ڒخْذَايمْ ن رُّوسُولْ
١
ثَامزْوَارُوثْ
١ أَذْلِيسْ أَمزْوَارُو إِ ؤُرِيغْ، أَ ثِييُوفِيلِيسْ، ؤُرِيغْ ث خْ مَارَّا مِينْ إِبْذَا سِيذِيثْنغْ يَاسُوع لْمَاسِيحْ أَذْ إِڭّْ ؤُ أَذْ إِسّڒْمذْ، ٢ أَڒْ أَسّْ إِ ذِي إِمّكْسِي غَارْ ؤُجنَّا، أَوَارْنِي ڒَْامِي إِوصَّا إِ رُّوسُولْ إِ ثُوغَا يِيخْضَارْ نتَّا س أَرُّوحْ إِقدّْسنْ، 1:‏2 ’رُّوسُولْ‘ - نِيغْ ’إِمَازَاننْ‘.  1:‏2 مك. 16‏:‏19؛ لك. 9‏:‏51؛ يُوح. 20‏:‏21؛ 1 تِيم. 3‏:‏16. ٣ إِنِّي ؤُمِي، أَوَارْنِي ڒَْامِي ثُوغَا إِودّبْ، إِسّْشنْ أَسنْ إِخفْ نّسْ س وَاطَّاسْ ن ڒعْڒَامَاثْ بلِّي أَقَا إِدَّارْ، أَمْ ذ أَسنْ د-إِضْهَارْ أَربْعِينْ ن وُوسَّانْ، إِسَّاوَاڒْ خْ ثْڭلْذِيثْ ن أَربِّي. 1:‏3 مك. 16‏:‏14؛ يُوح. 20‏:‏19؛ 21‏:‏1؛ 1 كُور. 15‏:‏5.
 
ثَامكْسِيثْ ن يَاسُوع غَارْ ؤُجنَّا
٤ ڒَْامِي أَكِيذْسنْ إِشَّا أَغْرُومْ، إِوصَّا ثنْ حِيمَا وَارْ د-تّفّْغنْ شَا زِي ؤُرْشَالِيمْ، مَاشَا أَذْ قِّيمنْ أَذْ رَاجَانْ لْوَاعْذْ ن بَابَا إِ ثُوغَا كنِّيوْ، أَمُّو إِ إِنَّا، ”ثسْڒِيمْ زَّايِي، 1:‏4 لك. 24‏:‏48، 49؛ يُوح. 14‏:‏26؛ 15‏:‏26؛ 16‏:‏7. ٥ مِينْزِي يُوحَانَّا ثُوغَا إِسّغْضَاصْ ذڭْ وَامَانْ، مَاشَا كنِّيوْ أَذْ تّْوَاسّْغضْصمْ ذِي أَرُّوحْ إِقدّْسنْ أَوَارْنِي ذْرُوسْ ن وُوسَّانْ.“ 1:‏5 إِشا. 44‏:‏3؛ يُووِ. 3‏:‏1؛ مت. 3‏:‏11؛ مك. 1‏:‏8؛ لك. 3‏:‏16؛ يُوح. 1‏:‏26؛ ڒخ. 2‏:‏4؛ 11‏:‏15، 16؛ 19‏:‏4.
٦ خنِّي سّقْسَانْ ث إِنِّي ثُوغَا ذِينْ إِمُوننْ، نَّانْ: ”أَ سِيذِيثْنغْ، مَا ذِي ڒْْوقْثْ-أَ أَذْ د-ثَارّذْ ثَاڭلْذِيثْ إِ إِسْرَائِيل عَاوذْ؟“ 1:‏6 مت. 24‏:‏3. ٧ إِنَّا أَسنْ: ”وَارْ ذ أَومْ د-يُوسِي أَذْ ثَارڭْبمْ خْ زّْمَانْ ذ زّْمَانَاثْ إِ إِڭَّا بَابَا ذِي صُّولْطَا ن يِيخفْ نّسْ. 1:‏7 مت. 24‏:‏36. ٨ مَاشَا كنِّيوْ أَذْ ثكْسِيمْ جّهْذْ خْمِي خَاومْ د غَا إِهْوَا أَرُّوحْ إِقدّْسنْ ؤُشَا كنِّيوْ أَذْ ثِيڒِيمْ ذ ڒشْهُوذْ ذِي ؤُرْشَالِيمْ، ذِي مَارَّا يَاهُوذِييَّا، ذِي سَامَارْيَا، وَاهْ، أَڒْ إِنڭُّورَا ن دُّونشْثْ.“ 1:‏8 إِشا. 2‏:‏3؛ لك. 24‏:‏48؛ يُوح. 15‏:‏27؛ ڒخ. 2‏:‏4، 32.
٩ أَوَارْنِي ڒَْامِي إِنَّا أَيَا، إِمّكْسِي ؤُشَا، أَمْ ث ژْرِينْ نِيثْنِي، إِكْسِي ث إِجّْ ن ؤُسيْنُو، إِذْوڒْ إِنُوفَّارْ خْ ثِيطَّاوِينْ نْسنْ. 1:‏9 مك. 16‏:‏19؛ لك. 24‏:‏51. ١٠ أَمْ ذ أَسْ سّضْفَارنْ س ثِيطَّاوِينْ نْسنْ أَمْ إِرُوحْ غَارْ ؤُجنَّا، خْزَارْ، أَقَا بدّنْ غَارْسنْ ثْنَاينْ ن يرْيَازنْ أَرْضنْ أَرُّوضْ ذ أَشمْڒَاڒْ، 1:‏10 مت. 28‏:‏3. ١١ ؤُشَا نَّانْ أَسنْ: ”أَ، إِرْيَازنْ زِي لْجَالِيلْ، مِينْ كنِّيوْ إِذعْونْ ثتّْبدَّامْ ثْخزَّارمْ غَارْ ؤُجنَّا؟ أَقَا يَاسُوع وَانِيثَا، ونِّي إِمّكْسِينْ خَاومْ غَارْ ؤُجنَّا، أَذْ د-إِعْقبْ أَمْ مَامّشْ ث ثژْرِيمْ إِڭعّذْ غَارْ ؤُجنَّا!“ 1:‏11 دَان. 7‏:‏13؛ زَاك. 14‏:‏1‏-‏15؛ مت. 24‏:‏30؛ مك. 13‏:‏26؛ لك. 21‏:‏27؛ 1 تس. 1‏:‏10؛ 2 تس. 1‏:‏10؛ أَسَا. 1‏:‏7.
 
ڒِيخْضَارثْ ن مَاتِّييَا ذڭْ ومْشَانْ ن يَاهُوذَا
١٢ خنِّيعقْبنْ غَارْ ؤُرْشَالِيمْ زڭْ وذْرَارْ ؤُمِي قَّارنْ ’ثَادَّارْثْ ن زِّيثُونْ‘ إِ إِدْجَانْ زَّاثْ إِ ؤُرْشَالِيمْ، إِڭّْوجْ خَاسْ عْڒَاحَاڒْ سبْعَا ’إِسْثَاذِييّنْ‘، إِخْسْ أَذْ يِينِي عْڒَاحَاڒْ إِجّْ ن كِيلُومِيثْرْ ؤُ ثْڒَاثَا ميَّا مِيثْرْ. ١٣ أَوَارْنِي ڒَامِي د-ؤُذْفنْ غَارْ ثنْذِينْثْ، ڭعّْذنْ غَارْ ثْغُورْفثْ سنّجْ مَانِي ثُوغَا تّْغِيمَانْ نِيثْنِي: بُوطْرُوسْ، يُوحَانَّا، يَاعْقُوبْ، أَنْذْرَاوُوسْ، فِيلِيبُّوسْ، ثُومَا، مَاتَّا، بَارْ-ثُولُومَاوُوسْ، يَاعْقُوبْ مِّيسْ ن حَالْفَا، شِيمْعُونْ ؤُمِي قَّارنْ ’أَمْعسَّابْ‘، ذ يَاهُوذَا، مِّيسْ ن يَاعْقُوبْ. ١٤ إِنَا مَارَّا إِذْسنْ ثُوغَا صْبَارنْ س يِيجّْ ن ذْمَامْ خْ ثْژَادْجِيثْ، أَكْ-ذ ثمْغَارِينْ ؤُ أَكْ-ذ مَارْيَامْ، يمَّاسْ ن يَاسُوع، ؤُ أَكْ-ذ أَيْثْمَاسْ. 1:‏14 مت. 13‏:‏55.
١٥ ذڭْ وُوسَّانْ نِّي إِكَّارْ شِيمْعُونْ بُوطْرُوسْ جَارْ أَسنْ، ذِي ڒْْوسْطْ ن إِمحْضَارنْ. ثُوغَا ذِينْ مُوننْ عْڒَاحَاڒْ مْيَا ؤُ-عِيشْرِينْ ن إِوْذَانْ، ؤُ نتَّا إِنَّا: 1:‏15 2 إِم. 5‏:‏12
١٦ أَ إِرْيَازنْ ثَاوْمَاثْ، ثُوغَا إِتّْخصَّا نِيشَانْ أَذْ إِتّْوَاكمّڒْ أَوَاڒْ ن ثِيرَا إِقدّْسنْ إِ إِتّْوَانَّانْ قْبڒْ س أَرُّوحْ إِقدّْسنْ س ؤُقمُّومْ ن ذَاوُوذْ خْ يَاهُوذَا، ونِّي إِذوْڒنْ ذ أَمْڭوّذْ ن يِينِّي إِحبّْسنْ يَاسُوع، 1:‏16 إِزهد. 41‏:‏10؛ مت. 26‏:‏23، 47؛ مك. 14‏:‏43؛ يُوح. 13‏:‏18؛ 18‏:‏3. ١٧ مِينْزِي نتَّا ثُوغَا إِتّْوَاحْسبْ زَّايْنغْ، زِي ثنْعَاشْ، ؤُ ثُوغَا إِطّفْ ثَاسْغَارْثْ ذِي ثْسخَّارْثْ-أَ. 1:‏17 مت. 10‏:‏4؛ مك. 3‏:‏19؛ لك. 6‏:‏16. ١٨ أَقَا وَا ثُوغَا إِكسّبْ إِجّْ ن إِيَّارْ إِ يِيخفْ نّسْ س ڒْْمُونثْ ن دّنْبْ نّسْ ؤُشَا ؤُمِي إِوْضَا خْ ؤُغمْبُوبْ نّسْ غَارْ ثمُّورْثْ، أَقَا إِفدْجقْ غَارْ ثجْعِينَّاثِينْ نّسْ ؤُشَا فّْغنْ-د مَارَّا أَذَانْ نّسْ غَارْ بَارَّا. 1:‏18 2 صم. 17‏:‏23؛ مت. 27‏:‏3‏-‏5. ١٩ أَقَا مَانْ أَيَا إِذْوڒْ إِتّْوَاسّنْ غَارْ مَارَّا إِمزْذَاغْ ن ؤُرْشَالِيمْ أَڒَامِي سمَّانْ إِيَّارْ نِّي ذڭْ إِڒسْ ن ثمُّورْثْ نْسنْ ’حَاقْلْ-ذَامَا‘، مِينْ إِخْسْ أَذْ يِينِي ’إِيَّارْ ن إِذَامّنْ‘. 1:‏19 مت. 27‏:‏8. ٢٠ مِينْزِي ثُورَا ذڭْ وذْلِيسْ ن إِزهِّيذنْ ن ذَاوُوذْ:
 
’أَذْ ثذْوڒْ ثَادَّارْثْ نّسْ ذ ڒْْخَارْبثْ،
ؤُڒَا ذ إِجّْ وَارْ ذَايسْ إِزدّغْ!‘
 
ؤُشَا:
 
’أَذْ إِكْسِي ونّغْنِي ثَاسخَّارْثْ نّسْ.‘ 1:‏20 إِزهد. 69‏:‏26؛ 109‏:‏8.
 
٢١ س ؤُينِّي إِتّْڒِيقْ، أَقَا إِجّنْ زڭْ يرْيَازنْ إِنِّي ثُوغَا ذ إِمْعَاشَارنْ أَكِيذْنغْ كُوڒْ ڒْْوقْثْ إِ ذِي ثُوغَا سِيذِيثْنغْ يَاسُوع إِتَّاذفْ ؤُ إِتّفّغْ جَارْ أَنغْ - 1:‏21 ڒخ. 6‏:‏3. ٢٢ زڭْ ؤُسغْضصْ ن يُوحَانَّا أَڒْ أَسّْ إِ ذِي إِمّكْسِي خَانغْ - أَذْ إِذْوڒْ ذ أَشهَّاذْ أَكِيذْنغْ خْ ثْنُوكْرَا نّسْ.“
 
٢٣ أَرشّْحنْ ثْنَاينْ: يُوسُوفْ، ؤُمِي قَّارنْ بَارْ-سَابَا ونِّي ؤُمِي تّْكنَّانْ يُوسْثُوسْ، ذ مَاتِّييَا. 1:‏23 ڒخ. 6‏:‏6. ٢٤ أَمْ ثُوغَا تّْژَادْجَانْ، نَّانْ: ”أَ سِيذِي، شكْ ثسّْنذْ ؤُڒَاونْ ن مَارَّا، سْشنْ أَنغْ مَانْ ونْ زِي ثْنَاينْ-أَ إِ ثِيخْضَارذْ، 1:‏24 1 صم. 16‏:‏17؛ 1 إِم. 28‏:‏9؛ 29‏:‏17؛ إِزهد. 7‏:‏10؛ إِرْم. 11‏:‏20؛ 17‏:‏10؛ 20‏:‏12؛ ڒخ. 15‏:‏8؛ أَسَا. 2‏:‏23. ٢٥ حِيمَا أَذْ إِشَارْشْ ذِي ثْسخَّارْثْ-أَ ؤُ ذِي ڒْْخذْمثْ ن رُّوسُولْ إِ ذِي إِسْمحْ يَاهُوذَا حِيمَا أَذْ إِرَاحْ غَارْ ومْشَانْ نّسْ.“ ٢٦ خنِّي ڭِّينْ أَكشُّوضْ ؤُشَا يُوسَا-د ؤُكشُّوضْ خْ مَاتِّييَا ؤُشَا أَرْنِينْ ث غَارْ حِيطَاشْ ن رُّوسُولْ.
 
 

١:٢ 1:‏2 ’رُّوسُولْ‘ - نِيغْ ’إِمَازَاننْ‘.

١:٢ 1:‏2 مك. 16‏:‏19؛ لك. 9‏:‏51؛ يُوح. 20‏:‏21؛ 1 تِيم. 3‏:‏16.

١:٣ 1:‏3 مك. 16‏:‏14؛ يُوح. 20‏:‏19؛ 21‏:‏1؛ 1 كُور. 15‏:‏5.

١:٤ 1:‏4 لك. 24‏:‏48، 49؛ يُوح. 14‏:‏26؛ 15‏:‏26؛ 16‏:‏7.

١:٥ 1:‏5 إِشا. 44‏:‏3؛ يُووِ. 3‏:‏1؛ مت. 3‏:‏11؛ مك. 1‏:‏8؛ لك. 3‏:‏16؛ يُوح. 1‏:‏26؛ ڒخ. 2‏:‏4؛ 11‏:‏15، 16؛ 19‏:‏4.

١:٦ 1:‏6 مت. 24‏:‏3.

١:٧ 1:‏7 مت. 24‏:‏36.

١:٨ 1:‏8 إِشا. 2‏:‏3؛ لك. 24‏:‏48؛ يُوح. 15‏:‏27؛ ڒخ. 2‏:‏4، 32.

١:٩ 1:‏9 مك. 16‏:‏19؛ لك. 24‏:‏51.

١:١٠ 1:‏10 مت. 28‏:‏3.

١:١١ 1:‏11 دَان. 7‏:‏13؛ زَاك. 14‏:‏1‏-‏15؛ مت. 24‏:‏30؛ مك. 13‏:‏26؛ لك. 21‏:‏27؛ 1 تس. 1‏:‏10؛ 2 تس. 1‏:‏10؛ أَسَا. 1‏:‏7.

١:١٤ 1:‏14 مت. 13‏:‏55.

١:١٥ 1:‏15 2 إِم. 5‏:‏12

١:١٦ 1:‏16 إِزهد. 41‏:‏10؛ مت. 26‏:‏23، 47؛ مك. 14‏:‏43؛ يُوح. 13‏:‏18؛ 18‏:‏3.

١:١٧ 1:‏17 مت. 10‏:‏4؛ مك. 3‏:‏19؛ لك. 6‏:‏16.

١:١٨ 1:‏18 2 صم. 17‏:‏23؛ مت. 27‏:‏3‏-‏5.

١:١٩ 1:‏19 مت. 27‏:‏8.

١:٢٠ 1:‏20 إِزهد. 69‏:‏26؛ 109‏:‏8.

١:٢١ 1:‏21 ڒخ. 6‏:‏3.

١:٢٣ 1:‏23 ڒخ. 6‏:‏6.

١:٢٤ 1:‏24 1 صم. 16‏:‏17؛ 1 إِم. 28‏:‏9؛ 29‏:‏17؛ إِزهد. 7‏:‏10؛ إِرْم. 11‏:‏20؛ 17‏:‏10؛ 20‏:‏12؛ ڒخ. 15‏:‏8؛ أَسَا. 2‏:‏23.