1 Ma' qa in hats naq'axijik'i in yijatshen ha' Jesús he' doce (12) ƚ'ijatshenhei, ma' qa ik qu' nakik'i he' metits witsetits i'ni' hakha' sehe' Galilea qa' ni'nq'ijatshen qa qu' nenfel iye ke' ƚe'lijei.*Mt 7:28; 9:35; Lc 23:5

2 In impi'ye'ej pa'aj pa' Juan pe' witq'opheƚitjiyifi ke' yaqsiijkii ha' Cristo, ma' qa yukinii pa'aj pe' ƚ'ijatshenhei 3 qu' nanfaakankii ha' Jesús, ma' qa hekhewe'en qa yit'ijets: —¿Me hik akha' pakha' hats jutsiqaxik'ui qu' nanam? ¿Me i'nƚi'i qu' honotki'iƚik'ui iye pakhape'?—*Sal 118:26; Jn 6:14; 11:27; He 10:37 4 Ha' Jesús qa yeku'ƚ: —Mapili'ƚii ha' Juan qa' enfeli'ƚi'm aka' ƚi'weni'ƚ qa aka' ƚ'impi'ye'eƚij iye, 5 ne' puk'aletstax qa hats yi'wenkii,(Is 35:5) ne' onqokitstax qa hats t'otsjo' iye qa ene' otshimetetstaxju' qa hats otshimetsitsju' iye, ne' ƚoq'oqtaxkii ƚ'ajits (lepra) qa hats hamitsiikii iye ke' ƚajametetstax, ne' nite' yepi'ye'tax wetju'ƚ qa hats yepi'ye'kii iye, hekhewe' hats naxtaxju' qa iƚii iye, qa ene' if'iljetsits qa tefelhiti'yi'm eke' wi'tlijei t'ejuyets na' witiƚa'x.(Is 61:1)*Is 35:5; Lc 4:18; Stg 2:5 6 Qa ƚe'wisi'mkii pakha' qu'nte' na'nayu'ye' yi'ij ye'm pe'ye'.—*Is 8:14-15; Mt 13:21; Jn 6:61; 16:1 7 In hats ikkii iye pekhewe'en qu' napilkii, ma' qa ha' Jesús qa iyetik'ui hekhewe' jukhew nifeli'm pa'n ƚunye'j pa' Juan, qa yit'ij: —¿Ƚekpa' ƚejeƚiƚii pa'aj in ƚami'ƚii na' ham i'ni'i'? ¿Me ewi'ƚ pe' fapu' yiwu'mkii pa' t'unik'i?*Mt 3:1; Ef 4:14 8 Qa qu' nite' hik aka'ye', ¿qa pa'n ƚunye'jek pa' ƚenjusi'ƚii pa'aj? ¿Me ewi'ƚ pa'qu' jukhewe' qi in ƚe'sits pe'qu' ƚeqhinataye'? Ekheweli'ƚ ƚenikfe'li'ƚets nekhewe' natkin kekhewe' ƚe'sits witqhinatai in i'nifi ne' ƚetsil ne' qitsji' wit'alhei. 9 Qa ¿ƚekpa' ek ƚami'ƚii qu' i'weni'ƚ? ¿Ye' me ewi'ƚ pa'qu' profetaye'? Ehe, hik aka' yijat'ij in ƚunye'j, qa hiwjutsiqeni'ƚ e'mha in hik hakha' les in qi in profeta.*Mt 14:5; 21:26; Lc 1:76 10 Hik hakha' Juan, hikha' t'ejuyets aka' we'nika'ajji' pa'aj Intata ƚe'lijei in yit'ij: “Jeƚ qeku'nek, yakha' hukin hatse' na' yukinek qu' nathayin ek'ui, qa' hik nakha' qu' naqsi'jik'i pa'qu' ikheyi'je'.”(Mal 3:1)*Mr 1:2 11 Yijaa'ija aka' qu' hit'iƚij ewets in week ene' jukhew ha'ne sehe' epji' ham pa'qu' nat'anipji' qu' ƚuk'eyeji' ha' Juan Bautista, qa pakha'ƚe qu' les nite' qiye'ji' pe' i'nji'teje'm na' tenek'enheiji' na' Dios, qa t'anipji' ha' Juan. 12 In ipƚu'uk'i ek in i'nk'aa nam ha' Juan Bautista qa yamijii hane'ej ene' jukhew in watkatitij wetepji' in yisu'un qu' na'n ji'teje'm nakha' tenek'enheiji' na' Intata. 13 Qe week ke' profeta'ik'i qa ke' ƚe'lijei iye ka' Moises'ik'i in nifel na' tenek'enheiji' na' Intata wa'sji', kekhewe'en yamijii in hats nam ha' Juan. 14 Ekheweli'ƚ qu' isu'uni'ƚ qa' ku'mi'ƚiju'ƚ aka'an, hakha' Juan in hik hakha' profeta ƚii Elías, hayiits jutsiqaxik'ui pa'aj qu' nanam.*Mal 4:5; Mt 17:10-13; Mr 9:11-13; Lc 1:17; Jn 1:21 15 Pekhewe' qu' nana'l ƚekfiye' qa nepiye'ek'i aka'an.*Mt 13:9; Mr 4:23; Lc 8:8; 14:35; Ap 2:7 16 ¿Pa'n ƚii pa'qu' hejeyumtshenijupi' ene' jukhew qa' efuts iye hane'ej ha'ne ƚahats'ij? Hik ƚunyejei ne'ej omehets qe t'oto'yi'ju' na'aj joofji'ju' qa taya'yiikii ne'ej ƚ'otoihifets, 17 qa yit'ijiikii: “In hifuyutaxi'ƚ e'mik'i ne' foj, ekheweli'ƚ qa nite'ƚe ƚ'otoyi'ƚ. Hijitaxi'ƚ e'mik'i ke' witlijtsinel if'iljetsitsik'i qa nite'ƚe ƚapi'ƚju'” 18 Qe in namtax ha' Juan qa nite' tuj ke' week qa nite' iya' iye, qa titijiti'yijets in i'nji' pa' ewi'ƚ inwo'met.*Mt 3:4; Lc 1:15 19 Qa in namtax iye ha'ne Ƚa's na' Jukhew qa tek qa iya' iye, qa titijiti'yijets in iƚinkeyax qa iyana'x iye, ƚejuwaika'aj nekhewe' wekwek yijanin qa ƚejuwaika' iye ne' uƚ'ets jukhew. Qa jutsiqaxƚi'ij pa'qu' i'nithayijkit'e qu' jinenikfe'lkii.—

20 Ma' qa yapeƚek ha' Jesús qa yit'ijets pa' uƚ'ax ƚunyejei hekhewe' witsetits hekhewe' qi in yaqsi'jtaxiji'kii kekhewe' ham ƚunyejeyi'iju'ƚ. Yi'wentaxij yemjee qa nite'ƚe yili'ij in yaqsiijkii pe' uƚ'ets. Ma' qa yit'ij ha' Jesús: 21 —¡Peijaat'ij hiyee' a'ha'nus ha'ne witset Corazín! ¡Peijaat'ij hiyee' a'ha'nus iye ha'ne witset Betsaida! Qa qu' hakha'ye' Tiro qa ha' Sidón qu' nanaqsi'jiji'kii kekhewe' ham ƚunyejeyi'iju'ƚ wanaqsi'jtaxi'ƚ e'mijkii ha'ne ƚa'ni'ƚi'. Qekha hayiits nilitaxij in yaqsiijkii pe' uƚ'ets qekha nijayantax pa' Dios, ma' qekha ninq'ethintaxij in yijaa'ija qu' netf'iljetsin ƚeqhinatai qekha uƚ'etse'tax qa ƚeiƚa' qekha nilintaxij na'aj lo.*Mr 6:45; Lc 6:17; 9:10; Jn 12:21; Mt 15:21; Hch 12:20 22 Qa hik ta'ƚijupi' qu' hit'iƚij ewets ekheweli'ƚ, qu' namtaxets pa' neƚuji' qu' newetjeyumtshentax ene' week, qa ekheweli'ƚ les qi qu' iftsaxe' hatse' qu' atanithenheti'yi'ƚ qa tees qu' ƚunye'ji'iju'ƚ na' ƚantanithenkeye'j hatse' ne' tetseti'yi' na' Tiro qa na' Sidón.*Ez 28:2-4; Am 1:9-10; Mt 10:15; 15:21; Mr 3:8 23 Qa akha' witset Capernaum, ¿me ƚumti qu' ekekiti'yetspha'm na' wa's? Akha' ƚ'ewumhiti'yiiju' hatse' na' fe't ƚe'nq'itset'ij ne' naxju' (Hades). Qe qek nanaqsi'jiji'kii ka' witset'ik'i Sodoma kekhewe' ham ƚunyejeyi'iju'ƚ wanaqsi'jtaxij e'mijkii, ka' Sodoma'ak'i qekha hane'ej mexe nana'ltax.*Is 14:13,15; Mt 4:13 24 Qa hik ta'ƚijupi' qu' hit'ij ewets iye witset Capernaum, qu' namtaxets pa' neƚuji' qu' newetjeyumtshentax ene' week, qa ekheweli'ƚ les qi qu' iftsaxe' qu' atanithenheti'yi'ƚ qa tees qu' ƚunye'ji'iju'ƚ na' ƚantanithenkeye'j hatse' ke' tetseti'yi' ka' witset'ik'i Sodoma'ak'i.—

25 Hik aka'aj ka' ƚahats'ij ha' Jesús qa yit'ij pa'aj: —Qi in ƚe'wisij, Tata, Yatsat'axij na' wa's qa ha'ne sehe' iye qe hats ƚ'ethinij ene' nite' weniwqinhetji' eke' ham nikfe'le'ets t'ejuyets na' witiƚa'x, qa' nite' ƚ'ethinij pekhewe' wekwek nikfe'lets qa pekhewe' iye wekwek yiya'yij.*Sal 8:2; Lc 22:42; Jn 11:41; 1Co 1:26; 2Co 3:14 26 Ehe, Tata qe hik aka' ƚisu'un qu' ƚunye'je'.— 27 Qa yit'ijets iye he' jukhew: —Na' Tata hats week tseƚisij qu' heinek'enhe'yipji' ene' wekwek. Ham pa'qu' ewi'ƚe' qu' nenikfee'letsha ha'ne Ƚa's. Ewi'ƚƚe na' Ƚatata in nikfe'letsha. Qa ham iye pa'qu' ewi'ƚe' qu' nenikfe'letsha na' Ƚatata, ewi'ƚe' ha'ne Ƚa's in nikfe'lets qa nekhewe' iye yisu'un ha'ne Ƚa's qu' nikfelitets qa yikfelitets.*Mt 28:18; Jn 1:18; 7:29; 8:19; 10:15; 17:25-26 28 Eneki'ƚ yiwets week ekheweli'ƚ pe'qu' hats qi qu' niwefju' qa qi iye in neq'iihetij pe' wekwek qa yakha' qu' k'awapiihiti'ƚ.*Jer 31:25; Jn 7:37 29 Ku'mi'ƚi' qa' je'wetsjuk'eji' nakha' wakka ƚo'siyit (yugo) heni' yi'wonje' qa yakha' qu' k'ijatsheniƚij, qe yakha' nite' yeq'itaqsuna'x qa nite' iye heniwqinhetji' ma' qa qi qu' nawapii ne' atawjetsi'ƚ.(Jer 6:16)*Jn 13:15; Ef 4:20; Fil 2:5; 1P 2:21; 1Jn 2:6; Zac 9:9; 2Co 10:1; Fil 2:7-8 30 Qe nakha' wakka ƚ'osiyit (yugo) heni' yi'wonje' nite' jutsutax qa ne' yaqatai qa af'ayaiji'.—