a ti nah.
15 Philopator loh, “He ram hamla a soeprhaep boeih ka sai coeng a khui ah kun neh kun pawt ham khaw na ti uh tang a,” a ti nah.
Pilnam loh Philopator A Sim
16 Khosoih rhoek tah khosoih himbai neh bakop uh tih Khohin Pathen taengah amih bom ham te Philopator kah a saii ham koi te paa sak ham a bih uh. Te vaengah amih te ngoingoi rhap uh. 17 Jerusalem kah boeih khaw let uh tih aka om noek pawt te om tila a ming uh dongah bawkim la boeih cet uh. 18 Hlang timpalak ah aka phoe noek pawt huta camoe long khaw a lu dongah laivai a phul uh tih kothaenah a tueng sak uh. Te phoeiah amanu neh rhen yong uh. Amih kah rhung rhah ol te Jerusalem ah khuk bae. 19 Vasa ham aka cai hu ta rhoek khaw a imkhan te a caehtak tih longpuei ah taai uh. Amih te a ngen nakyal la om uh. 20 Manu neh huta cacun rhoek long khaw camoe khoem ham a hnilh uh tih bawkim la yong paitok uh. Camoe te im neh longpuei ah sut a hlah uh. 21 Hlang boeih te bawkim la yong uh tih bawkim khuila Philopator a kun pawt ham Pathen taengah a bih uh.
22 Te vaengah pilnam thinom rhoi-at loh Philopator te paa sak ham amah ah caai uh. 23 Khopuei kah rhalkap rhoek te khaw pumcum muk tih hlamat khaw Moses Olkhueng ham te rhalthen la duek ham khaw a thui pa uh. Pilnam rhoek tah bawkim khuiah khoponah la muep om uh coeng. A tloihsoi ah tah patong rhoek neh mawt kung rhoek loh amih te khat neh khat ham thangthui uh ti la a hloep.
24 Thintang kotang la thangthui uh. 25 Te vaengah bawknah ben mawt kung rhoek long tah Philopator kah a mangtaengnah mangkhak te paa sak ham a voek uh. 26 Te dae amih te phu uh pawh. Anih te mangkhak la om tih a thui uh boeih te khaw a hnawt dongah Bawkim khui la kun ham a tong. 27 A saii van neh a tangkah pilnam long khaw, a tangkah sal rhoek khaw thangthui uh. Te vaengah amih te puenthae lamloh hoeptlang ham neh rhaithae manghai Philopator te dantat ham Pathen taengah a bih uh. 28 A kaang la a thangthui uh dongah bang khaw n'ya thai pawh. 29 Te vaengah Jerusalem pangbueng neh lunglai amah khaw amih neh aka thangthui koemboei la koih. Philopator te bawkim khuila kun tih a koihvaih mueh la Pathen a bawk lakah atah amamih a duek ham ni ko a tam uh.