De Beebaa go
Jonah
Hanu dagodo o de beebaa nei
Taane ne siia de beebaa nei go de pelaabisi go Jonah, tama daane a Amittai, i daha denga ngadau e 785-760 b.c. De Beebaa go Jonah e dee bei mee e sisi i lodo beebaa a denga pelaabisi ange laa, go hiidinga e sisi ai dagodo mee a de pelaabisi go Jonah ne hai, i dono dee hagallongo ange gi muna a de Maadua. De Maadua ne hai ange ia gi hano gi Nineveh, go de madaaolo o de nohoanga hodooligi o Assyria, gai se mommee e hai baasi ange gi Israel. Aagai Jonah tee lodo e hano e tala ange muna a de Maadua gi dangada i kilaa, go hiidinga ia e hagadonusia, bolo de Maadua e dee oha naa donu de aduhale laa. Gai dua huu de hai ange mee hai ngadaa laa gi de ia, gai ia gu hano. Aagai ia tee malangilangi donu gai ne nanu, i hiidinga de hagaduasala aana ne tala laa tee duu ange gi de gau Nineveh.
De beebaa nei e tala bolo niio de Maadua ssauaa e dagi ai mee alodahi aana ne hai. De mee laumalie e tala i lo te beebaa nei, go de aloha ma de abodonu o de Maadua. Ia e lodo mmao e degi ange, ma de hagaola hagadaumee o ono dangada. Ia e dee lodo e hagaduasala aabe e daa gilaadeu gi maakau.
Dahi gubu hagamogomogo: “Aagai dangada i de aduhale laumalie go Nineveh e soa ange i de 120,000, gai gilaadeu e dee maua donu i de vvae de madau ma de masui, e lagolago hogi manu haangai i kilaa. E aha, e dee se mee danuaa dogu lodo aloha ange gi dangada i de aduhale laumalie laa?” (4.11).
Denga vaevaaenga
De hagahia o Jonah ma dono dee hagallongo ange gi de Maadua (1.1-17)
De dahuli lodo o Jonah ma dono hagaola ina (2.1-10)
De dae o Jonah gi Nineveh (3.1-10)
De abodonu o de Maadua ange gi Nineveh (4.1-11)
1
De savini o Jonah e mmuni i Tagi Maolunga
1 Tagi Maolunga ne hagaago ange ana muna gi Jonah, tama daane a Amittai, ga hai ange,*2 Ki 14.25 2 “Hidi age hannoo gi Nineveh, de aduhale laumalie laa, daalaa ange ai agu muna e hai baasi ange ai gilaadeu, go hiidinga alaadeu hegau baubau gu tae age donu gi mada luoogu mada.”
3 Gai Jonah ne hidi age ga savini e hano gee mai i mada luu mada o Tagi Maolunga. Gai ia ne hano iho gi Joppa, gu gidee e ia dahi vaga i kilaa gu dai malanga e hano gi Tarshish. Gai ia ne hagao dono paasese, ga gage i de vaga laa e hano gi Tarshish, e mmuni ai i Tagi Maolunga.
4 Gai Tagi Maolunga ne hai gi ssau dahi madangi mmahi i honga tai, gai de madangi mmahi laa ne hai ga dai maoha de vaga laa. 5 Gai denga daane hai moni alodahi gu maatagu, gai dahi ma dahi ga dalodalo ange dono maadua. Gai gilaadeu ga maga goloa o de vaga gi honga tai e hagamaamaane ai de vaga.
Aagai Jonah gu hano iho gi lo te vaga i lalo ma e dagodo ai ma gu seni tao. 6 Gai de eligi o de vaga ne humai ga hai ange gi de ia, “Gu aha gu seni ai naa goe? Hidi age dalodalo ange gi doo maadua! Kana adu ia e bale mai naa gidaadeu, gi dee maakau ai gidaadeu.”
7 Gai denga daane hai moni ne pasa i olaadeu magavaa, ga hagataba, “Loomai, gidaadeu ga hai tada, e tilo ai be goai ne haia ga duu mai de hai ngadaa nei gi gidaadeu.” Gai ga haia huu e gilaadeu tada laa, gai go Jonah ne daangia de mee laa.
8 Gai gilaadeu ga ssili ange gi de ia, “Daalaa mai muhuu be niioai hiidinga ne duu mai ai nei de hai ngadaa nei gi gidaadeu. Se hegau aha aau e hai? Gai go hee donu oou ne humai ai naa? Gai dee hee de henua oou ne humai ai? Gai koe se dangada mai i hee?”
9 Gai ia ne hai ange gi gilaadeu, “Au se dangada Hebrew. Au e daumaha ange gi Tagi Maolunga, de Maadua o de langi, go de ia ne haia tai ma de henua.”
10 Gai denga daane hai moni gu maatagu mmao, ga ssili ange gi de ia, “Se hegau bee hee aau ne hai nei?” (Denga daane laa gu iloo bolo Jonah ne hano e mmuni i Tagi Maolunga, i hiidinga ia gu tala ange gi gilaadeu.)
11 Gai gilaadeu ga ssili ange gi de ia, “Ni aha amaadeu e hai adu gi de goe, gi malino ai honga tai?” Go hiidinga gu hagadagadaga ange donu de nnui denga beau.
12 Gai ia ne hai ange gi gilaadeu, “Sabaia age au maga gi lausedi, gi malino ai tai. Go hiidinga au e iloo bolo go au ne hidi ai de dau mai de madangi mmahi nei gi goodou.”
13 Gai denga daane laa ga hagatale de gabegabe e hagaahe age de vaga gi de henua. Aagai gilaadeu tee maua, go hiidinga de madangi gu hai gi kii ange de beabeau honga tai. 14 Gai gilaadeu ne tangi ange gi Tagi Maolunga, ga hai ange, “Tagi Maolunga, gimaadeu e dangidangi adu, koe gi dee daia gimaadeu gi maakau i demaadeu daa ga magau taane nei, Tagi Maolunga, koe gi dee hagabuuia mai de magau o taane nei gi gimaadeu, go hiidinga koe gu hai donu gi bei oo lodo.” 15 Gai gilaadeu ga poo Jonah ga maga gi lausedi, gai gu malino honga tai. 16 Gai denga daane laa gu maatagu mmao i Tagi Maolunga, gai gilaadeu ga hai dahi ssigidaumaha ange gi Tagi Maolunga aama de hai dahi hagatoo donu ange gi de ia.
17 Aagai Tagi Maolunga ne hai gi humai dahi mamu laumalie mmao gi holomia Jonah. Gai Jonah ne noho i lo te dinae o de mamu laa i e dolu laangi ma e dolu boo.*Mat 12.40