7
Stepan ipaola posanga pagid panua patutuinga posanga ad
Ta madidnga kapei tenainga aea ibeta Stepan bedane, “Posanga toa tisol go ngan ne, eine tautaunga na?”
*Ta Stepan ikeo ga, “Oaeoaeg ga kapeipei, alongo leg posanga. Ngan ado toaiua tibuda Abraam imamado Mesopotemia maitne, toa mugaeai ngan ila ngan tuanga Aran, Deo iuot pan. Ei Deo toa ele taranga kapei. Ta ikeo pan bedane, ‘Tnan am tano ga sobosobom, ta la ngan tano ede toa gau ga napasolan go ngan.’
*“Tota itnan tano togid panua Kaldia ta ila imado ngan tuanga Aran. Io, itama imate ga kus ta itnan tuanga toa oa, ta inam imado ngan tibur toa labone gimi amamado ngan. *Deo iposa tautaunga pan Abraam ngan tano, be ei iuot tano itama ngan ado toaiua mao, ta iae mul idae ngan tano eta ei ton mao. Deo ikado posanga kekelen, ta ikeo ga eine ga iman ei aea ga itubtub ad pade. Be ngan ado toaiua, Abraam ele gergeu eta mao. *Be Deo ikeo ga ei itubtub ga tila timado ngan tano togid alu ede pade, mambe panua patpatnga ad. Ta alu toa oa ga tipaeaea gid ga tipaieiei gid ga irangrang ngan rai buno pange. *Ta Deo ikeo pade bedane, ‘Be gau ga napanas alu toa tiboko paeaeanga pagid oa, ta muriai eine ga titnan tibur toa oa ta tinam tisoa gau edag ngan tano toa ne.’ *Ga kus ta irau posanga toman ngan ei, ta ikeo ga ei manta ipalu gid ele gergeu arangaranga. Ta muriai Abraam ipopo Aisak, ta ipalu ei ngan ado lima ga tol aea. Ta Aisak ipopo Iakop, ta Iakop ipopo gid gergeu sangaul igegea rua toa muriai tiuot mamaron ngan gid lum kelede kelede Israel aea.
*“Be gid mamaron toa oa lolod paeamao ngan ad kakau Iosep, ta tilongean ei pagid Isip ta tiuol ei ga iman paeaeanga sapaean. Be Deo imamado toman ngan ei. 10 *Ta ibada ei mulian ngan aea kadonga paeamao toa ngada oa, ta ibada oatainga kemi pan, ta ikado ga maron kapei Isip aea ilolo marum ngan ei, ta idol ei ga iman madidnga ngan tibur Isip ga ngan ele luma ga danga sisid pade.
11 *“Idio ta sapanga kapei iuot ngan tibur Isip ga Kenan, ta ikado ga panua led madonga paeamao tau. Ta tibutibuda tiloilo annga ga mao. 12 Be Iakop ilongo mambe annga ienono ngan tibur Isip, ta isula tibutibuda matamata ga tila. 13 *Be parua aea ngan tila Isip, Iosep ipaola ei mulian pagid itar kapeipei, ta maron kapei Isip aea iuatai ngan gid iaoa kelede ton Iosep. 14 *Idio ta Iosep iabalan posanga ta ibaba itama Iakop ga isobosobo toa ngada oa ga tinam pan, be dabad iuot sangalima sangaul rua igegea lima. 15 *Tota Iakop ila imado ngan tibur Isip. Be idio ga muriai ei gisingada tibutibuda timate toa eoa. 16 *Be tibisi patid ga iluai mulian ngan tuanga Sekem, ta titaian gid toa eoa ngan denga toa Abraam iuol mugaeai pagid gergeu ton Amor ngan pat silva.
17 *“Io, ado toa inam boloma ngan Deo iparangrang posanga tautaunga toa ikado pan Abraam mugaeai, be leda panua dabad idae ga ila kapei tau ngan tibur Isip. 18 Idio ta maron kapei pau ede imadid ga imuga ngan tibur Isip, be ei iuatai ngan Iosep mao. 19 *Ei ikado aleburo paeamao pagid tibutibuda ta ipaieiei gid, be isusuran gid ga titnan led gergeu puruanga ga tidio gaot ga timate.
20 *“Ngan ado toaiua tipopo Moses, be Deo igera gergeu toa ne imata kemi tau. Gid tiperengreng ngan ei kemi itama ele lumaeai ga irangrang ngan taiko tol. 21 *Ga kus ta titnan ei ga idio gaot, be maron kapei inat taine ibada ei ta iperengreng ngan ei kemi mambe ei ele gergeu. 22 Idio ta Moses inanale ngan gid Isip led paoatainga toa ngada oa. Ta iuot eaba posanga matua aea ga ikakado naurata kapeipei.
23 “Be ngan ado toaiua Moses aea rai sangaul pange, ei ilolo ila pagid isobosobo Israel ad ta iuangga ila ikia gid. 24 *Be igera eaba ede Isip aea ipaieiei ede ngan gid, ta iuangga ilua ei ta ikoli mulian eaba Isip aea ele kadonga paeamao, ta irau ei ga imate. 25 Ei iuangga isobosobo ga tiuatai mambe Deo iuangga ilua gid ta isula ei ngan badanga gid mulian, be tiuatai mao. 26 Io, ado sae, iuot pagid panua rua Israel ad tipaparau, ta iuangga ipalua led paraunga ta lolod itarui, ta ikeo ga, ‘Oaeoaeg, ikamado ga apapaeabu pol ngan gimi?’
27 “Be eaba toa ikado paeamao ngan iuae oa isusuran Moses ta ikeo, ‘Sai idol go ga man amai madidnga ngan patutuinga posanga rabu ngan gairua? 28 *Eao keo ga rau gau pade mambe rau eaba Isip aea made ga imate na?’ 29 *Io, Moses ilongo posanga toa ne, ta iaoa ga ila ngan tibur Midian. Ta idio imamado toa eoa mambe eaba patpatnga aea, ta iuai taine ga ipopo inat rua.
30 *“Io, rai sangaul pange ila ga kus, ta anggelo iuot pan ngan tibur Sainai aea modamodanga. Iuot pan ngan abei kakauede toa dinga irarabal ngan. 31 Be Moses igera bedaoa ta imatala, be iuangga igera kemi ta ila boloma. Be ilongo Maron ele babanga ikeo ga, 32 ‘Gau Deo togid tibutibum Abraam ga Aisak ga Iakop.’ Be Moses imataud ga isamimi, ta irangrang ngan imata idae pan mao.
33 “Ta Maron ikeo pan, ‘Pola lem su ga idio, ngansa tibur toa madmadid ngan na, gau leg ul ienono ngan. 34 Tautaunga nagera leg panua ad kadonga kulupulupu ngan tibur Isip, ga nalongo tisolilil ngan ad ieieinga, tota nanam ngan badanga gid mulian. Io, nam, ta nasula go ga la Isip.’
35 *“Moses tota nena gid Israel tipul murid ngan ei mugaeai ta tikeo ga, ‘Sai idol go ga man amai madidnga ngan patutuinga lemai posanga?’ Be ngan babanga ton anggelo ngan abei kakauede, Deo isula eaba tota nena ga iman madidnga ga eaba ipola gid ngan led madonga paeamao. 36 *Eaba toa ne imuga ngan gid, ta titnan tibur toa oa, be ikakado uisinga iman kilala ga ipamatala gid ngan tibur Isip ga tad Singsingia ga tibur modamodanga irangrang ngan rai sangaul pange.
37 *“Moses tota nena ikeo pagid Israel bedane, ‘Deo ga isula eaba ede ga iuot rabu ngan sobosobomi mambe gau, ta ei ga ibada Deo iaoa ga ila pagimi.’ 38 *Ei tota nena imamado toman ngan tibutibuda toa tiluplup ngan tibur modamodanga. Ga pade, imamado toman ngan anggelo toa iposaposa pan ngan lusi Sainai. Ta ei ibada gid posanga madonga kemi aea, ta ibada posanga toa oa ga inam pagita.
39 “Be tibutibuda tinid ngan longonga ele posanga mao, ta tipul murid ngan ei, be lolod ikim tau ngan luainga mulian Isip. 40 *Ta tikeo pan Aron bedane, ‘Kado amai deo etangada ta timugamuga ngan gai. Be eaba ga Moses ne, ei ibada gai ta atnan Isip, be aoatai ngan saoa danga iuot ngan ei mao.’ 41 *Tota ngan ado toaiua, tikado bulmakao ele gergeu aea namer, ta titenai gid masilau ga ila pan, be tinid igelgel ngan danga toa tikado ngan baged. 42 *Ta Deo ipul imur ngan gid ta ilongean gid ga tikado naurata raring aea ngan gid danga mariambai mambe ado ga taiko ga gigima, lalaede mambe eaba ibada Deo iaoa ibode ga bedane,
 
“ ‘Gimi panua Israel ami, ngan rai sangaul pange toa amamado ngan tibur modamodanga,
gimi akakado gid tenainga toa oa ga inam pagau tautaunga na? Mao tau!
43 Gimi abisibisi palata ton ami deo Molek,
ga abisibisi gigima ton ami deo Repan,
eiua gid danga toa gimi akado ta asoasoa edad.
Tota gau ga nasere gimi ga ala aluai ta amado iadag ngan tibur Babilonia.’
 
44 “Be Deo ele palata ienono pagid tibutibuda ngan tibur modamodanga toman ngan korol apu aea toa ipamatua ele posanga. Tikado gid danga toa oa ga iuot lalaede mambe Deo ikeo pan Moses ngan, ta tinasi ianun toa ipasolan pan. 45 *Idio ga muriai, tibutibuda gisingada Iosua tibada palata toa oa ga ila ngan tano Kenan, ta Deo isere gid alu padengada ta tiaoa ngan tibutibuda. Ta palata toa oa ienono toa eoa ga irangrang ngan maron kapei Devit iuot. 46 *Devit toa, Deo ilolo marum ngan ei. Ei ibeta Deo ngan ilongean ei ta ikado luma kemi ede, ta irangrang ngan Deo ton tibuda Iakop imamado ngan. 47 *Be Devit inat Solomon, ei eaba toa ikado Deo ele luma toa oa.
48 “Be tautaunga, Deo Gadae Tau imamado ngan luma eta gid eababa tikakado mao. Eine mambe eaba ibada Deo iaoa ikeo ngan ga bedane,
 
49 *“ ‘Maron ikeo: Bubur eine gau leg mul maron aea,
be tano eine mul toa nadol aeg gadae ngan.
Tota gimi ga akado leg luma ede ne madongan?
Be gimi aoangga adol leg tibur earainga aea sida?
50 Ngansa gau bageg ikado danga toa ngada ne!’
 
51 *“Gimi panua tanga balbal ami! Irangrang ngan abada oatainga mao ga mao tau. Gimi apaki tangami somisomi ngan Deo ele posanga. Gimi lalaede mambe tibutibumi ta atolatola ngan Itautau Tutui ilinge. 52 *Tibutibumi tipaieiei gid panua toa ngada oa tibabada Deo iaoa. Be gid panua toa tiposa motean ngan Eaba Tutui ele namanga, tibutibumi tirau gid ga timate. Be labone eaba toa ne inama, ta gimi adol ei ga idae pagid aea miri itamatama bagedeai ta gimingada arau ei ga imate. 53 Gid anggelo tibada Deo ele apu ga ila pagimi, be gimi anasi mao.”
Tirau Stepan ngan pat ga imate
54 Gid ipom tilongo Stepan ele posanga bedane, ta lolod bake tau ga luod kek ga kek ngan ei. 55 *Be ei iuon ngan Itautau Tutui, ta imata idae ga ila buburiai, ta igera Deo ele taranga, be Iesus imadmadid ngan Deo ibage oatai. 56 *Ta ikeo, “Ega, gau nagera bubur ipokakai be Eaba Inat imadmadid ngan Deo ibage oatai!”
57 Be gid ipom tipaki tangad ga tingangar kapei, ta tilos kelede ga tingata ei. 58 Ta tisere ei ga ila gaot ngan tuanga, ga kus ta gid panua toa tisol ei ngan posanga toman ngan gid ipom tiraurau ei ngan pat. Be tidol led pononga mamarae ga idio pan eaba iriau ede ieda Saulus.
59 Io, tiraurau Stepan ngan pat, be ei ibaba ngan posanga ga bedane, “Maron Iesus, nadol tautaudig ga idae bagemeai!” 60 *Io, tota ikor iae ga isulug, be ingangar kapei bedane, “Maron, panas gid ngan led kadonga sat toa ne mao!” Ikeo toa bedaoa ga kus ta imate.
* 7:2 OM 11.31,12.1 * 7:4 OM 11.3112.5 * 7:5 OM 12.7,15.18, 17.8 * 7:6 OM 15.13-14,IM 12.40 * 7:7 IM 3.12 * 7:8 OM 17.9-14,21.4 * 7:9 OM 37.11, 28, 39.2,21-23 * 7:10 OM 41.37-44 * 7:11 OM 41.54,42.1-2 * 7:13 OM 45.1-4,16 * 7:14 OM 45.9-11,46.27 * 7:15 OM 46.1-7,49.33 * 7:16 OM 23.2-20,33.19, Jos 24.32 * 7:17 IM 1.7-8 * 7:19 IM 1.11-22 * 7:20 IM 2.2 * 7:21 IM 2.3-10 * 7:24 IM 2.11-15 * 7:28 IM 2.14 * 7:29 IM 2.21-22,18.3-4 * 7:30 IM 3.1-10 * 7:35 IM 2.14 * 7:36 IM 7.3,14.21, Nam 14.33 * 7:37 Lo 18.15 * 7:38 IM 19.3 * 7:40 IM 32.1 * 7:41 IM 32.2-6 * 7:42 Amo 5.25-27 * 7:45 Jos 3.14-17 * 7:46 2Sml 7.1-16 * 7:47 1Kin 6.1-38 * 7:49 Ais 66.1-2 * 7:51 Ais 63.10 * 7:52 Mt 23.31 * 7:55 Sng 110.1 * 7:56 Kol 3.1 * 7:60 Lu 23.34