10
Jeju ɓa njéndó né-je kɨ́ dɔgɨ gidɨ-é joo
Mar 3:13-19; Luk 6:13-16
Jeju ɓa njéndó né-je liə kɨ́ dɔgɨ gidɨ-é joo rɔ-é-tɨ ə adɨ-dé tɔ́gɨ kadɨ ꞌtubə-né ndil-je kɨ́ majɨ al rəm, ɓá kadɨ dꞌadɨ mɔ̰y-je kɨ̀ mətɨ-je kɨ́ gay-gay lay ɔr-né dɔ dow-je-tɨ rəm tɔ. Ri njékɔwkulə-je kɨ́ dɔgɨ gidɨ-é joo lé ə́n: Ḛ kɨ́ dɔsa̰y to Simɔ̰ kɨ́ ꞌɓa-é Piyər dḛ kɨ̀ ngonkɔ̰-é Andre, Jakɨ kɨ̀ ngonkɔ̰-é Ja̰ kɨ́ ꞌto ngan lə Jebede. Pilipɨ kɨ̀ Batlemi, Tomasɨ kɨ̀ Matiye kɨ́ njètaalambo, kɨ̀ Tade, kɨ̀ Jakɨ kɨ́ ngon lə Alpe. Simɔ̰ kɨ́ to dow kɨ́ ta ɓe liə to-é, kɨ̀ Judasɨ Iskariyotɨ kɨ́ njèkun dɔ Jeju.
Njékɔwkulə-je lə Jeju kɨ́ dɔgɨ gidɨ-é joo
Mar 6:7-11; Luk 9:1-6
Jeju ulə njékɔwkulə-je liə kɨ́ dɔgɨ gidɨ-é joo kɨ̀ ndu-je kin panè: «Dow-je kɨ́ ꞌto jipɨ-je al lé, ɔwi rɔ-dé-tɨ al, ɓá ɔwi mḛḛ ɓebo-je-tɨ kɨ́ Samari al rəm. Ɔwi rɔ gin kojɨ-tɨ lə Israyel kɨ́ dꞌɔw tana̰ kɨ̀ batɨ-je kɨ́ ndəm bè kin táà. Lokɨ isi ɔwi rəmə, iləi mbḛ taá-taá ꞌpainè: “Kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ tò ngɔsi!” Ə adi lapiya njémɔ̰y-je, adi dow-je kɨ́ dꞌoy ꞌtɔsɨ ꞌndəl rəm, adi njébanjɨ-je dꞌingə lapiya rəm, ɓá ꞌtubəi ndil-je kɨ́ majɨ al dɔ dow-je-tɨ rəm tɔ. To né kɨ́ ingəi kare, ə́n ə́ adi dow-je kare ya tɔ. Uni lɔr ji-si-tɨ al rəm, uni là ji-si-tɨ al rəm, uni sisi uləi posɨ-si-tɨ al rəm, 10  10:10 1Kɔ 9:14; 1Ti 5:18uni mbu kɔw mba al rəm, ɔyi kubɨ joo-joo al rəm, ɔyi saba əse uni salangɨ al rəm tɔ. Kdɔ to tó-é kadɨ njèrakullə ingə nékuso mḛḛ kullə-tɨ kɨ́ isɨ ra. 11 Mḛḛ ɓebo əse ngonɓe kɨ́ rá-rá kɨ́ ɔwi-tɨ lé, ꞌdəji ta ooi se dow madɨ kɨ́ à kuwə-si kɨ rɔ-é-tɨ isɨ nɔ̰ɔ̰ wa? Rəmə dowbé ya isi rɔ-é-tɨ sar kadɨ ḭi-né. 12 Lokɨ andi mḛḛ kəy-tɨ rəmə, ꞌrai dow-je kɨ́ mḛḛ kəy-tɨ lapiya. 13 Kinə dꞌuwə-si kɨ rɔ-dé-tɨ rəmə, kadɨ lapiya lə-si nà̰y sə-dé. Ngà kinə dꞌuwə-si kɨ rɔ-dé-tɨ al tɔ rəmə, kadɨ lapiya lə-si təl kɨ rɔ-si-tɨ gogɨ. 14  10:14 Knj 13:51Lokɨ dꞌuwə-si kɨ rɔ-dé-tɨ al əse dꞌoo ta-je lə-si al rəmə, ꞌtḛḛi mḛḛ kəy-é-tɨ əse mḛḛ ɓe-é-tɨ kinlé, ə ꞌgəki kodɨ kɨ́ nja-si-tɨ kɔgɨ* 10:14 Gəkɨ kodɨ nja-tɨ, tɔjɨ ta kɨ́ pa kadɨ dow ə́ kinə dowbé mbatɨ, adɨ tujɨ kɔgɨ rəmə ta məsɨ-é to dɔ-é ḛ-tɨ ya.. 15  10:15 Mat 11:24 10:15 Luk 10:4-12Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ; ndɔ gangta-tɨ lé, ta kɨ́ gangɨ kɨ́ dɔ ɓebo-é-tɨ kinlé à nga̰ n̰a̰ kitə ta kɨ́ gangɨ kɨ́ dɔ dɔnangɨ Sɔdɔm-tɨ kɨ̀ Gɔmɔr ɓəy 10:15 Kgn 18
Kɔ̰̀ kɨ́ à ree dɔ njéndó né-je-tɨ
Mar 13:9-13; Luk 21:12-19
16  10:16 Luk 10:3Yən, mꞌulə-si titɨ-na̰ kɨ̀ batɨ-je bè dan jagɨm-je-tɨ; ə́n ə́ indəi kəmkaa dɔ rɔ-si-tɨ titɨ li-je bè rəm, ɓá kadɨ ꞌsɔli lɔm-lɔm titɨ dəngɔdnda-je bè rəm tɔ. 17  10:17 Mar 13:9-11; Luk 12:11,12; 21:12-15Ooi go rɔ-si rɔ dow-je-tɨ, kdɔ dꞌa kilə-si ji njégangta-je-tɨ rəm, dꞌa tində-si kɨ̀ ndəy marɔw mḛḛ kəykəwna̰-je-tɨ lə jipɨ-je rəm, 18 dꞌa kɔw sə-si nɔ̰̀ gubərnər-je-tɨ kɨ̀ nɔ̰̀ ngar-je-tɨ kdɔ ta lə-m; beɓa dḛ rəm, dow-je kɨ́ ꞌto jipɨ-je al rəm dꞌa kingə-né ta kɨ́ sɔbɨ dɔ-m ta-si-tɨ. 19 Lokɨ dꞌa kuwə-si kdɔ kɔw sə-si lo gangta-tɨ lé, adi mḛḛ-si a̰ kə́kə́kə́ adɨ ꞌpainè: «Se ta ri ɓá jꞌa pa wa, əse jꞌa pa kɨ̀ gosɨ kɨ́ ban wa» al? Ta kɨ́ a pai lé à tokɨ kində ta-si-tɨ dɔkàdɨ̀-é-tɨ kin ya. 20 Kdɔ to sə̰i ɓá a pai ta lé al, ngà to Ndil Bɔbɨ-si ɓá à kində ta ta-si-tɨ kadɨ ꞌpai.
21  10:21 Mar 13:12; Luk 21:16Dow à kun dɔ ngonkɔ̰-é ya kadɨ ꞌtɔl-é, bɔbɨ ngon à kun dɔ ngon-é kadɨ ꞌtɔl-é; ngan-je dꞌa kɔsɨ ta njékojɨ-dé-je rəm, dꞌa kun dɔ-dé kadɨ ꞌtɔl-dé rəm. 22  10:22 a Mat 24:9; Mar 13:13; Luk 21:17; b Mat 24:13; Mar 13:13Dow-je lay ya dꞌa kɔsɨ-si kɨ̀ ta kdɔ ta lə-m; ngà dow kɨ́ uwə rɔ-é nga̰ sar tḛḛ sɔ̰y-é-tɨ ə à kajɨ. 23 Lokɨ dꞌa kulə kəm-si ndoo mḛḛ ɓebo-tɨ kɨ́ káre rəmə a̰yi-na̰ ɔwi mḛḛ ɓebo-tɨ kɨ́ rangɨ. Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ; a kuləi ta nja ɓebo-je kɨ́ Israyel-tɨ natɨ al ɓəy ya Ngon lə dow à ree.
24  10:24 a Luk 6:40; b Ja̰ 13:16; 15:20«Njèndó né à kitə njèndó-é né al rəm, ɓá ngonnjèkullə à kitə ꞌɓa-é al rəm tɔ. 25  10:25 Mat 9:34; 12:24; Mar 3:22; Luk 11:15Njèndó né lé kinə titɨ-na̰ kɨ̀ njèndó-é né ya rəmə asɨ; ɓá ngonnjèkullə kàrè kinə titɨ-na̰ kɨ̀ ꞌɓa-é ya rəmə asɨ tɔ. Njèkəy ɓəy ə́ ꞌɓa-é Beljebul kin ngà, dow-je kɨ́ mḛḛ kəy-tɨ liə əjè tò ban ngà ə́n wa?
Ta lə ɓəl dow al
Mar 8:38; Luk 9:26; 12:2-9
26  10:26 Mar 4:22; Luk 8:17«ꞌƁəli dow al, kdɔ né kɨ́ dow ɓɔyɔ kɨ́ gin-é à tḛḛ al ya goto rəm, ɓá ta kɨ́ tò lo ɓɔyɔ-é-tɨ kɨ́ dow à gə al kàrè goto rəm. 27 Ta kɨ́ mꞌidə-si ndɔɔ lé, ꞌpai kada rəsɨ. Ta kɨ́ dow-je ꞌpa mbi-si-tɨ n̰ɔ̰m-n̰ɔ̰m bè lé, iləi-né mbḛ dɔ kəy-tɨ taá. 28 Dow-je kɨ́ dꞌa tɔl dajɨ rɔ-si, ngà dꞌa kasɨ tɔl ndil-si al lé, ꞌɓəli-dé al; ngà ḛ kɨ́ asɨ tujɨ ndil-si kɨ̀ dajɨ rɔ-si natɨ dan pər-tɨ kɨ́ tò sartagangɨ kin ɓá kadɨ ꞌɓəli-é 10:28 Jak 4:12. 29 ꞌTḭḭ-je lé, ꞌndogɨ-dé joo kɨ̀ silə káre káre ya al wa? Lé bè ya kàrè, kinə Bɔbɨ-si Lubə ndigɨ al lé, ngon ꞌtḭḭ káre ya kàrè à kusɨ nangɨ al. 30 Ə sə̰i lé, bəl dɔ-si kin ya kàrè tokɨ gə kɔr-é lay, 31 ə́n ə́ ꞌɓəli al, kdɔ gatɨ-si itə gatɨ ꞌtḭḭ-je nja n̰a̰. 32 Beɓa dow kɨ́ rá-rá kɨ́ pa ta rəsɨ takəm dow-je-tɨ panè nꞌto dow lə-m lé, ma̰ kàrè mꞌa pa ta liə rəsɨ nɔ̰̀ Bɔbɨ-m-tɨ kɨ́ isɨ dɔra̰-tɨ panè to dow lə-m ya tɔ. 33  10:33 2Ti 2:12Ngà dow kɨ́ rá-rá kɨ́ ɔr ta kutɨ-m-tɨ takəm dow-je-tɨ panè nꞌgə-m al lé, ma̰ kàrè mꞌa kɔr ta kutɨ-é-tɨ nɔ̰̀ Bɔbɨ-m-tɨ kɨ́ isɨ dɔra̰-tɨ panè mꞌgə-é al ya tɔ.»
Jeju ree kɨ̀ lapiya al, ngà ree kɨ̀ rɔ dan dow-je-tɨ
Luk 12:51-53
34 «Ooi nè a gɨri kɨ́ to lapiya ɓá mꞌree-né dɔnangɨ-tɨ; to lapiya ɓá mꞌree-né dɔnangɨ-tɨ al, ngà to rɔ ɓá mꞌree-né dan dow-je-tɨ. 35 Mꞌree kɨ̀ gángɨ-na̰ dan ngon kɨ́ dingəm-tɨ dḛ kɨ̀ bɔbɨ-é, mꞌree kɨ̀ gángɨ-na̰ dan ngon kɨ́ dené-tɨ dḛ kɨ̀ kɔ̰-é, mꞌree kɨ̀ gángɨ-na̰ dan ngon kɨ́ dené-tɨ dḛ kɨ̀ məm-é kɨ́ dené. 36 Ə njéba-je lə dow lé, dꞌa to dow-je kɨ́ mḛḛ kəy-tɨ liə ya§ 10:36 Mis 7:6. 37 Dow kɨ́ ndigɨ kɔ̰-é əse bɔbɨ-é itə-m ma̰ lé, asɨ to dow lə-m al. Rəm ɓá dow kɨ́ ndigɨ ngon-é kɨ́ dingəm əse kɨ́ dené itə-m ma̰ lé, asɨ to dow lə-m al tɔ. 38  10:38 Mat 16:24; Mar 8:34; Luk 9:23Dow kɨ́ un go-m ɓá un kagdəsɨ liə al lé, asɨ to dow lə-m al. 39  10:39 Mat 16:25; Mar 8:35; Luk 9:24; 17:33; Ja̰ 12:25Dow kɨ́ ngəm rɔ-é rəmə à tujɨ rɔ-é, ngà dow kɨ́ ilə rɔ-é kɔgɨ kdɔ ta lə-m lé à kingə gogɨ.»
Ta lə nékugə dɔji
Mar 9:37,41; Luk 9:48; 10:16; Ja̰ 13:20
40  10:40 a Luk 10:16; Ja̰ 13:20; b Mar 9:37; Luk 9:48«Dow kɨ́ uwə-si kɨ rɔ-é-tɨ lé, to ma̰ ya ɓá uwə-m kɨ rɔ-é-tɨ tin, ə dow kɨ́ uwə-m kɨ rɔ-é-tɨ kin rəmə, to njèkulə-m ɓá ḛ uwə-é kɨ rɔ-é-tɨ tɔ tin. 41 Dow kɨ́ uwə njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ kɨ rɔ-é-tɨ kdɔtalə to kɨ́ to njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ lé, à kingə né dɔji kɨ́ asɨ-na̰ kɨ̀ ꞌlə njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ ya bè tɔ. Dow kɨ́ uwə dow kɨ́ njururu kɨ rɔ-é-tɨ, kdɔtalə to kɨ́ ḛ to dow kɨ́ njururu lé, à kingə né kugə dɔji kɨ́ asɨ-na̰ kɨ̀ ꞌlə dow kɨ́ njururu ya bè tɔ. 42 Dow kɨ́ rá-rá kɨ́ ɔdɨ man kɨ́ sɔl mḛḛ kaman káre-rè ya adɨ kɨ́ káre dan ngan dow-je-tɨ kɨ́ sḛ kan kdɔ to kɨ́ to njèndó né lə-m lé, ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ kɨ́ dowbé kin à nal nékugə dɔji-é al.»

10:10 10:10 1Kɔ 9:14; 1Ti 5:18

10:14 10:14 Knj 13:51

*10:14 10:14 Gəkɨ kodɨ nja-tɨ, tɔjɨ ta kɨ́ pa kadɨ dow ə́ kinə dowbé mbatɨ, adɨ tujɨ kɔgɨ rəmə ta məsɨ-é to dɔ-é ḛ-tɨ ya.

10:15 10:15 Mat 11:24

10:15 10:15 Luk 10:4-12

10:15 10:15 Kgn 18

10:16 10:16 Luk 10:3

10:17 10:17 Mar 13:9-11; Luk 12:11,12; 21:12-15

10:21 10:21 Mar 13:12; Luk 21:16

10:22 10:22 a Mat 24:9; Mar 13:13; Luk 21:17; b Mat 24:13; Mar 13:13

10:24 10:24 a Luk 6:40; b Ja̰ 13:16; 15:20

10:25 10:25 Mat 9:34; 12:24; Mar 3:22; Luk 11:15

10:26 10:26 Mar 4:22; Luk 8:17

10:28 10:28 Jak 4:12

10:33 10:33 2Ti 2:12

§10:36 10:36 Mis 7:6

10:38 10:38 Mat 16:24; Mar 8:34; Luk 9:23

10:39 10:39 Mat 16:25; Mar 8:35; Luk 9:24; 17:33; Ja̰ 12:25

10:40 10:40 a Luk 10:16; Ja̰ 13:20; b Mar 9:37; Luk 9:48