Mak
Lagale Lavavang At Ne Iesu Karisito
Mak Ga Malagan I
Levelinga Loklox Axasep
Levenmaares 55–65 A.D.
Mak neni ga malagan levelinga mumu ne Iesu, Nitna ne Moroa. Laasen at ne Mak neni ne Jon Mak, ni ga silok to Jerusalem la ga lok tooro ne Pita, Pol, la ne Banabas mi lugugu. Neni lamdak at neton ne Banabas, lentangas at ne Pol. Loxongkulao silok at lotu diga nua i do ne Mak nat pas uto Rom, la neni gak lok eburu mi ne Pita. Pita ga tere la ga paase la ne Mak ga malagan li levelinga at na lubuk. Neni ga malagan i xusu limixin boro Rom diba xasep at lempapaase at ne Iesu. Limixin boro Rom diga vavara aleng levenasen silok. Kuren la neni ga malagan na lubuk mi levelinga xeretna. Iesu ga silok aleng la ga ruuna lolos kusu ni na lox aroo limixin la na riki pes lubunggas basinge limixin, la na soxomus nedi basinge loxokoxo ap mo laxakapmek digak lok keneng teren.
Lengkot silok keneng at na lubuk
1:1-13 Lovotpot at ne Jon, laradi sep susu, la ne Iesu.
1:14–9:50 Leven gugu at ne Iesu ro Galili.
10:1-52 Lavatpas at ne Iesu uto Jerusalem.
11:1–14:3 Levenanasa at ne Iesu ro Jerusalem.
14:4–15:47 Larangtanga alis la lanmet at ne Iesu.
16:1-20 Iesu ga roo xat amlong basinge lanmet.
1
Lavavang At Ne Jon
Laradi Sep Susu Limixin
(Mt 3:1-12; Lu 3:1-18; Jo 1:19-28)
Na Lagale Lavavang mumu ne Iesu Karisito, Nitna ne Moroa. *Mt 11:10Ga ruka i kerekngan ne Aisaia leeme vapaase ali at ne Moroa ga malagan ali i at Lovoang Kaala xeretna,
“Nenia naba riki laradi vapaase rak nabamgo ru la na gagas li langas tu. Lara mo ip kup to at lamatbin keretna, mina gagas li langas ti Leeme Silok kusu tin tit pas. Mina lox akmokso larangas tin.” Mal 3:1; Ais 40:3
*Gu 13:24; 19:4La ne Jon, laradi sep susu ga rupot to at lamatbin la ga sep susu limixin la ga vavang keretna, “Mina leeng basinge laxakapmek atnimi la mina lok ka lesep susu, kusu ne Moroa naba doxoma xepe leveloklok kakapmek atnimi.” La buaang limixin digat pot pasa amisik ne Jon to at lamatbin. Digat pas boro at lemenemen silok Jerusalem la levengkot axap at lenep silok Judaia. La diga tong asu leveloklok kakapmek atdi la ne Jon ga sep susu ba di ro at ladan sen Joridan. *2 Lav 1:8; Mt 11:8Jon ga siga lavanga singsiga diga lox i mi laxabinim at lakamel. Neni ga etara avarang lavanga singsiga ren mi labanbaane diga lox i mi labantuxu at lavanga mi lavanuet kangkedek teren. La neni ga anan levenasku mi laxanmisiu boro at laxairing. *Gu 13:25La neni ga vavang bok keretna, “Melemu rak lara naba rupot. Lolos teren i volo lolos tarak. Axo epovo xusu ana soxomus luvanga vatpas teren mila neni i silok aleng tia.*Anai ni lavapaase poovo ri lox asuusu i do ne Jon ga lox asu langsangan loklok ngangao ren ti ne Iesu. Nenia a sep susu nimi mi ladan mene nga, ketla neni naba sep susu nimi mi Loroonan Kaala.”
Jon Ga Sep Susu Ne Iesu
(Mt 3:13-17; Lu 3:21-22)
Ap mo levenaleng, ne Iesu ga laa boro at lenep Galili at lemenemen teren Nasaret la ga vot pasa ne Jon. La ne Jon ga sep susu i ro ladan sen Joridan. 10 La ne Iesu ga vas basinge ladan la soso mun neni ga ven laxalibet ga rem suang, ga ven bok Loroonan Kaala ga lok ngan lamno ga rava si, la ga nemen teren. 11 *Sam 2:7; Ais 42:1; Mt 12:18; Mk 9:7La laxaka at lara ga laa boro vana at laxalibet ga lok keretna, “Nena ne nuruk. A balamu i la a lok momo min.”
Satan Gak Lok Tong
Pen Ne Iesu
(Mt 4:1-11; Lu 4:1-13)
12 La soso mun Loroonan Kaala ga riki ne Iesu uto at lamatbin. 13 *Sam 91:11-13La neni ga nemen e at lavanuet sangaun aleng. La ne Satan gak lok tong pen i. La ap mo lenep lempanga sio mi lavanuet kangkedek atdi diga nemen box e la lubungangelo digak lok tatao ne Iesu.
Iesu Ga Ro Xaka Lavanuet Luvuttadi Sepsep Mat
(Mt 4:12-22; Lu 4:14-15; 5:1-11)
14 *Mk 6:17At lara laaleng diga ranga alis ne Jon la diga lok li i ro at loogu xokoxo, la melemu ren ne Iesu gamlong uto at lenep Galili la ga tong asu Lagale Lavavang at ne Moroa. 15 *Mt 3:2; Ga 4:4Neni ga vavang keretna, “Levenaleng ngangais ira xap ta. Langas ti Linintoo at ne Moroa monga i auret. Mina leeng basinge leveloklok kakapmek atnimi la mina nunu at Lagale Lavavang.”
16 La ne Iesu gat pas saparap lavatdan kis Galili la ni ga ven legepu radi sepsep mat, ne Simon mi ne Endru. Nedu leeton duga loloa mi laxatkat to at lavatdan kis. 17 *Mt 13:47; Lu 5:1-11La ne Iesu ga lok tidu xeretna, “Ude numu, muna mumu asu ia. Nenia anaba lox ase numu mi langas ti sat kaka limixin i ngan tai mo, nemu mu loloa ka lenmat.” 18 La soso mun nedu duga on basinge laxatkat atdu la duga emu min.
19 La ne Iesu gat pas uto lixilik la ga ven ne Jems, nitna ne Sebedi la ga ven bok neton, ne Jon. Nedi digat kis at lesepang la diga lox agagas li lengkatkat. 20 La soso mun ni ga ro xaka du la duga vas kaxat, duga on basinge ne temen du mi luvuttadi gugu ro at lesepang la duga emu min.
Iesu Ga Riki Xepe Lagas Basinge Laradi
(Lu 4:31-37)
21 *Mt 4:13La ne Iesu eburu mi lavaun pinivu ren diga onon uto at lemenemen Kaprenaum la at laaleng kaala diga vubeles at loogu singising la ne Iesu ga anasa limixin. 22 *Mt 7:28-29La nom limixin diga sangu mila levelinga ren ga mumuat, neni xopmen goxo anasa ngan luvuttadi loklox ase at Laulis Linga. 23 La soso mun lara laradi ga xatu upana ro xeneng at loogu singising, lagas ga suxuna i la ni gap kup keretna, 24 *Mk 5:7“Iesu me Nasaret, unaba lok lavanga salai rinama? Uga rupot kusu unaba sep kepe axap nema, do? Aklen u. Nenu ne Nitna ne Moroa.”
25 La ne Iesu ga vaase lolos tin, “Una lok pilo. Una sixisu basinge na laradi.” 26 *Mk 9:26La nom lagas ga lox adede lolos nom laradi, la gap kup silok, la ga sixisu basinge ba i.
27 La limixin axap diga sangu aleng la diga epaase xeretna, “Loklok salai mo? Laanasa maxat mo, do? Lolos teren i silok. I tong asu levelinga ti lubunggas la di mu asu i.” 28 *Mt 4:24La nom limixin diga onon la diga tong nom lavanga ne Iesu ga lox i la limixin axap to at lenep Galili diga ronga i.
Iesu Ga Lox Aroo
Buaang Limixin
(Mt 8:14-17; Lu 4:38-41)
29 La ne Iesu ga vas su at loogu singising la soso mun nedi mi ne Jems la ne Jon diga vubeles at loogu at ne Simon la ne Endru. 30 La luvutulom at ne Simon ga meres mi liplivi la gak midi ro at loora ren. Diga tong i nom ti ne Iesu, 31 la soso mun ne Iesu ga vot pasa i, ga rebeng axatu i la liplivi ga xap basinge i. La ni ga lox agagas lempanga anan tinedi.
32 Ga ukantinao laxangking ga lotup, limixin me go diga vot pasa ne Iesu, diga lam kaka limixin mi laxanasen anmeres la limixin lubunggas ga suxuna di. 33 Buaang limixin ap mo lemenemen diga vot saparap ne Iesu ap mo loogu. 34 *Mk 3:11-12La ne Iesu ga lox aroo limixin mekmeres la ga riki xepe lubunggas basinge limixin. Lubunggas digaklen i do ne Iesu nitna ne Moroa, ketla ne Iesu goxo siam do dina tong asu i ri limixin.
Iesu Ga Vavang To Galili
(Lu 4:42-44)
35 *Mt 14:23; Mk 6:46Taba umaxantamak suubu gak lok main kakalik move, Iesu ga aus la ga vas su la gat pas uto at lenep mimila la neni ga lok lising. 36 La ne Simon eburu mi larapen tangas teren diga puse rin 37 se diga vuse ka i, la diga lok tin keretna, “Limixin axap di puse ru.”
38 La ne Iesu ga lok tidi xeretna, “Ata onon uto at levenmenemen petpes kusu ana vavang bok go. Ni lavasuun teren la nenia aga si ude xopok at lavatbung menemen.” 39 *Mt 4:23; 9:35La ne Iesu gat pas tangtagap at levengkot axap at lenep Galili. La ni ga vavang to at laraogu singising atdi la ni ga riki xepe lubunggas basinge limixin.
Iesu Ga Lox Aroo Laradi
(Mt 8:1-4; Lu 5:12-16)
40 At lara laaleng lara laradi ga vot pasa ne Iesu. Lanmeres gak lok teren, diga tong i mila lanmeres gu (leprosy). La neni ga sing ne Iesu kusu ne Iesu na lox aroo i. La neni ga xis tiktikbu mi luvatgulom teren ti lok ngangao at ne Iesu la ga lok tin, “Do u vara i, una lox aroo ia.”
41 La ne Iesu ga balamu i la ga song asu mi lekngen la ga long tu ren la ga lok tin keretna, “A vara i, lanmeres taram na xap ta.” 42 La soso mun nom lanmeres ga xap la nom laradi ga lox avukat.
43 La ne Iesu ga paase lolos tin la ga riki aonon i, 44 *Mk 3:12; 7:36; Mas 14:1-32ni ga vaase rin keretna, “Nemen uta tong asu i na ri teta, ketla unat pas uto at lamaasa la neni na ven mumu u. Melemu una lok laramtaba ram ti ne Moroa ngan ne Moses ga tong i xusu ti lox asuusu i ri limixin axap do nenu mo ura lox avukat ta.” 45 Ketla nom laradi ga vas kaxat la ga tong asu i ri limixin axap. Kuren la ne Iesu gat pas lipe mene ro at levenmenemen, mila buaang limixin diga lox angtang amisix i. La ni ga nemen to at lamatbin, ketla buaang limixin move diga tupot pasa i, diga laala boro at levengkot axap.

*1:2: Mt 11:10

*1:4: Gu 13:24; 19:4

*1:6: 2 Lav 1:8; Mt 11:8

*1:7: Gu 13:25

*1:7: Anai ni lavapaase poovo ri lox asuusu i do ne Jon ga lox asu langsangan loklok ngangao ren ti ne Iesu.

*1:11: Sam 2:7; Ais 42:1; Mt 12:18; Mk 9:7

*1:13: Sam 91:11-13

*1:14: Mk 6:17

*1:15: Mt 3:2; Ga 4:4

*1:17: Mt 13:47; Lu 5:1-11

*1:21: Mt 4:13

*1:22: Mt 7:28-29

*1:24: Mk 5:7

*1:26: Mk 9:26

*1:28: Mt 4:24

*1:34: Mk 3:11-12

*1:35: Mt 14:23; Mk 6:46

*1:39: Mt 4:23; 9:35

*1:44: Mk 3:12; 7:36; Mas 14:1-32