3
Nu nduvaha̱ ra na ityi iin ndaha
(Mt. 12.9-14; Lc. 6.6-11)
Tsa quɨhvɨ̱ ra Jesús inga tsaha tsitsi vehe ñuhu, nyií iin ra na ityi iin ndaha ican. Tan ra cuví fariseo naha ra nducú cuhva ra naha tsi ra Jesús tan nducú ra naha cuhva nyehé ra naha tun cua janduvaha ra tsi ra na ityi ndaha can tyin cuví tsi quɨvɨ quitatú nyɨvɨ. Tyin tun cua janduvaha ra tsi ra can, tacan tan cua cuvi tyaa ra naha cuatyi sɨquɨ ra. Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra na ityi ndaha can:
―Ndu̱vita nyityi tan cu̱nyaa un mahñu ihya.
Tacan tan tsica̱ tuhun ra tsi ra tsa yucú ican naha ra, tan catyí ra tsihin ra naha:
―¿Náa taahán tsi javaha yo quɨvɨ quitatú yo? ¿A taahán tsi javaha yo tsa vaha o tsa ña vaha? ¿A taahán tsi janduvaha yo nyɨvɨ, o cahñi yo tsi ñi? ―catyí ra Jesús.
Maa tyin ña nacaha̱n ra naha. Tacan tan nanyehe̱ xaan ra Jesús nuu ra naha, tan nducuiihya̱ cuñí ra tyin ña cuñí ra naha cutuñi iñi ra naha. Tan catyí ra tsihin ra cuuhví can:
―Ja̱ndundoo ndaha un.
Tacan tan jandundoo̱ ra can ndaha ra, tan iin yaha ñi nduvaha̱ ndaha ra. Tacan tan quita̱ ra fariseo naha ra, tan quitsaha̱ natuhún tahan ra naha tsihin ra yɨhɨ́ cuenda ra rey Herodes, nácaa cua cahñi ra naha tsi ra Jesús.
Nu cuaha xaan nyɨvɨ cuahán cuanyehé nu nyií ra Jesús yuhu miñi
Maa tyin ra Jesús tan ra tsicá tsihin ra cuahán ra naha yuhu miñi, tan cuaha nyɨvɨ iyó Galilea cuahán cuanyicún tsi ra naha. Tsa tsito̱ nyɨvɨ tyin nahnu xaan tsa iyo javahá ra, cuaha ñi tsaha̱n nu nyií ra tyin cuñí ñi nyehe ñi tsi ra. Quee̱ ñi ñuu tsa cayucú Judea tumaa ñuu Jerusalén tan inga ca ñuu, tan ñuu tsa cayucú Idumea, tan ñuu tsa cayucú inga tsiyo yutya Jordán. Tan quee̱ tucu juhva ñi ñuu Tiro tan ñuu Sidón tan tandɨhɨ ca ñuu tsa cayucú yatyin nu cayucú nduvi ñuu can. Tsa nyehe̱ ra Jesús tsaá nyɨvɨ, catyí ra tsihin ra tsicá tsihin ra na caquin nyaa vaha ra naha iin yutun ndoo tyin tun cua ndutuvi ca nyɨvɨ, cuvi quɨhvɨ ra tsitsi yutun ndoo can tyin tacan tan ña cua tindahñi ñi tsi ra. 10 Tsa cuaha xaan nyɨvɨ janduvaha̱ ra, yacan cuenda tsaha̱n cuaha ca nyɨvɨ cuuhví nu nyií ra. Tsicá iñi maa ñi tyin tun nañí luxu ndaha ñi tsi ra tan cua nduvaha ñi. 11 Yɨhɨ ñi cuuhví can yɨhɨ́ tatyi ña vaha tsi ñi. Tan tsa natuhvá ñi tsa yɨhɨ́ tatyi ña vaha nu nyaá ra Jesús tsicuɨñɨ̱ tsɨtɨ ñi, tan nu tatyi ña vaha tsa yɨhɨ́ tsi ñi cana̱ tsaa nu tan catyí nu tsihin ra:
―¡Yooho cuví Sehe Nyoo!
12 Tan tandɨhɨ ñi cuhva tsa caahán tatyi ña vaha yóo ra cuví ra, tyasɨ́ ra nu cahan nu.
Nu nacatsi̱ ra Jesús tsi utsi uvi ra caca tyiñu ra
(Mt. 10.1-4; Lc. 6.12-16)
13 Tsa yaha̱ yacan tan ndaa̱ ra Jesús iin yucu tan cana̱ ra tsi ra tsa cuñi̱ maa ra cana ra. Tacan tan cuahán ra naha nu nyií ra. 14 Tan tsitsi tsa tandɨhɨ ra tsa cana̱ ra, nacatsi̱ ra utsi uvi ra naha tyin caca ra naha tsihin ra, tan caca ra naha cahan ra naha tuhun Nyoo. 15 Tan tsaha̱ ra ndatu tsi ra naha tsa janduvaha ra naha tsi nyɨvɨ cuuhví, tan tava ra naha tatyi ña vaha yɨhɨ́ tsi nyɨvɨ. 16 Ihya nyecú sɨvɨ ra naha: ra Simón, tsa jacunañi̱ tucu ra Jesús Pedro; 17 tan nduvi sehe ra Zebedeo, ra Jacobo tan ra Juan. Juvin ra tsa jacunañi̱ ra Jesús Boanerges. Tan tuhun ihya cuñí tsi catyi: “ra caahán tumaa ñihi caahán savi”. 18 Tan tandɨhɨ ca ra naha nañí ra naha tyehen: Andrés; Felipe; Bartolomé; Mateo; Tomás; tan ra Jacobo, sehe ra Alfeo; ra Tadeo; tan inga ra nañí tucu Simón, iin ra tsa cuñí cuhun cuatyi sɨquɨ ñuu Roma tsa ndacá ñaha tsi ñi; 19 tan ra Judas Iscariote, tsa xico̱ tsi ra Jesús.
Tsa yaha̱ yacan tan cuahán ra Jesús tsitsi iin vehe tsihin ra tsicá tsihin ra.
Nu xaan iñi tsi ra Jesús catyi nahnu tyin tsihin tunyee iñi nu ña vaha javahá ra tsa iyo
(Mt. 12.22-32; Lc. 11.14-23; 12.10)
20 Tan nducuaha̱ nyɨvɨ nu yucú ra naha inga tsaha, tan nda cuanda ña cuyatyi ca ra naha catsi ra naha. 21 Tsa tsito̱ nyɨvɨ ra Jesús tyin nyií ra ican, tsaha̱n ñi tsiquihi̱n ñi tsi ra tyin cunuhu ra tsihin ñi, tyin catyí nyɨvɨ tsihin ñi tyin ndusaná iñi ra.
22 Juhva ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra quee̱ ra naha nda ñuu Jerusalén tan tsaa̱ ra naha nu nyií ra Jesús tan catyí ra naha:
―Ra ihya tavá ra tatyi ña vaha tsi nyɨvɨ tsihin tunyee iñi nu Beelzebú, tsa cuví ityi nuu tsihin tandɨhɨ tatyi ña vaha ―catyí ra naha.
23 Tsa tuvi̱ iñi ra Jesús tyin tacan caahán ra naha, cana̱ ra tsi ra naha tan tsaha̱ ra iin cuhva tsi ra naha, tan catyí ra tsihin ra naha:
―¿A cuví tavá nu ña vaha juvin ñi maa tahan nu? Ña cuví. 24 Tyin tun ra ndacá ñaha naha ra tan cua natahvi sava ra naha, tan cua quitsaha cañi tahan ra naha, cua cundɨhɨ tsa ndacá ñaha ra naha. 25 Tacan tucu ñi tun nyɨvɨ iyó iin caa ñi iin vehe tan cañi tahan ñi, cua cusɨɨn ñi tan ña cua cuvi coo vaha ñi. 26 Tan tun nu ña vaha tan ndusɨɨn nu tan nduvita iin nu sɨquɨ inga nu, ¿náa cua tahan nahnu? Cua ndusɨɨn nahnu tan cua cundɨhɨ nahnu.
27 ’Yoñi cuví quɨhvɨ tsitsi vehe iin ra xaan tan suhu ra tsa iyó tsi ra, tun ña cuhñi jihna ra tsi ra. Maa ñi cuñí tsi cuhñi jihna ra tsi ra jatsii vehe can tan cuvi quɨhvɨ ra suhu ra tsa tsii ra.
28 ’Tsa nditsa catyí yu tsihin ndo tyin cuví coo tucahnu iñi tsi nyɨvɨ tsa cuenda tandɨhɨ nuu cuatyi javahá ñi, tan tsa cuenda tucu tsa caahán ñi tsa ña vaha. 29 Maa tyin tun cahan ñi ndavaha ñi sɨquɨ Tatyi Ii Nyoo, ña cua jaha maa Nyoo tucahnu iñi tsi ñi; cua coo cuatyi ñi yoso cuahan quɨvɨ ―catyí ra Jesús.
30 Tacan caha̱n ra Jesús tsihin ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra, tyin catyí ra naha tyin tatyi ña vaha yɨhɨ́ tsi ra.
Nu catyí ra Jesús tyin nyɨvɨ tyaá yahvi tuhun Nyoo, juvin ñi cuví yañi ra, tan sɨhɨ ra
(Mt. 12.46-50; Lc. 8.19-21)
31 Tacan tan tsaa̱ sɨhɨ ra Jesús tan yañi ra nu nyií ra, maa tyin ndoo̱ ñi ityi tsata vehe, tan catyi ñi tsihin ra nyecú ican naha ra tyin cana ra naha tsi ra Jesús. 32 Tan catyí nyɨvɨ nyecú nanɨɨ canduvi xiin ra Jesús tsihin ra:
―Sɨhɨ un, yañi un tan cuhva un nanducú ñi tsi un nyecú ñi tsata vehe can ―catyí ñi tsihin ra.
33 Maa tyin catyí ra:
―¿Yóo cuví sɨhɨ yu tan yañi yu?
34 Tacan tan nanyehe̱ ra nanɨɨ canduvi nu nyaá ra, tan catyí ra:
―Nyɨvɨ nyecú ihya cuví sɨhɨ yu, yañi yu tan cuhva yu. 35 Tyin tandɨhɨ nyɨvɨ javahá cuhva cuñí Nyoo, juvin ñi cuví yañi yu, cuhva yu tan sɨhɨ yu ―catyí ra Jesús.