Kálaad Mbʉ́gʉ́lú mə́ Yuánɛs
Isâ í dʉ́gyá nə Kálaad Mbʉ́gʉ́lú yí
Yuánɛs wə́ nyə cilə kálaad Mbʉ́gʉ́lú. A ŋgə bágʉlə isâ Yésus nyə á lwó nyə yí.
Okrîstɛn bwə́ á ŋgə bwəma nə cúwʉ́lí nəcé Yésus-Krîst. Kálaad Mbʉ́gʉ́lú jɨ ka bə shú nə́ a wá bwo ŋkul, bwə́ kə́g shwóg búgʉla Yésus, bwɨ́ɨ́g lúú njɨ nyə́dɨ́.
Sə́ bɨ́ nə ŋkul cɨ nə́ məma mə́ŋkɔw mə́sə kálaad ɛ́ga dɨ́ ntʉ́ga:
(1) Okálaad zaŋgbá shú mə́dɔ̧ zaŋgbá mâ Azî Minɔ̂r, faan dʉ́sə́ nə shí bwə́ ŋgə́ jɔ̂w mwɔ̂w mə́ga dɨ́ nə́ Turki yí (1.4–3.22).
(2) Yuánɛs mə́ ŋkâŋ kə gwɔ̂w, a mə́ kə dʉ́g zhwog isâ (4.1–20.10):
(a) kínda á joŋ í ŋgə́ yə Zɛmbî gúmə́ (milúu 4 nə 5);
(b) kálaad á mífeedyá zaŋgbá (6.1–8.1);
(c) micwôŋ zaŋgbá (8.2–11.19);
(d) ŋkɔɔndú bə́nɔ̂ŋ ibiin ibá (12.1–13.18);
(e) Mwâ Ncwəmbɛ nə buud 144 000 bwə́ á wú míkwámʉ́d wá;
(f) wə́éŋgəles jaaw nda cígʉ́lé mílə́sʉ́ í bá bə nə́ (14.1-20);
(g) ibálá zaŋgbá yâ mpimbə mə́ Zɛmbî (15.1–16.21);
(h) Babilɔn mə bá bwɨ̂l, nə biin, nə muud micúndə́ á ibəmb nə Sátan bwə́ jɛ̧ (17.1–20.10).
(3) Milúu 21 nə 22 mí ŋgə cúndə nə́ Zɛmbî ŋgə kwəmʉsa nə́ á bá tɛ́ ísâ ncuncúmbə.
Kálaad mə kə́ shîn nə jɔ̧jɔ̧ ŋkaagə́ Múúd nyə a gwûm yɛ́ ŋgə́ kaag yí, nə́əə́: «Haaw, mə wál bá nyiŋgə zə» (22.21).
1
Mətɛ́ɛ́dʉ́lé
1 4.1; 22.6Kálaad ɛ́ga jisə mbʉ́gʉ́lú Yésus-Krîst ŋgə bágʉlə isâ Zɛmbî nyə a cwîny nyə nə́ a lwóg ósɔ́ɔl ɔ mə́sáal bɛ́ yí. Jísə isâ í mú kúnə́-kúnə nə́ í zə́ sɨ̂y yí. *Krîst nyə á ka kənd *éŋgəles yé nə́ a kə́g lwó sɔ́ɔl məsáal yé Yuánɛs isâ byɔɔŋgʉ̂. 2 6.9Yuánɛs nyə á ka bwaagʉlə nə́ isâ byɛ̂sh nyə á dʉ́g yí, bísə isâ Zɛmbî nyə á ntɨ Yésus zə lwó nyə yí. 3 14.13Muud ŋgə́ lɔ̧́ íciyá kálaad ɛ́ga ŋgə́ cúndə yɛ́, nywáá mə́ jəla, tɛɛm bə bɔɔŋg bwə́ ŋgə́ gwágʉlə isâ bísə́ cilyá cínɔŋg yí, bwə́ ŋgə́ baagʉlə byo wá, bwə́ mə́ nə́mə́ jəla, nəcé isâ byɔɔŋg í wál zə sɨ̂y.
Məbə́dá
4 4.5Mə, Yuánɛs wə́ mə́ cílə́ mə́dɔ̧ mə Zɛmbî zaŋgbá mə́sə́ Azî má.
Zɛmbî nyə á bə yɛ́, á jísə́ yɛ́, á ŋgə́ zə yɛ́, bə́nɔ̂ŋ mishíshim zaŋgbá mí tə́l nyə mpwóómbʉ́ caaŋgə́d myá bwə́ ɔ́ sá bɨ́ mpaam, bwə́ ɔ́ sá nə́mə́ nə́ bɨ cʉ́gəg nə́ shɛɛ. 5 2.26; 7.14; 19.15; Kol 1.18; Heb 9.14; 1Yn 1.7Yésus-Krîst muud jísə́ wúshinɛd abúgʉ́lág yɛ́ kə́ sá nə́mə́ bɨ́ mpaam, a sá nə́ bɨ cʉ́gəg nə́ shɛɛ. Nyə wə́ jísə́ muud ashúshwóógʉ́ bwɛlɛ́lə gwûm, a njúl Cí í jwú nə micî myâ shí ga myɛ̂sh yɛ́.
Nyə muud mə cɛ́ɛ́l shé yɛ́, muud nyə á yə kwolós dɨ́ wééshʉli mə́cií mɛ́ shú nə́ a cʉg shé nə *misə́m yɛ́, 6 5.10; 20.4, 6; 22.5; MmN 19.6; 1Pr 2.9nyə a sá nə́ shé bə́g buud ɔ́ faan dɛ́, ofada ɔ́ Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ yé Zɛmbî, nyə Yésus ŋwág gúmə́ nə ŋkul, kandʉgə á kandʉgə. Amɛn.
7 1.13; Dan 7.13; Mat 24.30; Yuá 19.34, 37; 1Te 4.17Dʉgá, a ŋgə zə míŋkúdʉ́d, muud yɛ̂sh mə bá dʉ́g nyə, tɛɛm bə bɔɔŋg bwə́ á cúwal nyə nyúúl wá. Ikúl í búúd byɛ̂sh í bá ŋgə tədʉwa shú dɛ́d. Haaw, í bá bə ntɔ́, Amɛn.
8 1.4, 8; 2.8; 4.8; 11.17; 16.5; 21.6; 22.13; MmN 3.14; Iza 44.6Zɛmbî Cwámba ŋgə cɨ nə́: «Mə jɨ Alʉ́fa, mə Oméga*Alʉ́fa nə Oméga: Bísə, nə kaŋgá áshúshwóógʉ́ nə áməzhúgʉ́lâ yâ kə́l lʉ́ gʉrɛ̂k. Ntɔ́ mə́ kə́ nə́ «mətɛ́ɛ́dʉ́lé nə məshíné»., mə jisə, mə á bwey dʉ bə, mə ŋgə nə́mə́ zə, mə jɨ áŋkul nyɛ̂sh.»
Yuánɛs nyə a dʉ́g ntamə́ á mísh nə́ bagə́
9 22.8Mə *mínyɔŋʉ̂ wʉ́n Yuánɛs, mə muud shé ŋgə́ bwəma nə məntágʉla məmpwûd, shé tə́l cé ící ŋgwûd, shé nə zɛ́ny ŋgwûd kə́lə shwóg nə Yésus yɛ́, bwə́ á kənd mə míkwám dɨ́ ŋkwamə́ bwə́ jɔ́w nə́ Patmos yí. Í á bə nəcé Milə́sʉ́ mí Zɛmbî, nə mə wálə cʉg jâm nə́ mə ŋgə bwiiŋg láŋ mə́ Yésus. 10 17.3Í á ka zə bə, jwɔ́w mə́ Cwámba†Na jɨ jwɔ́w lʉ́ shwɛ́ndɛ, jwɔ́w ókrîstɛn bwə́ dʉ yə Cwámba gúmə́ yí., Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə á zə sá mə nda mə ŋgə cʉgə njɨ *shíshim dɨ̂; mə mú gwág dúl kə́l mə́dɨ́ mpʉ́sə kwoŋ, í ŋgə́ lás gwɔ́w-gwɔ̂w nda cwôŋ. 11 4.5Kə̂l dɔɔŋg í á ŋgə cɨ nə́: «Cilə́g sá jɛ̂sh wó ŋgə́ dʉ́g yí kálaad dɨ̂, wo kə́ndʉg mə́dɔ̧ zaŋgbá mə́gǎd: nə́ *Dɔ̧ á Ifɛ̂z, nə dɔɔŋg á Simirnə, nə á Pɛrgâm, nə á Tiyatîr, nə á Sardɛs, nə á Filadelfî nə á Lɔwdisê.»
12 Zak 4.2Mə á ka yid nə́ mə dʉ́g múúd nyə á ŋgə lás nə mə yɛ́. Ja mə́ mə́ yid ntʉ́nɨ yí, mə mú dʉ́g ícé í lámba zaŋgbá í njúl sɨ́yá nə or. 13 Dan 7.13; 10.5Mə mú dʉ́g ŋgwɔ́l múúd tə́l na mpə́dʉ́gá ícé í lámba, a ŋgə́ bɛ̧ɛ̧la nə Mwân mə Múúd. Nyə á bə a mə́ bwáád jud ŋgə́ wɔ̧ɔ̧la kə wɔ́ɔ́s mə́ncíndʉ́gúd, nə fwáŋgə́ or fífʉ́ nyə kugʉd. 14 Dan 7.9; 10.6Lúu yé nə shilú jé í á bə ŋkí jág fumə, cɔ̧́ mə́fumə mə fə́m. Mísh mɛ́ mə́ á ŋgə lwenya nda miŋgwiilɛ. 15 14.2Məkuú mɛ́ mə́ á ŋgə faan nda ŋkwánz bwə́ mə́ gwɨ́ɨ́ŋg kuda dɨ́ nə́ ndɛɛ́ í mú tɨ́tɨɨ̂ yí, kə́l dɛ́ í á ŋgə shwag nda ikwɔ̧́ í máŋ í dʉ shwag nə́. 16 zaŋgbá: 4.5 kafwɛlɛ: 2.12; 9.15; Heb 4.12Nyə á bə a mbíd wəacén-cénî zaŋgbá nyə́dɨ́ mbwə̂ məncwúmʉ́d, kafwɛlɛ í á ŋgə cúwo nyə mpu dɨ́, í njúl njəwá ikɔ́ɔ́mb íbá, mpwoombʉ́ nyɛ́ í á bə nda jwɔ̂w ja í mə́ mpu cwɨ́ɨl yí.
17 1.8; Dan 8.17-18Njɨ mə á dʉ́g nyə yí, mə á bʉ́la nyə́dɨ́ shí məkuú, mə mú kân nda mbimbə. A mú bəd mə mbwə̂ məncwúm yé nyúúlʉ́d, nyə nə mə nə́: kú bɛɛg fúndə, 18 Rom 14.9; 1Kr 15.3-4, 25-26mə jɨ mətɛ́ɛ́dʉ́lé nə məshíné, mə jɨ nyɔɔŋg á kuwô. Mə á yə, ká dʉgɨ́, mə jɨ kuwó, mə é ji kuwó kandʉgə á kandʉgə. Mə mbid shwɨy nə baŋ mínjîm mə́dɨ́ jwɔ́nz lʉ́ mbwə́d. 19 Ciləg sâ jɛ̂sh wó mə́ dʉ́g yí, nə sá í ŋgə́ sɨ̂y yí, nə byɔɔŋg í é zə bə yí. 20 Mə zə́ fɛ́ɛ́g wo *ndímba wə́acén-céní zaŋgbá wó ŋgə́ dʉ́g wa mə́dɨ́ mbwə̂ məncwúm dɨ́ ɔ́ga, nə ndímba ícé í lámba zaŋgbá bísə́ sɨ́yá nə or yí: wəacén-cénî zaŋgbá ɔ́nɨ bʉ́sə *wəéŋgəles wâ mədɔ̧ zaŋgbá, icé í lámba zaŋgbá í njúl mədɔ̧ zaŋgbá.
1:1 4.1; 22.6
1:2 6.9
1:3 14.13
1:4 4.5
1:5 2.26; 7.14; 19.15; Kol 1.18; Heb 9.14; 1Yn 1.7
1:6 5.10; 20.4, 6; 22.5; MmN 19.6; 1Pr 2.9
1:7 1.13; Dan 7.13; Mat 24.30; Yuá 19.34, 37; 1Te 4.17
1:8 1.4, 8; 2.8; 4.8; 11.17; 16.5; 21.6; 22.13; MmN 3.14; Iza 44.6
*1:8 Alʉ́fa nə Oméga: Bísə, nə kaŋgá áshúshwóógʉ́ nə áməzhúgʉ́lâ yâ kə́l lʉ́ gʉrɛ̂k. Ntɔ́ mə́ kə́ nə́ «mətɛ́ɛ́dʉ́lé nə məshíné».
1:9 22.8
1:10 17.3
†1:10 Na jɨ jwɔ́w lʉ́ shwɛ́ndɛ, jwɔ́w ókrîstɛn bwə́ dʉ yə Cwámba gúmə́ yí.
1:11 4.5
1:12 Zak 4.2
1:13 Dan 7.13; 10.5
1:14 Dan 7.9; 10.6
1:15 14.2
1:16 zaŋgbá: 4.5 kafwɛlɛ: 2.12; 9.15; Heb 4.12
1:17 1.8; Dan 8.17-18
1:18 Rom 14.9; 1Kr 15.3-4, 25-26