ዋሐንሳ ጻፍደ
የሱስ ክርስቶሳ ዎንገለ
ገለ
ዋሐንሳ የሱሳ፥ «አስ ማቂ አስ ግዳ በንትደ ጾዘ ቃላ» ያጋእ ቆንጭዛነ። Ꮉይ ዎንገልዘ ጻፍንትዳና፥ ኤዛ ናባብዘ አሱንꬅ የሱሳ አስ አሽዛያ ማቂ የኦዳ ጋእንትደ ጾዘ ናአ ማቅዳኖ አማኖደ ጋራን ኤ ግዳ አማንዙꬅስ መዽና ደኦ የዛኖ ኡን ኤሮደ ጋር (20:31)።
ዎንገልዘስ ቲኖ ክፍልዘ መꬍናባዝ ማቅደ ጾዘ ቃላን የሱሳ ፈቶ ማቅዳኖ ኦህ ማቂ፥ የሱሳ አሽዛያ ማቂ የኦዳ ጋኤዘ ጾዘ ናአ ማቅዳኖ ቤዘ መለ መለ ክለ ባዝ ቤዝዳ። ጻፍዘ፥ የሱስ ክርስቶሳ ፋ ኦምተ ቱሪ ጾዘ ናአን ጾዘ አደራ ፈቶ ማቅዛኖ (1:1) አፋ ቤዝዳ። የሱሳ ፋ ኦምተ ታ አብራሃመፓ ቲኖ የነ (8:58) ያጋይዳ። ፋድꬅተ ቶማሳ፥ «ታ ላꬃዮ፥ ታ ጾዛዮ» ያጋእ ጼግዳ (20:28)። የንፓ ካሊ ማህ Ꮉና ክለ ባዛፓ በንትደ ኣፈ ቆፋ ኦህዘ ታሪክታ ካላነ። Ꮉይ ክፍልዘ ፈቲ ፈቲ አሱንꬅ የሱሳ አማን ኤዛ ካልዙንꬃና ማቅዳኖ ኦህነ፤ ማህ መሉንꬅ ኤራ ዋይዝ እጽንተዛኮን ዋይዝ አማናንጺ እጸዛኮ ኦህነ። ዞፋነ 13-17 የሎደስ የሱሳ አይክንትደ ኡጉረ ኤስ፥ ኤ ታማሩንꬃራ አኮ ጋር ምንꬅ የልንተ የዛኮ፥ ማህ ዎንትስት ዎደ ሱጹንቶዳንፓ ቲኖ ጊግንተ ቃላራን ምንꬅꬅዘ ቃላ ኡንትስ ኦህዳኖ ቆንጭዛነ። ፋድꬅ ዞፋኑንꬅ የሱሳ አይክንትደ ባዝን ፍርዳስ ሺቅዳኖ፥ ኤ ሱጽንቶን ኤ ደንድቶ፥ ይኒ ጋራ ደንዶፓ ሱባ ፋ ታማሩንꬅስ ኤ ቆንጭደ ቆንጭꬅት ባዝ ኦህነ።
ኣፈ ቆፉንꬅ
ገለ ቆፋ 1:1-18
ጻማቅዘ ዋሐንሳን የሱሳ ቲኖ ታማሩንꬃና 1:19-51
የሱሳ ቆንጨ ኦቻ አይዳኖ 2:1—12:50
ፍኦሎ ቃምቶ የሩሳላመ ካለ 13:1—19:42
ላꬄ ደንድቶን ቆንጭꬅቶን 20:1-31
ጻꬅ ቆፋ፦ ጋልላ ማህ ፋ ታማሩንꬅስ በንትዳኖ 21:1-25
1
ደኦ ቃላ
1 ቃላ ቲኖ የነ። ቃልዘን ጾዛራ የነ፤ የ ቃልዘ ጾዚ። 2 ኤዝን ቲኖፓን ጾዛራ የነ። 3 ጾዘ ኡባባዝቶ ቃላ ባጋራ መꬍዳ። መꬍንትደ ባዛፓ ፈትባዝን ኤ ባይꬅ መꬍንትደ ባዝ ባያ። 4 ኤ ግዳ ደኦ የነ፤ ይና ደእታን አስስ ፎኦ። 5 ፎእዘ ꬉማ ግዳ ፎአነ፤ ꬉምታ ፎእዛ ጋምካያ።
6 ጾዛፕ ኪትንትደ፥ ዋሐንሳ ጋእንትዘ ፈቲ አስ የነ። ማቶ. 3:1፤ ማር. 1:4፤ ሉቃ. 3:1-2 7 አስ ኡባ ፎእዛ አማኖደ ፋና ኤ ፎእዘስ ማርካ ማቂ ይእዳ። 8 ኤ ፎእዘ ባዝ ማርክꬎደስ ይእዳፕ አትን ፋ ኦምተ ፎኦ ባያ። 9 አስ ኡባስ ፎእዘ ቱሪ ፎኦ አላመ የእነ።
10 ቃልዘ አላመ የነ። ጾዘ ቃላራ አላምቶ መꬍዳ፥ የዝን አላምታ ኤዛ ኤርካያ። 11 ኤ ፋ ባጉንꬃጎ ይእዳ፥ የዝን ኤ ባጉንꬅን ኤዛ ኤክካያ። 12 የዝን ኤ ፋና ኤክዱንꬅስን ኤ ሱንꬅተ አማንዱንꬅስ ኡንትስ ጾዘ ናአ ማቃደ ጋር አደትꬅ ዎልቃ እንግዳ። 13 ኡን ጾዛፓ የልንትዳፕ አትን አስ የልንትዘ ዎጋራ ዎይ ꬊራꬅ ቆፋፓ ዎይ አስ ቆፋፓ የልንትካያ። ጾዘ ኤ ኡንትስ አደ።
14 ቃላ አሾ ማቅዳ፤ አꬎ ኬሃትꬃራን ቱረትꬃራ ኩሚ ኑ ግዳ አቅዳ። ፈቲ ናአይስ ኤ አዳይ ካለ የዘ ቦንችት ፋና የዘ ቦንቾ ኑ ብእዳ።
15 ዋሐንሳ ኤ ባዝ ማርክꬍዳ። ፋ ቃልቶ ꬎቅ ዪዚ፥ «ታኒ፥ ‹ታፓ ሱባራ የእዘ ታፓ ቲኖ የዘ ግሾ ታፓ አꬋነ› ጋእ ማርክꬍዳና Ꮉኖ» ያጋይዳ። 16 ኑ ኡቡንꬅ ኤ አꬎ ኬሃትꬅተ ኩሙꬅትፓ አንጆላ አፋ አንጆ ኤክዳ። 17 ጾዘ ህገ ሙሴ ባጋራ እንግዳ፥ የዝን አꬎ ኬሃትꬅን ቱረትꬅ የሱስ ክርስቶሳ ባጋራ ይእዳ። 18 ጾዛ ብእደ አስ ኦደን ባያ፤ ፋ አዳይ ካለ የዘ ፈቲ ናአይ ጾዝ ማቅደ ኤ ቆንጭዝዳ።
ጻማቅዘ ዋሐንሳ ማርካትꬅ
(ማቶ. 3:1-12፤ ማር. 1:1-8፤ ሉቃ. 3:1-8)
19 የሩሳላመ የዘ Ꮉላቁንꬅ፥ ካህኑንꬅን ሌዉንꬅን፥ «ነ ኦደ?» ጋእ፥ ዋሐንሳ ኦጮደ ጋር ኤጎ ኪትን፥ ዋሐንሳ ኡንትስ ማርክꬍደ ማርካትꬅታ Ꮉኖ።
20 ዋሐንሳ፥ «ታ ክርስቶሳ ባያ» ያጋእ፥ ሎይꬂ ማርክꬍዳፕ አትን ካድካያ።
21 ኡን፥ «ዬዝን፥ ነ ኦደ? ኔኒ ኤልያሳነ?» ጋእ ኦጭዳ። ሚል. 4:5፤ ማሄ 18:15-18
ዋሐንሳ፥ «አደ ታና ባያ» ያጋይዳ።
ማህ ኡን፥ «ኔኒ የኦደስ ጋእንተዘ ናበነ?» ጋእ ኦጭዳ።
ዋሐንሳ፥ «አደ» ያጋእ ማህዳ።
22 ዬዝን፥ «ነ ኦደ? ኑ ኑና ኪተዙንꬅስ ኦሆደ ፋና ኔኒ ነና ኦና ጋኤ?» ያጋይዳ።
23 ዋሐንሳ ማህ፥ ናበ ኢሳያሳ ጋእዳን ጋራ፥ « ‹ላꬄ ኦግቶ ሉልዞተ!› ጋእ አኮ ባይዘ ጋናሳ ኡክዘ አꬄ ቃልዘ ታና» ያጋይዳ። ኢሳ. 40:3
24 የዝን ፋርሳዉንꬅ ኪትደ አሱንꬅ 25 ዋሐንሳጎ፥ «ኔኒ ክርስቶሳ ዎይ ኤልያሳ ዎይ ናበ ማቃንጽ እጽኮ፥ ዬዝን አኮስ ጻማቀ?» ያጋእ ኦጭዳ።
26 ዋሐንሳ ማህ፥ «ታኒ Ꮉꬃራ ጻማቃነ፥ የዝን ይን ኤሮሰ አስ ይን ግዳ ኤቅዳ። 27 ኤ ታፓ ሱብተ የእነ። ታ መለ አቶ የዝን ኤስ ጫማ ጋድዛ ብሎደስ ቤዞስ» ያጋይዳ።
28 ይና ኡባ ዮርዳኖሳ ቦርካፓ ሰኮ ፍንꬃ፥ ብታንያ ካታምተ፥ ዋሐንሳ ጻማቅዘ በስተ Ꮉንዳ።
ጾዘ ዱሮ
29 ዋሐንሳ ዎንትስት ዎደ የሱሳ ፋጎ የኦደራ ብእ፥ «አላመ ናጋራ ኡጭዘ ጾዘ ዱርዛይ Ꮉይቼ! 30 ታኒ፥ ‹ታፓ ሱባራ ፈቲ አስ የኦዳ። ኤ ታፓ ቲኖ የዘ ግሾ ታፓ አꬋነ› ጋእ ኦህደ Ꮉያ። 31 ኤ ኦደ የዛኮ ታ ኤሮስ። የዝን እስራኤለ አሱንꬅስ ኤዛ ቆንጭሳደስ Ꮉꬃራ ጻማቅተራ ይእዳ» ያጋይዳ።
32 ዋሐንሳ Ꮉንጋራ ጋእ ማርክꬍዳ፦ «ጌሽ አያና ሳሎፓ ዎለ ጋር ዎꬍዝን ብእዳ። 33 ይና Ꮉኖዳንፓ ቲኖ ታኒ ኤዛ ኤሮስ። የዝን Ꮉꬃራ ጻማቆደስ ታና ኪትደ ጾዘ፥ ‹ጌሽ አያና ዎꬊ ኤራ የሳደራ ኔኒ በእዘ ጌሽ አያናራ ጻማቆዳይ ኤዛ› ያጋእ ታስ ኦህዳ። 34 ታኒ ይና Ꮉኖደራ ብእ፥ ኤ ጾዘ ናአ ማቅዳኖ ማርክꬋነ» ያጋይዳ።
የሱሳ ካልደ ቲኖ ታማሩንꬃና
35 ማህ ዎንትስት ዎደ ዋሐንሳ ፋ ታማሩንꬃፓ ላምኡንꬃራ ዎላ ኤቅዳ። 36 የሱሳ አꬎደራ ዋሐንሳ ብእ፥ «ጾዘ ዱርዘ Ꮉይንሸ!» ያጋይዳ።
37 ላምእ ዋሐንሳ ታማሩንꬅ ዋሐንሳ ጋዛኖ ስእ የሱሳ ካልዳ። 38 የሱሳ ፋና ካልዙንꬃና ሱብ ማቂ ብእ፥ «አኮ ኮየ?» ያጋእ ኦጭዳ።
ኡን ማህ፥ «ረቢ፥ ነ አባ የነ?» ያጋይዳ። (ብልꬅታ አስታማርዛዮ ጋኤ።)
39 የሱሳ ኡንታጎ፥ «Ꮉንካ ይእ ቦኦተ» ያጋይዳ። ኡን Ꮉንግ ኤ የዘበዝቶ ብእዳ። የ ዎደ ሳእታ ታጵ ሳተ ጋር ማቅደ ግሾ ኤ ካለ ፌዥዳ።
40 ዋሐንሳ ጋይዳኖ ስእ፥ የሱሳ ካልደ ላምእ ታማሩንꬃፓ ፈተ፥ ስሞን ጴጥሮሳ እሸ እንድርያሰ። 41 እንድርያሰ ቲኖ ፋ እሸ ስሞናራ የልንት፥ «ኑኒ መሲህ ደንግዳ» ያጋይዳ። (ብልꬅታን ክርስቶሳ ጋኤ።) 42 እንድርያሰ ስሞና የሱሳጎ ክእዳ።
የሱሳ ስሞና ብእ፥ «ነ ዮና ናአ ስሞና፤ ነ ሱንꬅታ ኬፋ *ኬፋ፦ ጋዘ ቃልዘ አራማይኬ ዶና ማቂ፥ ግርኬ ዶናራ ብልꬅታ ጴጥሮሳ ዎይ ላላ ጋእንታነ። ጋእ ጼግንቶዳ» ያጋይዳ።
የሱሳ ፍልጶሳን ናትናኤለን ጼግዳ
43 ዎንትስት ዎደ የሱሳ ጋልላ ቅቶደስ ቆፋ አጭዳ። ኤ ፍልጶሳ ደንግ፥ «ታና ካሎ!» ያጋይዳ። 44 ፍልጶሳ፥ እንድራሰራን ጴጥሮሳራን የዘ ቤተሳይዳ ካታማ አስ።
45 ፍልጶሳ ናትናኤላ የሊ፥ «ሙሴ ህገ ማጻፍተ፥ ማህ ናቡንꬅን ኤ ባዝ ጻፍደ ዮሰፋ ናአ ናዝረተ የሱሳ ኑ ደንግዳ» ያጋይዳ።
46 ናትናኤላ ማህ፥ «ናዝረተ ካታማፓ ሎኦ ባዝ ኬሳደስ ዳንዳአነ?» ያጋይዳ።
ፍልጶሳ፥ «ይእ ቦኦ» ያጋይዳ።
47 ናትናኤላ ፋጎ የእዛያ የሱሳ ብእ፥ «ገነ ባይዘ ቱሪ እስራኤለ አስ Ꮉይንሸ!» ያጋይዳ።
48 ናትናኤላ የሱሳጎ፥ «ነ ታና አባ ኤረ?» ያጋይዳ።
የሱሳ ማህ፥ «ፍልጶሳ ነና ጼጎዳንፓ ቲኖ፥ ነ በለሰ ምንጻ ኦሞ የዝን ታ ነና ብእዳ» ያጋይዳ።
49 ናትናኤላ ማህ፥ «አስታማርዛዮ፥ ነ ጾዘ ናአ! ነ እስራኤለ ካት!» ያጋይዳ።
50 የሱሳ ኤጎ፥ «ታ ነና በለሰ ምንጻ ኦሞ ብእዳ ጋይደ ግሾ አማናነ? ነ Ꮉንፓ አꬍዘባዝ በአዳ!» ያጋይዳ። 51 ማህ የሱሳ፥ «ታኒ ይንትስ ቱርባዝ ኦህነ፤ ሳሎ ቡጉንትን፥ ጾዘ ኪታንቹንꬅ አስ ናአላ አፋ ኬሳደራን ኬዶደራን ይን በአዳ» ያጋይዳ። መꬎ 28:12