Dónbeenì páaníi fĩnle vũahṹ Luki 10

O Yeesu tonkaa mí nì-kenínia ɓúi

1 Bṹn mɔ́n ó o Ɲúhṹso pá bĩnía hueekaa ɓa nùpua ɓúará-tĩn làa pírú làa nùwã ɲun* ɓúi á tonkaa lè ɓa nùwã ɲun ɲun le ɓa dí mí yahó va hã ló-beera lè hã lùa ɓúenɓúen na ó orɛ́n mí bɛɛre ko ò o va dã. 2 Ó o bía nɔn ɓa yi: «Ho dĩ́nló bon dĩ̀n cɛ̀rɛ̀ɛ, ká ho lárowà lé bìa yí boo. Àwa. Á mi fìo o mɔhṹ ɓànso yi le o wíoka na ɓa ton-sáwá le ɓa lá ho. 3 Mi lɛ́n! Ká mi ɲí bìo kà: Ĩ wee tonka mia. Mi ka lòn piozàwa na wà vaá zo ɓa dakhĩ́nkhĩ́nwa tĩ́ahṹ. 4 Mi yí ɓua wárí, mi yí ɓua puure, hàrí nakãa. Mi yí dĩ̀n la ɓa nùpua tɛ̀ɛníló yi ho wɔ̃hṹ wán.

5 «Mi wé vaá zon zĩi lée zĩi, à mi fèn bío le ho hɛ́ɛrà kɛń le zĩi mu yi. 6 Ká nùpue na ko lè ho hɛ́ɛrà wi le yi, á mí hɛ́ɛrà á à dã ɓànso. Ká a ɓɛ̀n yí ko làa ho, á ho máa dã a. 7 Dén zĩi so lé dìo à mi kɛɛní yi, ká mi wé yí làa zĩi yi à bĩní lé vaa làa le ɓúi yi. Ɓa wé yú bìo na nɔn mia à mi dí bṹn. Ĩ bía bṹn lé bìo ó o ton-sá ko lè mí ɲii dĩ́nló.

8 «Lóhó lée lóhó na mi wé vaá zon yi, ká ɓa tà ɓuan mia, ká ɓa wé yú bìo na bàrá mi tá, à mi dí bṹn. 9 À ɓa vánvárowà na wi ho lóhó mu yi à mi wɛɛ́, à mi mún bío na ho nùpua yi le le *Dónbeenì bɛ́ɛnì ɓueé ɓó ɓa yi. 10 Ká lóhó na mi vaá zon yi ká ho nùpua yí tà mi bìo, à mi zoo dĩ̀n ho lóhó mu sĩi yi ká mi bío bìo kà na ɓa yi: 11 ‹Mi lóhó khṹnkhũnì na fà wa zení á wa à púaa á à kúee mi wán,† ká mi màhã́ pá zũń mu le le Dónbeenì bɛ́ɛnì ɓueé ɓó.›» 12 Le ĩ bío mu na mia: Le cítíi fĩ̀ nɔ̀nzoǹ, á hón lóhó so nùpua bìo na khíi sá ɓa yi á à poń bìo sá ho *Sodɔɔmu lóhósa yi.‡

(Matiye 11.20-24)

13 «Ũnɛ́n Korazɛ̃n lóhó lè ũnɛ́n Bɛtesayidaa lóhó, ho yéréké á à sá mia. Lé bìo á ho yéréké bè-beera na wó minɛ́n cɔ̃́n ɓàn síi lé bṹn lá wó ho Tiire lè ho Sidɔ̃n lórá§ yi, se hã lórá mu nùpua lá hĩ́nɔn hàánì á khuiira hã pórókówá zã́, á kúaa le sãni mí wán, á zéeníanáa le mí wi à mí khí mu bè-kora wéró yi. 14 Lé bṹn nɔn le cítíi fĩ̀ nɔ̀nzoǹ á ho Tiire lè ho Sidɔ̃n lórá lònbee na à yí hã á à wé làa yi minɛ́n lònbee yi. 15 Ɛ̀ɛ ká ũnɛ́n *Kapɛɛnayuumu, fo wee leéka le ɓa khíi lá fo á à yòoráa ho wáayi le? Ɓùeé. Ho nì-hɔ̃́nbó-lóhó lé hìa ɓa khíi lií dé fo yi.» 16 Ò o wee bío lè mí nì-kenínia: «Yìa wee ɲí mí cɔ̃́n, se ɓànso mún wee ɲí ĩ cɔ̃́n. Á yìa pã́ mia se wón mún pã́ mi. Á yìa pã́ mi, se lé yìa tonkaa mi ó o mún pã́.»

Ɓa tonkarowà bĩní ɓuenló bìo

17 Bìa ó o tonkaa mí ɓúará-tĩn làa pírú làa nùwã ɲun* bĩnía ɓuara à ɓa sĩa wan làa sòobɛ́ɛ, á ɓa bía nɔn o Yeesu yi: «Ɲúhṹso, hàrí ɓa cĩ́náwa ká wà von ũ yèni le ɓa wé bìo na, à ɓa wé mu.» 18 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Ĩ lá wee wé mi a *Satãni, ɓa cĩ́náwa ɲúhṹso ká a yòó kùera ho wáayi wee lii lè ho viohó na ɲuiína bìo síi. 19 Mi loń! Ĩ nɔn ho pànká mia, hìa mi wé è varákaráa ɓa háwá, lè ɓa naawà wán, à mún pùpúuráa o zúkúso pànká ɓúenɓúen, ká dɛ̀ɛ woon máa yí mia. 20 Ɛ̀ɛ ká mi màhã́ yí zã̀maka bìo mí yú ho pànká ɓa cĩ́náwa wán bìo yi, ká mi zã̀maka lé bìo á mi yènnáa túara ho wáayi le Dónbeenì cɔ̃́n.»

(Matiye 11.25-27)

21 Hón pã̀ahṹ dà-kéní so yi á le Dónbeenì Hácírí wɛɛ́ra Yeesu sĩi, ó o wee bío bìo kà: «Éee! Ĩ Maá, ũnɛ́n lé ho wáayi lè ho tá Ɲúhṹso, ĩ wee dé ũ bárákà. Lé bìo mu bìo na fo sà mu bè-zũńminì ɓànsowà lè le hácírí ɓànsowà yi á fo tà zéenía làa bìa bìo ɲúhṹ mía. Ĩ Maá, mu bon. Bìo mu wóráa kà lé bìo sĩ foǹ. 22 Ĩ Maá dó mu bìo ɓúenɓúen ĩ níi yi. Nìi woon yí zũ a Za, ká mu yínɔń o Maá. Á nìi woon mún yí zũ a Maá, ká mu yínɔń o Za, làa bìa ó o Za mu wi ò o zéení làa wo.»

(Matiye 13.16-17)

23 Bṹn mɔ́n ó o yèrèmáa wee bío lè mí nì-kenínia mí ɲúhṹ wán: «Minɛ́n na wee mi bìo kà lè mí yìo, mi ɲúná ɓɛ̀ntĩ́n sĩ. 24 Lé bìo le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà lè ɓa bá-zàwa cɛ̀rɛ̀ɛ sĩa hĩ́a vá à ɓa mi bìo mínɛ́n wee mi à ɓa yí mɔn mu. Ɓa sĩa hĩ́a vá à ɲí bìo minɛ́n wee ɲí, à ɓa yí ɲá mu.»

O Samarii nìi na wó le hii wàhiire

25 Ho *làndá bìo zéenílo ɓúi wi ò o yí o Yeesu níi ɓua yi, ó o tùara a yi: «Nì-kàránlo, ĩ ko à ĩ wé kaka à bè yi yíráa ho yìrón mukãnì na máa vé?» 26 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Lé mu yɛ́n tùara wa làndá vũahṹ yi? Fo wee ɲí mu kaka?» 27 Ó o nìi bía nɔn wo yi: «Fo ko ũ wań ũ Ɲúhṹso Dónbeenì lé ũ sĩi ɓúenɓúen, lè ũ mànákã̀ ɓúenɓúen, lè ũ pànká ɓúenɓúen, lè ũ yilera ɓúenɓúen† à ũ mún wań mi ninza làa bìo á fo waráa ũten bìo síi.‡» 28 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Fo bía se. Bánbá ũ wé bṹn, á fo ò yí le mukãnì.»

29 Ó o nìi pá wi ò o cà ho tũ̀iá sĩni, ó o bĩnía tùara a yi: «Lé o yɛ́n lé wa ninza?» 30 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Nìi ɓúi hĩ́a ló ho Zeruzalɛɛmu yi á wee va ho Zerikoo, á ɓa wã-tiwa vaá tun wo ho wɔ̃hṹ kuio yi á fó sĩa, à ɓa han wo ɓóonía yi ó o yuunia día, à ɓa wà. 31 Mu wó fò mín à le *Dónbeenì yankaro ɓúi lá ho wɔ̃hṹ mu. Bìo ó o ɓueé mɔn o nìi mu ò o día ó o hà yòó ló á khíi lá mí wɔ̃hṹ wà. 32 Ó o *Levii nùwã nì-kéní ɓúi mún lá ho wɔ̃hṹ mu á ɓueé mɔn o nìi mu ò o día, á wón mún hà yòó ló á khíi wà. 33 Bṹn mɔ́n ó o *Samarii nìi ɓúi mún lá ho wɔ̃hṹ dà-kéní mu. Bìo ó o ɓueé mɔn o nìi ó o màkárí ɓuan wo yi. 34 Ó o vaá ɓó a yi, á kúaa ho dìvɛ̃́n lè ho ɲiló o dokuaa wán á bá, ò o lá a yòó bò mí yà-yòonii wán á vannáa ɓa nì-hãní làaníi zĩi, á vaá wee loń wo yi ká a váaní a. 35 Mu tá na lée tɔ̃n yìnbíi ó o léra le wɛ́n-hãani bìo ɲun á nɔn le zĩi ɓànso yi, ò o bía: ‹O nìi mu á ũ pa bìo sese, ká ĩ khíi bĩnía wà ɓueé khĩí hen, ká bìo fo wó a bìo yi á po le wárí na á ĩ nɔn foǹ, á ĩ ì sàání mu.›» 36 Ò o Yeesu màhã́ bĩnía wee tùa wo yi: «Ɓa nùwã tĩn mu tĩ́ahṹ ó o yɛ́n lé yìa zéenía le o nùpue na ɓa wã-tiwa tun lé mí ninza?» 37 Á ho làndá bìo zéenílo bía: «Lé yìa wó le hii làa wo.» Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Wã́a lɛ́n à wé vaa wé làa bṹn síi.»

O Yeesu làara a Maate là a Mari ɓàn zĩi

38 Bìo ó o Yeesu lè mí nì-kenínia wi ho wɔ̃hṹ wán wà, ó o vaá dɔ̃n ho lóhó ɓúi, ó o zoó làara a hã́a ɓúi na ɓa le Maate zĩi. 39 O hã́a mu ɓàn hĩ́nló ɓúi wi bĩ́n á yèni ɓa le Mari. Bìo ó o mɔn o Yeesu ó o wà ɓueé kará a tá á wee ɲí a bíoní. 40 Hón pã̀ahṹ so yi, ò o Maate wón ɓɛ̀n yahó bon mí zĩi tonni sáró yi. Bìo ó o mɔn mín hĩ́nló mu ò o kará, ó o wà ɓueé wee bío là a Yeesu: «Ɲúhṹso, wàn hĩ́nló bìo ó o kará yí máa séení mi á fo yí mɔn le? Bío le o hĩ́ní dé mí níi miì.» 41 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi; «Héyìi, Maate. Fo wee yáa ũ yilera ká ũ hɛ́ɛ tã̀má mu bìo cɛ̀rɛ̀ɛ wéró yi, 42 ká bìo dà-kéní lé bìo bìo here. O Mari léra bìo se po mu ɓúenɓúen, bìo á nùpue yí dà máa fé o cɔ̃́n máa yí.»

* 10:1 Le Dónbeenì bíonì vɔ̃nna ɓúi yi á ɓa tonkarowà mu lée ɓúará-tĩn làa pírú. † 10:11 Mi loń o Matiye 10.14 ‡ 10:12 Ho Sodɔɔmu lé hã ló-beera bìo ɲun na le Dónbeenì yánkaa ɓó ɲúhṹ o Abarahaamu pã̀ahṹ dà-kéní. Ho bìo wee zéení mu bè-kora mɔ́nló lè le Dónbeenì cítíi bìo. Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 18.20-21; 19.24-25 § 10:13 Mi loń Matiye vũahṹ 11.21 * 10:17 Mi loń o Luki 10.1 † 10:27 Mi loń Levii nùwã vũahṹ (Lévitique) 19.18 ‡ 10:27 Mi loń Làndá zéeníló vũahṹ (Deutéronome) 6.5