25
Mwaka wa saba
(Kumbukumbu 15:1-11)
1 Mndewa Imulungu kamulongela Musa ako kulugongo lwa Sinai,
2 “Walongele wanhu wa Izilaeli, ‘Mwahengila mwiisi yonda niwagwee, isi yenyego igoge lagizo da kubwihila mbuli ya niye Mndewa Imulungu.
3 Kwa miyaka sita muhande migunda yenu, na mudahulile mizabibu yenu na musenge vija vihandigwe.
4 Lakini mwaka wa saba imigunda yolondigwa ibwihile, mbuli ya Mndewa Imulungu. Sikumuhande mmigunda yenu hebu kudahulila mizabibu yenu.
5 Sikumusenge na kwika kukanho gaja gotile genyego na sikumubawe zabibu na kwika divai kulawa mmizabibu haidahuliligwe, isi yolondigwa ibwihile mwaka mgima.
6 Lakini chochose chotile muumwaka awo wa kubwihila, chokuwa ndiya yenu mweye wenyego na watumwa zenu wa kimbigalo na wa kitwanzi na vibaluwa wenu na wanhu baki okala hamoja na mweye.
7 Vivija kwa fugo yenu na wanyama wa kumuhulo wa isi yenu. Chochose kileligwa chokuwa ndiya yao.
Mwaka wa kulekeswa
8 “ ‘Peteni miyaka saba kwa miyanza saba na yokuwa miyaka malongo mane na tisa,
9 abaho mutowe mhalati kila hanhu siku ya longo ya mwezi wa saba kwavija siku ayo yokuwa siku ya kulohola nzambi.
10 Mwaka wa malongo matano muugelegeze goya na muwalongele wanhu wose mwiisi kamba walekeswa. Muumwaka awo vinhu vose viuzigwe vibwezigwe kwa mwenyego hebu ulelo wake na munhu yoyose yauzigwe kamba mtumwa yabwele kwa wanhu wa lukolo lwake.
11 Kwavija mwaka awo okuwa wa kulekeswa, avo sikumuhande mbeyu yoyose hebu kusenga na kwika kukanho kinhu chochose hebu kubawa zabibu na kwika divai kulawa mna imizabibu haidahuliligwe.
12 Mwaka awo okuwa wa kulekeswa kumwenu, avo mwaka awo ung'ala. Avo moja gaja gotile genyego mmigunda yenu.
13 “ ‘Mna umwaka awo kinhu chochose kiuzigwe, kibwezigwe kwa mwenyego.
14 Wahauza mgunda kwa Mwiizilaeli miyago hebu wahagula mgunda sikuumbunze miyago.
15 Bei ya mgunda iigale na miyaka isigale kuvikila mwaka wa kulekeswa, umwaka wa kumbwezela mwenyego mgunda wake.
16 Kamba miyaka ya kuvikila mwaka wa kulekeswa ing'ali mingi, bei ya mgunda awo yokuwa ng'hulu, lakini yahakuwa midodo bei ya mgunda awo yokuwa ndodo. Bei ilavigwe kwa kuigala na gaja gosengigwa mumgunda.
17 Sikumuibunze, lakini nidumbeni niye, niye ayo Mndewa Imulungu wenu.
18 “ ‘Tegelezeni gaja ganiwalongele na mugoge malagizo gangu, kuko mokala goya mwiisi yonda niwagwee.
19 Nayo isi yolela ng'hani na mweye moja na kushiba na mokala goya.
20 Munhu kodaha kugelegeza, “Toja choni mna umwaka awo wa saba kamba hatulondigwa kuhanda hebu kusenga vija vituhandile?”
21 Niye noitenda isi ilele ng'hani muumwaka wa sita, na mokuwa na ndiya ya kuja miyaka midatu.
22 Vonda muhande mwaka wa nane moja ndiya iija ya mwaka wa sita na moja mbaka vonda musenge mwaka wa tisa.
Kugomboligwa kwa isi
23 “ ‘Isi sikuiuzigwe yose yose, kwavija isi yangu niye, mweye mwa kamba wabita nzila hebu wanhu baki mwiisi yangu.
24 Lekaavo mwiisi yose yumukala, molondigwa muigombole isi.
25 “ ‘Kamba Mwiizilaeli miyago mkiwa na kauza mgunda wake, avo ndugu yake yeli behi yeze kuugombola mgunda awo.
26 Kamba munhu ayo kabule ndugu yodaha kuugombola, lakini baho kumwande kawa mgoli na kodaha kuugombola mgunda wake,
27 avo yapete imiyaka toka viyauuzile na yamulihe munhu yaugulile, na ayo imunhu yagulile kolondigwa yambwezele mwene mgunda awo.
28 Lakini kamba hadaha kumuliha imunhu yagulile, mgunda awo okuwa wa imunhu yagulile mbaka mwaka wa kulekeswa. Muumwaka awo yaubweze mgunda awo kwa mwenyego.
29 “ ‘Kamba munhu yahauza ng'anda yake iyokala ili mgati ya buga dizengelwe, kodaha kuigombola kipindi cha mwaka umoja toka yaiuze. Mwaka wose awo kodaha kuigombola.
30 Kamba ng'anda ayo haigomboligwe mwaka wose awo, baho yokuwa ng'anda ya ayo yaigulile, yokuwa yake siku zose heyo na ulelo wake, na hailondigwa kubwezigwa mna umwaka wa kulekeswa.
31 Lakini ng'anda ili mkijiji kilibule senyenge izunguluke kijiji acho, yogesigwa kamba mgunda, avo yolondigwa igomboligwe na ibwezigwe muumwaka wa kulekeswa.
32 Hata avo, ng'anda zili mna gamabuga gowokala Walawi zodaha kugomboligwa kipindi chochose.
33 Kamba ng'anda yoyose iuzigwa na Mulawi na haigomboligwe bule, avo yolondigwa ibwezigwe muumwaka wa kulekeswa, kwavija ng'anda zili mna gamabuga ga Walawi zokuwa zao kipindi chose, hewo wagweleligwa kulawa kwa wanhu wa Izilaeli.
34 Lakini migunda ya Walawi, sikuiuzigwe kwavija migunda ayo ni uhazi wao siku zose.
Kuwakopesha wakiwa
35 “ ‘Kamba ndugu yako mkiwa na hadaha kuitaza mwenyego, umtaze ili yagendelele kukala na gweye kamba vija munhu baki hebu mbita nzila.
36 Sikuumwede kwa mgongo wake, umdumbe Imulungu wako, muleke ndugu yako yagendelele kukala na gweye.
37 Sikuumkopeshe sente abaho yakubwezele nyingi hebu kumgwaa ndiya na kolonda yakulihe sente nyingi.
38 Niye ayo Mndewa Imulungu wako nikulavile mwiisi ya Misili ili nikugwee isi ya Kanaani na niwe Imulungu wako.
Kuwalekesa iwatumwa
39 “ ‘Kamba ndugu yako yokala behi na gweye mkiwa, na kolonda gweye umtende msang'hanaji wako, sikuutogole yakusang'hanile kamba mtumwa.
40 Yakale kumwako kamba munhu yosang'hana kwa kupata sente hebu kibaluwa. Kokusang'hanila mbaka mwaka wa kulekeswa.
41 Mwaka awo umuleke yachole na yabwele kwa wanhu wa lukolo lwake na kupata uhazi wa tatake na mamake.
42 Kwavija wanhu wa Izilaeli ni wasang'hanaji zangu niwalavile mwiisi ya Misili, avo sikuwauzigwe kamba watumwa.
43 Sikuumtawale Mwiizilaeli miyago kwa usede lakini umdumbe Imulungu wako.
44 Modaha kugula watumwa wa kimbigalo hebu wa kitwanzi kulawa kwa wanhu wa isi ziyagwe zili mmabehi yenu.
45 Vivija modaha kugula watumwa kulawa kwa wanhu baki okala hamoja na mweye na wanao waleligwe mwiisi yenu, hewo okuwa wenu.
46 Watumwa awo modaha kuwagwaa wanenu na okuwa wao siku zose. Lakini Mwiizilaeli miyago sikuumtawale kwa usede.
47 “ ‘Kamba munhu baki hebu munhu yobita nzila yokala kumwenu kawa mgoli, na munhu imoja kumwenu mkiwa kawa mtumwa wake hebu kwa imoja wa ndugu zake,
48 kodaha kugomboligwa kamba yahatendigwa mtumwa, ndugu yake imoja kodaha kumgombola,
49 tatake mkulu hebu tatake mdodo hebu ndugu zake hebu munhu yoyose mulukolo lwake kodaha kumgombola, hebu kamba yahawa na sente kodaha kuigombola mwenyego.
50 Heyo na munhu yamgulile wapete miyaka toka viyaguligwe mbaka mwaka wa kulekeswa. Bei yake iigale na ija iyolihigwa kibaluwa kwa miyaka yose.
51 Kamba miyaka isigale mingi, yalihe ng'hani ili yaigombole mwenyego.
52 Kamba miyaka isigale midodo ya kuvikila mwaka wa kulekeswa, yapete kija kilondigwa na yalihe kwa kuigombola mwenyego.
53 Kipindi chose kiyokala kwa munhu ayo yatendigwe kamba munhu yolihigwa fungu kila mwaka. Avo mmulole munhu ayo yamgulile sikuyamtendele usede.
54 “ ‘Lakini hata kamba munhu ayo na wanage hawagomboligwe kwa nzila zose azo, olondigwa walekeswe muumwaka wa kulekeswa.
55 Wanhu wa Izilaeli ni wasang'hanaji zangu, kwavija niwalava mwiisi ya Misili. Niye ayo Mndewa Imulungu wenu.