Dónbeenì páaníi fĩnle vũahṹ Maaki 10

Bìo ó o Yeesu bía mu yaamu fáaró dã́ní yi

(Matiye 19.1-12; Luki 16.18)

1 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu ló bĩ́n á wà van ho *Zudee kɔ̃hṹ, á khú ho Zurudɛ̃n muhṹ mɔ́n. Á ɓa zã̀amáa tĩ́n kúaaka mín wán hen na ó o wi yi. Ó o wee kàrán ɓa làa bìo ó o lá wee wé wéráa mu. 2 Á ɓa *Farizĩɛwa nùwã yɛn ɓúi vá ɓueé ɓó a yi. Ɓa wi à ɓa yí o níi ɓua yi, á ɓa tùara a yi: «Wa làndá wee na níi báa yi ò o ɲa mín hã́a le?» 3 Ó o Yeesu mún tùara ɓa yi: «Lé mu yɛ́n ó o *Mɔyiize làndá henía nɔn mia mu dã́ní yi?» 4 Á ɓa bía: «O Mɔyiize nɔn le níi le ká báa wi ò o día mín hã́a ò o lɛ́n, ò o wé mu yaamu fáaró vũahṹ vé à bè yi díaráa wo.»* 5 Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa yi: «O Mɔyiize mà bṹn lé bìo mi yí máa ɲí dɛ̀ɛ. 6 Bṹn mía á mu ɲúhṹ ɓúɛɛníi ká mu lá yí ka kà. Mu bìo ɓúenɓúen lénló pã̀ahṹ, á le Dónbeenì ‹léra a báa, á léra a hã́a.›† 7 ‹Bṹn bìo yi ó o báa á à día mín maá lè mín nu ká à lɛɛ́ lè mín hã́a, 8 á ɓa mí nùwã ɲun á à wé sãnía dà-kéní.›‡ Ɓa wã́a yínɔń nùwã ɲun, ɓa lée nì-kéní. 9 Bìo le Dónbeenì cɛɛ́ra mín yi à nùpue yí fáa.»

10 Á bìo ó o Yeesu lè mí nì-kenínia hĩ́a zon le zĩi yi, á ɓa wíokaa tùara a yi mu bìo mu dã́ní yi. 11 Ó o bía nɔn ɓa yi: «Báa na día mín hã́a ò o kũn fó hã́-veere yan, se wón lée hã́-fé ɓàn nín-yání hã́a cɔ̃́n. 12 Mu lée dà-kéní là a hã́a na día mín báa ò o wà vaá yan bá-veere. Wón mún lée bá-fé.»

O Yeesu wee fan ɓa háyúwá bìo yi

(Matiye 19.13-15; Luki 18.15-17)

13 Ɓa nùpua ɓúi ɓuan mí háyúwá ɓuararáa o Yeesu cɔ̃́n le o bè mí níní ɓa wán. Ó o nì-kenínia wee zá làa ba. 14 Ká bìo ó o Yeesu mɔn mu, ó o sĩi cã̀ ó o bía nɔn mí nì-kenínia yi: «Mi wé día le ɓa háyúwá ɓuen ĩ cɔ̃́n. Mi yí hè ɓa. Mu bon, bìa ka lè ɓa háyúwá na kà bìo síi, lé bán á à kɛń le Dónbeenì bá-zàmu yi. 15 Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Yìa yí tà le *Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo là a háyónza bìo síi á ɓànso yí dà máa zo le yi hùúu.» 16 Bṹn mɔ́n ó o wee láka ɓa ɓua ò o bò mí níní ɓa nì-kéní kéní wán ò o fara le le Dónbeenì wé mu bè-tentewà làa ba.

Ho nàfòró ɓànso lè le Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo

(Matiye 19.16-30; Luki 18.18-30)

17 Bìo ó o Yeesu wee lá ho wɔ̃hṹ á à lɛ́n, à bṹn ò o nìi ɓúi lùwá mà a, á ɓueé lií fárá mí nɔnkóɲúná wán o yahó ò o tùara a yi: «Nì-kàránlo tente, lée webio á ĩ ko á ĩ wé à yíráa le mukãnì binbirì na máa vé?» 18 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Lée webio nɔn fo wee veráa mi làa nì-tente? Nì-tente mía ká mu yínɔń le Dónbeenì mí dòn. 19 Fo zũ le Dónbeenì làndáwá na kà: Yí ɓúe nùpue, yí wé hã́-fénló tàá bá-fénló, yí ɲuaa bìo, yí fĩ̀ sabéré nùpue ɲii, yí khà nùpue à fé bìo, kɔ̃̀nbi mìn maá lè mìn nu.»§ 20 Ó o nìi bía: «Nì-kàránlo, bṹn ɓúenɓúen á ĩ bò yi hàrí ĩ yàrónzàmu pã̀ahṹ.» 21 Ó o Yeesu lońna a yi, á wara a. Ó o bía nɔn wo yi: «Bìo dà-kéní ká á fo yí wó. Lɛ́n vaa yɛ̀ɛ́ bìo wi ũ cɔ̃́n ɓúenɓúen à sanka ɓàn wárí na ɓa nì-khenia yi, bṹn ká le Dónbeenì kĩ́a na ho wáayi á fo ò yí. Bṹn mɔ́n à ũ bĩní ɓuee bè miì.» 22 Ká a nìi ɲá hɔ̃́n bíoní so, ó o sãnía tò, á yèrèmáa wà ká a yilera yáara, lé bìo ó o níi bìo boo. 23 Ó o Yeesu lońna mí nì-kenínia na kĩ́nía wo yi ò o bía: «Ho nàfòró ɓànsowà zoró le *Dónbeenì bɛ́ɛnì yi ɓɛ̀ntĩ́n lònbee wi.» 24 Hã bíoní mu yáara ɓa hácírí làa sòobɛ́ɛ. Ó o Yeesu pá bĩnía bía nɔn ɓa yi: «Wàn bɔ̃́nlowà, ho zoró le Dónbeenì bɛ́ɛnì yi ɓɛ̀ntĩ́n lònbee wi. 25 O cón-ɲúmúkũ̀ zoró lè ho mísĩ̀mí kɔ̃hṹ á à wé wayi á à poń o nàfòró ɓànso zoró le Dónbeenì bɛ́ɛnì yi.» 26 Ɓa nì-kenínia wó coon dàkhĩína hã bíoní mu bìo yi. Á ɓa wee tùaka mín yi: «Éee! Á yìa wã́a dà à fen lée wée?» 27 Ó o Yeesu lońna ɓa yi ò o bía: «Bìo yí dà máa wé ɓa nùpua cɔ̃́n á dà wee wé le Dónbeenì cɔ̃́n. Lé bìo le Dónbeenì dà bìo ɓúenɓúen wee wé.» 28 Ó o Piɛre bía nɔn wo yi: «Loń, warɛ́n ló día bìo lá wi wa cɔ̃́n ɓúenɓúen à wa bò foǹ.» 29 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Yìa ló día mí zĩi, lè mín zàwa, lè mín hĩ́nni, lè mín nu, lè mín maá, lè mí zàwa, lè mí manawà ĩnɛ́n lè ĩ bín-tente bìo yi, 30 á ɓànso ò yí hã zĩní, lè mín zàwa, lè mín hĩ́nni, lè ɓa nuwà, á à yí ɓa zàwa, lè hã manawà. Á le lònbee mún ǹ yí o. Mu ɓàn khĩmàni khĩmàni á ɓànso ò yí ho pã̀ahṹ na wa wi yi. Á mún ǹ yí le mukãnì binbirì na máa vé ho pã̀ahṹ na wà à ɓuen yi. 31 Ɛ̀ɛ ká bìa dú ho yahó bìo kà wán á cɛ̀rɛ̀ɛ khíi wé ɓa mɔ́n-díwá. Á bìa dú ho mɔ́n bìo kà wán á khíi wé ɓa ya-díwá.»

O Yeesu wíoka wee bío mí húmú lè mí vèeró bìo

(Matiye 20.17-19; Luki 18.31-34)

32 O Yeesu làa bìa làa wo bò mín wã́a lá ho wɔ̃hṹ wee yòo ho Zeruzalɛɛmu. Ó o varákaa dú mí nì-kenínia yahó. Ó o nì-kenínia hácírí yáara, á bìa làa ba bò mín zã́na. Ó o Yeesu tĩn bĩnía fó mí nì-kenínia pírú ɲun, ò o wee bío bìo ko mu wé o yi hen làa cĩ́inú à na ɓa yi: 33 «Mi loń, wa wee yòo ho Zeruzalɛɛmu, hen na ó o *Nùpue Za ɓa à dé le *Dónbeenì yankarowà ɲúnása lè ho *làndá bìo zéenílowa níi yi. Ɓa à síiní a ɲúhṹ, á à na bìa yínɔń ɓa *zúifùwa yi á ɓa à ɓúe. 34 Bán á à zùańka a yi, á à pũ̀iní mí ɲinsãní ì kúee o wán, á à ha a lè hã làbàaní, á à ɓúe o. Ká hã wizooní tĩn zoǹ o ò vèe.»

Bìo ó o Zaaki là a Zãn wee fìo o Yeesu cɔ̃́n

(Matiye 20.20-28)

35 Bṹn mɔ́n ó o Zebedee zàwa Zaaki là a Zãn á ɓueé ɓó a Yeesu yi á bía nɔn wo yi: «Nì-kàránlo, wa wi à ũ wé bìo wa à fìo ũ cɔ̃́n à na wɛn.» 36 Ó o Yeesu tùara ɓa yi: «Lé mu yɛ́n á mi le ĩ wé na mia?» 37 Á ɓa bía nɔn wo yi: «Hen ká ũ khíi wi ũ bɛ́ɛnì cùkú yi, à ũ tà día le wa kɛɛní ũ nìsã́a. O nì-kéní kɛń lè ũ nín-tĩánì, à yìa so kɛń lè ũ nín-káahó.»* 38 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Bìo mi wee fìo á mi yí zũ ɲúhṹ. Mi so dà a lá le lònbee na à dé mi mu húmú yi làa mi le?» 39 Á ɓa le ũuu le mí dà mu. Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Mu bon. Le lònbee na à yí mi ɓàn síi á à yí mia. Mi ì zo le lònbee mu yi. 40 Ká mu màhã́ yínɔń ĩnɛ́n á à bío le yìa kà ɓànso à kɛɛní ĩ nín-tĩánì tàá ĩ nín-káahó. Hɔ̃́n lùa so bìo sã̀ bìa le Dónbeenì wíokaa hã karáa yi.»

41 Ká bìo ɓa nì-kenínia nùwã pírú na ká ɲá mu, á ɓa sĩa cã̀ a Zaaki là a Zãn yi. 42 Ó o Yeesu von ɓa ɓúenɓúen á bía nɔn yi: «Mi zũ mu le bìa ɓa nùpua yìo wi wán le ɓa lé hã kãna ɲúnása, bán ɲúnása so á wee wé zéení mí pànká ɓa nùpua wán. Á ɓa nì-beera wee wé zéení làa bìa ká le mí po ɓa. 43 Ɛ̀ɛ ká minɛ́n bìo lá yí ko mu wé kà síi. Hen ká mi nì-kéní ɓúi wi ò o bìo ɲúhṹ wé poń bìa ká, à ɓànso wé minɛ́n na ká ton-sá. 44 Hen ká mi nì-kéní ɓúi wi ò o dí bìa ká yahó, á ɓànso ko o ò wé mi ɓúenɓúen wobá-nìi. 45 O Nùpue Za mí bɛɛre yàá yí ɓuara à ɓa sá na a yi. O ɓuara wà ɓueé sá à na ɓa nùpua yi, á mún ǹ na mí mukãnì á à lénnáa ɓa nùpua cɛ̀rɛ̀ɛ ɲúná.»

O Yeesu wɛɛ́ra a muii ɓúi na ɓa le Baatimɛɛ yìo

(Matiye 20.29-34; Luki 18.35-43)

46 O Yeesu lè mí nì-kenínia lè ɓa zã̀amáa vaá dɔ̃n ho Zerikoo lóhó. Bìo ɓa wee lé ho yi, à bṹn ò o muii ɓúi na ɓa le Baatimɛɛ á kará ho wɔ̃hṹ nìsã́ní wee fìoka. Ɓàn maá ɓa le Timɛɛ. 47 Bìo ó o ɲá le mu lé o Nazarɛɛte nìi Yeesu, ó o bía pɔ̃́npɔ̃́n: «*Daviide Za, Yeesu, màkárí miì.» 48 Á ɓa nùpua cɛ̀rɛ̀ɛ wee zá làa wo le o wé tɛ́tɛ́. Ó o yàá wã́a wíokaa wee bío pɔ̃́npɔ̃́n: «Daviide za, màkárí miì.» 49 Ó o Yeesu dĩ̀n ò o bía: «Mi ve o le o ɓuen.» Á ɓa bía nɔn o muii mu yi: «Hení ũ sĩi, lii hĩ́ní, lé o wee ve fo.» 50 Ó o wã́a lèera mí kánɓun día, ò o lií tá hĩ́nɔn á mà a Yeesu wee ɓuen. 51 Ó o Yeesu tùara a yi: «Lée webio á fo le ĩ wé na foǹ?» Ó o muii bía nɔn wo yi: «Nì-kàránlo wé le ĩ yìo à wé mi.» 52 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Lɛ́n, bìo fo dó ũ sĩi miì lé bṹn á ĩ wɛɛ́raráa fo.» Mí lahó yi ó o dɛ̀ɛnía wee mi á bò là a Yeesu wà.

* 10:4 Mi loń Làndá zéeníló vũahṹ (Deutéronome) 24.1, 3 † 10:6 Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 1.27; 5.2 ‡ 10:8 Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 2.24 § 10:19 Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 20.12-16; Làndá zéeníló vũahṹ (Deutéronome) 5.16-20 * 10:37 Mi loń Matiye vũahṹ 20.21