13
Jesus-el angka artwa ntang-akert ikwer-rnem ileyel
(Mark 4:1-20; Luke 8:4-15)
Arlta anyent ikwerel-antey, Jesus warl-they tyerrelherl-alhek kwaty irrker-ampeny-warl. Ranem arrernelhey-alhek. Akngerr innga akarrirrek apmer arrpanenh-they Jesus-warl, rap ilenh angka ikwer-rnem. Akngerrelarl tyetilek-kety ra rtnwewarl-anem nganek, kwatyelarl rtnwa rtnenh-warl. Ra rtnwethey-anem anemel-anem, angkan ikwer-rnem ilenh. Akngerr rtnenherremel awelhenh Jesus ikwer kwaty ilkwa impalthel. Jesus-el angka akngerr ilenh. “Awelhenh-arey atyeng! Artwa anyentel ra ntang weyt iwerl-apenh, amern lyapetyek. Artwa ra ntang weyt ingwerentyan iwerr arlertek-warl iwerl-apenh. Thip-rnemel apetyemel arlkwek ingkerrenh. Artwa ra ntang weyt ingwerentyan ahern apwert-angketyarr-warl iwerl-apenh. Rernemap alyepel lyaperrek. Artekerr kwen-aylpey-angenh ahern apwert-angketyarrel. Nthakenh lyapey-angenh ahern apwert-angketyarrelan arrangkw. Atherrk-rneman arlenyirrek-anem itwern-penh kwaty-wenyel. Artwa ra ntang weyt ingwerentyan ahern arlkerl-angketyarr-warl iwerl-apenh. Arlkerl artekerrel amern weyt lyapey-angenhilek. Arlkerl-angketyarrelan lyapey-angenh amern weyt arrangkw. Artwa ra ntang ingwerentyan ahern mwerr-warl iwerl-apenh. Amern weyt ahern mwerrelan mwerrarl lyapek. Ntang weyt anyent-they amern akngerr lyapek, ntang 30 apek. Ntang weyt anyent ingwer-they 60 apek, ntang weyt anyent ingwer-they 100 apek. Aparnp-anem irrenh. Arnkengeny-anem inpanem.”
Jesus-el renh-rnem ilek, “Angka nhanyem mwerr atha arrekantherr ilem, arrantherrap iterl-arenherr-arey!”
10 Kwertengerl ikwerenh-rnem rernem renh ayernek, “Ilek ntwa angka anyelkelan ileyel anwekantherr. Angka ngkwenh anayntila anwekantherr!”
11 Jesus-el renh-rnem ilek, “Nhanyem atha angka arrekantherrant anayntilek, Akngey-kenh-angkwarr. Nthakenh atha angka ingkerr ingwer-rnemek anayntiley-angenharl. Nthakenh atyengan akngerr awelhey-angenharl. 12 Arrantherr Akngey-kenh angkek mwantyel awelhenty, inkwerelhemel, Akngeyel arrenhantherr intem-antey akaltyilem. Arrangkwelan, Akngeyel arrenhantherr akalty-anthey-angenh. 13 Atharl rernem angka anyelk-rnem awekarl-penhan, rernem ywarn iterrey-alpeyel. 14 Isaiah-el angka alakenh ingkwernek. Angka innganem ayntek, ‘Rernem ayenh awek-penh, rernem mwantyel awelhey-angenh-antey. Rernem ayenh arek-penh, rernem ayenh iterl-arey-angenh-antey, akwerrp.’ Angka innganem irrek. 15 ‘Rernem iylpel awelhey-angenh ingkerrenh. Rernem arey-angenh aparrng-apeny. Rernem atyeng mwantyel awelhenty, rernemap ingkerr Akngey-warl angkepirremarl.’
16 Arrantherr annga mwerr-akertel anngetherr areyel, iylpa mwerr-akertel aweyel, 17 Angkakert arrwekeleny-rnem artwa arraty-rnem-then rernem ilkelhenh, ayenh aretyek, aley arrantherr ayenh anaynt areyel-apeny. Rernem ilkelhenh ayenh awetyek, aley arrantherr ayenh aketh aweyel-apeny.
18 Angka nhanyem awelhenherr-arey, atharl arrenhantherr ilem, angka ntang-akert.
19 Amern weytarl arlperrty iwem-apeny, angka nhanyem Akngey-kenh ingkerrenh-angkwarr arlperrtyirrem. Ingwer-rneman ntang weytarl iwerr arlertek-warl iwek-apenyarl. Rernem Akngey-kenh angkek awelhem-tangkwel, rernem Akngey-angkwarr-anem apenteyel. Arrentyel Akngey-kenh angka ilpertileyel. Rernem intwemelirreyel Akngey-kety, rernem intem-anem apmwel-areth aneyenh. 20-21 Ingwer-rnemel Akngey-kenh angka awemarl-penh, rernem mwerrarl apenteyel angath-antey. Rernem ntang weytarl apwert-angketyarrelan iwek-apenyarl. Artekerr-rnem aylpeyel angath-antey apwert-angketyarrelan. Rernem alakenh-anyemarl Akngey-kenh angka apenteyel angath-antey. Rernem ipmelhemant-anem, ahelengkwel-rnem atwekerr, apmwa mpwarekerr. 22 Ingwerentyan ntang weytarl arlkerl-angketyarr-warl iwek-apenyarl. Rernem Akngey-kenh angka iylpelant aweyel. Rernem apwert manek ampwal ingwerentyek-then iterrerl-anem apmwel-areth. Mwerrek iterrekerr, ikwerant iterreyel. Rernem anterrkweyel-apeny ilpertilemel, arlkerlel ntang weyt anterrkweyel-apeny. 23 Ingwerentyan ntang weytarl ahern mwerr-warl iwek-apenyarl. Rernem Akngey-kenh angka awemel, rernem inkwerelhem.”
Atherrk apmwakert
24 Jesus-el angka ingwer-anem ilenh. “Akngeyan Ingkart ingkerrenhek aneyel, alakenh-apeny anem. Artwa atyetyart anyentelan ntang weyt iwerl-apenh, amern ament lyapetyek. 25 Ingwel ra ankwayntenh warrkenh ikwerenh-rnem-then. Artwa apmwel apetyek, antywer apmwernem iwerl-apenh weyt-angketyarr-warl.
26 Atherrk mwerr-rnem lyapek, atherrk apmwernem-then lyapek iyntwerel. 27 Warrkenh ikwerenhel-rnem renh ayernek, ‘Nthakenharl atherrk apmwa nhenh-rneman lyapek mwerr-itwelan?’
28 Atyetyartel renh-rnem ilek, ‘Artwa apmwel atherrk apmwernem lyapelhiletyek.’ Warrkenh ikwerenh-rnem angkerrenh, atherrk apmwernem tyerreynetyek. Rernemap renh ayernek, ‘Atherrk apmwernem anwantherr tyerreyneyarl?’
29 Ra angkek, ‘Menty, ipmenherr-arey, amern-rnem-then tyerrekerr. 30 Amern ntang ampengirrentyelant, atha warrkenh atyenh-rnem thwenem, renh-rnem ingkerrenh tyerretyek, apmwernem akngakemel, mwerr-rnem ingwer-ampeny-warl arrernemel, atherrk apmwa rwewarl iwetyek. Mwerr-angkwarr atherrk mwerr-rnem pweytiletyek, warl ilkwewarl akwerney-alenty.’ ”
Angka arwerl-akert
(Mark 4:30-32; Luke 13:18-19)
31-32 Jesus-el angka ingwer-anem ikwer-rnem ilenh, “Akngey-kenh-angkwarr alakenh aynteyel arrpemarl. Ntang ankwerrernarl lyapeyel-apeny ahernel. Ntang ankerr-penh lyapem arwerl ilkwa. Thip-rnem ikwer-warl arrernelhemarl. Ankerr anyent-apeny, Akngey-kenh anyent anenh.”
Anayntileyel: Ntang arwerl akngerr aneyel-apeny, Akngey-kenh-rnem akngerr-anem aneyel. Rerneman arlperrtyirrem, ntang arwerl akngerr arlperrty aneyel-apeny. Alakenh-anyeman irrpetyapelant Akngey-kenh angkan apenteyel. Ikwer-penhan akngerrel-anem Akngey-kenh angka apenteyel. Rerneman arlperrtyirrem, ntang arwerlel arlperrty aneyel-apeny.
Amern arlwariley-angker-akert
(Luke 13:20-21)
33 Jesus-el renh-rnem angka ingwer-anem ilenh, “Amern arlety akely-penh amern ilkwerrem, arlwar rtnemel, arlwariley-angker-akert. Amern akngerr-anem ampernem. Alakenh-anyemarl yanhey, Akngey-kenh-angkwarr. Akngey-kenh-rnem akngerram-akngerr irreyenh arrpemarl, amern arlwariley-angker-akert-apeny. Alakenh-apeny Ingkart-kenh-rnem akngerram-akngerrirrem arrpemarl.”
Angka anyelk-angkwarr akalty-antheyel
(Mark 4:33-34)
34 Angka angath-antey renh-rnem akalty-anthenh, angka arrpanenh ikwer-rnem anayntiley-angenh. Angka anyelk-antey ayntenh, angka iley-angenh anaynt. 35 Akngey-kenh angkakert ra arrwekel ingkwernek-angkwarr-antey, kel arraty innga ayntek. Akngey-kenh angka alakenh aynteyel: “Atha angka anyelk ikwer-rnem iley. Arrwekeleny-rnemel angka anyelk-rnem awey-angenh-antey.”
Jesus-el angka anayntileyel ikwer-rnem
36 Kwertengerl ikwerenh-rnem Jesus ikwer-warl apetyek, renh ayernetyek, “Angka weth atherrk apmwepenh anayntila, ntang weyt-they iyntwerelarl lyapek.”
37 Jesus-el angka ikwer-rnem anayntilek, “Akngey-kenh Artwa Anyent Impen, ayeng artwa ntang mwerr iwerl-apenh-apeny. 38 Apmer amern-angketyarrel atherrk akngerr, ahern nhelarl akngerr aneyel-apeny. Akngeyek awelheyelarl-rnem ntang mwerr-apeny. Arrenty-kenh-rnem, rernem atherrk apmwapeny. 39 Atherrk apmwa iwey-angkeran anayntileyel arrentyan. Warrkenh-rnem anayntileyel angel-rnem.
40 Atherrk apmwa rwewarl iwem-apeny, alakenh-anyem aynteyel arlta ingkernel. 41 Akngey-kenh Artwa Impen atha angel-rnem thweneyenh, apmwernem akngakeyenh ikwerenh-rnem-they. 42 Angel-rnemel ingkerrenh inem, apmwangkwarr alheyel-rnem-then akngakeyenh, rwa ilkwewarl iweman, ingkerrenh artewentyel arrangkeyenh-warl. 43 Akngey-kenh-rnem arrtyerneyenh ingkenyel-apeny, ikwerenh ingkerrenh. Angka nhanyem mwerr atha arrekantherr ilem, arrantherrap ingkerrenhel iterl-aretyek!”
Angka ampwal impen-akert
44 “Artwa ingwerel ampwal man-angketyarr arerl-alpek, inkwerelhemel. Ranem man renh arlwarrernek. Ra arterl-alhek, ra ingwer-inger apey-alpetyek. Ra anyent ikwerant arrkernelhenh, renhant inetyek. Ra ilek-ilek ikwerenh tharlemilek, apmer man-angketyarr renh payemeley-alenty. Ampwal man-angketyarr impen, mwerr-angker Akngey-kenh-angkwarr alakenh arrpemarl, impen alakenh-anyem aynteyelan.”
Angka apwert impen-akert
45 “Artwa anyent ingwer apwert pearl mwerr-angker ikwer nthwerl-apenh, impenek-antey. 46 Ra apwert mwerr-angker store-itwek arerl-alpek. Ra apwert arlwarrenherl-alpek, apmer ikwerenh-warl alpemel. Ra apwertekant arrkernelhenh. Artwa ranem ampwal ilek-ilek ikwerenh tharlemilek, apwert pearl mwerr-angker renh payemeley-alenty man ilkwel. Man ingkerrenh arimpek, apwert renhant payemeletyek. Akngey-kenh impeney-antey arrpemarl, apwert pearl-apeny.”
Anayntileyel: anwantherr Akngey-kenh-angkwarr anetyek arrkernelheyel arrpemarl, artwa rarl arrkernelhenh-apeny. Anwantherr Akngeyek iterreyn-ayntetyek, impenekey-antey.
Angka netting-akert angka irrpeng ingwerek-ingwer-akert
47 Jesus-el angka ingwer-anem ikwer-rnem ilenh, “Akngey-kenh-angkwarr alakenh aynteyel; artwernem rernem netting iwek kwaty-warl, irrpeng ingwerek-ingwer anterrkwetyek. 48 Rernem-anem netting renh kwaty irrkerr-ampeny-warl ayteng-akngeynek irrpeng-angketyarr. Ikwer-penhan rernem irrpeng renh-rnem akngakeyenh. Irrpeng mwerr-rnem rernem atnyeneyel. Irrpeng apmwernem rernem menty iwem. 49 Alakenh-apeny arlta ingkernel aynteyenh. Angel-rnem apetyeyenh, apmwa ingkerrenh akngaketyek, mwerr-rnem-they. 50 Renh-rnem-anem ingkerrenh rwa aknganenty ikwer-warl iweyenh, ikwer-itwek-anem rernem artewentyel innga arrangkeyenh.”
51 Jesus-el renh-rnem ayernek, “Arrantherr angka nhenh aweyel?” Rernem angkek, “Kel, anwantherr aweyel!”
52 Ikwer-penhan ra renh-rnem ilek, “Store-arenyel ampwal ilek-ilek tharlemileyel, awankeny-rnem-then lyerteny-rnem-then. Ingkart Akngey-kenh angka ingkerrenhek arraty akaltyirretyek, angka arrwekeleny-angkwarr akaltyirretyek angka lyerteny-angkwarr akaltyirretyek. Alakenh-anyem Akngey-kenh-angkwarr arraty apenteyel.”
Nazareth-areny-rnem Jesus ikwer irrpelthirreyel
(Mark 6:1-6; Luke 4:16-30)
53-54 Jesus tawen Nazareth, apmer ikwerenh-warl alpek. Ra warl kwen-warl aylpek, Jew-kenh tyaty akely-warl. Ra renh-rnem akalty-anthenh. Ingwer-rnem Jesus-ek inkwerelhek. Rernem angkerrenh, “Jesus rantarl ingkerrenh-angkwarr iterl-areyel, ran akalty innga. Ranap ngangker-akert inngarl nhenhey, arntety mwerriley-angkerarl.” Akngerr ingwer-rneman Jesus-ek irrpelthirremel angkerrenharl, 55 “Jesus ahern-areny-kenh alerikw! Ilek-ilek arwerl-penh arnwarney-angkeran-kenh! Ilenhan Mary-kenh ampikwarl! Ayteyikw-rneman ikwerenh apmer nhareny-rnemarl. Itnan ayteyikw-rnem ikwerenh, James, Joseph, Simon, Judas. 56 Arrempikw-rneman ikwerenh apmer nhareny-rnemarl. Ran anwantherr-apeny arrpemarl, Akngey-kenh inngewenyarl.”
57 Jesus angkek, “Apmer nhareny-rnemantarl atyeng irrpelthirremelan angkerreyel, ayeng angkakert Akngey-kenh inngewenyarl. Atyenh-rnem atyeng irrpelthirreyel arrpemarl.”
58 Apmer-areny-rnem ikwer irrpelthirrenharl-kety, Jesus-el renh-rnem mwerriley-angenh.