24
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ki̱vi̱ na̱taku̱ ta̱Jesús
(Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Jn. 20:1-10)
Ta ni̱ti̱vi inka̱ ki̱vi̱; ñayóꞌo kúu ki̱vi̱ no̱ó semana ña kúu domingo, ta náñaꞌa̱ yóꞌo níꞌi ná ta̱ta̱n ña xáꞌan támi ki̱sa va̱ꞌa ná, ta kua̱ꞌa̱n ná no̱o̱ ni̱ndu̱xu̱n ta̱Jesús. Ta ni̱xaa̱ yatin ná no̱o̱ ni̱ndu̱xu̱n ra, ta na̱koto ná o̱n vása ndási̱ ka̱ yéꞌé kavua̱ xíꞌin yu̱u̱ káꞌno. Ta ni̱ki̱ꞌvi ná ini kavua̱, ta o̱n ko̱ó ka̱ yi̱kí ko̱ñu ta̱Jesús ní‑xini ná. Ta ndíꞌi ní ini ná, ta xíka si̱ni̱ ná yukía̱ koo keꞌé ná. Ta xa̱ndi̱ko̱n xi̱ni ná o̱vi̱ ta̱a yíta yatin ra no̱o̱ ná, ndíxin ra tiko̱to̱ yaa ña náyeꞌe táxa. Ta ni̱yi̱ꞌví ní náñaꞌa̱ yóꞌo, ta xi̱kuxítí ná nda̱ ni̱to̱nda̱a ta̱ꞌya̱ ná nda̱ no̱o̱ ñoꞌo̱. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱a ta̱ ndíxin tiko̱to̱ yaa ña náyeꞌe táxa xíꞌin ná:
―¿Nda̱chun nándukú ndó ñii ta̱ táku̱ no̱o̱ sándúxu̱n na na ni̱xiꞌi̱? O̱n ko̱ó ka̱ ra yóꞌo. ¡Xa na̱taku̱ ra! Nakáꞌán ini ndó ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ndó ki̱vi̱ ni̱xi̱yo ra estado Galilea, chi ni̱ka̱ꞌa̱n ra saá: “Xíni̱ ñóꞌó tiin na yi̱ꞌi̱, ta̱a ta̱ ki̱xi no̱o̱ Ndios, ta nataxi na yi̱ꞌi̱ ndaꞌa̱ ni̱vi na o̱n váꞌa, ta katakaa̱ ndaa na yi̱ꞌi̱ ndaꞌa̱ tón cruz, ta kivi̱ i̱. Tá to̱nda̱a ki̱vi̱ u̱ni̱, ta nataku̱ i̱”, káchí ta̱Jesús xíꞌin ndó ―káchí naángel xíꞌin náñaꞌa̱ yóꞌo.
Saá na̱káꞌán ini ná to̱ꞌon ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin ná, ta ndi̱kó ná kua̱ꞌa̱n ná, ta nda̱to̱ꞌon ná xíꞌin mi̱i na u̱xu̱ ñii ni̱xika xíꞌin ta̱Jesús, ta nda̱to̱ꞌon ná xíꞌin inka̱ na xi̱ndiko̱n sa̱ta̱ ra. 10 Náñaꞌa̱ yóꞌo na̱ní ná: María Magdalena, Juana, xíꞌin inka̱ ñáMaría, ñá kúu siꞌí ta̱Jacobo. Ta ni̱xi̱yo inka̱ ka̱ náñaꞌa̱ xíꞌin ná. 11 Ta ni̱vi na xi̱ni̱ so̱ꞌo ña káꞌa̱n náñaꞌa̱ yóꞌo, ni o̱n vása kándixa na ña káꞌa̱n ná, chi nda̱tán yóo to̱ꞌon ña o̱n vása ndáya̱ꞌví, saá yóo ña no̱o̱ ni̱vi yóꞌo.
12 Ta ta̱Pedro xa̱ndi̱ko̱n na̱kundichi ra, ta xi̱no ra kua̱ꞌa̱n ra nda̱ ni̱xaa̱ ra no̱o̱ ni̱ndu̱xu̱n ta̱Jesús. Ta xi̱kundee ra, xi̱to ra no̱o̱ xi̱nakaa̱ yi̱kí ko̱ñu ta̱Jesús, ta o̱n ko̱ó ka̱ ña ní‑xini ra. Nda̱ tiko̱to̱ ra kuiti ndóo no̱o̱ xi̱ndúꞌu̱ yi̱kí ko̱ñu ra. Saá na̱kaꞌnda ini ra, kua̱noꞌo̱ ra, chi o̱n vása kúnda̱a̱ ini ra yukía̱ ndo̱ꞌo yi̱kí ko̱ñu ta̱Jesús.
Ta̱Jesús na̱kutáꞌan ra xíꞌin o̱vi̱ ni̱vi na kua̱ꞌa̱n ñoo Emaús
(Mr. 16:12-13)
13 Ta mi̱i ki̱vi̱ yóꞌo o̱vi̱ ni̱vi na xi̱ndiko̱n sa̱ta̱ ta̱Jesús, ke̱e na kua̱ꞌa̱n na ñoo Emaús. Nda̱ ñoo Jerusalén ta̱nda̱ ñoo Emaús kómí ña u̱xu̱ ñii kilómetro.* U̱xu̱ ñii kilómetro kúu u̱ni̱ si̱ko̱ estadio, ña kúu ki̱ꞌva ña xi̱choꞌon nañoo griego. 14 Ta ndio̱vi̱ na saá káꞌa̱n táꞌan na xa̱ꞌa̱ ña ndo̱ꞌo ta̱Jesús ñoo Jerusalén. 15 Tá ta̱ꞌán ka̱ ndiꞌi ka̱ꞌa̱n táꞌan na kua̱ꞌa̱n na yichi̱, ta ki̱xaa̱ ta̱Jesús na̱kutáꞌan ra xíꞌin na, ta ki̱xáꞌá ra kua̱ꞌa̱n ra xíꞌin na. 16 Ta ni̱‑kuchiño na nakoni na ta̱Jesús, chi Ndios ke̱ꞌé ra ña o̱n nakoni na ra. 17 Ta ta̱Jesús ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ñaꞌá ra:
―¿Yu kúu ña ndáto̱ꞌon ndó xa̱ꞌa̱, kua̱ꞌa̱n ndó yichi̱ yóꞌo? Ta, ¿nda̱chun kúchuchú ní ini ndó? ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
18 Ta ñii nayóꞌo na̱ní Cleofas, nda̱kuii̱n ra, ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱Jesús:
―Ndiꞌi ni̱vi na ndóo ñoo Jerusalén xíni̱ na yu kúu ña ni̱xi̱yo ki̱vi̱ sa̱kán ni̱yaꞌa. ¿Án yóꞌó kúu si̱ín la̱á ta̱a, ta̱ o̱n vása ní‑xini̱ ña ni̱xi̱yo? ―káchí ta̱Cleofas xíꞌin ta̱Jesús.
19 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús:
―¿Yo xa̱ꞌa̱ káꞌa̱n ndó? ¿Yukía̱ ni̱xi̱yo? ―káchí ra.
Ta nda̱kuii̱n na, ni̱ka̱ꞌa̱n na:
―Káꞌa̱n ndi̱ xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ta̱ñoo Nazaret. Ta̱yóꞌo xi̱kuu ra ñii ta̱profeta, ta ndeé ní ni̱xi̱yo ñava̱ꞌa ke̱ꞌé ra, ta to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra xi̱komí ña ndee̱ no̱o̱ ni̱vi ta no̱o̱ Ndios. 20 Ta nanáꞌno no̱o̱ nasu̱tu̱ xíꞌin inka̱ na xáꞌnda chiño no̱o̱ yó, ti̱in na ra, ta ta̱xi na kua̱chi xa̱ꞌa̱ ra no̱o̱ nagobierno, ta ña̱kán xa̱ꞌni na ra ndaꞌa̱ tón cruz. 21 Ta ndi̱ꞌi̱, xi̱ndati ndi̱ ta̱Jesús yóꞌo kúu ta̱a ta̱ va̱xi saka̱ku nañoo mi̱i yó naIsrael. Ta ki̱vi̱ vitin ni̱xi̱no̱ u̱ni̱ ki̱vi̱ ña ni̱xiꞌi̱ ra. 22 Ta saá ni, sava náñaꞌa̱ nátáꞌan ndi̱ nda̱to̱ꞌon ná xíꞌin ndi̱ to̱ꞌon ña ta̱xi na̱kaꞌnda ní ini ndi̱ vitin, chi xita̱a̱n ní ki̱vi̱ vitin ni̱xa̱ꞌa̱n náyóꞌo no̱o̱ ni̱ndu̱xu̱n ta̱Jesús, 23 ta ni̱‑naníꞌi ka̱ ná yi̱kí ko̱ñu ra. Ta ndi̱kó ná kua̱noꞌo̱ ná, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ná xíꞌin ndi̱ꞌi̱, ta xíꞌin inka̱ na xi̱ndiko̱n sa̱ta̱ ta̱Jesús ndí xi̱ni ná naángel na ni̱ka̱ꞌa̱n xíꞌin ná xa na̱taku̱ ta̱Jesús. 24 Ta sava natáꞌan ndi̱ ni̱xa̱ꞌa̱n na no̱o̱ ni̱ndu̱xu̱n ta̱Jesús. Nda̱tán ni̱ka̱ꞌa̱n náñaꞌa̱ xíꞌin na, ta saá ndixa yóo ña, ta o̱n vása ní‑xini ka̱ na ta̱Jesús ―káchí nayóꞌo xíꞌin ta̱Jesús.
25 Ta saá ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na:
―¿Án kíꞌví si̱ni̱ ndó? ¡Nda̱chun yo̱ꞌvi̱ ní kandixa ndó ndiꞌi to̱ꞌon ña ni̱taa naprofeta, na ni̱ka̱ꞌa̱n ndoso to̱ꞌon Ndios xi̱na̱ꞌá! 26 ¿Án o̱n ndixa naprofeta ka̱chí na ndí Cristo ta̱ tiꞌví Ndios xíni̱ ñóꞌó xo̱ꞌvi̱ ní ra, ta ki̱vi̱ kundivi ñayóꞌo, ta ki̱ꞌvi ra no̱o̱ kaꞌnda chiño ra, ta kasa káꞌno ní na ra? ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
27 Ta saá ki̱xáꞌá ta̱Jesús xíꞌin to̱ꞌon Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés xi̱na̱ꞌá, ta sa̱náꞌa ra xa̱ꞌa̱ to̱ꞌon ña ni̱taa ndiꞌi inka̱ naprofeta. Nda̱to̱ꞌon káxín ra xíꞌin na yukía̱ káchí ndiꞌi to̱ꞌon Ndios yóꞌo xa̱ꞌa̱ mi̱i ra.
28 Ta ni̱xaa̱ na ñoo Emaús, ta ta̱Jesús xi̱to yaꞌa ra ko̱ꞌo̱n ra. 29 Ta xa̱ku ndáꞌví na no̱o̱ ra, ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin ra:
―Kindo̱o ún veꞌe yóꞌo xíꞌin ndi̱, chi xa ni̱kuaa ní kúu ña ―káchí na xíꞌin ta̱Jesús.
Ta ni̱ki̱ꞌvi ra veꞌe xíꞌin na. 30 Ta ndóo ndiꞌi na no̱o̱ mesa, ta ta̱Jesús ki̱ꞌin ra si̱ta̱ va̱ꞌa, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin Ndios:
―Táxaꞌvi ún xa̱ꞌa̱ ñayóꞌo kuxu yó.
Ta ta̱ꞌví ra si̱ta̱ va̱ꞌa, ta ta̱xi ra ña ndaꞌa̱ na. 31 Ta xíꞌin ña ke̱ꞌé ta̱Jesús saá, Ndios ta̱xi ra ña na̱koni na ta̱Jesús kúu ra. Ta xa̱ndi̱ko̱n nda̱ñóꞌó ra no̱o̱ na. 32 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin táꞌan na:
―¿Án o̱n ndixa nda̱ ka̱ndeta mi̱i níma̱ yó va̱xi yó ki̱vi̱ ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin yó yichi̱, ta nda̱to̱ꞌon káxín ra xíꞌin yó yukía̱ kóni kachí to̱ꞌon Ndios ña ni̱taa na xi̱na̱ꞌá? ―káchí na.
33 Ta saá xa̱ndi̱ko̱n na̱kuita na, ta ndi̱kó na kua̱ꞌa̱n tuku na ñoo Jerusalén. Ta ki̱xaa̱ na no̱o̱ ndóo u̱xu̱ ñii naapóstol xíꞌin naxíka xíꞌin na. 34 Ta nayóꞌo ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin na o̱vi̱ ki̱xaa̱ yóꞌo:
―¡Ñanda̱a̱ kía̱ na̱taku̱ ta̱Jesús ta̱Káꞌno no̱o̱ yó! Ta̱Simón Pedro xa xi̱ni ñaꞌá ra ―káchí na.
35 Ta saá na o̱vi̱ ni̱vi ki̱xaa̱ yóꞌo, nda̱to̱ꞌon na xíꞌin na ndóo ndí na̱kutáꞌan na xíꞌin ta̱Jesús ki̱vi̱ kua̱ꞌa̱n na yichi̱ ñoo Emaús. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n na tá mi̱i xíni na táꞌví ta̱Jesús si̱ta̱ va̱ꞌa ña taxi ra ndaꞌa̱ na kuxu na, ta saá na̱koni na ra.
Ta̱Jesús na̱kutáꞌan ra xíꞌin naxíka xíꞌin ra
(Mt. 28:16-20; Mr. 16:14-18; Jn. 20:19-23)
36 Ta ta̱ꞌán ka̱ ndiꞌi ndato̱ꞌon na, ta ki̱xaa̱ ta̱Jesús xi̱kundichi ra ma̱ꞌñó na, ta káchí ra saá:
―¡Ná koo ñava̱ꞌa ini ndó! ―káchí ra.
37 Ta ni̱yi̱ꞌví ní na xi̱ni na ta̱Jesús, chi kuiti káꞌán na ndí níma̱ ra kúu ña. 38 Ta saá ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na:
―¿Nda̱chun yíꞌví ní ndó? ¿Nda̱chun xíka ini ndó án ndixa yi̱ꞌi̱ kúu ta̱Jesús? 39 Koto ndó ndaꞌa̱ i̱ yóꞌo, koto ndó xa̱ꞌa̱ i̱ yóꞌo, ta saá kunda̱a̱ ini ndó yi̱ꞌi̱ kúu ta̱Jesús. To̱nda̱a ndaꞌa̱ ndó yi̱ꞌi̱, ta saá kunda̱a̱ ini ndó, chi níma̱ o̱n ko̱ó ko̱ñu ña, ni leke ña o̱n ko̱ó; ta yi̱ꞌi̱, kúchiño koto ndó leke i̱ xíꞌin ko̱ñu i̱ ―káchí ra xíꞌin naxíka xíꞌin ra.
40 Ta saá sa̱náꞌa ra ndaꞌa̱ ra xíꞌin xa̱ꞌa̱ ra no̱o̱ xi̱ñoꞌo clavo. 41 Vará nda̱ kúsii̱ ní ini na, ta o̱n ki̱ví kandixa na ta̱Jesús kúu ra, ta na̱kaꞌnda ní ini na. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―¿Án yóo loꞌo ñaxíxi? ―káchí ra.
42 Ta ta̱xi na ño̱ño̱ tíyóko̱ xíꞌin ñii ñáꞌño tia̱ká tí yatan ndaꞌa̱ ra. 43 Ta ki̱ꞌin ra ña, ta xa̱xi ra ña no̱o̱ ndiꞌi na. 44 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na:
―Ta ki̱vi̱ ni̱xika i̱ xíꞌin ndó, ta nda̱to̱ꞌon i̱ xíꞌin ndó ndí xíni̱ ñóꞌó xo̱ꞌvi̱ ní i̱, chi saá kasa ndivi i̱ ndiꞌi to̱ꞌon Ndios ña káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ i̱, ña kúu nda̱yí ña ni̱taa ta̱Moisés xíꞌin tutu ña ni̱taa inka̱ naprofeta, xíꞌin tutu na̱ní ña Salmos. Ta ñii ki̱ꞌva nda̱tán káchí to̱ꞌon Ndios yóꞌo xa̱ꞌa̱ i̱, saá ki̱sa ndivi i̱ ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
45 Saá vivíi nda̱to̱ꞌon ta̱Jesús xíꞌin na ña kunda̱a̱ va̱ꞌa ini na to̱ꞌon Ndios yóꞌo ña ni̱taa na xi̱na̱ꞌá. 46 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―To̱ꞌon Ndios ña ni̱taa na xi̱na̱ꞌá káchí ña ndí Cristo xíni̱ ñóꞌó kivi̱ ra, ta nataku̱ ra ki̱vi̱ u̱ni̱. 47 Saá na kándixa ra kixáꞌá na ka̱ꞌa̱n ndoso na to̱ꞌon ra no̱o̱ ni̱vi nañoo Jerusalén, ta ka̱ꞌa̱n ndoso na to̱ꞌon ra no̱o̱ ndiꞌi ni̱vi nañoo ñoyívi yóꞌo. Ta xíꞌin nda̱yí mi̱i ra, ndato̱ꞌon na xíꞌin ni̱vi ndí xíni̱ ñóꞌó ndikó ini na ta sandakoo na ña o̱n váꞌa, ta saá Ndios kasa káꞌno ini ra xa̱ꞌa̱ kua̱chi na. 48 Ta ndóꞌó kúu na xíni̱ va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ ndiꞌi ñayóꞌo, ta kúchiño ndó ndakuii̱n ndó xa̱ꞌa̱ ña. 49 Va̱xi ki̱vi̱ tiꞌví i̱ ñava̱ꞌa ña ni̱ka̱ꞌa̱n Yivá i̱ Ndios ndixa kixaa̱ ña no̱o̱ ndó. Ta xíni̱ ñóꞌó kundati ndó ñoo Jerusalén nda̱ ki̱vi̱ nakiꞌin ndó ndee̱ ña kixi ñoyívi ni̱no ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
Ta̱Jesús nda̱a ra kua̱noꞌo̱ ra ñoyívi ni̱no
(Mr. 16:19-20)
50 Ta saá kua̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na ndíko̱n sa̱ta̱ ra, ta ni̱xaa̱ na yatin no̱o̱ ñoo Betania. Ta ta̱Jesús nda̱níꞌi ra ndaꞌa̱ ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―¡Ná keꞌé Ndios ñava̱ꞌa xíꞌin ndó!
51 Ta ndi̱ꞌi ni̱ka̱ꞌa̱n ra ñayóꞌo, ta nda̱a ra kua̱noꞌo̱ ra ñoyívi ni̱no. 52 Ta saá na ndíko̱n ta̱Jesús ki̱sa káꞌno na ra, ta ndi̱kó na kua̱noꞌo̱ na ñoo Jerusalén, ta kúsii̱ ní ini na. 53 Ta ndiꞌi saá ki̱vi̱ ndóo na veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ñoo Jerusalén, kísa káꞌno na Ndios. Saá yóo ña.

*24:13 U̱xu̱ ñii kilómetro kúu u̱ni̱ si̱ko̱ estadio, ña kúu ki̱ꞌva ña xi̱choꞌon nañoo griego.