18
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña xa̱ꞌa̱ ña ti̱in na ta̱Jesús
(Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Lc. 22:47-53)
Tá ndi̱ꞌi ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin Ndios, ta ke̱e ra kua̱ꞌa̱n ra, ta naxíka xíꞌin ra ke̱e na ndíko̱n na kua̱ꞌa̱n na sa̱ta̱ ra. Ni̱yaꞌa na ñii yivi̱ na̱ní ña Cedrón. Ta inka̱ táꞌví yuꞌu̱ yivi̱ yóꞌo yóo ñii jardín, ta ki̱xaa̱ ta̱Jesús xíꞌin naxíka xíꞌin ra, ta ni̱ki̱ꞌvi na jardín yóꞌo. Ta ta̱Judas, ta̱ kúu ta̱ ni̱si̱kó kuíꞌná ta̱Jesús ndaꞌa̱ na sáa̱ ini xíni ñaꞌá, xa xíni̱ ra no̱o̱ yóo jardín yóꞌo, chi yóꞌo kúu xiiña no̱o̱ kua̱ꞌa̱ ní yichi̱ xi̱xa̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin naxíka xíꞌin ra. Ta saá ta̱Judas ki̱xaa̱ ra yóꞌo, ta ñii tiꞌvi natropa xíꞌin napolicía na ndáa veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ki̱xaa̱ na xíꞌin ra. Sava nafariseo xíꞌin sava nanáꞌno no̱o̱ nasu̱tu̱ ti̱ꞌví na napolicía yóꞌo ña tiin na ta̱Jesús. Sava nayóꞌo níꞌi na candil no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱, sava na níꞌi na yito̱n no̱o̱ kánóo ñoꞌo̱ ña xíxi̱, ta sava na níꞌi espada. Ta ta̱Jesús xa kúnda̱a̱ ndiꞌi ini ra yukía̱ xíni̱ ñóꞌó kundoꞌo ra, ta na̱kundichi ra kua̱ꞌa̱n ra nakutáꞌan ra xíꞌin na ki̱xaa̱ yóꞌo, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra na, káchí ra saá xíꞌin na:
―¿Yukú ta̱ ndúkú ndó? ―káchí ra xíꞌin na.
Ta nda̱kuii̱n na:
―Ndúkú ndi̱ ta̱Jesús, ta̱ñoo Nazaret ―káchí na.
―Yi̱ꞌi̱ Kúu i̱ ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.*
Ta ta̱Judas, ta̱ kúu ta̱ ni̱si̱kó kuíꞌná ta̱Jesús, ñíndichi ra xíꞌin na. Tá xi̱ni̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús: “Yi̱ꞌi̱ kúu i̱”, káchí ra, ta kama ki̱xáꞌá na kua̱ꞌa̱n símá na chí sa̱ta̱, ta ndi̱va na ni̱ko̱yo na no̱o̱ ñoꞌo̱. Ta saá tuku ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ta̱Jesús na, káchí ra saá xíꞌin na:
―¿Yukú ta̱ ndúkú ndó? ―káchí ra.
Ta tuku nda̱kuii̱n na, káchí na saá:
―Ndi̱ꞌi̱ ndúkú ndi̱ ta̱Jesús, ta̱ñoo Nazaret ―káchí na.
―Xa ni̱ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó yi̱ꞌi̱ kúu ra ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na. ―Tá yi̱ꞌi̱ kúu ta̱a ta̱ ndúkú ndó, ta saá taxi ndó ndí ni̱vi na yóo xíꞌin i̱ ná ko̱ꞌo̱n ndíka̱ na ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
Xíꞌin to̱ꞌon yóꞌo ku̱ndivi to̱ꞌon ña sa̱kán ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin Ndios, chi ni̱ka̱ꞌa̱n ra, káchí ra saá: “Tata Yivá i̱, nda̱ ñii ni̱vi na ta̱xi ún ndaꞌa̱ i̱, o̱n vása ní‑sandañóꞌó i̱ na”, káchí ta̱Jesús xíꞌin Ndios. 10 Ta ta̱Simón Pedro ta̱va ra espada, ta ka̱ndoso va̱ꞌa ra so̱ꞌo kuaꞌá ñii ta̱a ta̱ na̱ní Malco, ta̱ kúu ta̱a ta̱ kísa chiño no̱o̱ ta̱káꞌno no̱o̱ nasu̱tu̱. 11 Ta saá ta̱Jesús xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ ta̱Pedro, ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ra:
―Chikaa̱ va̱ꞌa ún espada ún, saá chi Ndios chi̱tóni̱ ra ña yo̱ꞌvi̱ xo̱ꞌvi̱ i̱, ta ndixa kasa ndivi i̱ ndiꞌi ña yo̱ꞌvi̱ yóꞌo ―káchí ta̱Jesús xíꞌin ta̱Pedro.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña ni̱xaa̱ ta̱Jesús no̱o̱ ta̱su̱tu̱ káꞌno
(Mt. 26:57-58; Mr. 14:53-54; Lc. 22:54)
12 Ta saá natropa xíꞌin ta̱ ndíso chiño xíꞌin na, ta xíꞌin napolicía na ndáa veꞌe ño̱ꞌo káꞌno, ti̱in na ta̱Jesús, ta ka̱tón na ra. 13 Ta saá ni̱xa̱ꞌa̱n ra xíꞌin na no̱o̱ ñii ta̱su̱tu̱ káꞌno ta̱ na̱ní Anás, ta̱ kúu si̱so ta̱Caifás. Ta kui̱ya̱ yóꞌo ta̱Caifás kúu ta̱káꞌno no̱o̱ ndiꞌi nasu̱tu̱ ñoo Israel. 14 Ta mi̱i ta̱Caifás yóꞌo kúu ta̱a ta̱ xa siꞌna nda̱to̱ꞌon xíꞌin najudío ndí va̱ꞌa ka̱ xíni̱ ñóꞌó ñii la̱á ta̱a kivi̱ xa̱ꞌa̱ ni̱vi nañoo Israel, ko̱to̱ ndiꞌi na ndiꞌi xa̱ꞌa̱.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña xa̱ꞌa̱ ta̱Pedro
ñíndichi ra ke̱ꞌe veꞌe ta̱Anás
(Mt. 26:69-70; Mr. 14:66-68; Lc. 22:55-57)
15 O̱vi̱ ta̱a ta̱xíka xíꞌin ta̱Jesús ndíko̱n na sa̱ta̱ ra kua̱ꞌa̱n na, ta ni̱xaa̱ na veꞌe ta̱su̱tu̱ káꞌno ta̱Anás. Ñii ta̱yóꞌo kúu ta̱Simón Pedro, ta inka̱ ra kúu ta̱a ta̱ xíni̱ táꞌan xíꞌin ta̱su̱tu̱ káꞌno yóꞌo, ña̱kán ta̱xi na ni̱ki̱ꞌvi ta̱yóꞌo xíꞌin ta̱Jesús ke̱ꞌe veꞌe ta̱su̱tu̱ yóꞌo. 16 Ta ta̱Pedro ni̱ndo̱o ra ñíndichi ra yatin yéꞌé. Ta saá ta̱táꞌan ra yóꞌo, ta̱xíka xíꞌin ta̱Jesús, ta̱ kúu ta̱ xíni̱ táꞌan xíꞌin ta̱su̱tu̱, ke̱ta ra ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ñáñaꞌa̱ ñá ndáa yéꞌé. Ta saá ta̱xi ñá ni̱ki̱ꞌvi ta̱Pedro. 17 Ta ñáñaꞌa̱ ñá ndáa yéꞌé yóꞌo ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ñá ta̱Pedro, káchí ñá saá xíꞌin ra:
―¿Án o̱n si̱ví yóꞌó kúu ún ñii ta̱xíka xíꞌin ta̱a ta̱ ñíndichi kaa̱? ―káchí ñá.
Ta nda̱kuii̱n ta̱Pedro:
―¡O̱n vása! O̱n si̱ví yi̱ꞌi̱ kúu ra ―káchí ra.
18 Ta ndeé ní vi̱xin ñoó yóꞌo, ta na kísa chiño no̱o̱ naveꞌe su̱tu̱ yóꞌo xíꞌin inka̱ napolicía na ndáa veꞌe ño̱ꞌo káꞌno, xáꞌmi na ñoꞌo̱, ta yíta na yatin no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱ ña nasaa̱ na. Ta ta̱Pedro ñíndichi ra xíꞌin na násaa̱ ra.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ndí ta̱su̱tu̱ káꞌno xi̱to ndoso ra ta̱Jesús
(Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Lc. 22:66-71)
19 Ta ta̱su̱tu̱ káꞌno ki̱xáꞌá ra ndáka̱ to̱ꞌon ra ta̱Jesús xa̱ꞌa̱ ni̱vi naxíka xíꞌin ra, ta ndáka̱ to̱ꞌon ñaꞌá ra xa̱ꞌa̱ to̱ꞌon ña sa̱náꞌa ra ni̱vi. 20 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, ni̱ka̱ꞌa̱n ra, káchí ra saá:
―Ki̱vi̱ sa̱náꞌa i̱ ni̱vi, ta o̱n vása ní‑sanáꞌa seꞌé i̱ na, chi sa̱náꞌa i̱ na veꞌe ño̱ꞌo válí sinagoga xíꞌin veꞌe ño̱ꞌo káꞌno no̱o̱ nákutáꞌan ndiꞌi najudío, ta nda̱ ñii to̱ꞌon seꞌé ni̱‑kaꞌa̱n i̱ xíꞌin na. 21 ¿Nda̱chun ndáka̱ to̱ꞌon ún yi̱ꞌi̱ ndá to̱ꞌon kúu ña sa̱náꞌa i̱ ni̱vi? Va̱ꞌa ka̱ ná nda̱ka̱ to̱ꞌon ún ni̱vi na xi̱ni̱ so̱ꞌo ña sa̱náꞌa i̱, chi nayóꞌo xíni̱ na yu kúu ña ni̱ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin na ―káchí ta̱Jesús xíꞌin ta̱su̱tu̱ káꞌno.
22 Tá ndi̱ꞌi xi̱ni̱ so̱ꞌo ra ñayóꞌo, ta ñii ta̱policía ta̱ ndáa veꞌe ño̱ꞌo káꞌno, ta̱ kúu ta̱ ñíndichi yatin sii̱n ta̱Jesús, ka̱ni ra no̱o̱ ta̱Jesús xíꞌin xa̱ꞌnda̱ ndaꞌa̱ ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ra:
―¿Nda̱chun ndákuii̱n ún saá yuꞌu̱ ta̱su̱tu̱ káꞌno? ―káchí ra.
23 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱yóꞌo:
―Tá o̱n váꞌa ni̱ka̱ꞌa̱n i̱, ta vitin yóꞌó ka̱ꞌa̱n ún xíꞌin i̱ yu kúu to̱ꞌon o̱n váꞌa ni̱ka̱ꞌa̱n i̱. Ta tá to̱ꞌon va̱ꞌa ni̱ka̱ꞌa̱n i̱, ta, ¿nda̱chun ka̱ni ún yi̱ꞌi̱? ―káchí ra xíꞌin ra.
24 Ta saá ta̱su̱tu̱ Anás ti̱ꞌví ra ta̱Jesús, nóꞌni ka̱ ra, kua̱ꞌa̱n ra xíꞌin na no̱o̱ ta̱Caifás, ta̱ kúu ta̱su̱tu̱ káꞌno no̱o̱ ndiꞌi inka̱ nasu̱tu̱ no̱o̱ najudío.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña xa̱ꞌa̱ ta̱Pedro
ni̱ka̱ꞌa̱n tuku ra o̱n vása xíni̱ ra ta̱Jesús
(Mt. 26:71-75; Mr. 14:69-72; Lc. 22:58-62)
25 Ta yóo ta̱Simón Pedro no̱o̱ ke̱ꞌe veꞌe ta̱Anás, ñíndichi ra násaa̱ ra yatin no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱. Ta ñii ta̱a ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra ta̱Pedro, káchí ra saá:
―¿Án o̱n si̱ví yóꞌó kúu ñii ta̱xíka xíꞌin ta̱yóꞌo? ―káchí ra xíꞌin ta̱Pedro.
Ta nda̱kuii̱n ta̱Pedro:
―¡O̱n vása! O̱n si̱ví yi̱ꞌi̱ kúu ra ―káchí ra.
26 Ta ñíndichi yatin ñii ta̱ kísa chiño no̱o̱ ta̱su̱tu̱ káꞌno, ta ta̱yóꞌo kúu ñii ta̱veꞌe ta̱a ta̱ xa̱ꞌnda ta̱Pedro so̱ꞌo. Ta ta̱ kísa chiño yóꞌo ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra ta̱Pedro, káchí ra saá:
―¿Án o̱n ndixa yóꞌó kúu ñii ta̱a ta̱ xi̱ni i̱ xíꞌin ta̱Jesús no̱o̱ yóo jardín? ―káchí ra xíꞌin ta̱Pedro.
27 Ta nda̱kuii̱n ta̱Pedro, káchí ra saá:
―O̱n si̱ví yi̱ꞌi̱ kúu ra ―káchí ra. Ta xa̱ndi̱ko̱n mií saá ka̱na nduxú chée.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús
ni̱xaa̱ ra no̱o̱ ta̱gobernador Pilato
(Mt. 27:1-2, 11-31; Mr. 15:1-20; Lc. 23:1-5, 13-25)
28 Ta xita̱a̱n ní kúu ña, ta napolicía xíꞌin ta̱Jesús, ke̱e na veꞌe ta̱Caifás ta kua̱ꞌa̱n na veꞌe káꞌno no̱o̱ yóo ta̱Pilato, ta̱a ta̱ñoo Roma kúu ra, ta kúu ra ta̱gobernador ta̱ xáꞌnda chiño no̱o̱ najudío. Ta najudío na chíkaa̱ kua̱chi sa̱ta̱ ta̱Jesús, ndíko̱n na kua̱ꞌa̱n na xíꞌin napolicía yóꞌo, ta ni̱xaa̱ na ke̱ꞌe veꞌe káꞌno yóꞌo. Ta najudío yóꞌo ni̱‑xiin na ki̱ꞌvi na ini veꞌe yóꞌo, ta yíta na ke̱ꞌe. Saá chi yóo nda̱yí najudío ña káchí ndí o̱n ki̱ví ki̱ꞌvi na veꞌe ni̱vi na o̱n vása kúu najudío. Chi tá yaꞌa ndoso na nda̱yí yóꞌo, ta nduu na ni̱vi ya̱kua̱ no̱o̱ Ndios, ta o̱n kuchiño na kuxu na viko̱ Pascua. 29 Ta saá ta̱Pilato ke̱e ra veꞌe ra ta ki̱xaa̱ ra nda̱ ke̱ꞌe no̱o̱ yíta najudío yóꞌo, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra na xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús, káchí ra saá xíꞌin na:
―¿Ndá kua̱chi kúu ña sákuiso ndó ta̱yóꞌo? ―káchí ta̱Pilato xíꞌin na.
30 Ta nda̱kuii̱n na, káchí na saá:
―Tá o̱n si̱ví ñii ta̱a ta̱ kómí kua̱chi kúu ra, ta o̱n vása kixi ndi̱ nataxi ndi̱ ra ndaꞌa̱ ún, níkúu ―káchí na xíꞌin ta̱Pilato.
31 Ta nda̱kuii̱n ta̱Pilato, ni̱ka̱ꞌa̱n ra saá:
―Va̱ꞌa ka̱ nakiꞌin ndó ra ko̱ꞌo̱n ra xíꞌin ndó ña kasa nani mi̱i ndó xa̱ꞌa̱ kua̱chi ra, nda̱tán yóo nda̱yí mi̱i ndó najudío ―káchí ra xíꞌin na.
Ta nda̱kuii̱n najudío, ni̱ka̱ꞌa̱n na:
―Ta̱Jesús yóꞌo xíni̱ ñóꞌó kivi̱ ra, ta mi̱i ndi̱ najudío, o̱n vása kómí ndi̱ nda̱yí taxi ndi̱ kivi̱ ni̱vi na kómí kua̱chi, chi ndasaá kuiti nachiño ñoo Roma kúu na kómí nda̱yí taxi ña kivi̱ ni̱vi na kómí kua̱chi ―káchí na xíꞌin ta̱Pilato.
32 Xíꞌin ña ni̱ka̱ꞌa̱n na to̱ꞌon yóꞌo, ku̱ndivi to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús ndasaá koo kivi̱ ra. Saá chi tá nachiño ñoo Roma káchí na ndí ni̱vi ndíso na kua̱chi ña táxi kivi̱ na, ta saá katakaa̱ ndaa na ni̱vi yóꞌo ndaꞌa̱ tón cruz nda̱ kivi̱ na. 33 Ta saá ta̱Pilato ndi̱kó ra ni̱ki̱ꞌvi ra ini veꞌe ra, ta xa̱ꞌnda chiño ra ná kixi ta̱Jesús no̱o̱ ra. Ta saá ki̱xaa̱ ta̱Jesús no̱o̱ ra, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ñaꞌá ra, káchí ra saá:
―¿Án ndixa yóꞌó kúu ún Rey no̱o̱ najudío? ―káchí ra xíꞌin ra.
34 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús:
―¿Án káku to̱ꞌon yóꞌo si̱ni̱ mi̱i ún ña káꞌa̱n ún xíꞌin i̱ saá? ¿Án káku to̱ꞌon yóꞌo si̱ni̱ inka̱ ni̱vi, ta xi̱ni̱ so̱ꞌo ún ña, ta saá káꞌa̱n ún xíꞌin i̱? ―káchí ta̱Jesús xíꞌin ra.
35 Ta nda̱kuii̱n ta̱Pilato, káchí ra saá:
―¿Án xáni si̱ni̱ ún ta̱judío kúu i̱? Ta yóꞌó, ta̱judío kúu mi̱i ún, ta ni̱vi nañoo mi̱i ún xíꞌin nasu̱tu̱ náꞌno veꞌe ño̱ꞌo ñoo ún kúu na táxi kua̱chi xa̱ꞌa̱ ún no̱o̱ i̱ vitin. ¿Ndá kua̱chi kúu ña ni̱ki̱ꞌvi ún? ―káchí ta̱Pilato xíꞌin ta̱Jesús.
36 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, ni̱ka̱ꞌa̱n ra saá:
―O̱n si̱ví ñoyívi yóꞌo kúu no̱o̱ xáꞌnda chiño i̱. Tá ñoyívi yóꞌo kúu no̱o̱ xáꞌnda chiño i̱, níkúu, ta saá ni̱vi na ndíko̱n yi̱ꞌi̱ kani táꞌan na xa̱ꞌa̱ i̱, ña o̱n taxi na yi̱ꞌi̱ ndaꞌa̱ ni̱vi na sáa̱ ini xíni yi̱ꞌi̱. Ta ndixa ñoo káꞌno no̱o̱ xáꞌnda chiño i̱ o̱n vása ndáꞌvi ndaa ña ñoyívi yóꞌo ―káchí ta̱Jesús xíꞌin ta̱Pilato.
37 Ta tuku ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Pilato xíꞌin ra:
―¿Án kóni kachí to̱ꞌon yóꞌo ndí ndixa ñii ta̱rey kúu yóꞌó? ―káchí ra xíꞌin ta̱Jesús.
Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, ni̱ka̱ꞌa̱n ra saá:
―To̱ꞌon mi̱i ún káchí yi̱ꞌi̱ kúu ta̱rey. Ta yi̱ꞌi̱ ndákuii̱n i̱ xa̱ꞌa̱ i̱, káꞌa̱n i̱ ndí ki̱xaa̱ i̱ ñoyívi yóꞌo ta ka̱ku i̱ xa̱ꞌa̱ ña sanáꞌa i̱ yu kúu ñanda̱a̱. Ta ndiꞌi ni̱vi na ñii yuꞌú yóo xíꞌin ñanda̱a̱ chíkaa̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon ña káꞌa̱n i̱ xíꞌin na ―káchí ta̱Jesús xíꞌin ta̱Pilato.
38 Ta nda̱kuii̱n ta̱Pilato, káchí ra saá:
―¿Yu kúu mi̱i ñanda̱a̱? ―káchí ra.
Ta saá tuku ke̱ta ta̱Pilato, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin najudío, káchí ra saá:
―Nda̱ ñii kua̱chi ta̱yóꞌo ni̱‑kuchiño naníꞌi i̱ xa̱ꞌa̱ ña kivi̱ ra. 39 Ta vitin kixaa̱ viko̱ Pascua, ta ndiꞌi saá viko̱ yóꞌo sáña i̱ ñii ta̱a ta̱ nákaa̱ ini veꞌe ka̱a ña kee ra ko̱ꞌo̱n ndíka̱ ra. ¿Án kóni ndó ña saña i̱ ta̱yóꞌo, ta̱ kúu Rey no̱o̱ ndóꞌó najudío? ―káchí ta̱Pilato xíꞌin na.
40 Ta nda̱kuii̱n na, ta xíꞌin ndiꞌi ndee̱ na, ni̱ka̱ꞌa̱n na, káchí na saá:
―Óꞌon, o̱n saña ún ta̱yóꞌo. Va̱ꞌa ka̱ saña ún ta̱Barrabás ná ko̱ꞌo̱n ndíka̱ ra ―káchí na xíꞌin ta̱Pilato.
Ta ta̱Barrabás yóꞌo xi̱kuu ñii ta̱a ta̱kuíꞌná.
* 18:5 To̱ꞌon hebreo ña káchí “Yi̱ꞌi̱ Kúu i̱” kúu ki̱vi̱ Ndios ndinoꞌo. 18:28 Pascua najudío kána ña u̱xa̱ ki̱vi̱ xa̱ꞌa̱ ña nákáꞌán na ndasaá Ndios sa̱ka̱ku ra naxi̱i̱ síkuá na no̱o̱ nañoo Egipto kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá.