2
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ña ka̱ku Jesucristo
(Mt. 1:18-25)
Kui̱ya̱ saá xa̱ꞌnda chiño ta̱rey Augusto ña ndakoo ñii censo ndiꞌi ni̱vi. Censo yóꞌo kúu ñano̱ó nda̱koo kui̱ya̱ xáꞌnda chiño ta̱gobernador Cirenio no̱o̱ na táku̱ ñoo estado Siria. Ta saá ndiꞌi ni̱vi ni̱xa̱ꞌa̱n na ñoo no̱o̱ xi̱taku̱ xi̱i̱ síkuá na, ta náka̱ꞌyi̱ ki̱vi̱ na. Ña̱kán kía̱ ke̱e ta̱José ñoo ra Nazaret ña ndáꞌvi ndaa estado Galilea, ta kua̱ꞌa̱n ra ñoo Belén ña ndáꞌvi ndaa estado Judea, chi ta̱José kúu ra sa̱ꞌya ñani síkuá ta̱rey David, ta̱a ta̱ xi̱taku̱ ñoo Belén kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá. Ta ke̱e ta̱José kua̱ꞌa̱n ra, ta kua̱ꞌa̱n ñáMaría xíꞌin ra naka̱ꞌyi̱ ki̱vi̱ na, chi xa ki̱ndo̱o ta̱José tonda̱ꞌa̱ ra xíꞌin ñá, ta ñáyóꞌo xa ñóꞌo sa̱ꞌya ñá. Ta ni̱xaa̱ na ñoo Belén, ta ni̱to̱nda̱a ki̱vi̱ kaku sa̱ꞌya ñá. Ta saá ka̱ku ñii ta̱a loꞌo, sa̱ꞌya no̱ó ñá kúu ra, ta chi̱súku ndaa ñá ra xíꞌin tiko̱to̱, ta chi̱ndúꞌu̱ ñá ra ini yito̱n no̱o̱ xíxaꞌan kiti̱, chi o̱n vása ní‑naníꞌi na veꞌe no̱o̱ kindo̱o na, saá chi xa chútú ndiꞌi veꞌe no̱o̱ kísi̱n ni̱vi na xíka yichi̱.
Naángel na ki̱xi no̱o̱ Ndios ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin ni̱vi na ndáa ndikachi
Tá ñoó ka̱ku sa̱ꞌya ñáMaría, ta yuku̱ yatin ñoo Belén, ndóo na ndáa ndikachi. Ta saá ke̱ta ñii ñaángel ña ki̱xi no̱o̱ Ndios, ta livi ní, ta káꞌno ní náyeꞌe ñoꞌo̱ ña ke̱e no̱o̱ Ndios, ta náyeꞌe ña no̱o̱ ndóo na ndáa ndikachi, ta ni̱yi̱ꞌví ní ndiꞌi na. 10 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel xíꞌin na, káchí ña saá:
―O̱n kuyi̱ꞌví ndó, chi va̱xi i̱ ndato̱ꞌon i̱ ñava̱ꞌa xíꞌin ndó, ta o̱n si̱ví ndasaá ñii ñava̱ꞌa xa̱ꞌa̱ ndóꞌó kúu ña káꞌa̱n i̱, ta vitin káꞌa̱n i̱ ñava̱ꞌa xa̱ꞌa̱ ndiꞌi ni̱vi, xa̱ꞌa̱ ña kusii̱ ní ini na xíꞌin ndó. 11 Ki̱vi̱ vitin ka̱ku ñii ta̱loꞌo ñoo ta̱rey David, ta ta̱loꞌo yóꞌo kúu Ta̱a ta̱ Saka̱ku ndóꞌó. Ta Cristo Ta̱a ta̱Káꞌno no̱o̱ yó kúu ra.* To̱ꞌon “Cristo” kóni kachí ña: Ta̱a ta̱ tiꞌví Ndios ña saka̱ku ra ni̱vi. 12 Ta ñayóꞌo koto ndó ña kunda̱a̱ ini ndó ndí to̱ꞌon ña káꞌa̱n i̱ kúu ñanda̱a̱, chi naníꞌi ndó ta̱loꞌo nísúku ra tiko̱to̱, ta nákaa̱ ra ini yito̱n no̱o̱ xíxaꞌan kiti̱ ―káchí ñaángel xíꞌin na ndáa ndikachi.
13 Ta xa̱ndi̱ko̱n ki̱xaa̱ kua̱ꞌa̱ ní ka̱ naángel, ta na̱kutáꞌan na xíꞌin ñaángel yóꞌo. Ta ki̱xáꞌá na kasa káꞌno na Ndios, káchí na saá:
14 ¡Ná kanóo síkón ñato̱ꞌó Ndios, ta̱ yóo ñoyívi ni̱no!
Ná koo va̱ꞌa ini ni̱vi ñoyívi yóꞌo, na kúu ni̱vi na kúsii̱ ini Ndios xíni ra,
káchí naángel.
15 Tá ndi̱ꞌi ñayóꞌo, ta saá ndiꞌi naángel kua̱noꞌo̱ na ñoyívi ni̱no. Ta na ndáa ndikachi ni̱ka̱ꞌa̱n xíꞌin táꞌan na, káchí na saá:
―Vitin ko̱ꞌo̱n yó ñoo Belén koto yó yu kúu ña yóo xa̱ꞌa̱ ña ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel ña ti̱ꞌví Ndios ki̱xi no̱o̱ yó ―káchí na.
16 Ta saá kama ke̱e na kua̱ꞌa̱n na nandukú na tikuáꞌá loꞌo, ta ni̱xaa̱ na na̱níꞌi na ta̱José xíꞌin ñáMaría xíꞌin tikuáꞌá loꞌo, nákaa̱ ra ini yito̱n no̱o̱ xíxaꞌan kiti̱. 17 Tá xi̱ni na tikuáꞌá loꞌo, ta nda̱to̱ꞌon na ndiꞌi ña ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel xa̱ꞌa̱ ra. 18 Ta ndiꞌi ni̱vi na xi̱ni̱ so̱ꞌo to̱ꞌon ña nda̱to̱ꞌon na ndáa ndikachi, na̱kaꞌnda ní ini nayóꞌo. 19 Tá ñáMaría chi̱kaa̱ va̱ꞌa ñá to̱ꞌon yóꞌo níma̱ ñá, ta na̱kani ní si̱ni̱ ñá xa̱ꞌa̱ ña. 20 Ta saá ndiꞌi na ndáa ndikachi, kua̱noꞌo̱ na, ta ki̱sa káꞌno na ta ki̱sa to̱ꞌó na Ndios, chi kúsii̱ ní ini na xa̱ꞌa̱ ndiꞌi ña xi̱ni na xíꞌin ndiꞌi ña xi̱ni̱ so̱ꞌo na. Ñii ki̱ꞌva nda̱tán yóo ña ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel xíꞌin na, saá yóo ña.
Ta̱José xíꞌin ñáMaría kua̱ꞌa̱n na veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ñoo Jerusalén ña taxi na tikuáꞌá loꞌo Jesús ndaꞌa̱ Ndios
21 Tá ni̱to̱nda̱a ki̱vi̱ o̱na̱ ka̱ku tikuáꞌá loꞌo, ta ki̱sa ndivi na costumbre na̱ní circuncisión xíꞌin ra, ña kúu ña xáꞌnda na loꞌo ñii̱ si̱ni̱ ñate̱e ra, ta sa̱kunaní na ra Jesús, chi saá ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel xíꞌin ñáMaría ki̱vi̱ ta̱ꞌán ka̱ ke̱e sa̱ꞌya ñá.
22 Ta ni̱to̱nda̱a ki̱vi̱ kasa ndivi ta̱José xíꞌin ñáMaría ña káꞌa̱n nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés. Nda̱yí yóꞌo káchí ña yukía̱ keꞌé ñaꞌa̱ xa̱ꞌa̱ ña ka̱ku sa̱ꞌya ñá, ta kukomí ñá yichi̱ ki̱ꞌvi tuku ñá veꞌe ño̱ꞌo. Ta saá ta̱José xíꞌin ñáMaría ke̱e na kua̱ꞌa̱n na xíꞌin tikuáꞌá loꞌo Jesús, chi kóni na taxi na ra ndaꞌa̱ Ndios veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ñoo Jerusalén. 23 Saá chi nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés xi̱na̱ꞌá káchí ña siꞌa: “Ndiꞌi ta̱válí ta̱no̱ó sa̱ꞌya ni̱vi, xíni̱ ñóꞌó taxi na ra ndaꞌa̱ Ndios”, káchí nda̱yí. 24 Ña̱kán kía̱ kua̱ꞌa̱n na veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ña so̱ko̱ na kiti̱ válí no̱o̱ Ndios, chi yóo inka̱ nda̱yí Ndios ña káchí saá: “Ni̱vi nandáꞌví xíni̱ ñóꞌó so̱ko̱ na o̱vi̱ tíndúlú án o̱vi̱ tísa̱ta no̱o̱ Ndios xa̱ꞌa̱ ña ka̱ku sa̱ꞌya na”, káchí nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá.
25 Ta ñoo Jerusalén, yóo ñii ta̱a na̱ní ra Simeón, ta̱a ta̱nda̱a̱ kúu ra, ta kísa to̱ꞌó ní ra Ndios, ta yóo Níma̱ Ndios xíꞌin ra. Ta ta̱Simeón yóꞌo ndáti ra ta̱a ta̱ tiꞌví Ndios saka̱ku ni̱vi naIsrael. 26 Ta Níma̱ Ndios xa ni̱ka̱ꞌa̱n ña xíꞌin ta̱Simeón yóꞌo:
―O̱n kivi̱ ya̱chi̱ ún, siꞌna koni ún Cristo, ta̱a ta̱ tiꞌví Ndios ―káchí Níma̱ Ndios xíꞌin ra.
27 Ta ni̱xaa̱ ta̱José xíꞌin ñáMaría xíꞌin tikuáꞌá loꞌo Jesús veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ña kasa ndivi na ña káꞌa̱n nda̱yí Ndios. Ta mi̱i ki̱vi̱ yóꞌo, Níma̱ Ndios xa ni̱ka̱ꞌa̱n ña xíꞌin ta̱Simeón ña ko̱ꞌo̱n ra veꞌe ño̱ꞌo yóꞌo. 28 Ta saá ta̱Simeón na̱kutáꞌan ra xíꞌin na, ta ti̱in ra xi̱nomi ndaa ra tikuáꞌá loꞌo Jesús, ta ki̱xáꞌá ra kísa káꞌno ra Ndios, káchí ra saá:
29 Tata, yóꞌó kúu ta̱Káꞌno no̱o̱ ndiꞌi ña yóo.
Ta vitin va̱ꞌa taxi ún ña kivi̱ i̱ chi xa yóo va̱ꞌa ini i̱ vitin,
chi xa ki̱sa ndivi ún ña ni̱ka̱ꞌa̱n ún xíꞌin i̱.
30 Xa xi̱ni i̱ tikuáꞌá loꞌo yóꞌo, ta̱a ta̱ ti̱ꞌví ún saka̱ku ni̱vi ñoyívi yóꞌo.
31 No̱o̱ ndiꞌi ni̱vi ki̱sa ndivi ún ñava̱ꞌa.
32 Nda̱tán yóo ñoꞌo̱ ña yéꞌe saá yóo tikuáꞌá loꞌo yóꞌo, chi sanáꞌa ra yichi̱ ún no̱o̱ ni̱vi na o̱n vása kúu naIsrael.
Ta xa̱ꞌa̱ ta̱yóꞌo, kanóo síkón ñato̱ꞌó naIsrael na kúu na ndíko̱n yóꞌó,
káchí ta̱Simeón xíꞌin Ndios.
33 Ta ta̱José xíꞌin ñáMaría na̱kaꞌnda ini na ndóo na, ña xi̱ni̱ so̱ꞌo na ña ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Simeón xa̱ꞌa̱ tikuáꞌá loꞌo Jesús. 34 Ta saá ta̱Simeón ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na, káchí ra saá:
―Ndios keꞌé ra ñava̱ꞌa xíꞌin ndó, ná chindeé ka̱ ra ndóꞌó ―káchí ra xíꞌin na.
Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ka̱ ra xíꞌin ñáMaría, siꞌí tikuáꞌá loꞌo Jesús, káchí ra saá:
―Ndios chi̱tóni̱ ra sa̱ꞌya ún yóꞌo kuu ra ta̱a ta̱ saka̱ku kua̱ꞌa̱ ní naIsrael. Ta saá ni, sava naIsrael o̱n kuaꞌa na nakiꞌin va̱ꞌa na ra, ta nayóꞌo ndiꞌi xa̱ꞌa̱ na. Sa̱ꞌya ún yóꞌo sanáꞌa ra ni̱vi xa̱ꞌa̱ Ndios, ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi o̱n kandixa na ra. 35 Ña kéꞌé ni̱vi yóꞌo kúu ña sanáꞌa yukía̱ xáni si̱ni̱ na. Ta saá, nana, to̱nda̱a ñii ki̱vi̱ ta̱ꞌvi̱ níma̱ ún; nda̱tán xa̱ꞌnda ña xíꞌin espada, saá kundoꞌo níma̱ ún, chi kuchuchú ini ún xa̱ꞌa̱ sa̱ꞌya ún ―káchí ta̱Simeón xíꞌin ñáMaría.
36 Ta ini veꞌe ño̱ꞌo káꞌno yóꞌo yóo ñii ñáprofeta, na̱ní ñá Ana. Ñii sa̱ꞌya ta̱Fanuel kúu ñá, ta xi̱i̱ síkuá ñá xi̱kuu ta̱Aser, ta ñáxi̱kua̱ꞌa̱ ní kúu ñá. Ki̱vi̱ xi̱kuu ñá ñáloꞌo, ni̱tonda̱ꞌa̱ ñá, ta ni̱xi̱yo ñá xíꞌin yii̱ ñá u̱xa̱ kui̱ya̱, ta saá ni̱xiꞌi̱ ra. 37 Ta ñáAna ki̱ndo̱o kuáa̱n ñá, ta ni̱xi̱no̱ ñá ko̱mi̱ si̱ko̱ ko̱mi̱ kui̱ya̱. Ta ndiví ñoó yóo ñá, kísa káꞌno ñá Ndios, ta nda̱ ñii ki̱vi̱ o̱n vása kéta ñá veꞌe ño̱ꞌo. Yóo ki̱vi̱ o̱n vása xíxi ñá chi yóo soꞌon ñá, káꞌa̱n ñá xíꞌin Ndios. 38 Ta ki̱xaa̱ ñáAna no̱o̱ yóo ñáMaría xíꞌin ta̱José xíꞌin tikuáꞌá loꞌo Jesús, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ñá xíꞌin Ndios:
―Tata Ndios, táxaꞌvi ún, chi ti̱ꞌví ún tikuáꞌá loꞌo yóꞌo ki̱xaa̱ ra ñoyívi yóꞌo ―káchí ñá.
Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ñá xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús xíꞌin ndiꞌi ni̱vi na kúu na ndáti ndí Ndios saka̱ku ra nañoo Jerusalén.
ÑáMaría, ta̱José xíꞌin tikuáꞌá loꞌo Jesús
kua̱noꞌo̱ na ñoo Nazaret
39 Ki̱vi̱ ndi̱ꞌi ki̱sa ndivi na ña káꞌa̱n nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés xi̱na̱ꞌá, ta saá ta̱José xíꞌin ñáMaría xíꞌin tikuáꞌá loꞌo Jesús na̱kiꞌin na kua̱noꞌo̱ na ñoo Nazaret estado Galilea. 40 Ta ñoo yóꞌo xa̱ꞌno ta̱loꞌo Jesús, ta ñii ñii kui̱ya̱ ndu̱u ndeé ka̱ ra. Ta ndu̱u ra ta̱ ndíchí ní si̱ni̱, ta Ndios kúsii̱ ní ini ra xíni ñaꞌá ra.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ki̱vi̱ ni̱ndo̱o ta̱loꞌo Jesús veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ñoo Jerusalén
41 Ndiꞌi saá kui̱ya̱ ta̱José xíꞌin ñáMaría xáꞌa̱n na viko̱ Pascua Pascua najudío kána ña u̱xa̱ ki̱vi̱ xa̱ꞌa̱ ña nákáꞌán na ndasaá Ndios sa̱ka̱ku ra naxi̱i̱ síkuá na no̱o̱ nañoo Egipto kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá. ñoo Jerusalén. 42 Ki̱vi̱ ni̱xi̱no̱ ta̱Jesús u̱xu̱ o̱vi̱ kui̱ya̱, ta ke̱e ra kua̱ꞌa̱n ra xíꞌin na viko̱ yóꞌo, chi saá ni̱xi̱yo costumbre na. 43 Ta ki̱vi̱ ndi̱ꞌi viko̱, ta na̱kiꞌin na kua̱noꞌo̱ na, ta ni̱ndo̱o ta̱Jesús ñoo Jerusalén, ta o̱n vása ní‑xini̱ ta̱José ni ñáMaría ña ni̱ndo̱o ra. 44 Xáni ini na án va̱xi ta̱Jesús xíꞌin inka̱ naveꞌe na án va̱xi ra xíꞌin inka̱ natáꞌan na, káꞌán na. Saá kúu, ta xa ni̱yaꞌa ñii ki̱vi̱ xíka na kua̱ꞌa̱n na yichi̱, ta saá ki̱xáꞌá na nándukú na ra xíꞌin ñii ñii naveꞌe na, xíꞌin ñii ñii natáꞌan na. 45 Ta o̱n ko̱ó ra, ni̱‑naníꞌi na. Ta saá ñáMaría xíꞌin ta̱José ndi̱kó na kua̱ꞌa̱n na ñoo Jerusalén nandukú na ra.
46 Ta̱nda̱ ki̱vi̱ u̱ni̱ na̱níꞌi na ta̱Jesús veꞌe ño̱ꞌo káꞌno, yóo ra ma̱ꞌñó namaestro na sánáꞌa nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés xi̱na̱ꞌá. Xíni̱ so̱ꞌo ta̱loꞌo Jesús ña káꞌa̱n namaestro yóꞌo, ta ndáka̱ to̱ꞌon ra na. 47 Ta ndiꞌi nayóꞌo na̱kaꞌnda ini na xíni̱ so̱ꞌo na ña káꞌa̱n ta̱Jesús chi va̱ꞌa ní si̱ni̱ ra, ta ndíchí ní to̱ꞌon nda̱kuii̱n ra. 48 Ta ki̱xaa̱ ta̱José xíꞌin ñáMaría, xi̱ni na ta̱loꞌo Jesús, ta na̱kaꞌnda ini na xíto na, ta ni̱ka̱ꞌa̱n siꞌí ra xíꞌin ra:
―Ta̱loꞌo, ¿nda̱chun ke̱ꞌé ún saá xíꞌin ndi̱? Yivá ún xíꞌin yi̱ꞌi̱, na̱ndukú ndi̱ yóꞌó, ta ndíꞌi ní ini ndi̱ xa̱ꞌa̱ ún.
49 Ta saá nda̱kuii̱n ta̱Jesús:
―¿Nda̱chun na̱ndukú ndó yi̱ꞌi̱? ¿Án o̱n vása xíni̱ ndó ndí chiño Yivá i̱ xíni̱ ñóꞌó kasa ndivi i̱? ―káchí ra.
50 Ta o̱n vása ní‑kunda̱a̱ ini na yukía̱ kóni kachí to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na.
51 Ta saá ke̱e ta̱Jesús ñoo Jerusalén xíꞌin ta̱José xíꞌin ñáMaría, ta kua̱noꞌo̱ na ñoo Nazaret. Ta na̱xaa̱ na kán, ta ndiꞌi saá ki̱vi̱ chi̱kaa̱ so̱ꞌo ra ta ki̱sa ndivi ra ndiꞌi ña káꞌa̱n yivá ra xíꞌin siꞌí ra. Ta siꞌí ra, níma̱ mi̱i ñá chi̱kaa̱ va̱ꞌa ñá ndiꞌi ña ndóꞌo ñá xíꞌin ta̱Jesús. 52 Ta xa̱ꞌno ta̱Jesús, ta ndu̱u káꞌno ka̱ ra, ta ku̱u ndíchí ka̱ si̱ni̱ ra. Ta Ndios xíꞌin ni̱vi kúsii̱ ní ini na xíni na ra.

*2:11 To̱ꞌon “Cristo” kóni kachí ña: Ta̱a ta̱ tiꞌví Ndios ña saka̱ku ra ni̱vi.

2:41 Pascua najudío kána ña u̱xa̱ ki̱vi̱ xa̱ꞌa̱ ña nákáꞌán na ndasaá Ndios sa̱ka̱ku ra naxi̱i̱ síkuá na no̱o̱ nañoo Egipto kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá.