22
Hi Josiah an Alih ad Judah
(II Chron. 34:1-2)
Hi Josiah*Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di mangidat ay hiyah mahapulna. ya un waluy tawon hi nangete"anan nun'alih ad Judah, ya numpapto' ad Jerusalem an kapitulyudah tulumpulu ta ohay tawon.Hay nun'alianad Judah ya hidin 640-609 B.C. Ya hay udumnan matagu goh hidin nun'aliana ya da Jeremiah (Jer. 1:2) ay Zephaniah (Zeph. 1:1). Ya hay ngadan inana ya hi JedidahHay pohdonan ibaga ya waday namhod ay hiya. an hina' Adaiah an nalpud Bozkath. Ya maphod di ina'inatna an nan pohdon Apo Dios ti inunudnan amin din inat apunan hi David, ya nunnonong heden nangatna an agguyna imbahbahhaw.
Hay Na'ah'upan nan Liblun Nitud'an nan Uldin
(II Chron. 34:8-28)
Ya heden miyapulu ta walun tawon§Unu hidin 622 B.C., ya hay tawon Josiah eden timpu ya duwampulu ta han onom. hi numpapto'an han Alin hi Josiah ya impa'ayagna han muntudtudo' an hi Shaphan*Hay pohdonan ibaga ya kunihu. an hina' Azaliah an ap'apun Meshullam ta honogona ta umuy hinan Timplu, at inalinan hiyay, “Umuy'a ay HilkiahHay pohdonan ibaga ya wagah Apo Dios. an Nabagtun Padi, ya alyom ay hiya ta alana din pihhun di tatagun inamung nan guwalyah nan pantaw di allup nan Timplun Apo Dios. Ya alyom ta idatna nan pihhuh nan linala'in mangipapto' hinan muntamun mangipaphod hinan Timplu ta waday idatdah bo'laon nan muntamu an nan munhabat ya nan mumpaho' hi batu. Ya alyom goh ta luma'udah ayiw ya nan nahilhilan an batuh miyammah nan Timplu. Mu adida mahapul an itudo' nan idatdan pihhu ay daden mangipapto' hinan muntamu ti nahamad di ugalidan adida munlayah.”
Ya unat goh nidatong hi Shaphan an muntudtudo' hinan Timplu ya inalin Hilkiah an Nabagtun Padin Shaphan di, “Inah'upa' han liblun nitud'an di Uldin hinan Timplun Apo Dios!” At indatnan Shaphan din liblu ta binahana.
Ya unat goh lempah Shaphan din inalin nan alih ibaganah nan papadi ya numbangngad hinan ali, ya impa'innilana din na'at an inalinay, “Innal nan baalmun amin din pihhun wah nan Timplu, ya indatnah nan mangipapto' hinan muntamuh nan Timplun Apo Dios.”
10 Ya impattig goh nan muntudtudo' an hi Shaphan nan libluh nan ali an inalinay, “Taya han indat Hilkiah an Nabagtun Padin ha"in an liblu.” At binahan Shaphan nan liblu ta donglon nan ali.
11 Ya unat goh dengngol nan ali din inalin nan nitudo' hinan liblun di Uldin ya henekhekna din lubungnah punlungdayaana. 12 At inayagan nan ali da Hilkiah an Nabagtun Padi, ya hi AhikamBahaom nan footnote di Jer. 26:24 ta innilaom di udumnah aat ten lala'i, ya nan aat di ohan imbaluyna goh an hi Gedaliah. an hina' Shaphan, ya hi Acbor an hina' Micaiah, ya hi Shaphan an muntudtudo', ya hi Asaiah an baalnan ali, ya inalinan diday, 13 “Umuy ayuh nan Timplu ta ihapit da'min amin hinan tatagud Judah ta hanhananyuy inalin nan Uldin an nitudo' eten liblun na'ah'upan ti ten imbaagnay un nidugah di bimmungtan Apo Dios ay ditu'un dumalat nan agguy nangunudan din o'ommod tu'uh nan intugun ten liblu, ya hay agguyda goh nangunudan an amin hinan inalin nan nitudo' hi ipa'atnan ditu'u.”
14 At immuy da Hilkiah an Nabagtun Padi, ya hi Ahikam, ya hi Acbor, ya hi Shaphan an muntudtudo', ya hi Asaiah hinan ohan babluy ad Jerusalem an ma'alih Godwan di Babluy§Unu Second District. ta mi'hapitdan Huldah*Hay pohdonan ibaga ya weasel, ya hay tigawna ya umat hinan o"ongol an bu'at, mu munduway a'ongolna. an babain propetan ahawan Shallum an hina' Tikvah an ap'apun Harhas an din manalhalimun hi ittuwan di lubung hinan Timplu. 15 Ya inalin Huldah ay diday, “Hiyah te hinapit Apo Dios an Dios di i'Israel an inalinay, Mumbangngad ayuh nan tagun nannag ay da'yu ta ibaagyun 16 hiyah ten Hapit Apo Dios an alyonay, Pa"io' tun babluy, ya ta"on nan bimmabluy ti hiyah ne din inali' an nitudo' hinan liblun binaham. 17 Ti din'uga' hinan tatagu' ti undaat goh udot nun'onong hinan udumnan madayaw, at impabungota' hinan ina'inatda. At nan nidugah ahan an bungot'uh tun babluy ya adi ma'ma"aan. 18 Mu alyonyuh nan alid Judah an nannag ay da'yuy, Umat hitu goh di alyon Apo Dios an Dios nan holag Israel hi aat di nibahan dengngolmu: 19 He"a ya nunlungdaya'a, ya impa'ampam di odolmun Ha"in, ya nunhekhekmuy lubungmu, ya kimmila'ah din nangngolam hinan ato' an mummoltad Jerusalem ya nan tatagun nunhituh di. At hay ninomnom'uh ato' ya pumbalino' henen lugal hi atata'ot di tigawna ta hiyay ohah gun ulgudon nan tataguh na'idutan. Mu dengngol'u din luwalum an alyon Apo Dios, 20 at adim tigon nan pummoltaa' ad Jerusalem ti adi' aton ta engganay un'a matoy ta mi'id al'alih nan ilubu'am.”
Ya numbangngad daden linala'in nahnag, ya imbaagdah nan Alin hi Josiah din nipa'innilan dida.

*22:1 Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di mangidat ay hiyah mahapulna.

22:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 640-609 B.C. Ya hay udumnan matagu goh hidin nun'aliana ya da Jeremiah (Jer. 1:2) ay Zephaniah (Zeph. 1:1).

22:1 Hay pohdonan ibaga ya waday namhod ay hiya.

§22:3 Unu hidin 622 B.C., ya hay tawon Josiah eden timpu ya duwampulu ta han onom.

*22:3 Hay pohdonan ibaga ya kunihu.

22:4 Hay pohdonan ibaga ya wagah Apo Dios.

22:12 Bahaom nan footnote di Jer. 26:24 ta innilaom di udumnah aat ten lala'i, ya nan aat di ohan imbaluyna goh an hi Gedaliah.

§22:14 Unu Second District.

*22:14 Hay pohdonan ibaga ya weasel, ya hay tigawna ya umat hinan o"ongol an bu'at, mu munduway a'ongolna.