7
Re Jesús nuc'achojsaj jun ache re nisamaj riq'uin jun capitán
Tak re Jesús xtane' che tzij chiquivach re vinak, xba pa tenemit Capernaum. Y chire' pa tenemit c'o jun ache capitán. Y re ache re' c'o jun ru-mozo y camas nrajo', pero niyavaj, y nicom-yan. Y tak re capitán xuc'axaj re ye'bilox chij re Jesús, reja' xe'rutak jun ca'e-oxe' chique re rejeta'k tak achi'a' israelitas re c'o quik'ij, chin ne'quic'utuj utzil cha re Jesús che tipa chin nuc'achojsaj re ru-mozo. Y tak xe'bapon re rejeta'k tak achi'a' riq'uin re Jesús, xquic'utuj jun namalaj utzil cha, y xquibij: Can ruc'amon-va che rat naban re jun utzil re' cha re capitán, roma reja' camas yojrajo' yoj re yoj israelitas, y chuka' xuban jun nema-jay rubini'an sinagoga re anche' nakamol-va-ki' chin nakac'axaj re ruch'abal re Dios, xe'cha' cha.
Y re Jesús xba chiquij re rejeta'k tak achi'a' re je'takom-pa roma re capitán. Y tak re Jesús y re je'tzakatal chij ye'bapon-yan charachoch re capitán, re capitán xe'rutak-pa jun ca'e-oxe' ru-amigos, chuc'ulic re Jesús. Y re achi'a' re' xbequibij cha re Jesús: Ajaf, re ache re yojtakayom-pa cha'c'ulic rubim-pa re tzij re' chaka: Ajaf, man c'a taban molestar-avi' nutzij yen, yen xa yin jun aj-mac y mare' man ruc'amon-ta che rat yatoc-apo c'a chupan re vachoch. Roma ja quire' nina' yen, mare' can man ruc'amon-ta che can ja yen mismo re xinapon-ta aviq'uin. Rat xaxe c'a tabij che nic'achoj re ache nisamaj viq'uin, y xtic'achoj. Y can ntaman-va che quire' xtibanataj, roma ancha'l nbanon yen can c'o jun re nibano mandar pa nue'. Y chuka' jec'o soldados je'yi'on pa nuk'a' chin nimban mandar pa quive'. Tak nimban mandar pa rue' jun soldado re c'o pa nuk'a' che tiba, can nibo-va, y tak nimban chic mandar pa rue' jun chique re soldado re jec'o pa nuk'a' che tipa, can nipo-va. Y tak nimban mandar pa rue' re nu-mozo che tubana' jun cosa, can nuban-va. Ja nojel tzij re' re rubim-pa re capitán chaka, xe'cha' re achi'a' re' cha re Jesús.
Y re Jesús can anchique-la xuna' tak xuc'axaj re rutakon-a rubixic re capitán chiquij re achi'a'. Y re Jesús can jare' xe'rutzu' re vinak re je'binak chij, y xubij chique: Can katzij nimbij chiva, che re ache re takayom-pa rubixic re tzij re', can rubanon confiar-ri' viq'uin. Y man jun nuvinak israelita nvilon re can rubanon-ta confiar-ri' viq'uin, ancha'l re jun ache re'.
10 Y tak xe'tzolaj re achi'a' re je'takom-pa roma re capitán, xquitz'at che re ru-mozo niyavaj, otz chic.
Re Jesús nuc'asoj jun c'ajol-ala' quiminak chic, ral jun malca'n-ixok
11 Jun chic k'ij, re Jesús xba pa jun tenemit rubini'an Naín, y je'binak chuka' re ru-discípulos chij. Y camas chuka' vinak je'tzakatal-a chiquij. 12 Tak re Jesús y re je'binak chij ye'oc-yan-apo pa tenemit Naín, xquitz'at che c'amom-pa jun quiminak chin ne'muk can. Re quiminak re' jun c'ajol-ala', ral jun malca'n-ixok. Re malca'n-ixok re', xa can xe-oc jun ral-ala' c'o, y jare' re binak chumukic tak re Jesús xapon. Y camas vinak je'binak mukunel, y re vinak re' niquicukuba' ruc'o'x re te'ej. 13 Y tak re Ajaf Jesús xutz'at rach re ixok re', xujoyovaj rach, y xubij cha: Man chic catok'.
14 Y re Jesús xutz'am-apo re ru-cáxa re quiminak, y re je'c'ayon-a richin re quiminak xe'pa'e-ka chire'. Y re Jesús xubij cha re ala' quiminak: Chava rat nimbij-va, cayacataj.
15 Y tak re Jesús xubij quire', re quiminak xyacataj, y xutz'am tzij. Y re Jesús xujach-a re ala' cha re rute'.
16 Tak re vinak xquitz'at re xbanataj, camas xquixibij-qui'. Y xquiya' chuka' ruk'ij re Dios, y niquibila': Vocame xbec'ulum-pa jun namalaj ache chakacojol, rusamajel re Dios re nibex profeta cha. Vocame re Dios xutak-pa jun re nicola kachin yoj re yoj israelitas re rutenemit, xe'cha' re vinak.
17 Y re xuban re Jesús chupan re k'ij re', xnabex chire' pa Judea, y xnabex chuka' pa tak tenemit re jec'o chunakaj re Judea.
Re Juan Bautista xe'rutak-a je ca'e' achi'a' riq'uin re Jesús
18 Y re Juan Bautista xuc'axaj c'a ronojel re ntajin chubanic re Jesús, roma ja re ru-discípulos re xe'betzijon cha. Mare' reja' xe'rayoj je ca'e' chique re ru-discípulos, 19 y xe'rutak-a riq'uin re Jesús chin xbequic'utuj cha: ¿La ja como rat re Cristo re bin che nitak-pa roma re Dios? ¿O jun chic-va, y c'amaje-na te'ka? Quire' xubij-a chique. 20 Y re achi'a' re je'rutakon-a re Juan, xe'bapon riq'uin re Jesús. Y reje' xquibij cha: Re Juan Bautista yojrutakom-pa aviq'uin, chin nakac'utuj chava: ¿La ja como rat re Cristo re bin che nitak-pa roma re Dios? ¿O jun chic-va y c'amaje-na te'ka? Quire' xquibij re achi'a', can ja re ancha'l bin-a chique.
21 Y tak re achi'a' jec'o chire' riq'uin re Jesús, chupan re mismo rato re' xe'ruc'achojsaj je q'uiy re relic yabil ndoc chique, y jec'o re c'o itzel tak yabil chiquij re c'ayef che ye'k'omax. Xe'rulisaj chuka' itzel tak espíritu, y xuban chuka' chique re moyi' che xe'tzu'un. 22 Y c'are' re Jesús xubij chique re je ca'e' achi'a' je'takon-a roma re Juan: Vocame quixtzolaj riq'uin re takayom-pa ivichin, y titzijoj cha re xitz'at y xic'axaj can vova'. Titzijoj cha andex rubanic tak re moyi' ye'tiquir ye'tzu'un-a, andex rubanic tak re vinak je cojos choj ye'biyin-a, y andex rubanic tak ye'c'achoj-a re c'o yabil rubini'an lepra chiquij. Titzijoj chuka' cha andex rubanic tak ye'c'achoj-a re je tocon, re je quiminak chic ye'c'astaj-a, y re vinak re meba' cánma chach re Dios, nimbij re utzulaj ch'abal chin re Dios chique re nibex evangelio cha. 23 Y tibij chuka' cha, che otz-rubanoj re jun vinak ancha'l reja', re rubanon confiar-ri' viq'uin y man jun bey yinrumalij-ta can, xe'cho'x-a.
24 Y tak re je ca'e' achi'a' re je'rutakom-pa re Juan xe'tzolaj, re Jesús xutz'am can tzij chij re Juan chiquivach re vinak re jec'o chire'. Y ja quire' re nubila': ¿Andex re' re xbe'itz'eta' chupan re lugar anche' manak vinak re nibex desierto cha? Yex man xitz'at-ta jun ache chire', re ancha'l aj re niba quila niba quila pa ruk'a' re cak'ik'. 25 ¿Andex re xbe'itz'eta' chire'? Yex chuka' man xitz'at-ta chire' jun ache re jabal ruvekon-ri'. Re achi'a' re jabal quivekon-qui', rion pa tak cachoch re reyes ye'c'ue-va. 26 ¿Pero andex re xbe'itz'eta' chire' chupan re lugar re anche' manak vinak re nibex desierto cha? Yex xbe'itz'eta' jun ache rusamajel re Dios re nibex profeta cha. Re ache re xitz'at chire' can ja-va re' re rusamaj. Pero can c'o-va más ruk'ij que chach xabanchique profeta. 27 Y chij c'a re Juan nich'o-va re Dios chupan re ruch'abal re tz'iban can, y nubij:
Xtintak c'a jun ache nabey,
chin che nuchojmersaj re bey anche' xtapon-va re Cristo.
Quire' nubij re Dios chupan re ruch'abal.
28 Y titamaj, che jenipa' rusamajela' re Dios re nibex profetas chique re je'alaxnak chach re ruch'ulef, man jun re c'o-ta más ruk'ij que chach re Juan Bautista. Can c'o-va más ruk'ij reja'. Jac'a vocame conojel re ye'oc pa ruk'a' re Dios, camas c'a nem quik'ij. Y re vinak re más ba-oc ruk'ij chiquicojol re ye'oc pa ruk'a' re Dios, jare' re más nem ruk'ij que chach re Juan.
29 Y chire' jec'o-apo je q'uiy vinak y chuka' jec'o-apo re molay tak impuestos re je'banon bautizar roma re Juan. Y tak reje' xquic'axaj re xubij re Jesús, xquiya' ruk'ij re Dios, y xquibij: Re xuban re Dios can choj-va. 30 Y jac'a re achi'a' fariseos y re achi'a' re je'atamayon re ley quichin re israelitas man xquijo-ta xquic'ul re runojin re Dios che nuban quiq'uin. Reje' man xquijo-ta che xe'ban bautizar roma re Juan. 31 Y re Ajaf xubij: Che re vinak chin re tiempo re', can xque'njonomaj quiq'uin re ac'ola'. 32 Re vinak re' can je junan quiq'uin re ac'ola' re ye'tz'an pa tak q'uiybal. Y jun pa quichi' niquibila' chiquivach: Xkak'ojmaj xul chivach, pero man xixajo-ta. Xkabixaj bix re can nuyac abis, pero man xixok'-ta, quire' niquibila' re ac'ola' tak ye'tz'an. Y ja quire' quibanon re vinak chin re tiempo re', man jun re nika chiquivach. 33 Roma tak xpa re Juan Bautista, reja' man nutaj-ta xcana-vay y man nukum-ta chuka' ruyi'al-uva. Y yex nibij che reja' c'o itzel espíritu riq'uin. 34 Y tak xineka yen re xinalax chi'icojol, nintaj xcana-vay y ninkum chuka' ruyi'al-uva. Y yex nibij chua che xaxe va'in ninjo' nimban y chuka' nibij che yen xa yin jun k'abarel, y chuka' nibij che xa yin quichibil re molay tak impuestos y re vinak re nibex aj-maqui' chique. 35 Pero re runa'oj re Dios can nik'alajin pa quic'aslen re vinak re ye'niman richin, xcha' re Jesús.
Re Jesús xapon charachoch jun ache fariseo rubini'an Simón
36 Y c'o c'a jun ache fariseo xuban invitar re Jesús chin ne'va' charachoch. Y tak re Jesús xapon charachoch re ache, xtz'uye-apo chach mesa, chin ye'va'. 37 Y chupan re tenemit re', c'o jun ixok re ruc'uan jun itzel c'aslen. Y re ixok re' xunabej che re Jesús c'o charachoch re jun ache fariseo, mare' reja' xapon chire'. Y reja' ruc'uan-apo jun frasco re banon riq'uin jun aboj rubini'an alabastro. Chupan re frasco re' c'o-a jun jubulaj ak'om. 38 Y re ixok re' camas c'a ndok'. Y re ruyi'al tak rach re ixok re' ye'biyin-ka chij rakan re Jesús. Y re ixok re' ye'rusula-a cha re rusumal-rue', y chuka' ye'rutz'ubaj rij rakan re Jesús, y xuya' chuka' re jubulaj ak'om re' chij re rakan. 39 Y re ache fariseo re xbano invitar chin re Jesús, tak xutz'at re xuban re ixok, xunojij-ka: Xe-ta re Jesús can katzij-va che reja' jun rusamajel re Dios re nibex profeta cha, nunabej-ta anchique che vinak re nitz'amo la rakan. Roma la ixok la' jun itzel c'aslen ruc'uan, xcha-ka pa ránma. 40 Y re Jesús xubij cha re ache fariseo: Simón, c'o jun cosa re ninjo' nimbij chava.
Re Simón xubij cha: Maestro, ¿andex najo' nabij chua?
41 Y re Jesús xubij cha: Jec'o c'a je ca'e' achi'a' c'o quic'as riq'uin jun ache re niyi'o mero pa kajic. Jun chique re achi'a' re', vo'o' ciento denarios ruc'as, y re jun chic, nic'aj ciento denarios ruc'as. 42 Pero como re achi'a' re' man ye'tiquir-ta niquitoj re quic'as, re ache re ya'yon mero pa kajic chique, xubij che man chic tiquitoj, xa tiq'uis quire', xcha' chique. Y re Jesús xubij chuka' cha re Simón re fariseo: Vocame tabij chua, ¿anchique chique re je ca'e' achi'a' re' re más nijovan chin re ache re niyi'o mero pa kajic?
43 Re Simón xubij: Yen nimbij che ja re más q'uiy ruc'as.
Ja', ja quire', xcha' re Jesús cha re Simón.
44 Y re Jesús nutzu' rach re ixok tak xutz'am rubixic quire' cha re Simón re fariseo: Tatz'eta' re ixok re'. Tak yen xinoc-pa vova' pan avachoch, man xaya-ta nuya' ch'ajbal-vakan. Jac'a re ixok re' xe'ruch'aj vakan cha re ruyi'al-rach, y xe'ruchakejsaj riq'uin re rusumal tak rue'. 45 Chuka' tak xinoc-pa, man xinatz'ubaj-ta. Jac'a re ixok re', desde que xinoc-pa ntajin chutz'ubaxic re vakan. 46 Rat chuka' man xak'aj-ta aceite pa nue' tak xinoc-pa. Jac'a re ixok re', jun jubulaj ak'om xuya' chij re vakan. 47 Mare' nimbij chava rat Simón, che re ixok re' camas nrajo' re xcuyu re rumac. Roma re jenipa' mac re je'rubanalon xe'cuyutaj-yan. Jac'a re man q'uiy-ta rumac re xe'cuy, xa man can-ta nrajo' re xcuyu re rumac.
48 Y re Jesús xubij cha re ixok: Re amac xe'cuyutaj.
49 Y re vinak re je'banon invitar roma re Simón re jec'o-apo riq'uin re Jesús chach mesa, niquibila' c'a chiquivach: ¿Anchique como che ache re'? Roma hasta re mac ye'rucuy, ye'cha'.
50 Y re Jesús xubij cha re ixok: Xacolotaj, roma xaban confiar-avi' viq'uin. Vocame, catzolaj y ca'texulan.
7:1 Mt 27.54. 7:1 Mt 8.5. 7:7 Ex 15.16; Dt 32.39; 1 S 2.6. 7:7 Sal 33.9; 107.20; Mr 1.27; Lc 4.36; 5.13. 7:9 Mt 9.33. 7:9 Sal 147.19; Ro 9.4. 7:9 Ro 3.1, 2. 7:13 Lm 3.32; Jn 11.33, 35; He 2.17; 4.15. 7:15 Lc 8.54; Jn 11.43; Hch 9.40; Ro 4.17. 7:16 Lc 24.19; Jn 4.19; 6.14; 9.17. 7:17 Lc 1.68; 19.44. 7:18 Mt 11.2. 7:19 Ez 21.27; 34.23, 29; Dn 9.24-26; Mi 5.2; Hag 2.7; Zac 9.9; Mal 3.1-3. 7:22 Is 29.18; 35.5; 42.6; 61.1; Sof 3.12; Mt 11.5; Lc 4.18; Hch 26.18; Stg 2.5. 7:24 Mt 11.7. 7:27 Is 40.3; Mal 3.1; 4.5; Lc 1.16, 17, 76. 7:29 Mt 3.5. 7:29 Lc 3.12. 7:30 Hch 20.27. 7:31 Lm 2.13; Mt 11.16; Mr 4.30. 7:33 Mt 3.4; Mr 1.6; Lc 1.15. 7:35 Os 14.9; Mt 11.19; 1 Co 1.23, 24. 7:36 Mt 26.6; Mr 14.3; Jn 11.2. 7:37 Jn 9.24. 7:37 Lc 8.2. 7:38 Zac 12.10; Ro 5.20; 1 Ti 1.15, 16. 7:39 Lc 15.2. 7:41 Mt 18.28. 7:42 Is 1.18; 43.25; 44.22. 7:44 Gn 18.4; 1 Ti 5.10. 7:45 1 Co 16.20; 2 Co 13.12. 7:46 Sal 23.5; Ec 9.8; 1 Jn 2.20, 27. 7:47 1 Ti 1.14. 7:48 Mt 9.2; Mr 2.5; Lc 5.20; Hch 13.38, 39; Ro 4.6-8; Col 1.12-14. 7:49 Is 53.3. 7:50 Mt 9.22.