12
Sa Parabolodi rina Tie Tavetavete pa Inuma Vaeni
(Matiu 21:33-46; Luke 20:9-19)
Meke podalae variva tumatumae se Zisu koa rini pa parabolo: “Koanana si keke tie sapu letea si keke inuma vaeni, meke bara vari likohae nia sa, meke horea sa si keke patu, vasina pu kote ta munala vagi sari na kolodi rina vua vaeni. Beto asa, si kuria sa si keke vasina hakehakeina, pude kopu nia sa inuma, beto meke va kopu nia sa sa inuma koari kaiqa tie uma, pude tavetavete nia, meke tiqe taluarae taloa nana, meke la koa si asa pa keke popoa pa seu.* Ais 5:1-2 Sipu kamo sa totoso pakepakete, si garunu la nia sa koari na tie pu kopuna sa inuma vaeni, si keke nana nabulu pude la vagia koa rini sa nana hinia. Ba tuqe vagia rina tie kopu sa nabulu hie, komitia rini, meke hitu pule nia rini, limalimana meke pule. Meke garunu pule la nia sa tie tago inuma si keke nabulu, ba sekea rina tie kopu sa batuna, meke va kurekure va kaleania rini si asa. Garunu la nia pule sa tie tago inuma vaeni si keke nabulu, meke va matea rini. Meke soku pule si garunu lani sa; kaiqa si komiti rini, meke kaiqa pule si va matei rini.
Meke keke mo si koa hola tanisa pude garunu lania, sapu sa tuna koreo, sapu tataru hola nia sa. Ke mumudi hokara si garunu la nia sa si asa koari na tie kopu inuma, meke zama, ‘Na tuqu soti si hie, ke kote pamaṉa nia rini,’ gua.
Ba totoso dogoria ri na tie kopu inuma, si vari zama nia rini si asa, ‘Sa tuna soti sa tie tago inuma si hie! Aria, mada va matea gana, mada vagia nada sa inuma!’ gua si arini. Ke tuqe vagia rini sa tuna, va matea, meke oki vura nia rini pa inuma vaeni sa tomatena.
Ke na sa si kote tavetia sa tie tago inuma kamahire?” nanasa gua se Zisu. “Kote mae va mate betoi sa sari tie kopu inuma, meke kote poni la nia pule sa sa nana inuma vaeni, koari kaiqa votiki tie kopu. 10 Vea, lopu hite tiro ia tu gamu gua sapu zama nia sa Kinubekubere Hope:* Sam 118:22-23
‘Sa patu sapu kilua rina tie kuri vetu,
si asa tugo si arilaena hola koari doduru patu.
11 Sa tinavete te Tamasa hie
si variva magasa hola tugo,’ gua?” gua si Asa.
12 Ke hata ia rina koimata tadi na tie Ziu sa siraṉa pude tuqe vagia se Zisu, sina gilania rini sapu sa parabolo hie si soto la gua mo koa rini. Ba matagutu ni rini sari na tinoni, ke luara veko pania rini si Asa, meke taloa dia.
Sa Guguana sa Tinabara Takisi
(Matiu 22:15-22; Luke 20:20-26)
13 Kaiqa rina Parese, meke kaiqa arini pu zuka ia se Herodi, si ta garunu la koe Zisu pude va hoqaia si Asa koari dia ninanasa. 14 Mae si arini koa Sa meke zama, “Titisa, gilania gami sapu sa hinokara si tozia Goi. Sari na binalabala tana tie si lopu hoke va tasuna igo, meke lopu arilaedi koa Goi sari na tuturuana tana tie, be esei si arini, ba sa hinokara te Tamasa si variva tumatumae nia Goi pa tie. Vegua, tava malumu pa tinarae te Mosese si pude tabaria sa takisi koasa baṉara Roma? Kaqu tabara takisi si gami, ba lokari?” gua si arini.
15 Ba doṉo gilania Zisu sapu na tie mari sekesekeidi si arini, ke olaṉa si Asa, “Na vegua ke podekia gamu pude sekesekei Nau si Rau? Paleke mae nia si keke poata siliva, maqu dogoria,” gua si Asa.
16 Ke hena vala nia rini si keke poata. Meke nanasi Sa si arini, “Esei isumatana, meke na pozana, si koa koasa poata hie?” gua si Asa.
“E Siza,” gua si arini.
17 Ke zama la koa rini se Zisu, “Leana, valai koe Siza saripu te Siza, mamu valai koe Tamasa saripu te Tamasa,” gua si Asa. Meke magasa nia rini si Asa.
Sa Guguana sa Tinuru Pule pa Minate
(Matiu 22:23-33; Luke 20:27-40)
18 Meke mae koa Sa si kaiqa rina Sadusi d, pu lopu va hinokaria sa tinuru pule pa minate, meke zama,* TTA 23:8 19 “Titisa, guahe si kubere mae nia Mosese koa gita: ‘Be mate luaria keke tie sa nana barikaleqe, ba loke tuna, si kaqu haba ia sa tasina koreo sa nabokona sa, pude sari na koburu pu podoi ri kara, si kote ta pozae na koburu tu tanisa palabatu kekenu sapu ele mate,’ gua.* Diut 25:5 20 Ego, koadia si ka zuapa tamatasi koreo, meke varihaba sapu kenuna, ba loke tuna, meke mate. 21 Haba ia sa koreo vina rua sa nabokona sa ba loketoṉa tugo tuna meke mate. Kekeṉoṉo gua tugo asa si ta evaṉa koasa tasina koreo vina ṉeta, 22 meke gua tugo sari doduru. Sari ka zuapa tamatasi koreo si haba betoa mo sa barikaleqe meke mate, ba loke tudia. Mumudi hokara si mate sa barikaleqe. 23 Ego, pana turu pule pa minate sari doduru pa rane tinuru pule, si esei koari ka zuapa si kaqu na loana sa barikaleqe, sina ari doduru mo haba ia si asa?” gua si arini.
24 Meke olaṉa la i Zisu, “Sea hola si gamu! Gilania gamu gua meke sea si gamu? Na lopu tumani gamu ginuadi sari na Kinubekubere Hope, babe sa ṉiniraṉira te Tamasa! 25 Ura pana turu pule pa minate sari na tie matedi, si kote koa gua mo rina mateana pa Maṉauru si arini, meke lopu kote varihaba. 26 Ego, koasa guguana sa tinuru pule pa minate, si vegua, lopu ele tiroa tu gamu koasa Kinubekubere Hope sapu kuberia Mosese, totoso zama sa Tamasa pa nika pu huruṉu koasa huda toana? Totoso asa si zama ia Tamasa se Mosese, ‘Arau tugo sa Tamasa te Ebarahami, te Aisake, meke te Zekopi,’ gua.* Ekd 3:6 27 Na Tamasa tadi na tie toadi si Asa, lopu tadi pu matedi. Ke sea hola si gamu!” gua si Asa.
Sa Ṉati Tinarae Arilaena
(Matiu 22:34-40; Luke 10:25-28)
28 Koanana vasina si keke tie va tumatumae koasa Tinarae te Mosese, meke avosi sa sari dia vivinei. Dogoria sa sapu olaṉa valeani Zisu sari na tie Sadusi, ke mae nanasia sa si Asa, “Na tinarae savana sapu arilaena hola koari doduru tinarae?” gua si asa.* Lk 10:25-28
29 Meke olaṉa se Zisu, “Sa ṉati tinarae sapu arilaena hola si guahe: ‘Gamu na tie Izireli, mi avoso mae! Sa Tamasa sa nada Baṉara, si Asa mo telena sa Tamasa.* Diut 6:4-5 30 Mu tataru nia sa Baṉara sa mua Tamasa pa doduru bulomu, pa doduru maqomaqomu, pa doduru mua binalabala, meke pa doduru mua ṉiniraṉira.’ 31 Sa tinarae vina rua sapu arilaena hola tugo si hie: ‘Mu tataru nia sa turaṉamu gua sapu tataru pule nigo.’ Loke tinarae pule si arilaena hola ni sari karua hire.”* Liv 19:18
32 Meke zama la koe Zisu sa tie va tumatumae koasa Tinarae te Mosese, “Titisa, gotogoto sa Mua zinama! Gua sapu zama ni Goi si hinokara, sapu sa Baṉara mo sa Tamasa, meke loke Tamasa pule si koa, ba Asa mo telena.* Diut 4:35 33 Meke pude tataru nia sa Tamasa pa doduru bulomu, meke pa doduru mua binalabala, meke pa doduru mua ṉiniraṉira, meke pude tataru nia sa turaṉamu, gua sapu tataru pule nigo si agoi. Arilaena hola si pude va tabei sari karua tinarae hire, hola nia sa vina vukivukihi va uququ kurukuru, meke kaiqa pule vina vukivukihi la koe Tamasa,” gua si asa.* Hoz 6:6
34 Meke sipu gilania Zisu sapu toṉoto sari nana inolaṉa, si zama la ia Sa si asa, “Lopu seu si goi koasa Binaṉara te Tamasa.” Mudina asa, si pamaṉa nanasa pule nia ninanasa rini si Asa.
Sa Guguana sa Karisito
(Matiu 22:41-46; Luke 20:41-44)
35 Sipu variva tumatumae pa Zelepade se Zisu, si nanasa nia Sa sa ninanasa hie, “Na vegua ke hoke zama sari na tie va tumatumae koasa Tinarae te Mosese, sapu sa Karisito si na tutina e Devita? 36 Ta turaṉa koasa Maqomaqo Hope se Devita meke zama:* Sam 110:1
‘Zama sa Tamasa koasa qua Baṉara:
Mu habotu pa kali Mataoqu,
osolae vekoi Rau sari Mua kana pa kauru Nenemu,’ gua se Devita.
37 Telena Devita poza nia ‘Baṉara’ si Asa, ke vegugua meke boka na tutina tu Devita sa Karisito?” gua si Asa.
Vina Balau te Zisu koasa Guguadi rina Tie Va Tumatumae koasa Tinarae te Mosese
(Matiu 23:1-36; Luke 20:45-47)
Ke avoso na qetu nia sa vinarigara lavata se Zisu. 38 Sipu korapa va tumatumae ni Sa si arini, si zama si Asa, “Mi balau ni sari na tie va tumatumae koasa Tinarae te Mosese pu hoke hiva pokopoko va gele, meke enene la pude ta zama va kamo, na tava lavata dia koari na vasina tana maketi, gua. 39 Meke hoke vizati rini sari na habohabotuana tadi na tie arilaedi pa korapa sinaqoqi, meke sari na vasina ta pamaṉaedi pa inevaṉa. 40 Hoke hiko vagi rini sari na tinagotago tadi na naboko, meke hoke varavara va gele sisigiti pude ta dogoro dia, gua. Kaqu tava kilasa va kaleana sari tie gugua arini!” gua si Asa.
Sa Vinariponi Tanisa Nabonaboko
(Luke 21:1-4)
41 Meke habotu tata pa vasina vekovekoana poata pa Zelepade se Zisu, meke kopukopu ni Sa sari na tie pu mae veko dia vinariponi. Meke soku ari na tie tagotagodi si veko poata sokudi. 42 Meke mae si keke naboko habahabahualana, meke vekoi sa si karua poata kopa hitekedi hite, sapu pada keke seniti laena. 43 Meke tioko va mae i Sa koa Sa sari Nana disaepeli, meke zama i Sa sarini, “Maqu tozi va hinokarani gamu sapu sa naboko habahabahualana hie, si veko va soku pa voivoina poata hola ni sari doduru pule. 44 Ura sari doduru si vekoi mo, sapu koa holadi pa dia tinagotago, ba sa naboko hie, si pa nana hinabahuala, si vala betoa sa sapu gua tagoa sa pude toa nia,” gua se Zisu.

*12:1 Ais 5:1-2

*12:10 Sam 118:22-23

*12:18 TTA 23:8

*12:19 Diut 25:5

*12:26 Ekd 3:6

*12:28 Lk 10:25-28

*12:29 Diut 6:4-5

*12:31 Liv 19:18

*12:32 Diut 4:35

*12:33 Hoz 6:6

*12:36 Sam 110:1