Baluwa yanga Paolo yavalembidile
Vakolosayi
Ulongoledi wa baluwa ya Vakolosayi
Baluwa aino ílembwije na Ntume Paolo (sula ya 1:1). Álembile baluwa aino akuno avèlè nnilungu, panjika yavele muimanga ya Loma, mmwaka fulani pepi na mwaka wa 60 kutandikila mwaka wavelekwejije Yesu Kilisto. Baluwa ya Vakolosayi pamo na aila ya Vaefeso na Filimoni dìchemwa baluwa dya nchihungo ing'anya ádilembile avèlè nnilungu. Baluwa aino Paolo alilembidile likuwa lya vanu vankulupîla Yesu lya imanga ya ku Kolosayi. Paolo nanga panalitandilihije nang'e likuwa anelyo, henga àlyona kuva àvele na wajibu kwa likuwa anelyo (sula ya 1:7 na 2:1). Sula ya 1:7 yònekana kuva likuwa anelyo lítandilihijwe na Epafila, mwenedi wa ku Kolosayi.
Paolo ánisusuhwa na mahundo fulani la kulambila lanapwawije nnikuwa anelyo lya Vakolosayi. Njo mana sehemu ing'ulungwa ya baluwa aino ìlonjeledile swala anelyo. Ìnahululika kuva, nnikuwa anelyo múvele na likuwa lya Vakilisto vavêle na asili ya Chiyahudi vachilinga kuvanamatija Vakilisto vanji vadikamule Sheliya dya Chiyahudi dya Lilailano lya Kala, asa-asa swala lya kuyaluka. Paolo àhaula saana kuva, Vakilisto nanga pavavele na chinu chohecho cha kulisingila wala munu woheyo wakuvatenda vakubaliwe na Nnungu, ila Kilisto weka (sula ya 1:5-20), na kuva mahundo lahalokâna na mawaso la chimunu nanga palavele na mana (sula ya 2:8).
Uinjipihi wa baluwa ya Vakolosayi
1. Sula ya 1:1-2, Paolo àtandilika baluwa yake kwa kuvasalimila vakúkulupila va ku Kolosayi.
2. Sula ya 1:3-3:4, Paolo àhaula kuva, Kilisto njo nkulu wa viumbe vyammalele, nanang'e njo lisingilo lyetu. Kwa kutangola malove anelo, Paolo ayang'ula mahundo la kulambila layanjele ku Kolosayi lachihaula kuva, pàvele vitukutuku vinji vya kulisingila na akee chihi Kilisto weka.
3. Sula ya 3:5-4:6, Paolo àelesa namuna ya kuikala maisha ya Chikilisto, malinga chatenda n'dibaluwa dyake dyohe.
4. Sula ya 4:7-18, Paolo àmalilila kwa kuhumya disalamu na maeleso kuva, baluwa aino isomwe mmakuwa lanji la vakúkulupila la ku Laodikiya.
1
Ntandiliko wa baluwa yanga Paolo
1 Baluwa aino ìhaloka kwang'une Paolo na kwa nkúkulupila nnyetu Timoseo. Kwa kutamwa kwake mwene Nnungu, nangu ǹnichemwa kuva ntume wanga Yesu Kilisto. 2 Tùnnembilanga mwenu mmakukulupila avetu kupitila kulundanywa kwetu na Kilisto, mwenu mmanu mma Nnungu mukulupîka, muikâla imanga ya ku Kolosayi. Tùnnyuwilanga inema na amani ihalôka kwa Nnungu Atata wetu, ììve pamo na mwenu.
Paolo ànshukulu Nnungu kwajili ya Vakolosayi na kuvayuwila
3 Tùnshukulu Nnungu, Atata wa Nang'olo wetu Yesu Kilisto, kila patunnyuwilanga mwenu, 4 kwa kuva, tùnipilikana namuna chimunkulupila Yesu Kilisto na namuna chimuvatamwa vanu va Nnungu. 5 Mwanda ntandi pamunahubiliwije ujumbe aula wa uhiu uyamba Malove Lambone, mwenu mwanipilikana kuyamba lilolelo liyamba àlalá lamuvikiwije kulihunde. Lilolelo anelyo njo nsingi wa ing'ulupa yenu na itamwi yenu. 6 Malove alano Lambone làvenkuhalija kuhumya vihepo na kuyanjala pachilambo chammalele malinga chiitendeke kwenu mwenu kutandikila liduva alila limupilikene na kuumala mwalehu uhiu uyamba inema ya Nnungu. 7 Mùnilihunda uhiu anewo uyamba inema ya Nnungu kuhaloka kwa Epafila, ntumishi nnyetu. Nang'e nni ntumishi akulupîka wanga Kilisto, akôla madengo kwajili yenu, 8 na njo atuhaulidîle kuyamba itamwi yenu imujaliwije na Umumu Wanaswe. 9 Bahi ing'anya ya anelyo, hwetu nanga patuhopela kunnyuwilanga mwenu, kutandikila liduva alila litupilikene habali dyenu. Tùnnyuwa Nnungu annyululihe kumala mwalehu àlalá lalalembela, na kumwombajanga lúnda na ding'ano dya chinnungu. 10 Tùnnyuwilanga anelo uchinga mupate kuikalanga kwa namuna intumbyânga Nang'olo, na kunkatapalila kwa mambo lammalele. Na kwa kuikala uchocho, muchimupe kila namuna ya vihepo vyambone na kuhalija kummala mwalehu Nnungu, 11 na Nnungu achiantayange dimongo dya kila namuna kwa uweso wake nkulu, uchinga mupate kuva na ilindilidi na ipililidi. Na kwa kuhangalala, 12 muchimunshukulu Nnungu Atata, annyululihîje mwenu kuva mmanu mulembelêwa kupwechela sehemu yenu ya mapala lavaungulidile vanu vake vaikalânga munng'anje wa Nnungu. 13 Kwa kuva, nang'e ànitupoha kuhaloka muutawala wa lupi nkutuingija mu Ufalume wanga Mwanawe wantamwije. 14 Na kwa kupitila kwa Mwanawe, hwetu tùnikombolewa kwa kusamehewa masambi letu.
Kilisto nni nkulu wa viumbe vyammalele
15 Kilisto nni nfano uhiu wa Nnungu akáonekana,
nanang'e ánipwawa kabla viumbe vyammalele vikànambipwawa na nni nkulu wa viumbe vyammalele.*Nchigiliki ìlembwijé “chihungumikova” kwa kuva mwana ntandi kuvalekwa ààva nnongoledi na nkulu va vana vammalele.
16 Kwa kupitila nang'e, viumbe vyammalele víniumbwa,
viumbe vya nchilambo achino na nchilambo chikáonekana,
viumbe vyonekâna na vikáonekana,
ikàva nni vafalume au vakulu au vatawâla au vavêle na mamulaka va nchilambo chikáonekana.
Na Nnungu àniviumba viumbe vyammalele kwa kupitila nang'e na kwajili yake.
17 Nang'e ánipwawa kabla viumbe vyammalele vikànambipwawa,
na kwa kupitila nang'e, viumbe vyammalele vìhweneha chihi kupwawa.
18 Nang'e njo muti wa mmili wake, yani vanu vankulupîla Yesu.
Na nni chitandikilo cha umi wa mmili anewo,
kwa kuva, nang'e njo ntandi kufufuka kuhaloka kwa vanu vahwîle,
uchinga ààve nkulu wa viumbe vyammalele.
19 Kwa kuva, Nnungu mwene íninkatapalila ukamilifu wake wammalele wa chinnungu ùùve nkati mwa Kilisto,
20 na kuvipatanisa viumbe vyammalele na mwene kwa kupitila Kilisto.
Kwa kuva, kupitila myadi yanga Kilisto imwadilîke munsalaba,
Nnungu nkutenda pààve na amani, muviumbe vyammalele na mwene,
viumbe vya nchilambo achino na vya nchilambo chikáonekana.
21 Anepo patandi mwenu mwanihapukana na Nnungu, na múvele amongo vake ing'anya ya mawaso lenu na matendo lenu lahakalenge. 22 Henga vino, Nnungu ànimpatanisanga na mwene kwa mmili wanga Yesu, kwa indila ya kuhwa kwake, uchinga Nnungu amwonange kuva mmanu mmanaswe, mmanu mukávele na chilema wala lawama yoheyo pameho pake. 23 Henga mwenu mùlembelewa muhwenehe kuikalanga muing'ulupa, munatikinywe na kulileka alila lilolelo limupete mahiku lamupilikene Malove Lambone. Nangu Paolo ǹnivikwa kuva ntumishi wa kuhubili Malove Lambone, àlalá layanjajîjwe kwa vanu vammalele va pachilambo.
Madengo langa Paolo nnikuwa lya vanu vankulupîla Yesu
24 Hambi nangu nahangalalila ibaniki yangu kwajili yenu mwenu. Kwa kuva, kubanika kwangu chimmili kùhweneha itimilisi ya ibaniki ya Kilisto ilembelêwa kwajili ya mmili wake, yani vanu vammalele vankulupîla Yesu. 25 Nangu ngùjukile kuva nintumishi wa vanu vankulupîla Yesu kupapatana na madengo lángupèlè Nnungu kwajili yenu. Na madengo lene nni kuyanjaja Lilove lya Nnungu saana. 26 Lilove anelyo nni àlalá makudungilo lanapihike kutandikila anepo kala, kwa vívelèkwà vyammalele, henga vino ànilahunukula kwa vanu vake. 27 Kwa kuva, Nnungu álembedile vanu vake vamale kuva, ukulu nkulu wanga Kilisto nni chalumo na mwenu mmanu mukávele Mmayahudi. Na makudungilo anelo lávele kuva, Kilisto aikale nkati mwenu, na anelyo lìmaiha kuva mwenu muchimukumile ukulu wa Nnungu. 28 Bahi hwetu tùnnyanjaja Kilisto kwa vanu vammalele. Tùnan'duma na kunnyunda kila munu kwa lúnda lwammalele, uchinga tuvayangate vanu vammalele vàhwikile kuva vakamilifu kwa kulundanywa kwavo na Kilisto. 29 Bahi ing'anya ya anelyo, nalikambyakambya akuno ungutumbama kwa dimongo adila ding'ulu dya Kilisto dikôla madengo nkati mwangu.
*1:15 Nchigiliki ìlembwijé “chihungumikova” kwa kuva mwana ntandi kuvalekwa ààva nnongoledi na nkulu va vana vammalele.