Kitabu cha tano cha Musa kikemigwa
Kumbukumbu da Malagizo
Ulongozi
Kitabu cha Kumbukumbu da Malagizo chobwelela malagizo galavigwe mna ivitabu viyagwe va malagizo. Yogesigwa kamba Musa ayo yandike kitabu kino ila ikifungu cha kimambukizo kiiyeka kilonga mbuli ya ifa yake, acho handike heyo bule. Kitabu kino chosonga kwa mbuli kamba mbuli zino azo Musa ziyawalongele Waizilaeli. Mbuli ya kamba Musa ayo kandika kitabu kino yokoneka mna idilagano da sambi. Mfano umoja okoneka mkitabu cha Sang'hano za Iwatumigwa 3:22-23 hanhu aho Petulo kotambula Kumbukumbu da Malagizo 18:15-18 na kolonga kamba zino zikala mbuli za Musa. Yogesigwa Musa kandika kitabu cha Kumbukumbu da Malagizo na ivitabu viyagwe va Mwanduso na Kulawa na Mbuli za Walawi na Kupetigwa muumwaka kamba wa 1300 hebu 1400, Kilisito yang'hali Kuvumbuka.
Kitabu cha Kumbukumbu da Malagizo chandikigwa kamba kinhu cha kuilagana kwa mndewa na undewa uyagwe uli hasi ya utawala wake, kamba viitendigwe ako umwaka. Gano malagano ga Imulungu na iwanhu wa Izilaeli. Imulungu katogola kuwatenda iwanhu wamwede kamba wahatogola kugoga malagizo gake. Kamba Waizilaeli wahagalema malagizo ga Imulungu, avo okobozwa. Zino azo mbuli ng'hulu mkitabu kino, lakini sula ya 27 na sula ya 28 zogangamiza kamba mbuli ino ya ukweli kwa kulonga ukumweda na gamakungu mbuli ya kugagoga malagizo hebu kugabena kwa iwanhu wa Izilaeli. Makabila gayagwe ga Izilaeli gema kulugongo luno na gayagwe gema kulugongo luno, kuno goilola na wailongela ukumweda ako na gamakungu kamba nzila ya kutogola ago gamalagizo.
Mbuli zili mkitabu
Mna isula 1 mbaka 3 Musa kokumbusila gaja galawilile mna umwanza wa kuloka uluwala.
Sula 4 mbaka 26 zolonga mbuli ya gaja galongigwe mdilagano mbuli ya Imulungu na iwanhu zake.
Abaho mna isula ya 27 mbaka 30 wanhu wa Izilaeli olonga ukumweda na gamakungu kwa sauti ng'hulu kulagusa kamba kulawa kipindi acho lagano ajo dibitizwa.
Kukimambukizo, mna isula ya 31 mbaka 34 Musa kolonga mbuli za kimambukizo kwa Yoshua na kwa kila kabila da Izilaeli yang'hali hanakufa.
1
Malagizo ga kusegela Holebu
1 Kitabu kino kina mbuli ziyalongile Musa kwa wanhu wose wa Izilaeli kuko kuluwala mwambu wa kudilawila zuwa wa lwanda lwa Yolidani. Wakala kubonde da Yolidani behi na Sufu, mwambu umoja wa buga da Palani, na mwambu uyagwe wa mabuga ga Tofeli na Labani na Haseloti na Dizahabu.
2 Kulawa kulugongo lwa Holebu mbaka Kadeshi Balinea ugenzi wa siku longo na imoja kwa nzila ya kulugongo lwa Seili.
3 Siku ya ichanduso ya mwezi wa longo na moja, mwaka wa malongo mane, toka Waizilaeli viwasegele Misili, Musa kawalongela wanhu kila kinhu kiyamulagize Mndewa Imulungu yawalongele.
4 Katenda vivo, kipindi Mndewa Imulungu viyamuhumile mndewa Sihoni wa Heshiboni na mndewa Ogu wa Bashani yakalile mmabuga ga Ashitaloti na Edilei.
5 Ako kuna umwambu uyagwe wa lwanda lwa Yolidani mwiisi ya Moabu, Musa kasonga kuwalongela iwanhu malagizo ga Mndewa Imulungu.
Kalonga,
6 “Mndewa Imulungu, Imulungu wetu katulongela vino vitukalile ako kulugongo lwa Holebu, kalonga, ‘Mukala kipindi kitali kulugongo luno,
7 sambi tuleni ng'hambi yenu mugendelele na mwanza. Gendeni kuna ivigongo va isi ya Waamoli na isi ili behi ako Alaba, kuvigongo na kubonde ako Negebu na mwhani. Mugende mbaka mwiisi ya Kanaani na isi ya Lebanoni mbaka ako kuna ulwanda mkulu wa Fulate.
8 Isi yose ayo niwagwaa mweye, avo gendeni mukaisole isi ayo, niye Mndewa Imulungu niiduwila kwa wahenga zenu, Abulahamu na Isaka na Yakobo na ulelo wao.’ ”
Musa kosagula vilongozi
(Kulawa 18:13-27)
9 Musa kawalongela iwanhu, “Vitukalile tung'hali ako kulugongo lwa Holebu, niye niwalongela vino, ‘Mweye mwa wengi ng'hani, niye sidaha bule kuwalongoza niiyeka.
10 Mndewa Imulungu, Imulungu wenu kawatenda muwe wengi, sambi mwa wengi kamba nhondo za kuulanga.
11 Mndewa Imulungu, Imulungu wa wahenga zenu, yawengeze miyanza elufu imoja ng'hani kubanza vimwili sambi, na yawatende mumwede kamba viyalongile kotenda.
12 Lakini niye niiyeka sidaha bule kuwalongoza na kuwagombeleza mwahagomba.
13 Saguleni wanhu kulawa kila kabila, wanhu weli na nzewele na wabala na otegelezigwa ili niwatende wawe vilongozi wenu.’
14 Mweye mutogola na munidika vino, ‘Gago gaulongile ganoga.’
15 Avo niwasola awo ivilongozi weli na nzewele, awo wamuwasagule kulawa mna gamakabila genu, niwatenda wawe vilongozi wenu. Wayagwe niwatenda wawalongoze vibumbila va iwanhu elufu na iwanhu magana na iwanhu malongo matano na iwanhu longo. Vivija niwasagula wayagwe wawe iwakulu wa kila kabila.
16 “Kipindi acho niwagwaa iwasemi wenu malagizo gano, ‘Tegelezeni goya vitala va wanhu wenu. Taguseni goya vitala va wanhu wenu, iwe iwenekae hebu iwanhu baki iwokala hamoja na mweye.
17 Sikumumbagule munhu vonda muwataguse iwanhu, wategelezeni bila kuwabagula iwakulu na iwadodo. Sikumumdumbe munhu yoyose, kwavija Imulungu ayo yotagusa. Kitala chochose kidala ngalileni niye na niye nokitegeleza.’
18 Kipindi acho vivija niwalongela gose gomulondigwa kutenda.
Wanhu longo na wabili otumigwa
(Kupetigwa 13:1-33)
19 “Avo kamba Mndewa Imulungu, Imulungu wetu viyatulagize, tusonga mwanza wetu kulawa kulugongo lwa Holebu, tubita ako kuluwala lugela bwembwe, tugoga inzila ichola kuna iisi ya kuvigongo va Waamoli. Vituvikile Kadeshi Balinea,
20 niye niwalongela, ‘Sambi muvika kuvigongo va isi ya Waamoli, iyotugwaa Mndewa Imulungu, Imulungu wetu.
21 Loleni, Mndewa Imulungu, Imulungu wenu kawagwaa mweye isi ino. Avo ingileni mukaisole kamba Mndewa Imulungu, Imulungu wa wahenga zenu viyawalongele. Sikumudumbe hebu kunyawanyawa!’
22 “Abaho mweye mose mwiza kumwangu munongela, ‘Tuleke tutume wanhu wakaisungulile isi ayo abaho wabwele watulongele nzila inogile kubita na mabuga ga kuko vigali.’
23 Mbuli ayo inogela, avo niwasagula wanhu longo na wabili, munhu imoja kulawa kila kabila.
24 Wanhu awo wasegela, wachola mwiisi ayo ya kuvigongo, wavika kubonde da Eshikoli na wadisungulila.
25 Viwabwelile, wapapa matunda ga isi ayo na watulongela isi ayo iyotugwaa Mndewa Imulungu, Imulungu wetu inoga.
26 “Lakini mweye hamulondile kugoga lagizo da Mndewa Imulungu, Imulungu wenu, mulema kuchola mwiisi ayo.
27 Muiyalala mvibanda venu mulonga, ‘Mndewa Imulungu katwihila, lekaavo katulava mwiisi ya Misili. Kalonda kutugela mmakono ga Waamoli ili watukome.
28 Avo tuchole kwahi? Ndugu zetu watubena nguvu, watulongela, “Wanhu awo wana nguvu na watali kubanza siye, mabuga gao makulu, wagazungulusila senyenge mbaka kuulanga. Vivija tuyona mizinhu mikulu, awo iwanhu wa ulelo wa Waanaki!” ’
29 “Lakini niye niwalongela vino, ‘Sikumunyawenyawe na sikumuwadumbe wanhu awo.
30 Mndewa Imulungu, Imulungu wenu, ayo yowalongolela, heyo mwenyego koitowa na hewo mbuli yenu kamba viyatendile kuno molola ako Misili,
31 na kuja kuluwala. Mona Mndewa Imulungu, Imulungu wenu viyawapapile kamba tata viyompapa mwanage, mnzila yose mbaka muvika hanhu hano.’
32 Hamoja niwalongela vivo, hamumtamanile Mndewa Imulungu, Imulungu wenu,
33 yawalongolele mmwanza wenu, ikilo kwa mhanda ya moto na imisi kwa wingu, kawazahilila hanhu ha kwika ng'hambi na kawalagusila inzila ya kubita.
34 “Mndewa Imulungu viyahulike kuiyalala kwenu, kagevuzika na kaiduwila kalonga,
35 ‘Kuduhu hata munhu imoja kulawa muulelo uno wa iwanhu otenda gehile yonda yengile mwiisi ayo inogile iniiduwile nowagwaa wahenga zenu,
36 ila Kalebu mwanage Yefune yaiyeka ayo yonda yengile, na niye nomgwaa isi ayo iyaikanyage kwa magulu gake, iwe yake na ulelo wake kwavija kanikweleleza niye Mndewa Imulungu kwa moyo wake wose.’
37 Vivija Mndewa Imulungu kanigevuzikila niye mbuli yenu mweye, kalonga, ‘Vivija na gweye Musa, honda wingile bule mwiisi ayo.
38 Lakini ayo yokutaza, Yoshua mwanage Nuni kokwingila, avo umgele moyo, kwavija heyo ayo yonda yawalongoze wanhu wa Izilaeli waihazi isi ayo.’
39 “Abaho Mndewa Imulungu katulongela siye wose, ‘Awo iwana omulonga osoligwa na iwanhu owehila mweye, awo iwana wenu ving'hele walekile kujuwa ganogile na gehile, okwingila mwiisi ayo. Niye nowagwaa na hewo yokuwa isi yao.
40 Lakini mweye, hindukeni mubwele kuluwala kubitila nzila ya kuchola bahali ya Shamu.’
41 “Avo, mweye munidika, ‘Tumtenda nzambi Mndewa Imulungu. Avo, tochola na kuitowa na hewo kamba Mndewa Imulungu, Imulungu wetu viyatulagize.’ Avo kila imoja wenu keka mgoha wake mdiega, mwagiza vibuha kuchola kuivamila isi ayo ya kuvigongo.
42 Lakini Mndewa Imulungu kanongela, ‘Walongele wanhu awo, sikuwachole kuitowa kwavija niye niwaleka, sikuwachole buleavo ohumwa na iwanhu owehila.’
43 Avo niye niwalongela, lakini hamutegeleze bule na mudilema lagizo da Mndewa Imulungu na kwa kuitapa kwenu mukwela kuvigongo avo.
44 Waamoli okala kuvigongo avo wahumuluka wawavamila na kuwaswaswanya kamba nyuki, wawatowa ako Seili mbaka Holima.
45 Mubwela na mmulilila Mndewa Imulungu, lakini Mndewa Imulungu hawategeleze bule hebu kuwagelegeza.
46 Avo, musigala ako Kadeshi siku heleketwaa, mukala kuko.