1 Ɨra ntiribʉka ˆɨkasire, Paúli akavaanɨrɨra vaantʉ ˆvamuruma Yéesu, akavaheera mʉtɨma, maa akavasea, asúukiirye. Aho, akakwaata njɨra na Makedonía. 2 Akatweera na ɨsɨ ɨyo, na njirii avaheeráa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu masáare yo bweeyya mɨtɨma yaavo ɨve na ngururu. Maa re, akafika Ugiríki. 3 Ʉko akiikala myeeri ɨtatʉ. Mpɨɨndɨ ˆasaakáa fɨrɨra na mashʉ́wa adome na Síria, Vayahúudi vakabweeyya nchuungo, sa vamʉbweeyyirye ʉvɨ. Jeyyo, maa akalamʉla kʉhɨndʉka kwa njɨra ya Makedonía.

4 Mpɨɨndɨ ijo, Paúli ayeendanʼyáa na vala Sopatíro mwaana wa Píiro fuma múuji wa Beróoya, Aristáriko na Séekuundo fuma múuji wa Tesaloníike, Gáayo fuma múuji wa Déribe, Timotéeo fuma Lísitra, na Tíkiko na Tirofíimo fuma ɨsɨ ya Ásia. 5 Ava voosi vakalongoola na Turóoa, maa vakɨɨta kootʉwoojera*kootʉwoojera: Aha mʉvai mbuwo Lʉ́ka nɨ hamwɨ ajáa na Paúli na viivaachwe. kʉra. 6 Maa kaa, ngovi ya mɨkáate sɨ ˆɨvɨ́kɨrwaa ʉsasɨ ˆɨkalooke, tʉkaambʉka méeli fuma Filíipi na sikʉ isaano ˆjikalooke, tʉkafika Turóoa, aho, tukiikala kwa sikʉ mufungatɨ.

7 Sikʉ ya ncholo ya júma nakyʉʉlwa, tʉjáa twalʉmana hamwɨ so bendʉla mʉkáate. Paúli akaanda kʉvavariyʉrɨra vaantʉ fʉʉrʉ nuuchikʉ katɨ, sa ajáa aláarɨɨre ndɨrɨ kʉlooka lomʉtóondo yaachwe. 8 Na aho gorófii haantʉ ˆtʉjáa talʉ́manɨɨre, kʉjáa kwatɨɨte vimʉrɨ ˆviri foo. 9 Mʉtavana ʉmwɨ ˆasewáa Eutíiko, akiikala chooririi mpɨɨndɨ Paúli ˆalʉʉsɨkáa, maa akakwaatwa nɨ tʉlo. Sa jeyyo, akanyeyya fúti, maa akawya na ɨsɨ fuma gorófa ya katatʉ. ˆVakakiime, vakɨɨta shaana akwíire. 10 Paúli ne akakiima na ɨsɨ, akamʉlaarɨra ʉra mʉtavana, akamʉʉvatɨra, maa akavasea, “Koofi tʉkʉ, akaarɨ arɨ nkaasʉ!” 11 Aho, Paúli akaambʉka na gorófii, vakabendʉlabendʉla mʉkáate, maa vakarya. ˆVakahʉmʉle, akatuuba kʉlʉʉsɨka novo fʉʉrʉ kʉkeera. ˆKʉkeere, maa akalooka. 12 Vara vaantʉ vakamʉhɨndʉla ʉra mʉtavana na kaayii arɨ nkaasʉ, vakatuuriwa mɨtɨma maatʉkʉ vii.

13 Aho, suusu tʉkaambʉka méeli, tʉkalongoola doma na Asóosi, sa Paúli ajáa alámwɨɨre kʉkerya na mawʉlʉ. Ʉko Asóosi noo kʉʉntʉ ˆtʉjáa twiirʉmɨra kʉmʉtweerera. 14 ˆTʉkalʉmane kʉra Asóosi, tʉkaambʉkanʼya méeli fʉʉrʉ múuji wa Mituléene. 15 Lomʉtóondo yaachwe tʉkakwaata njɨra, tʉkayeenda na méeli fʉʉrʉ ɨsɨ ya Kíio ˆngʼeene ɨjáa yarɨɨngɨrɨrwa nɨ maaji. Sikʉ ya katatʉ tʉkayeenda na méeli fʉʉrʉ ɨsɨ ya Sáamo ˆngʼeene ɨjáa yarɨɨngɨrɨrwa nɨ maaji, na sikʉ ya kanɨ tʉkafika múuji wa Miléeto. 16 Mpɨɨndɨ ijo, Paúli ajáa alámwɨɨre atuube lʉyeendo lwaachwe na méeli baa tweera na múujii wa Eféeso tʉkʉ, sa adɨɨre chereva ʉko ɨsɨ ya Ásia.†Laanga raamáani ya lʉyeendo lwa katatʉ lwa Paúli ʉko ɨsɨ ya Ásia (18:23–21:17). Asaakáa koonɨ viri dahɨka, afike Yerusaléemu sikʉ ya ngovi ya Pentekóste‡Pentekóste: Mʉhákwii wa Kalɨ, Pentekóste nɨ ngovi Vayahúudi ˆvabweeyyáa mpɨɨndɨ ˆvarɨ hʉmʉla kuchwa na ˆvarɨ hʉmʉla seyya viintʉ vyoosi mawundii. Ngovi ɨyo yabweeyyiwáa sikʉ ya makumi yasaano (50) keende Paásika yalooka. Laanga Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 16:9-12. Mʉhákwii Mufya, ngovi ya Pentekóste ni ngovi ya sikʉ Mʉtɨma Mʉʉja ˆʉʉja na kʉrɨ weerʉ na myuujíisa. Sikʉ ɨyo, Mʉtɨma Mʉʉja na vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vaava kɨɨntʉ kɨmwɨ. Laanga 2:2-4. sɨ ɨnafika.

17 Mpɨɨndɨ Paúli ˆajáa Miléeto, akatʉma vaantʉ vadome na Eféeso, vakavaanɨrɨre vawosi va mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu. 18 ˆVakʉʉje, maa akavasea, “Nyuunyu mʉmányire ˆvyeene niikala na nyuunyu fuma sikʉ ɨra ya ncholo ˆnalwaatya kʉʉlʉ kwaanɨ aha Ásia. 19 Namʉtʉmamɨra Yéesu Mweenevyoosi kwa ʉholi woosi na nafumwáa nɨ miísoori. Nayimirirya uturikiri ʉra ˆwafumáa kwa Vayahúudi. 20 Mʉmányire sɨ navavisa isáare baa rɨmwɨ ˆrɨrɨ na kʉnáálo kwaanyu tʉkʉ. Na kei nɨjáa niitoola kʉvakiindya mbere ja mpuka ja vaantʉ na nyuumbii jaanyu. 21 Kɨɨntʉ ˆnoonekyáa kɨkomi nɨ kɨmwɨ kwa Vayahúudi na kwa vaantʉ sɨ ˆvarɨ Vayahúudi, voosi vareke ʉvɨ waavo vamʉvalandʉkɨre Mʉlʉʉngʉ na vamurume Mweenevyoosi wiitʉ, Yéesu Kirisitʉ.

22 Haaha teeri, doma niise na Yerusaléemu ja ˆvyeene Mʉtɨma Mʉʉja yookʉʉnkulusirirya ndome. Na sɨ nootaanga viintʉ ˆviri kʉʉnfʉmɨra ʉko tʉkʉ. 23 ˆCheene nootaanga vii nɨɨnɨ nɨ kɨra ˆnoolʉmwa kutu nɨ Mʉtɨma Mʉʉja kɨra múuji ˆmweene nootweera, kuchuungwa mʉnyololwii na uturikiri vimwaarɨ vyookʉʉngoojera. 24 Maa kaa, kʉva nkaasʉ kwaanɨ sɨ kɨɨntʉ tʉkʉ. Kɨɨntʉ kɨkʉʉlʉ kwaanɨ nɨ kʉmarikirya mʉrɨmo ˆmweene naheewa nɨ Yéesu Mweenevyoosi, noo kʉsea, noonekye kɨkomi Masáare Maaja ya nduwo ya Mʉlʉʉngʉ.

25 Nɨɨnɨ nalookáa kɨra haantʉ noovavariyʉrɨra Ʉtemi wa Mʉlʉʉngʉ. Maa kaa, haaha natáangire, kusiina baa ʉmwɨ waanyu nyuunyu ˆakaanyɨɨne mpula na mʉlomo kei tʉkʉ. 26 Sa jeyyo, nɨ kʉvawyɨɨra niise isikʉ, koonɨ ʉmwɨ waanyu arɨ́mɨɨre, sakami yaachwe sɨ ɨrɨ kʉva mweeri yaanɨ tʉkʉ. 27 Nɨɨnɨ sɨ naneha na sɨ navisa kʉvavariyʉrɨra vyoosi Mʉlʉʉngʉ ˆasaakáa tʉkʉ.

28 Mwiiyɨmɨrɨre nyuunyu veeneevyo, na mwɨɨmɨrɨre mpuka yoosi Mʉtɨma Mʉʉja ˆavavɨɨka nyuunyu mʉve viimiriri vaavo. Imiriri mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Mʉlʉʉngʉ. Yeeye avanunuula kwa sakami ya mwaana waachwe. 29 Taanga niise, vakiindya va ʉloongo vara ˆvarɨ ja mbʉʉjɨ nkarɨ, kʉʉja varɨ nɨɨnɨ ˆndɨrɨ looka. Avo sɨ varɨ voonera mbavariri vaantʉ ˆvamuruma Yéesu tʉkʉ. 30 Na vamwɨ vaanyu nyuunyu veeneevyo, fʉmɨra varɨ vaantʉ ˆvakaluusire masáare ya ʉloongo, sa vavabweeyye vaantʉ ˆvamuruma Yéesu varɨmɨre na vavatuube voovo. 31 Haaha, mʉndoolaanga neeja! Noosaaka mʉndookʉmbʉkɨra kwa myaaka ɨtatʉ sɨ nareka kʉvalʉma kutu vii kaa tʉkʉ, kɨra mʉʉntʉ kwa miísoori uchikʉ na muusi.

32 Haaha, nɨ kʉvavɨɨka niise mbere ya wiimiriri wa Mʉlʉʉngʉ, na wa isáare ra nduwo yaachwe rɨra ˆrɨrɨ na ngururu yo vajeenga, na ˆrɨrɨ vaheera ʉpaari ˆavavɨɨkɨra nyuunyu hamwɨ na vara voosi vɨɨngɨ ˆvaava vaaja mbere ya Mʉlʉʉngʉ. 33 Nɨɨnɨ sɨ namerirya matɨ mpía, saháabu, na baa ɨngo ja mʉʉntʉ tʉkʉ. 34 Nyuunyu veeneevyo mʉmányire ˆvyeene natʉmama na mɨkono yaanɨ sa mpate viintʉ ˆnasaakáa na viivaanɨ ˆvasaakáa. 35 Na kwa viintʉ vyoosi nasaakáa kʉvalaɨra tasaakwa tʉndoofuma irʉtɨra ko tʉmama mɨrɨmo sa tʉndoopata viintʉ vyo vaambirirya vaantʉ vara ˆvasiina ngururu. Kei tʉndookʉmbʉkɨra masáare ya Yéesu Mweenevyoosi yara ˆalʉʉsa yeeye mweeneevyo, yoosea, ‘Ʉra ˆatóolaa atálariwaa kʉlookya ʉra ˆahókeraa.’ ”

36 Paúli ˆakahʉmʉle kʉlʉʉsa ayo, maa reerʉ, akachwaama hamwɨ na avo vaantʉ voosi akamʉloomba Mʉlʉʉngʉ. 37 Aho, voosi vakarɨra maatʉkʉ vii ko mʉkwaatɨrɨra no mʉsʉndɨra no kiiheera mɨkono yo kiiteengʉla na Paúli. 38 Voosi mɨtɨma yaavo ɨkavalʉma, sa yara masáare ˆajáa alúusire sɨ varɨ moona kei vii kaa tʉkʉ. Aho, vakamʉsɨndɨkɨra fʉʉrʉ méelii.