The last week
21
The triumphal entry—Sunday, 03/31/30 AD
Καὶ ὅτε ἤγγισαν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ἦλθον εἰς Βηθσφαγῆ,* πρὸς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, τότε Ἰησοῦς ἀπέστειλεν δύο μαθητάς, λέγων αὐτοῖς· «Πορεύθητε§ εἰς τὴν κώμην τὴν ἀπέναντι* ὑμῶν, καὶ εὐθέως εὑρήσετε ὄνον δεδεμένην, καὶ πῶλον μετ᾿ αὐτῆς. Λύσαντες ἀγάγετέ μοι. Καὶ ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ τι, ἐρεῖτε ὅτι Κύριος αὐτῶν χρείαν ἔχει›· εὐθέως δὲ ἀποστέλλει§ αὐτούς Τοῦτο δὲ ὅλον* γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου, λέγοντος· «Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών, ‹Ἰδού, βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι, πραῢς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον, καὶ πῶλον, υἱὸν ὑποζυγίου.› » Πορευθέντες δὲ οἱ μαθηταὶ καὶ ποιήσαντες καθὼς προσέταξεν αὐτοῖς Ἰησοῦς, ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον. Καὶ ἐπέθηκαν ἐπάνω§ αὐτῶν τὰ ἱμάτια αὐτῶν,* καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐτῶν. δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν αὐτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ, ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ. Οἱ δὲ ὄχλοι οἱ προάγοντες§ καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον, λέγοντες· «Ὡσαννὰ τῷ Υἱῷ Δαυίδ.» «Εὐλογημένος ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.» «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις 10 Καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς Ἱεροσόλυμα, ἐσείσθη πᾶσα πόλις, λέγουσα, «Τίς ἐστιν οὗτος 11 Οἱ δὲ ὄχλοι ἔλεγον, «Οὗτός ἐστιν Ἰησοῦς, προφήτης* ἀπὸ Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας
The second cleansing of the temple
12 Καὶ εἰσῆλθεν Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ Θεοῦ§ καὶ ἐξέβαλεν πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς. 13 Καὶ λέγει αὐτοῖς, «Γέγραπται, ‹ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται,› ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε*σπήλαιον λῃστῶν.› » 14 Καὶ προσῆλθον αὐτῷ χωλοὶ καὶ τυφλοὶ ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς.
15 Ἰδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὰ θαυμάσια ἐποίησεν καὶ τοὺς παῖδας κράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ λέγοντας, «Ὡσαννὰ τῷ Υἱῷ Δαυίδἠγανάκτησαν 16 καὶ εἶπον§ αὐτῷ, «Ἀκούεις τί οὗτοι λέγουσιν δὲ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς· «Ναί. Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ὅτιἘκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον›;» 17 Καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἐξῆλθεν ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ.
“If you have faith”—Monday, 04/01/30 AD
18 Πρωΐας* δέ, ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν, ἐπείνασεν. 19 Καὶ ἰδὼν συκῆν μίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ, ἦλθεν ἐπ᾿ αὐτὴν καὶ οὐδὲν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ μὴ φύλλα μόνον. Καὶ λέγει αὐτῇ, «Μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶναΚαὶ ἐξηράνθη παραχρῆμα συκῆ. 20 Καὶ ἰδόντες οἱ μαθηταὶ ἐθαύμασαν, λέγοντες, «Πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη συκῆ 21 Ἀποκριθεὶς δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ‹Ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν,› γενήσεται. 22 Καὶ πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήψεσθε
About John’s baptism—Tuesday, 04/02/30 AD
23 Καὶ ἐλθόντι αὐτῷ§ εἰς τὸ ἱερόν, προσῆλθον αὐτῷ διδάσκοντι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ, λέγοντες, «Ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖςκαὶ «Τίς σοι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν ταύτην 24 Ἀποκριθεὶς δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· «Ἐρωτήσω ὑμᾶς κἀγὼ λόγον ἕνα, ὃν ἐὰν εἴπητέ μοι, κἀγὼ ὑμῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ· 25 Τὸ βάπτισμα* Ἰωάννουπόθεν ἦν· ἐξ οὐρανοῦ ἐξ ἀνθρώπωνΟἱ δὲ διελογίζοντο παρ᾿ ἑαυτοῖς, λέγοντες· «Ἐὰν εἴπωμεν, ‹Ἐξ οὐρανοῦ,› ἐρεῖ ἡμῖν, ‹Διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ;› 26 Ἐὰν δὲ εἴπωμεν, ‹Ἐξ ἀνθρώπων,› φοβούμεθα τὸν ὄχλον, πάντες γὰρ ἔχουσιν τὸν Ἰωάννην ὡς προφήτην 27 Καὶ ἀποκριθέντες τῷ Ἰησοῦ εἶπον,§ «Οὐκ οἴδαμενἜφη αὐτοῖς καὶ αὐτός, «Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ.
Two parables against the Pharisees
28 »Τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ; Ἄνθρωπός τις* εἶχεν τέκνα δύο· καὶ προσελθὼν τῷ πρώτῳ εἶπεν, ‹Τέκνον, ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνί μου.› 29  δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, ‹Οὐ θέλω› (ὕστερον δὲ μεταμεληθεὶς ἀπῆλθεν). 30 Καὶ προσελθὼν τῷ ἑτέρῳ§ εἶπεν ὡσαύτως. δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, ‹Ἐγώ, κύριε›· καὶ οὐκ ἀπῆλθεν. 31 Τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησεν τὸ θέλημα τοῦ πατρόςΛέγουσιν αὐτῷ,* « πρῶτοςΛέγει αὐτοῖς Ἰησοῦς· «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. 32 Ἦλθεν γὰρ πρὸς ὑμᾶς Ἰωάννης ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης, καὶ οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ· οἱ δὲ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι ἐπίστευσαν αὐτῷ· ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐ μετεμελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ.
33 »Ἄλλην παραβολὴν ἀκούσατε· Ἄνθρωπός τις§ ἦν οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκεν, καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον. Καὶ ἐξέδοτο* αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδήμησεν. 34 Ὅτε δὲ ἤγγισεν καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ. 35 Καὶ λαβόντες οἱ γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦὃν μὲν ἔδηραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. 36 Πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους, πλείονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως. 37 Ὕστερον δὲ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, λέγων, ‹Ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου.› 38 Οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· ‹Οὗτός ἐστιν κληρονόμος. Δεῦτε, ἀποκτείνωμεν αὐτὸν καὶ κατάσχωμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ.› 39 Καὶ λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον§ ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν. 40 Ὅταν οὖν ἔλθῃ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις 41 Λέγουσιν αὐτῷ· «Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται* ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν 42 Λέγει αὐτοῖς Ἰησοῦς· «Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς Γραφαῖς· ‹Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη καὶ ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν›; 43 Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ᾿ ὑμῶν βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς. 44 Καί, πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται· ἐφ᾿ ὃν δ᾿ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν
45 Καὶ ἀκούσαντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι τὰς παραβολὰς αὐτοῦ ἔγνωσαν ὅτι περὶ αὐτῶν λέγει. 46 Καὶ ζητοῦντες αὐτὸν κρατῆσαι, ἐφοβήθησαν τοὺς ὄχλους, ἐπειδὴ ὡς προφήτην αὐτὸν εἶχον.
* 21:1 βηθσφαγη f35 N,W [85%] RP,HF,OC,CP ¦ βηθφαγη ℵB,C,D [15%] TR,NU ¦ three other spellings 21:1 προς f35 ℵC,D,N,W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ εις B [0.5%] NU 21:1 ο f35 ℵ(N)W [93%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ — B,C,D [7%] NU § 21:2 πορευθητε f35 C,N,W [96%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ πορευεσθε ℵB,D [4%] NU ¦ one other variant * 21:2 απεναντι f35 N,W [95%] RP,HF,OC,TR ¦ κατεναντι ℵB,C,D [5%] CP,NU 21:2 δεδεμενην rell ¦ δεδεμενον CP 21:3 ευθεως f35 C(D)N,W [99%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ευθυς ℵB [1%] NU § 21:3 αποστελλει f35 C,N,W [96%] RP,HF,OC,CP ¦ αποστελει ℵB,D [4%] TR,NU ¦ one other variant * 21:4 ολον f35 B,N,W [99%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ — ℵC,D [1%] NU 21:5 και f35 C,D,W (98%) RP,HF,OC,CP,TR ¦ 1 επι ℵB,N (2%) NU 21:6 προσεταξεν f35 ℵN,W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ συνεταξεν B,C,D [0.5%] NU § 21:7 επανω f35 C,N,W [97%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ επ ℵB,D [2%] NU ¦ — [1%] * 21:7 αυτων f35 C,N,W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ — ℵB,D [0.5%] NU 21:7 επεκαθισεν rell ¦ επεκαθισαν [2%] some TRs ¦ εκαθισεν N,W [4%] ¦ εκαθισαν ℵ ¦ εκαθητο D ¦ two further variants 21:8 αυτων f35 D,W [30%] ¦ εαυτων ℵB,C,N [70%] RP,HF,OC,CP,TR,NU § 21:9 προαγοντες f35 N,W [98%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ 1 αυτον ℵB,C,D [2%] NU * 21:11 ιησους ο προφητης f35 C,N,W [98.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ~ 231 ℵB,D [0.5%] NU ¦ 23 [1%] 21:11 ναζαρετ f35 N,W [90%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ναζαρεθ ℵB,C,D [10%] NU 21:12 ο f35 D,N [92%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ — ℵB,C,W [8%] NU § 21:12 του θεου f35 C,D,N,W (96.6%) RP,HF,OC,CP,TR ¦ 2 (0.2%) ¦ — ℵB (3.2%) NU * 21:13 εποιησατε f35 C,D(N)W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ποιειτε ℵB [0.5%] NU 21:14 χωλοι και τυφλοι f35 C,N,W [96%] RP,HF,OC,CP ¦ ~ 321 ℵB,D [4%] TR,NU 21:15 παιδας f35 C,W [99%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ 1 τους ℵB,D,N [1%] NU § 21:16 ειπον 𝕻45 rell ¦ ειπαν ℵB,D [0.5%] NU * 21:18 πρωιας f35 C,N,W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ πρωι ℵB,D [0.5%] NU 21:22 εαν f35 C,W [70%] RP,HF,OC,CP ¦ αν ℵB [30%] TR,NU ¦ — D 21:22 ληψεσθε rell ¦ λημψεσθε ℵB,NU ¦ λημψεσθαι D,W [0.5%] ¦ ληψεσθαι [0.5%] § 21:23 ελθοντι αυτω f35 W [96%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ελθοντος αυτου ℵB,C,D [3%] NU ¦ εισελθοντι 2 [0.5%] * 21:25 βαπτισμα f35 D,W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ 1 το ℵB,C [0.5%] NU 21:25 παρ f35 ℵC,D,W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ εν B [0.5%] NU 21:26 εχουσιν τον ιωαννην ως προφητην f35 D,W [98.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ~ 45123 ℵB,C [1.5%] NU § 21:27 ειπον rell ¦ ειπαν ℵD [0.5%] NU * 21:28 τις f35 C [50%] OC,CP ¦ — ℵB,D,W [50%] RP,HF,TR,NU 21:28 μου f35 B,W [92%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ — ℵC,D [8%] NU 21:30 και προσελθων f35 C,W [97%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ~ 2 δε ℵB,D [3%] NU § 21:30 ετερω f35 ℵC,D,W [70%] HF,NU ¦ δευτερω B [30%] RP,OC,CP,TR * 21:31 αυτω f35 C,W [98%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ — ℵB,D [2%] NU 21:32 προς υμας ιωαννης f35 D,W [98%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ~ 312 ℵB,C [2%] NU 21:32 ου f35 ℵC,W [97%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ ουδε B [3%] NU ¦ — D § 21:33 τις f35 [90%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ — ℵB,C,D,W [10%] NU * 21:33 εξεδοτο f35 D,W [99.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ εξεδετο ℵC [0.5%] NU ¦ εξεδετε B 21:35 εδηραν f35 [25%] ¦ εδειραν ℵB,C,D,W [75%] RP,HF,OC,CP,TR,NU 21:38 κατασχωμεν f35 C,W [98.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ σχωμεν ℵB,D [1.5%] NU § 21:39 αυτον εξεβαλον rell ¦ ~ 21 CP * 21:41 εκδωσεται rell ¦ εκδοσεται [10%] TR ¦ εκδωσει C [0.5%] 21:44 the whole verse f35 ℵB,C,W [99.9%] RP,HF,OC,CP,TR[NU] ¦ — D 21:46 επειδη ως f35 C,W [98.5%] RP,HF,OC,CP,TR ¦ επει εις B [1%] NU ¦ επι εις ℵ ¦ επι 2 D ¦ one other variant