4
Ta lə na̰ kɨ́ Sú na̰ Jeju
Mat 4:1-11; Mar 1:12-13
Ndil kɨ́ aa njay rusɨ Jeju, beɓa lokɨ ḛ təl ta ba Jurdḛ-tɨ ree rəmə Ndil kɨ́ aa njay lé ɔr nɔ̰̀-é ɔw siə diləlo-tɨ. Lo-é-tɨ kin ɓá Sú na̰-é-tɨ ndɔ kɔrsɔ. Ndɔ kɨ́ kɔrsɔ kinlé, né ya kàrè Jeju uso al adɨ go ndɔ-je-tɨ kinlé, ɓo ra-é. Beɓa Sú ree rɔ-é-tɨ pa siə panè: «Kinə ꞌto Ngon lə Lubə ya rəmə, ꞌun ndu adɨ ər kin təl mbə̀.» Ə Jeju ilə-é-tɨ panè: «ꞌNdàngɨ ꞌpanè: “Dow à kisɨ kɨ̀ dɔ-é taá kɨ̀ takul nékuso ya par al.”»
Sú ɔr Jeju ɔw siə lo-tɨ kɨ́ ḭ taá n̰a̰ rəmə, kəm kɨ́ kində jipɨ bè ya tɔjɨ-é kɔ̰ɓe-je kɨ́ dɔnangɨ-tɨ nè kin lay ə idə-é panè: «Mꞌa kadɨ-i ɔ̰̀ ɓe dɔ-tɨ lay rəm, mꞌa kadɨ-i riɓa kɨ́ dɔ kɔ̰ɓe-je-tɨ kinlé rəm tɔ. Kdɔtalə to né kɨ́ dꞌadɨ tò mḛḛ ji-m-tɨ, adɨ dow kɨ́ mḛḛ-m ndigɨ kadɨ mꞌadɨ-é ya mꞌa kadɨ-é. Adɨ kinə dɔ-i ya ꞌɔsɨ nangɨ nɔ̰̀-m-tɨ lé, mꞌa kadɨ to kɨ́ lə-i ya lay.» Jeju təl ilə-é-tɨ panè: «ꞌNdàngɨ ꞌpanè: “ꞌƁaɓe Lubə lə-i ɓá ꞌa kɔsɨ dɔ-i nangɨ nɔ̰̀-é-tɨ ə ḛ ya kɨ̀ kár-é ɓá ꞌa pole-é* 4:8 Det 6:13; Mat 4:10..”»
Go-tɨ, Sú ɔr-é ɔw siə mḛḛ ɓebo Jorijalḛm-tɨ, adɨ-é a̰ taá sam kəy-tɨ lə Lubə ɓá idə-é panè: «Kinə ꞌto Ngon lə Lubə ya rəmə, ꞌa̰ nè ya ꞌkilə ꞌusɨ nangɨ.
Kdɔ ꞌndàngɨ ꞌpanè:
10 “Lubə à kun ndu kadɨ malayka-je liə kdɔ ta lə-i,
kdɔ kadɨ dꞌində kəm-dé go-i-tɨ.”
11 Ə ꞌndàngɨ ɓəy ꞌpanè:
“Dḛ dꞌa kində ji-dé kuwə-i-né taá, nè nja-i à kḭ dar ər.”»
12 Jeju təl ilə-é-tɨ panè: «ꞌNdàngɨ ꞌpanè: “ꞌA na̰ ꞌƁaɓe Lubə lə-i al.”» 13 Lokɨ Sú na̰ Jeju mḛḛ né-je-tɨ lay adɨ gin-é gangɨ lé, ḛ ɔr rɔ-é ngərəngɨ in̰ə-é sar ya kdɔ ngəbɨ-né kəm lo kɨ́ rangɨ.
Kullə lə jeju dɔnangɨ Galile-tɨ
Jeju ndó ta lə Lubə mḛḛ ɓebo Najarɛtɨ-tɨ
14 Jeju təl ɔw dɔnangɨ Galile-tɨ gogɨ kɨ̀ tɔ́gɨ kɨ́ Ndil kɨ́ aa njay adɨ-é, ə ri-é ɓa ɔr lo dɔnangɨ-tɨ kɨ́ tin kin lay. 15 Ḛ ɔw ndó né dow-je mḛḛ kəykəwna̰-je-tɨ lə jipɨ-je ə dow-je lay ya ꞌpitɨ-é.
16 Beɓa Jeju ɔw tḛḛ ɓebo Najarɛtɨ kɨ́ to lo kɨ́ dꞌotɨ-é-tɨ, ə ɔw mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lə jipɨ-je ndɔ taakoo-tɨ lə-dé titɨ kɨ́ isɨ ra-né kete-kete. Ḛ ḭ taá kdɔ ndó mbete kɨ́ aa njay kadɨ dow-je. 17 Beɓa dꞌun mbete kɨ́ Ejay kɨ́ to njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ ndàngɨ dꞌadɨ-é. Lokɨ ḛ taa lé, tḛḛ mḛḛ-é ə ingə lo kɨ́ ndàngɨ ta-tɨ ꞌpanè:
18 Ndil kɨ́ aa njay lə ꞌƁaɓe ree nà̰y sə-m
kdɔtalə ꞌƁaɓe mbətɨ-m
[kdɔ kadɨ mꞌsɔl mḛḛ dow-je kɨ́ mḛḛ-dé gangɨ man] 4:18 Ta-je kɨ́ tò mbunə̰ né-tɨ kinlé [ … ] goto mḛḛ mbete-je-tɨ kɨ́ dɔsa̰y kɨ́ dan-tɨ-je kɨ́ ꞌndàngɨ kɨ̀ ji-dé kɨ̀ ta grɛkɨ. rəm,
ɓá kdɔ kadɨ mꞌilə mbḛ Poyta kɨ́ Majɨ mꞌadɨ njéndoo-je rəm tɔ.
Ḛ ulə-m kadɨ mꞌpa ta rəsɨ mꞌadɨ ɓə-je
tokɨ Lubə à taa-dé kilə-dé taá rəm,
kadɨ mꞌpa ta rəsɨ mꞌadɨ njékəmtɔ-je
tokɨ kəm-dé à koo lo rəm,
dow-je kɨ́ dow-je dꞌadɨ-dé kɔ̰̀ lé,
ḛ ulə-m kadɨ mꞌtaa-dé mꞌilə-dé taá rəm,
19 ɓá ɓal ramajɨ lə ꞌƁaɓe lé,
kadɨ mꞌpa ta-é rəsɨ ya mꞌadɨ dow-je rəm tɔ 4:19 Mbl 25:8-10.
20 Go-tɨ, Jeju ndəm mbete lé natɨ ə təl-né adɨ ngonnjèkullə káre, ngá ɓá təl isɨ nangɨ ɓəy 4:20 Jeju isɨ nangɨ kdɔ ndó né dow-je, kdɔ dḛ njéndó dow-je né kɨ́ ɓe lə jipɨ-je lé dꞌisɨ nangɨ ɓá ꞌndó né dow-je.. Rəmə dow-je lay kɨ́ dꞌisɨ mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lə jipɨ-je lé, kəm-dé tò dɔ-é-tɨ sikɨm.
21 Beɓa ḛ un ta idə-dé panè: Ta kɨ́ mḛḛ mbete-tɨ kɨ́ aa njay kɨ́ ooi kinlé, né-é ra né ɓone ngá. 22 Dow-je lay ya ꞌpa ta kɨ́ dɔ-é-tɨ majɨ n̰a̰ rəm, ta-je kɨ́ sɔbɨ dɔ ramajɨ lə Lubə kɨ́ tḛḛ ta-é-tɨ lé, ɔr ndil-dé adɨ ꞌpanè: Ḛ kan to ngon lə Jojepɨ lé ya al wa! 23 Beɓa Jeju pa sə-dé panè: Gosta kɨ́ panè: «Dɔktur, i ya ꞌajɨ rɔ-i» kinlé a pai sə-m ya rɔ́tɨ. Ə a pai sə-m painè: Né-je lay kɨ́ i ꞌra ɓebo Kapɛrnayim-tɨ ə́ jꞌoo ta-é kinlé, ꞌra ɓe kɨ́ i tɔgɨ-tɨ nè kin ya adɨ jꞌoo tɔ. 24  4:24 Ja̰ 4:44Beɓa Jeju idə-dé panè: Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ; njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ kɨ́ dow-je kɨ́ ɓekojɨ-é-tɨ dꞌa kuwə-é kɨ rɔ-dé-tɨ majɨ ya goto. 25 Yən, mꞌa kidə-si ta kɨ́ tɔgrɔ-tɨ: Dɔgangɨ ɓal-je-tɨ lə Eli lé, njéngɔwkoy-je ꞌn̰a̰ dɔnangɨ Israyel-tɨ. Beɓa lokɨ ndi ədɨ al asɨ ɓal mutə kɨ̀ na̰y mɛkḛ lé, go dɔnangɨ-tɨ kɨ́ nè kin lay ya ɓo ra dow-je titɨ n̰a̰ ya, 26 ngà dan njéngɔwkoy-je-tɨ kinlé, dow káre ya kàrè Lubə ulə Eli rɔ-é-tɨ al. Ngà ḛ ulə-é rɔ njèngɔwkoy-tɨ káre kɨ́ dɔnangɨ Sidɔ̰-tɨ mḛḛ ɓebo Sarepta-tɨ yó. 27 Rəm ɓá kaglo-tɨ lə Elije kɨ́ to njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ lé kàrè njébanjɨ-je ꞌn̰a̰ dɔnangɨ Israyel-tɨ tɔ. Ngà ḛ káre dan-dé-tɨ kɨ́ Lubə adɨ banjɨ liə ur ya goto. Ngà Nama̰ kɨ́ to dow kɨ́ dɔnangɨ Siritɨ yó kin ɓá ḛ adɨ banjɨ liə ur adɨ aa njay. 28 Lokɨ dow-je lay kɨ́ dꞌisɨ mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lə jipɨ-je dꞌoo ta-je kin bè lé, wɔngɨ ra-dé dɔ Jeju-tɨ n̰a̰. 29 Beɓa dꞌḭ dꞌuwə-é, ꞌndɔr-é dꞌɔw siə gidɨ ɓebo-tɨ, ə dꞌɔw siə njal dɔ mbal-tɨ kɨ́ ɓebo lə-dé tò-tɨ kdɔ kadɨ ꞌsurə-é dꞌilə-é nangɨ. 30 Ya rəmə, Jeju tḛḛ mbunə̰-dé-tɨ ə ɔtɨ ta-dé-tɨ yɔrɔrɔ ɔw.
Ta kɨ́ sɔbɨ dɔ dow-je kɨ́ dꞌingə lapiya
Mar 1:21-28
31 Jeju ɔw tḛḛ ɓebo Kapɛrnayim-tɨ kɨ́ to ɓebo káre kɨ́ dɔnangɨ Galile-tɨ ə ndó né dow-je ndɔ taakoo-tɨ lə jipɨ-je. 32  4:32 Mat 7:28,29Néndó liə lé ɔdɨ rɔ dow-je, kdɔtalə ḛ ndó kɨ̀ tɔ́gɨ.§ 4:32 Mat 7:28-29 33 Mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lə jipɨ-je lé, dingəm káre bè kɨ́ ndil kɨ́ majɨ al ra-é isɨ-tɨ nɔ̰ɔ̰ ə ur kəə panè: 34 Bɔbɨ-m-je ꞌwə́! I Jeju, dow kɨ́ Najarɛtɨ lé, ri ɓá ꞌge rɔ-ji-tɨ wa? ꞌRee kdɔ tujɨ-ji wa? Ma̰ mꞌgə-i majɨ: «ꞌTo njèkaa njay lə Lubə.» 35 Jeju ndángɨ-é panè: «ꞌUtɨ ta-i ə ꞌtḛḛ kɔgɨ mḛḛ dingəm-tɨ kinlé!» Rəmə ndil kɨ́ majɨ al un dingəm lé ilə-é birikɨ dan dow-je-tɨ ə ində lo tḛḛ mḛḛ-é-tɨ kɔgɨ, ɓá né kɨ́ majɨ al káre ya kàrè ndil kɨ́ majɨ al kin ra kɨ̀ dingəm lé al.
36 Beɓa dow-je lay ya, ndil-dé tḛḛ sa̰y ə ꞌpa-na̰ ta dan-dé-tɨ ꞌpanè: To ta kɨ́ ban ɓá tana̰ bè wa? Ḛ un ndu adɨ ndil-je kɨ́ majɨ al kɨ̀ tɔ́gɨ kɨ́ n̰a̰ kɨ́ ḛ ɔw-né lé rəmə, dḛ ꞌtḛḛ tḛḛ tɔ lé ya! 37 Né kin ra adɨ poy Jeju taa lo kɨ́ dɔnangɨ-tɨ kɨ́ tin pəl-pəl.
38 Lokɨ tḛḛ mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lé, ḛ ɔw ɓee lə Simɔ̰. ꞌNingə́ ində məm Simɔ̰ kɨ́ dené n̰a̰, adɨ rɔ-é tungə pil-pil ə dḛ ꞌnɔ̰ ta Jeju-tɨ kdɔ ta liə. 39 Beɓa Jeju ɗugɨ nangɨ kɨ rɔ-é-tɨ ə ndángɨ ꞌningə́ lé rəmə, ꞌningə́ lé in̰ə-é, adɨ tajinatɨ nè ya məm Simɔ̰ lé, ubə nangɨ ḭ taá oo go-dé kɨ̀ nékuso.
40 Lokɨ kàdɨ̀ ur rəmə, dow-je lay kɨ́ dꞌɔw kɨ̀ dow-je kɨ́ mɔ̰y-je kɨ́ gay-gay ra-dé lé, dꞌɔy-dé dꞌɔw sə-dé rɔ Jeju-tɨ. Beɓa ḛ ində ji-é dɔ-dé-tɨ káre-káre lay adɨ dꞌingə lapiya.
41 Ndil-je kɨ́ majɨ al kàrè ꞌtḛḛ mḛḛ dow-je-tɨ n̰a̰ kɨ̀ nɔ̰ ta-dé-tɨ ꞌpanè: «ꞌTo Ngon lə Lubə.» Ngà ḛ ndángɨ-dé ə ɔgɨ-dé pa ta, kdɔtalə dḛ ꞌgə majɨ kɨ́ ḛ to Kristɨ* 4:41 Kristɨ lé kɔr mḛḛ-é to dow kɨ́ Lubə mbətɨ-é..
42 Lokɨ lo aa lé, Jeju tḛḛ ɔw diləlo-tɨ. Beɓa kosɨ dow-je ya dꞌungɨ-na̰ sangɨ-é-tɨ ə dꞌɔw njal go-é-tɨ rəmə, ꞌndigɨ kuwə-é nangɨ, kdɔ kadɨ in̰ə-dé ɔw al. 43 Ngà ḛ idə-dé panè: Tò kadɨ mꞌilə mbḛ Poyta kɨ́ Majɨ kɨ́ sɔbɨ dɔ kɔ̰ɓe lə Lubə lé, mꞌadɨ dow-je kɨ́ mḛḛ ɓebo-je-tɨ kɨ́ rangɨ tɔ ɓane. Kdɔtalə to ḛ kin ɓá Lubə ulə-m-né lé. 44 Beɓa ḛ ilə mbḛ Poyta kɨ́ Majɨ dɔnangɨ Jude-tɨ mḛḛ kəykəwna̰-je-tɨ lə jipɨ-je.

*4:8 4:8 Det 6:13; Mat 4:10.

4:18 4:18 Ta-je kɨ́ tò mbunə̰ né-tɨ kinlé [ … ] goto mḛḛ mbete-je-tɨ kɨ́ dɔsa̰y kɨ́ dan-tɨ-je kɨ́ ꞌndàngɨ kɨ̀ ji-dé kɨ̀ ta grɛkɨ.

4:19 4:19 Mbl 25:8-10

4:20 4:20 Jeju isɨ nangɨ kdɔ ndó né dow-je, kdɔ dḛ njéndó dow-je né kɨ́ ɓe lə jipɨ-je lé dꞌisɨ nangɨ ɓá ꞌndó né dow-je.

4:24 4:24 Ja̰ 4:44

4:32 4:32 Mat 7:28,29

§4:32 4:32 Mat 7:28-29

*4:41 4:41 Kristɨ lé kɔr mḛḛ-é to dow kɨ́ Lubə mbətɨ-é.