3
Ta̱Juan, ta̱a ta̱ sákuchu ni̱vi, káꞌa̱n ndoso ra
no̱o̱ ni̱vi xa̱ꞌa̱ yichi̱ Ndios
(Mt. 3:1-12; Mr. 1:1-8; Jn. 1:19-28)
Kui̱ya̱ xa̱ꞌo̱n xáꞌnda chiño ta̱rey Tiberio no̱o̱ ndiꞌi ñoo ña ndáꞌvi ndaa ñoo Roma, ta̱gobernador Poncio Pilato xáꞌnda chiño ra no̱o̱ nañoo estado Judea, ta̱rey Herodes xáꞌnda chiño ra no̱o̱ nañoo estado Galilea, ta̱rey Felipe, ta kúu ñani ta̱Herodes yóꞌo, xáꞌnda chiño ra no̱o̱ nañoo estado Iturea xíꞌin Traconite, ta ta̱rey Lisanias xáꞌnda chiño ra no̱o̱ nañoo Abilinia. Ta ta̱su̱tu̱ Anás xíꞌin ta̱su̱tu̱ Caifás kúu ta̱náꞌno no̱o̱ ndiꞌi nasu̱tu̱ ñoo Israel. Ta mi̱i kui̱ya̱ yóꞌo Ndios ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱Juan, ta̱ yóo yuku̱ yi̱chí, ta̱ kúu sa̱ꞌya ta̱Zacarías. Ta ke̱e ta̱Juan kua̱ꞌa̱n ra ndiꞌi saá xiiña yatin yu̱ta Jordán. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ndoso ra to̱ꞌon Ndios xíꞌin ni̱vi, káchí ra saá:
―O̱n vása keꞌé ka̱ ndó ña o̱n váꞌa, ta nandikó ini ndó xa̱ꞌa̱ ña o̱n váꞌa ke̱ꞌé ndó ña kasa káꞌno ini Ndios xa̱ꞌa̱ kua̱chi ndó, ta saá naꞌa ndó kuchu ndó ―káchí ra, káꞌa̱n ra xíꞌin ni̱vi.
Ta xa̱ꞌa̱ ta̱Juan yóꞌo ni̱taa ta̱profeta Isaías xi̱na̱ꞌá, ka̱chí ra saá:
No̱o̱ yóo yuku̱ yi̱chí ka̱ꞌa̱n ndoso ra, kachí ra saá:
“Ná koo tiꞌva ini ndó, saá chi ya̱chi̱ kixaa̱ mi̱i ta̱Káꞌno no̱o̱ yó.
Kindaa ndó ña o̱n váꞌa sási no̱o̱ ndó,
ta saá va̱ꞌa kuchiño nakiꞌin ndó ra”, kachí ta̱a ta̱ koo yuku̱ yi̱chí.
“Saá chi va̱xi ki̱vi̱ tá ndiꞌi no̱o̱ kónó nduu ndaa ña,
ta ndiꞌi yuku̱ nduu ña yoso̱.
Ndiꞌi yichi̱ ya̱kua nduu nda̱kú ña,
ta ndiꞌi yichi̱ yu̱u̱ ní, ndundii ña, ta nduva̱ꞌa ña.
Ta ndiꞌi ni̱vi ñoyívi yóꞌo koni na yu kúu ta̱ tiꞌví Ndios ña saka̱ku ra na”,
káchí to̱ꞌon Ndios ña ni̱taa ta̱Isaías xi̱na̱ꞌá.
Ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi ni̱xaa̱ na no̱o̱ yóo ta̱Juan, chi kóni na sakuchu ra na, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na, káchí ra saá:
―¡Ndóꞌó, sa̱ꞌya ko̱o̱ xati̱ kúu ndó! ¿Yu kúu na ni̱ka̱ꞌa̱n xíꞌin ndó kuchu ndó, ta saá saka̱ku xíꞌin mi̱i ndó ña o̱n saxo̱ꞌvi̱ Ndios ndóꞌó ki̱vi̱ ña va̱xi? Tá ndixa na̱ndikó ini ndó ta kóni ndó ko̱ꞌo̱n ndó yichi̱ Ndios, ta xíni̱ ñóꞌó kasa ndivi ndó chiño va̱ꞌa nda̱tán kóni Ndios. Saá chi o̱n váꞌa kani si̱ni̱ ndó ndí xa̱ꞌa̱ ña kúu ndó sa̱ꞌya ñani síkuá ta̱Abraham, Ndios saka̱ku ra ndóꞌó. Ta káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, Ndios kúchiño ra ndasa ra yu̱u̱ yóꞌo ni̱vi na nduu sa̱ꞌya ñani síkuá ta̱Abraham. Ta ni̱vi na o̱n vása kísa ndivi ña kóni Ndios, nda̱tán yóo yito̱n tón kóon kui̱ꞌi o̱n váꞌa ndaꞌa̱, saá yóo na no̱o̱ Ndios. Ta Ndios xa yóo tiꞌva ra xíꞌin yáchá si̱i̱n ña kaꞌnda ra ndiꞌi yito̱n tón o̱n vása kóon kui̱ꞌi va̱ꞌa ndaꞌa̱, ta kaꞌnda ra nó, ta taan ra nó ko̱ko̱ nó no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱ ―káchí ta̱Juan, káꞌa̱n ra xíꞌin na.
10 Ta saá ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon na ta̱Juan:
―¿Yukía̱ va̱ꞌa xíni̱ ñóꞌó keꞌé ndi̱ ña o̱n xo̱ꞌvi̱ ndi̱ saá? ―káchí na.
11 Ta nda̱kuii̱n ta̱Juan, ni̱ka̱ꞌa̱n ra:
―Tá yóo ñii ta̱a, ta kómí ra o̱vi̱ tiko̱to̱, ta xíni̱ ñóꞌó taxi ra ñii tiko̱to̱ ndaꞌa̱ ta̱a ta̱ o̱n ko̱ó nda̱ ñii tiko̱to̱ kómí. Tá yóo ña xíxi ñii ta̱a, ta xíni̱ ñóꞌó taxi ra ña kuxu ta̱a ta̱ o̱n ko̱ó ñaxíxi ―káchí ta̱Juan xíꞌin na.
12 Ta sava ni̱vi na káya si̱ꞌún no̱o̱ nagobierno ñoo Roma ki̱xaa̱ na no̱o̱ ta̱Juan chi kóni na sakuchu ra na, ta ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin ra:
―Maestro, ¿yukía̱ va̱ꞌa xíni̱ ñóꞌó kasa ndivi ndi̱?
13 Ta nda̱kuii̱n ra:
―O̱n sandáꞌví ndó ni̱vi, ta kuiti nakiꞌin ndó si̱ꞌún ña káchí nagobierno xíꞌin ndó.
14 Ta sava natropa ki̱xaa̱ na ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon na ra:
―Ta mi̱i ndi̱, ¿yukía̱ va̱ꞌa xíni̱ ñóꞌó kasa ndivi ndi̱?
Ta nda̱kuii̱n ta̱Juan, ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―O̱n kasa kuíꞌná ndó si̱ꞌún inka̱ ni̱vi, ta o̱n ka̱ꞌa̱n ndó ñavatá xa̱ꞌa̱ na. O̱n ka̱ꞌa̱n kuáchí ndó xa̱ꞌa̱ yaꞌvi ndó, ta kusii̱ ní ini ndó xíꞌin ña cháꞌvi na ndóꞌó xa̱ꞌa̱ chiño kéꞌé ndó ―káchí ta̱Juan xíꞌin na.
15 Ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi ndáti na ña kixaa̱ Cristo, ta̱a ta̱ tiꞌví Ndios ña saka̱ku ra na, ta xáni ini na saá: “¿Án o̱n si̱ví mi̱i ta̱Juan kúu ra?” 16 Ta ta̱Juan ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―Yi̱ꞌi̱ sákuchu i̱ ndóꞌó xíꞌin takuií, ta sa̱ta̱ yi̱ꞌi̱ va̱xi ñii ta̱a ta̱ ndeé ka̱ no̱o̱ yi̱ꞌi̱. Ta yi̱ꞌi̱ kúu ta̱ kísa chiño kuiti no̱o̱ ra. Ta ta̱ ndeé ka̱ no̱o̱ i̱ va̱xi sa̱ta̱ i̱, ta sakuchu ra ndóꞌó xíꞌin mi̱i Níma̱ Ndios, ña yóo nda̱tán yóo ñoꞌo̱ xíxi̱. 17 Xa yóo tiꞌva ra kasa nani ra xa̱ꞌa̱ kua̱chi ni̱vi, ta keꞌé ra xíꞌin ni̱vi nda̱tán kéꞌé ni̱vi xíꞌin ndiki̱n trigo ña xa̱ꞌnda na ta sa̱xixin na ña. Saá chi ta̱yóꞌo nataꞌví ra ni̱vi na va̱ꞌa no̱o̱ na o̱n váꞌa. Ta taxi va̱ꞌa ra ni̱vi na va̱ꞌa ña kundo̱o na veꞌe ra, ta taan ra ni̱vi na o̱n váꞌa no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱, ta nda̱ ñii ki̱vi̱ o̱n nda̱ꞌva̱ ñoꞌo̱ yóꞌo.
18 Ta xíꞌin kua̱ꞌa̱ ní to̱ꞌon ndíchí, nda̱to̱ꞌon ta̱Juan xíꞌin ni̱vi ña nandikó ini na, ta saá tuku ni̱ka̱ꞌa̱n ndoso ra to̱ꞌon va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ Ndios xíꞌin na. 19 Ta xa̱ꞌa̱ ta̱rey Herodes, ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Juan, káchí ra saá: “O̱n váꞌa ke̱ꞌé ta̱rey Herodes, chi to̱nda̱ꞌa̱ ra xíꞌin ñásíꞌí ñani mi̱i ra ta̱Felipe”, káchí ra, ni̱ka̱ꞌa̱n ra no̱o̱ ni̱vi. Ta ta̱Juan ni̱ka̱ꞌa̱n ka̱ ra xa̱ꞌa̱ kua̱ꞌa̱ ní inka̱ ña o̱n váꞌa ke̱ꞌé ta̱Herodes yóꞌo. 20 Ta xíꞌin ndiꞌi ña o̱n váꞌa yóꞌo, ta̱Herodes ke̱ꞌé ka̱ ra inka̱ ña o̱n váꞌa ní ka̱ ña chi̱kaa̱ ra ta̱Juan ini veꞌe ka̱a.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Juan ki̱vi̱ sa̱kuchu ra ta̱Jesús
(Mt. 3:13-17; Mr. 1:9-11)
21 Ta ki̱vi̱ ta̱ꞌán kunakaa̱ ta̱Juan ini veꞌe ka̱a, ta sa̱kuchu ra kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi. Ta saá sa̱kuchu ra ta̱Jesús. Tá káꞌa̱n ka̱ ta̱Jesús xíꞌin Ndios, ta ni̱xo̱na̱ ñoyívi ni̱no no̱o̱ ra, 22 ta va̱xi noo Níma̱ Ndios. Nda̱tán náꞌa tísa̱ta va̱xi noo rí, saá ki̱xi noo ña, ta xi̱kanóo ña no̱o̱ ñíndichi ta̱Jesús. Ta ni̱vi na ndóo yuꞌu̱ yu̱ta xi̱ni̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon Ndios ni̱ka̱ꞌa̱n ra nda̱ ñoyívi ni̱no, káchí ra siꞌa:
―Yóꞌó kúu Sa̱ꞌya i̱, ta̱ kíꞌvi ní ini i̱ xíni i̱, ta kúsii̱ ní ini i̱ xíni i̱ yóꞌó ―káchí Ndios.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n yu kúu naxi̱i̱ síkuá ta̱Jesús
(Mt. 1:1-17)
23 Tá ni̱xi̱no̱ ta̱Jesús o̱ko̱ u̱xu̱ kui̱ya̱, ta ki̱xáꞌá ra sánáꞌa ra ni̱vi. Xáni ini ni̱vi ndí sa̱ꞌya ta̱José kúu ra. Ta ta̱José kúu sa̱ꞌya ta̱Elí. 24 Ta ta̱Elí kúu sa̱ꞌya ta̱Matat, ta ta̱Matat kúu sa̱ꞌya ta̱Leví, ta ta̱Leví kúu sa̱ꞌya ta̱Melqui, ta ta̱Melqui kúu sa̱ꞌya ta̱Jana, ta̱Jana kúu sa̱ꞌya ta̱José. 25 Ta̱José kúu sa̱ꞌya ta̱Matatías, ta̱Matatías kúu sa̱ꞌya ta̱Amós, ta̱Amós kúu sa̱ꞌya ta̱Nahum, ta̱Nahum kúu sa̱ꞌya ta̱Esli, ta̱Esli kúu sa̱ꞌya ta̱Nagai. 26 Ta̱Nagai kúu sa̱ꞌya ta̱Maat, ta̱Maat kúu sa̱ꞌya ta̱Matatías, ta̱Matatías kúu sa̱ꞌya ta̱Semei, ta̱Semei kúu sa̱ꞌya ta̱José, ta̱José kúu sa̱ꞌya ta̱Judá. 27 Ta̱Judá kúu sa̱ꞌya ta̱Joana, ta̱Joana kúu sa̱ꞌya ta̱Resa, ta̱Resa kúu sa̱ꞌya ta̱Zorobabel, ta̱Zorobabel kúu sa̱ꞌya ta̱Salatiel, ta̱Salatiel kúu sa̱ꞌya ta̱Neri. 28 Ta̱Neri kúu sa̱ꞌya ta̱Melqui, ta̱Melqui kúu sa̱ꞌya ta̱Adi, ta̱Adi kúu sa̱ꞌya ta̱Cosam, ta̱Cosam kúu sa̱ꞌya ta̱Elmodam, ta̱Elmodam kúu sa̱ꞌya ta̱Er. 29 Ta̱Er kúu sa̱ꞌya ta̱Josué, ta̱Josué kúu sa̱ꞌya ta̱Eliezer, ta̱Eliezer kúu sa̱ꞌya ta̱Jorim, ta̱Jorim kúu sa̱ꞌya ta̱Matat, ta̱Matat kúu sa̱ꞌya ta̱Leví. 30 Ta̱Leví kúu sa̱ꞌya ta̱Simeón, ta̱Simeón kúu sa̱ꞌya ta̱Judá, ta̱Judá kúu sa̱ꞌya ta̱José, ta̱José kúu sa̱ꞌya ta̱Jonán, ta̱Jonán kúu sa̱ꞌya ta̱Eliaquim. 31 Ta̱Eliaquim kúu sa̱ꞌya ta̱Melea, ta̱Melea kúu sa̱ꞌya ta̱Mainán, ta̱Mainán kúu sa̱ꞌya ta̱Matata, ta̱Matata kúu sa̱ꞌya ta̱Natán. 32 Ta̱Natán kúu sa̱ꞌya ta̱David, ta̱David kúu sa̱ꞌya ta̱Isaí, ta̱Isaí kúu sa̱ꞌya ta̱Obed, ta̱Obed kúu sa̱ꞌya ta̱Booz, ta̱Booz kúu sa̱ꞌya ta̱Salmón, ta̱Salmón kúu sa̱ꞌya ta̱Naasón. 33 Ta̱Naasón kúu sa̱ꞌya ta̱Aminadab, ta̱Aminadab kúu sa̱ꞌya ta̱Aram, ta̱Aram kúu sa̱ꞌya ta̱Esrom, ta̱Esrom kúu sa̱ꞌya ta̱Fares, ta̱Fares kúu sa̱ꞌya ta̱Judá. 34 Ta̱Judá kúu sa̱ꞌya ta̱Jacob, ta̱Jacob kúu sa̱ꞌya ta̱Isaac, ta̱Isaac kúu sa̱ꞌya ta̱Abraham, ta̱Abraham kúu sa̱ꞌya ta̱Taré, ta̱Taré kúu sa̱ꞌya ta̱Nacor. 35 Ta̱Nacor kúu sa̱ꞌya ta̱Serug, ta̱Serug kúu sa̱ꞌya ta̱Ragau, ta̱Ragau kúu sa̱ꞌya ta̱Peleg, ta̱Peleg kúu sa̱ꞌya ta̱Heber, ta̱Heber kúu sa̱ꞌya ta̱Sala. 36 Ta̱Sala kúu sa̱ꞌya ta̱Cainán, ta̱Cainán kúu sa̱ꞌya ta̱Arfaxad, ta̱Arfaxad kúu sa̱ꞌya ta̱Sem, ta̱Sem kúu sa̱ꞌya ta̱Noé, ta̱Noé kúu sa̱ꞌya ta̱Lamec. 37 Ta̱Lamec kúu sa̱ꞌya ta̱Matusalén, ta̱Matusalén kúu sa̱ꞌya ta̱Enoc, ta̱Enoc kúu sa̱ꞌya ta̱Jared, ta̱Jared kúu sa̱ꞌya ta̱Mahalaleel, ta̱Mahalaleel kúu sa̱ꞌya ta̱Cainán. 38 Ta̱Cainán kúu sa̱ꞌya ta̱Enós, ta̱Enós kúu sa̱ꞌya ta̱Set, ta̱Set kúu sa̱ꞌya ta̱Adán, ta̱Adán kúu sa̱ꞌya Ndios.