EGETABU GIA
YUDITI
Ogochaakera
Egetabu gia Yuditi nigo kiarigetwe ase ebiro Abayahudi barenge ase ogosusurwa n’ogochandwa okonene ase amaboko y’omorwoti omokaayayu naende otamomanyete Nyasae. Omoriki bw’egetabu eke nigo akobaa abasomi na abanto b’ekiare ki’aye ogosemeria goetera ase emegano n’amaroro buna Omonene Nyasae namoiyerie inse omorwoti oria omobe na koiraneria Abaisraeli obonene bwabo. Egetabu eke nigo kebwate chinsemo ibere chinene buna ekobwatia aiga; 1. Emegano igoro ya Danieli amo n’abasibwa bamwabo abwo bakobua ababisa babo ase obwegenwa n’okomosemeri’Omonene. Emegano eye nigo eriikire ase chingaki chi’oborwoti bwa Abaperisi na Abaababiloni 2. Omosangererekano bw’amaroro Danieli arooche ase omogwekano bwechibicha akworokia ogotenena n’okogwa kwa amarwoti ao ao; gochaakera Babiloni, chikobaanera okogwa kw’omochaandi oria omokaayayu boigo obobui bw’ abanto ba Omonene.
Okobagwa kw’egetabu eke:
Abayahudi bakogosererigwa ogosirigwa 1:1—7:32
Yuda ogotoria Ense 8:1—14:9
Abayahudi bakonyora Obobui 15:1—16:25
Ⅰ
Esegi gati ya Nebukadinesaro na Aefaksadi
Ⅰ Nebukadinesaro nigo arenge omorwoti bwa Abaasuru. Ninawi noro orenge omochie oye omonene. Arifakisadi nere orenge omorai bwa Abamedi ase engaki eyio na Ekibatana noro orenge omochie oye omonene boigo.
Ⅱ Omorwoti Arifakisadi akaywagaachera omochie bwa Ekibata enyasi ya amagena. Obotambe bw’enyasi nigo bwarenge chimita 30 na obogare bwaye chimita 22. Kera rigena rienyasi nigo riarenge no’bogare bwe chisentimita 130, n’obotaambe bwe chisentimita 260.
Ⅲ Ime ase kera egeita, akaagacha orwaki rw’obotambe bwe chimiita 44 amo noboroso bw’echimita 26.
Ⅳ Akaagacha kera egesoero kiobotambe bw’echimita 30 n’obogare chimita 18. Aya nigo aroisetigwe ase ogoeta kwa bwango ase abarwani ase okogabana kwabo.
Ⅴ Ase omwaka o ikomi na kabere bw’orwoti bwaye, Nebukadinesaro agachaaka esegi yokomorwania omorwoti Arifakisadi. Esegi eyio nigo yakoreretwe ase rinani rinene ria Rage.
Ⅵ Erio ebisaku ebinge bikabwatana na omorwoti Arifakisadi ase esegi eyio. Aba nabwo babwatanete amo n’omorwoti Arifakisadi; abanto bonsi b’ebitunwa abwo bamenyete ase chingegu chi’oroche rwa Tigiri, Eyufurate na Hidasipe. Boigo abanto bamenyete ase rinani riarenge koragwa na nomorwoti Arioko o Elamu. Ebisaku ebinge bikabwatana ase obomo bwechinse chia Abakalidayo.
Ⅶ Nebukadinesaro omorwoti bwa Abaasuri agatoma amang’ana ase abanto b’orogongo rwa Uajemi na bonsi abamenyete bosongo, boigo ase abaamenyete Kilikia, Damesiki, Lebanoni na Antilebanoni na bonsi abamenyete chingegu chi’enyama.
Ⅷ Boigo egati yebisaku bia Karimeli na Gileadi, na Galili na Irianyi n’ense y’omweya ya Yezirili.
Ⅸ Omorwoti Nebukadinesaro akabatomera amang’ana boigo abamenyi ba Samaria nemechie yabebekaine abwo bamenyete Irianyi y’oroche rwa Yorodani goika omochie o Yerusalemu, Bethania, Kelusi, Kadeshi na Gosheni
Ⅹ amang’ana ayio agaika nonya ngoika Tanisi, Memufisi boigo goika Misiri ne Ethiopia
Ⅺ Nonya nabo, abanto be chingongo echio bagasiereria amang’ana a Nebukadinesaro omorwoti bwa Abaashuri. Bakanga kobwatana nere ase aseegi ase engencho batamoirogete. Tibaroche buna nenyarekane abue esegi eyio. Bakairania abatomwa baye ase enchera y’obosooku bare birati.
Ⅻ Omorwoti Nebukadinesaro akabea mono ase chingongo echio. Agatiana ase ekerogo noborwoti bwaye kobeeka obonda bwaye bwonsi ase ogoakana egesiomba ase ebisaku ebio biangete kobwatana nere ase esegi. Akaria eira gosiria obomo bw’ebisaku ebio bionsi bimenyete Kirikia, Damesiki, Asuri, Moabu, Amoni Yudea na Misiri. Agatiana boigo kobasiria abanto bonsi bamenyete ase chingegu chi’enyama ya Mediterania goika Pasia.
ⅩⅢ Ase omwaka o gatanakabere bw’oborwoti bwaye, omorwoti Nebukadinesaro akaraa abarwani baye b’esegi gochia korwania omorwoti Arifakisadi erio akamobua. Nebukadinesaro akabua abarwani ba Arifakisadi abwo bare gotaara namagoro na baria bare korwana bariinete chigari chiechibaarasi.
ⅩⅣ Nebukadinesaro akayeira ense emechie yonsi yabamedi. Akayeira emechie emenene yonsi nechichiiro na koonchorana obuya bw’emechie eyio yonsi ase okoyetaagora na koyesaria.
ⅩⅤ Akamobwata omorwoti Arifakisadi ime ase ebitunwa bia Rege na komoita ase okomobeta amatimo agoiterwa ching’iti chi’orosana.
ⅩⅥ Ekero aitete omorwoti Arifakisadi, Nebukadinesaro akairana gochia Ninawi amo nobonda obonge ere amo nabarwani baye baurete ababisa baye ase esegi. Ekero are agwo Ninawi, Nebikadinazaro amo nabarwani baye bagatimoka ase okwegokia ase emetienyi ene.