Lukadi
Salecebaicne
Yengele Siduc Kwelengkewec
Mimi-yegeng yowa
Luka ye Grik ngic monic, ye dongeinedi Yesu mi nganiwec. Ye salecebaicne uwayeleme Yesule siduc nga yengele bole weducnolu edoibong. Ailu ye salecebaicne yengeholec lolickelu gaibong. Ilec dameng gocna yengeholec gawecte ailu “nonge” kwelengkewec, yogo fengngineng 16-28 iwa fagac.
Molickelu Luka ye Yesule Siduc kwelengkewec. Yesu homalu homackacni gboliyelu fangkeme hifa 33 ngama ingucne motome, Lukadi hibi yago kwelengkewec. Hibi yagowa siduc yanguc kwelengkewec. Salecebaicne yenge bole balu lolickelu Yesule Siduc Madicne mibong yegengkewec. Ailu Yesule habu basuguleibong. Ailu Tili Asudi bole balu gawec. Luka ye siduc yogo kwelengkewec.
Yowa yago hibi nebocina fagac
1:1–26 Yesule siduc mibong yegengkenale Yesudi mibasanang aiyelewec
2:1—8:3 Yerusalem iwa Yesule habu Siduc Madicne edocebaibong
8:4—12:25 Yudeya nga Samaria iwa Yesule habu Siduc Madicne edocebaibong
13:1—21:16 Poldi lolickelu Siduc Madicne edocebawec
21:17—28:31 Pol balu muc-macka lobong ngiyeme Roma balu hikeibong
1
Yenge Tili Asu badaingte
O Tiofilus, na esecne yowa kwelengkegeleiba, yogo Yesudi fungkelu bole bawec ailu mic-yowaine wedunolewec. Luk 1:3 Ye boleine bagacgu damengngine bangkale welewec. Dameng yogowa salecebaicne esecne bawosaecebawec, yenge Tili Asule tapiliwa bole-yowa edocebalu honocmengka* Honocmeng yogo Wapongte mac. fewec, yogolec siduc esecne hocne kwelengkegeleiba. Mrk 16:19; Luk 24:49-51
Ye doic sugucne ngagelu homackacni hatacmac gboliye fangkewec. Fangkelu hadeng 40le kwelina yeuctihac fike-sang aiyelelu pasi haicine monic-monic bawec. Balu Wapongte ngani-damongte fungine edocebalu weduyelelu gawec. Inguc aiyeleme yenge pasi yogo nganilu ye foinac gagac, inguc ngage-motoibong. Luk 24:36-49; Sale 10:41 Ailu yengeholec ngiye-fangkec ailu yowa sanangne yanguc edocebawec, “Ngenge Yerusalem biyac mi hegiledaing. Mamacnele mimipang yowa edocngebabe ngageibong, yogolec noine fikenale wangec gadabiyeng. Luk 24:49; Yoa 14:16-17; Sale 2:33 I yangucte, Yoane ye misa lowayelewec. Nga ngengibac, dameng mi daliweme Wapongti Tili Asu lowangeledaicte.” Mat 3:11
Aime kpaduckelu ngiyeibong, yengi yanguc uwacnoibong, “Sugucne, ga yakumac dameng yagowahac Israel ngic-ngigac hatacmac kpaducnubang nongileng himongte ngictauholec ailu ganoga, me?” Luk 24:21 Dameng iwa Israel ngic-ngigac yenge Roma yengele bagewa gaibong. Ngic-ngigac bocyac yenge Roma hegilecebalu yengilangkocni ngic monicti damongebanale ngagelu gaibong. Yenge yowa miibong, yogo Mesiadi bole yogo banale miibong.
Inguc mibong yanguc edocebawec, “Mamac ye bole-yowa tapiliineholecti hifa nga wenac ailu dameng haicine monic-monic lowec fagac. Dameng yogo yeuc sugu ngagegac. Yogolec damengte ngage-ngage mi ngeleicne. Mrk 13:32 Ngagegaing, Tili Asudi ngengele kwelewa haulu tapili ngeleme ngenge na widecnudaingte. Aime ngenge Yerusalem yawa ailu Yudeya Yerusalem taon yogo Yudeya himong kwelina ngiyegac. nga Samaria prowins, ailu himong mendengine sasawa hikelu siducne milu gabong saweyackedaicte.” Mat 28:19; Luk 24:48
Yesu honocmengka fewec
Mrk 16:19-20; Luk 24:50-53
Yesu ye inguc edocebame Wapongti ye dongenginang balu fewec. Feme kaguwadi ye hedickeme mi nganibong fewec.
10 Feme yenge basackelu sawawa nganilu domaibong. Hei, ngic yaeckang ngakpinginec kwalac-kwalacbenangti biyac iwahac fikelu domaiboc. 11 Domalu yanguc edocebaiboc, “Galili prowinswacni ngic, ngenge omale dongengineng sawawa hilalu domagaing? Wapongti Yesu bame ngenge hegilecngebalu honocmengka fegac. Ailu ye feme nganigaing, ye gacgu silicine ingucnehac hocne kwesidaicte.” Mat 26:64; Luk 21:27
Ngic monic Yudasle ame bafuwaibong
12 Aime salecebaicne yenge Oliwa kupickacni hefaliye walu Yerusalem hikeibong. Yefe yogo ye 1 kilomita ngama ingucne. Luk 24:50-53 13 Yerusalem hikelu mac kweline monic feina ngiye-fangkec ailu gaibong, iwa felu ngiyeibong. Ngiyeibong, yengele wac-aling yanguc:
Pita,
Yoane,
Yakobos,
Endru,
Filip,
Tomas,
Batolomeu,
Mataio,
Yakobo Alfaiusle madec,
Saimon ye Selot wackeibong, nga
Yudas Yakobole madec. Mat 10:2-4
14 Ngic yogo yenge hocne kwele-moniyang ailu mimiloc bole damengsoc balu gaibong. Inguc aiyebongka Yesule nenggac Maria, nga ngigac Yesu balaibelu gaibong, ailu Yesu gbafocine, yenge ngic yogo yengeholec momoc galu mimiloc bole balu gaibong.
15 Hadeng gocna ngic hae-gbafocine 120 ngama ingucnedi kpaduckelu ngiyeebongka, Pitadi hewacnginang domalu yanguc edocebawec, 16 “Ngic hae-gbafocne, ngenge ngagening. Yudasdi ngic mengocebame hikecgu Yesu baibong. Ngic yele hocne Tili Asudi biyachac Dawidile micka yowa lome Wapongte hibiwa kwelengkewec, yogo noine fikewec, yogolec inguc aiwec. Mige 41:9 17 Yudas esecne salecebaicne nongileng aling ailu gawec, ye nongileng momoc Sugucnele bole banangte miwec.” Pitadi inguc miwec.
18 (Ngic yedi aibaba sowacnele moneng balu bole himong monic fuli bawec, iwa hikelu hehomame hodocti hau kweme gobeine fouckeme hahungngine himongka wayackewec. Mat 27:3-8 19 Aime yogolec siduc Yerusalem ngic-ngigac sasawadi ngageibong, himong yogolec wacine yowanginang yefe Akeldama wackeibong, fungine yanguc, Himong sac wawecka.)§ Hewacine 18-19 yogowa Pitadi yowa nebocine miwec, me yowa fungine gocne Lukadi taockelu kwelengkewec, yogo mi ngage-motogaing.
20 Aime Pitadi taockelu yanguc miwec, “Miti Geewa Yudasle yowa yanguc kwelengkeicne fagac,
‘Ye mac-himongine kisi ailu fame monicti iwa mi ngiyedaic.’ (Mige 69:25)
Ailu hatacmac yanguc,
‘Monicti yele ameine damong bole badaic.’ (Mige 109:8)
21-22 Ilec ngic monic yele ameine bawosaedabeleng. Yoanedi Sugucne Yesu misa lowacnome boleine fungke balu nongilengkolec lec-welec ailu gawec. Gacgu Wapongti bame honocmengka fewec, dameng iwa ngic nongilengkolec gaibong. Ngic yogo yengele hewackacni ngic monic bawosaewec, yedi nongilengkolec momoc galu Yesu homackacni gboliyelu fangkewec, yogolec siduc momoc mime yegengkedaicte.” Mat 16:19; Mrk 1:9; Yoa 15:27
23 Pitadi inguc mime ngic yaeckang bafuwacepaibong. Monic wacine Yosefe Basabas wackelu gaibong, ye wacine monic Yastus, ailu agoine Matias. 24 Bafuwacepalu yanguc milu milockeibong, “O, Sugucne kwelewa ngani-ngani fileine, ga ngic yaeckang yago yekelacni weni yogo bawosaelu edalicnubang nganinang. 25 Nganibeng yedi salecebaicne bole balu Yudasle ameine bole badaicte. Yudas ye bole yogo hegilelu yeicne yefe monicka hikewec.” 26 Inguc milu milockelu bawosaecepanogale wac kwelengkelu lobong, Matiasle wac fikeme salecebaicne 11 yengeholec taockeibong.

1:1: Luk 1:3

*1:2: Honocmeng yogo Wapongte mac.

1:2: Mrk 16:19; Luk 24:49-51

1:3: Luk 24:36-49; Sale 10:41

1:4: Luk 24:49; Yoa 14:16-17; Sale 2:33

1:5: Mat 3:11

1:6: Luk 24:21

1:6: Dameng iwa Israel ngic-ngigac yenge Roma yengele bagewa gaibong. Ngic-ngigac bocyac yenge Roma hegilecebalu yengilangkocni ngic monicti damongebanale ngagelu gaibong. Yenge yowa miibong, yogo Mesiadi bole yogo banale miibong.

1:7: Mrk 13:32

1:8: Yerusalem taon yogo Yudeya himong kwelina ngiyegac.

1:8: Mat 28:19; Luk 24:48

1:11: Mat 26:64; Luk 21:27

1:12: Luk 24:50-53

1:13: Mat 10:2-4

1:16: Mige 41:9

1:18: Mat 27:3-8

§1:19: Hewacine 18-19 yogowa Pitadi yowa nebocine miwec, me yowa fungine gocne Lukadi taockelu kwelengkewec, yogo mi ngage-motogaing.

1:21-22: Mat 16:19; Mrk 1:9; Yoa 15:27