12
Maria mughuriar aghuim zuir borem Iesusɨn dagarimning ginge
(Matyu 26:6-13; Mak 14:3-9)
+ +Ezɨ 6plan dughiaba ikiavɨra itima, God Israelia Gitazir Dughiamɨn isar ekiam otivasa. Ezɨ dughiar kamɨn Iesus Betanin nguibamɨn ghu. Betani a Lasarusɨn nguibam, a gumazir Iesus mozimɨn a gamizɨma a ua dɨkavizim. + +Ezɨ me nguibar kamɨn Iesusɨn ziam fasa dagheba isai. Ezɨ Marta dagheba tui. Ezɨ Lasarus, a gumazir Iesus ko dakozimɨn apiaghav ikia apibar mav. + +Ezɨ Maria, mughuriar aghuim zuir borer ivezim bar pɨn kozim inigha iza Iesusɨn dagarimning ginge, egha uan dapanir arɨzimɨn an dagarimning adɨsi. Ezɨ borer kamɨn mughuriar aghuim dɨpenim bar a koro. + +Ezɨ an suren gumazir mam, Judas Iskariot, a gumazir gɨn Iesus isa apanibar agharim gatɨzim, a kamaghɨn mɨgei, + +“Manmaghsua kav borer kam 300 silvan dagɨaba bagh anemangan aghua, eghtɨ e an dagɨaba inighɨva gumazamizir onganarazibar anɨngam?” + +Judas onganarazir gumazamizibagh nɨghnɨzir puvatɨ, egha a kamaghɨn mɨgei. Puvatɨ. An okɨmakɨar gumazim. Iesusɨn adarazir dagɨabar mɨtarim an gara iti, ezɨ a dughiar mabar da okei.
+ +Ezɨ Iesus akar kam baregha kamaghɨn me mɨgei, “Amizir kam atakigh! Eghtɨ bizir an amizir kamɨn nɨghnɨzim ikɨvɨra ikɨ mangɨ dughiar kɨ aremeghtɨ me na mozim datɨgham. + +Gumazir onganaraziba ia ko ikɨvɨra ikiam. Ezɨ kɨ ia ko zurara ikɨvɨra ikian kogham.”
Ofa gamir gumazir ekiaba Lasarus mɨsueghtɨ an aremeghasa, akam mɨsosi
+ +Ezɨ Judan avɨrir ekiam oregha me fo, Iesus Betanin nguibamɨn iti. Ezɨ me a bagha izi. Me Iesusɨn ganasavɨra izir puvatɨ. Me fo, Iesus faragha Lasarus mozimɨn a gamizɨma a ua dɨkafi. Ezɨ me uaghan Lasarusɨn ganasa. 10 Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumazir ekiaba uaghan Lasarus mɨsueghtɨ an aremeghasa akam mɨsosi. 11 + +Me fo, Judan avɨriba Iesus Lasarus gamizir bizim gɨnɨghnɨsi, egha me ofa gamir gumazir ekiaba ategha akɨrim ragha me gasara, egha nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn iti. Kamaghɨn amizɨ, me uaghan Lasarus mɨsoghasava ami.
Iesus atrivimɨn mɨn
Jerusalemɨn aven zui
(Matyu 21:1-11; Mak 11:1-11; Luk 19:28-40)
12 Ezɨ gumazamizir avɨriba God Israelia Gitazir Dughiamɨn isar ekiamɨn ganasa iza Jerusalemɨn iti. Boghɨnaronra Iesus Lasarusɨn dɨpenimɨn ame. Ezɨ datɨrɨghɨn gumazamiziba kamaghɨn oraki, Iesus roghɨra iza Jerusalemɨn otivasa. 13 + +Ezɨ me uan dafaribar okavir aghuabar suigha ghua tuavimɨn Iesus batogha me kamaghɨn dei:
 
“Hosana!
Ia Godɨn ziam fɨ!
Gumazir Ekiamɨn ziam ko gavgavimɨn izim,
God deragh a damu!
A Israelian Atrivim!”
 
14 Ezɨ Iesus donkin mam inigha a gaperagha zui, mati Godɨn Akɨnafarim mɨkemezɨ moghɨn:
 
15 + +“Ia Saionɨn nguibar ekiamɨn itir gumazamiziba, ia atiatingan markɨ.
Ia gan, ian atrivimra mara, ia bagha izi!
A donkin nguzim gaperagha izi.”
 
16 + +Dughiar kamɨn an suren gumaziba akar kabar mɨngaribagh fozir puvatɨ. Egha gɨn God ziar ekiam isa Iesus ganigha gɨvazɨma, me akar Godɨn Akɨnafarimɨn itim ginɨrɨgha me fo, a Iesusra mɨgei. Egha me ua bizir gumazamiziba Iesus gamizim gɨnɨghnɨsi.
17 + +Lasarus aremegha mozimɨn itir dughiam, gumazamizir avɨrim Iesus ko ikia egha Iesusɨn garima, a Lasarus mozimɨn an diagha a gamizɨma a ua dɨkafi. Ezɨ datɨrɨghɨn gumazamizir kaba, Iesus amizir bizir kamɨn gun mɨgɨavɨra iti. 18 Ezɨ gumazamiziba orazi a mirakelɨn kam gamizɨ, me a bagha ghua tuavimɨn a bato. 19 + +Ezɨ Farisiba ganigha, me uarir tongɨn kamaghɨn uariv gei, “Ia an gan! Bizir e damuamin kam, a datɨrɨghɨn otoghan kogham. Gumazamiziba bar an gɨn zui.”
Grighɨn marazi Iesusɨn ganasa
20 Ezɨ dughiar kamɨn, gumazamiziba isar ekiamɨn Godɨn ziam fasa Jerusalemɨn ghuavanabo, ezɨ men tongɨn, Grighɨn marazi uaghan iti. 21 + +Egha Grighɨn gumazir kaba Filip bagha ize. (Filip a Betsaidan nguibamɨn gumazim, a Galilin Distrighɨn iti.) Egha me kamaghɨn a mɨgei, “Gumazir ekiam, e Iesusɨn ganasa ifonge.” 22 Ezɨ Filip ghua Andru mɨkemegha aning uaghara ghua Iesus mɨgei.
23 + +Ezɨ Iesus kamaghɨn aningɨn akam ikaragha ghaze, “Dughiar Gumazamizibar Otarim ziar ekiam iniamim, an otogha gɨfa. 24 + +Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, witɨn ovɨzitam nguazim girɨgh egh aremeghan koghɨva, a uabɨra ikiam. An aremegh, uam aghungɨva witɨn ovɨzir avɨriba mɨsɨvam. 25 + +Gumazamizir uabɨra uan ikɨrɨmɨrim gifongeziba, me aremegham. Ezɨ gumazamizir nguazir kamɨn ikia uabɨ uan ikɨrɨmɨrimɨn aghuaziba, me angamɨra itir ikɨrɨmɨrimɨn suiragh mangɨ zurara ikɨvɨra ikiam. 26 + +Ezɨ gumazir nan ingangarim damuasa ifongeziba, me nan gɨn izɨ. Egh nguibar kɨ itim, nan ingangarir gumazamiziba uaghan na ko ikiam. Eghtɨ gumazamizir nan ingangarim gamiba, Afeziam ziar ekiam me danɨngam.”
Iesus uan ovevem mɨgei
27 + +Ezɨ Iesus ua kamaghɨn mɨgei, “Datɨrɨghɨn nan navim bar osemegha nɨghnɨzir avɨriba iti. Eghtɨ kɨ manmagh mɨkɨmam, ‘Afeziam, datɨrɨghɨn na bativamin bizir kam, nɨ a batokegh?’ Ezɨ puvatɨ. Kɨ kamaghɨn mɨkɨman kogham. Osɨmtɨzir dughiar kamɨn otivim a mar otiv. Bizir kam bagha kɨ ize. 28 + +Afeziam nɨ uan ziam damutɨ, an ekefegh!”
Iesus mɨkemegha gɨvazɨma, tiarir mam Godɨn Nguibamɨn izaghira ghaze, “Kɨ uan ziam gamizɨma an ekevegha gɨfa, eghtɨ kɨ ua kamaghɨn damuam.”
29 + +Ezɨ gumazamizir roghɨra tughav itiba, me tiarir kam baraki, egha me kamaghɨn mɨgei, “Ararim dagara!”
Ezɨ marazi ghaze, “Enselɨn mam a mɨgei!”
30 + +Ezɨ Iesus kamaghɨn akam ikaragha ghaze, “Akar ia datɨrɨghɨn oraghazir kam, a nan akurvaghasa izezir puvatɨ. A ian akurvaghasa ize. 31 + +Datɨrɨghɨn God nguazir kamɨn gumazamizibar araziba tuisɨgham. Egh nguazir kam gativazir gumazir dapanim Satan a batuegham. 32 + +Datɨrɨghɨn kɨ nguazimɨn iti, ezɨ gɨn me ter ighuvimɨn na guragham, eghtɨ dughiar kamɨn kɨ gumazamiziba bar me damutɨ me na bagh izam.”* 33 + +(Iesus mɨgɨrɨgɨar kam gamua a uan ovengamimɨn arazimɨn gun mɨgei.)
34 + +Ezɨ gumazamiziba kamaghɨn an akam ikaragha ghaze, “E kamaghɨn Moses Osirizir Arazibar akam baraki, God Uam E Iniasa Mɨsevezir Gumazim otogh, egh ikɨ mamaghɨra ikiam. Egha manmaghsua nɨ ghaze, ‘Me Gumazamizibar Otarim fegh ter ighuvimɨn aneguragham?’ Gumazamizibar Otarir kam, a bar tinara?”
35 + +Ezɨ Iesus kamaghɨn me mɨgei, “Dughiar ovezimɨn angazangarim ian tongɨn ikiam. Datɨrɨghɨn angazangarim ian ikiavɨra iti, ezɨ ia angazangarimɨn aven daru. Puvatɨghtɨ, mɨtatem ia avaragham. E fo, gumazim mɨtatemɨn arui, a fozir puvatɨ, a managh zui. 36 + +Angazangarim datɨrɨghɨn ia ko ikiavɨra iti, eghtɨ ia nɨghnɨzir gavgavim angazangarimɨn ikɨ. Kamaghɨn ia angazangarimɨn gumazamizibar mɨn otivigham.”
Judan gumazir avɨrim nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn itir puvatɨ
Iesus gumazamiziba ko mɨkemegha gɨvagha, me ategha ghua men modo. 37 + +Me an garima a mirakelɨn avɨrim gami. Ezɨ me nɨghnɨzir gavgavim an itir puvatɨ. 38 + +God kamaghsua, an akam inigha izir gumazim Aisaian akam guizbangɨra otogham. Aisaia kamaghɨn mɨkeme:
 
“Ekiam, tina en akam nɨghnɨzir gavgavim an iti?
Terara, Ekiam, uan ingangarir gavgaviba isa men akazɨ,
me dar gani?”
 
39 Me nɨghnɨzir gavgavim itir puvatɨzir bizimɨn mɨngarim, Aisaia uaghan akar igharazir mamɨn an osiri. A kamaghɨn mɨgei:
 
40 + +“God kamaghsua, me bizitamɨn ganan koghɨva,
egh me naviba akamɨn mɨngarim gɨfoghan kogham.
Egh me navibagh iragh ua na bagh izɨtɨ,
kɨ me damightɨ me ua deraghan kogham.
Kamaghɨn God men damazibagh amizɨ da okafi,
ezɨ me gari puvatɨ.
Egha men nɨghnɨzibagh amizɨ
me ongani.”
 
41 + +Aisaia Iesusɨn angazangarim ko gavgavimɨn ganigha, kamaghɨn an an gurara mɨgei. 42 + +Guizbangɨra, gumazir dapanir avɨrim uaghan nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn iti. Egha me Farisibar atiatigha, uan nɨghnɨzir gavgavimɨn gun mɨgeir puvatɨ. Me atiatigha ghaze, Farisiba men anogoreghtɨ me ua God ko mɨgeir dɨpenimɨn aven ikian kogham. 43 + +Gumazamiziba men ziaba fasa me bar ifonge, egha God men ziaba fasa me ifongezir puvatɨ.
Akar Iesus mɨkemezim, a gumazamizibar araziba tuisɨgham
44 + +Ezɨ Iesus kamaghɨn diagha ghaze, “Gumazir nɨghnɨzir gavgavim nan itim, a nɨghnɨzir gavgavim narara itir puvatɨ. A nɨghnɨzir gavgavim Afeziar na amadazɨ kɨ izezim uaghan an iti. 45 + +Ezɨ gumazir nan garim, a uaghan Afeziar na amadazɨ kɨ izezimɨn gari. 46 + +Kɨ kamaghsua, gumazir nɨghnɨzir gavgavim nan itiba, me bar mɨtatemɨn ikian kogham. Bizir kam bagha kɨ angazangarimɨn mɨn nguazir kamɨn ize.
47 + +“Gumazitam nan akam baregha nan gɨn zuir puvatɨ, kɨ jasɨn mɨn a tuisɨghan kogham. Kɨ nguazimɨn gumazamizibar jasɨn ikiasa izezir puvatɨ. Kɨ men akurvaghasa ize. 48 + +Ezɨ gumazim akɨrim na gasara egha nan akam inizir puvatɨ, a kot iti, eghtɨ jas a tuisɨgham. Akar kɨ mɨkemezim, a nguazim gɨvaghamin dughiamɨn an an araziba tuisɨgham. 49 + +Kɨ uabɨ uan nɨghnɨzimɨn mɨgeir puvatɨ. Afeziam na amadazɨ kɨ ize. A uabɨ akaba bar na mɨkeme, ezɨ kɨ dar gun mɨgei. 50 + +Ezɨ kɨ fo, Afeziamɨn akam gumazamizibar amutɨ, me zurara itir ikɨrɨmɨrir aghuarim iniam. Kamaghɨn amizɨ, akar kɨ mɨkemezir kaba bar, Afeziam na mɨkemezɨ moghɨn kɨ dar gun mɨgei.”
+ 12:1 Jo 11:1, 11:43 + 12:1 Jon 11:1; 11:43 + 12:2 Lu 10:40 + 12:2 Luk 10:40 + 12:3 Lu 7:37-38, 10:38-39, Jo 11:2 + 12:3 Luk 7:37-38; 10:38-39; Jon 11:2 + 12:4 Jo 18:3 + 12:4 Jon 18:3 + 12:5 Mt 19:21 + 12:5 Matyu 19:21 + 12:6 Jo 13:29 + 12:6 Jon 13:29 + 12:7 Jo 19:40 + 12:7 Jon 19:40 + 12:8 Lo 15:11, Mt 26:11, Mk 14:7 + 12:8 Godɨn Araziba 15:11; Matyu 26:11; Mak 14:7 + 12:9 Jo 11:43-44 + 12:9 Jon 11:43-44 + 12:11 Jo 11:45, 12:18 + 12:11 Jon 11:45; 12:18 + 12:13 Sng 118:25-26, Mt 27:42, Jo 1:49 + 12:13 Onger Akaba 118:25-26; Matyu 27:42; Jon 1:49 + 12:15 Sek 9:9 + 12:15 Sekaraia 9:9 + 12:16 Lu 18:34, Jo 2:22, 7:39, 14:26 + 12:16 Luk 18:34; Jon 2:22; 7:39; 14:26 + 12:17 Jo 11:43-44 + 12:17 Jon 11:43-44 + 12:19 Jo 11:48 + 12:19 Jon 11:48 + 12:21 Lu 19:3, 23:8, Jo 1:44 + 12:21 Luk 19:3; 23:8; Jon 1:44 + 12:23 Jo 13:31-32, 17:1 + 12:23 Jon 13:31-32; 17:1 + 12:24 1 Ko 15:36 + 12:24 1 Korin 15:36 + 12:25 Mt 10:39, 16:25, Mk 8:35, Lu 9:24, 17:33 + 12:25 Matyu 10:39; 16:25; Mak 8:35; Luk 9:24; 17:33 + 12:26 Jo 14:3, 17:24, 1 Te 4:17 + 12:26 Jon 14:3; 17:24; 1 Tesalonika 4:17 + 12:27 Sng 6:3, 42:5, Mt 26:38, Lu 12:50, 22:53, Jo 18:37 + 12:27 Onger Akaba 6:3; 42:5; Matyu 26:38; Luk 12:50; 22:53; Jon 18:37 + 12:28 Mt 3:17 + 12:28 Matyu 3:17 + 12:29 Ap 23:9 + 12:29 Aposel 23:9 + 12:30 Jo 11:42 + 12:30 Jon 11:42 + 12:31 Mt 12:29, Lu 10:18, Jo 9:39, 14:30, 16:11, Ap 26:18, Ef 2:2 + 12:31 Matyu 12:29; Luk 10:18; Jon 9:39; 14:30; 16:11; Aposel 26:18; Efesus 2:2 + 12:32 Jo 3:14, 8:28, Ro 5:18, Hi 2:9 + 12:32 Jon 3:14; 8:28; Rom 5:18; Hibru 2:9 * 12:32 Iesus ghaze, “Gumaziba na fegh ter ighuvimɨn na aguragham.” Tuavir kamra, God a feghtɨ an an Nguibamɨn mangɨ, egh bar pɨn ikiam. Nɨ Filipai 2:9-11ɨn gan. + 12:33 Jo 18:32 + 12:33 Jon 18:32 + 12:34 Sng 89:4, 89:36, 110:4, Ais 9:9, 53:8, Ese 37:25, Dan 2:44, 7:14, Mai 4:7 + 12:34 Onger Akaba 89:4; 89:36; 110:4; Aisaia 9:7; 53:8; Esekiel 37:25; Daniel 2:44; 7:14; Maika 4:7 + 12:35 Jer 13:16, Jo 1:9, 7:33, 8:12, 11:10, Ef 5:8, 1 Jo 2:10-11 + 12:35 Jeremaia 13:16; Jon 1:9; 7:33; 8:12; 11:10; Efesus 5:8; 1 Jon 2:10-11 + 12:36 Ef 5:8 + 12:36 Efesus 5:8 + 12:37 Jo 2:11 + 12:37 Jon 2:11 + 12:38 Ais 53:1, Ro 10:16 + 12:38 Aisaia 53:1; Rom 10:16 + 12:40 Ais 6:9-10, Mt 13:15 + 12:40 Aisaia 6:9-10; Matyu 13:15 + 12:41 Ais 6:1 + 12:41 Aisaia 6:1 + 12:42 Jo 7:48, 9:22 + 12:42 Jon 7:48; 9:22 + 12:43 Jo 5:44 + 12:43 Jon 5:44 + 12:44 Mt 10:40, Mk 9:37, 1 Pi 1:21 + 12:44 Matyu 10:40; Mak 9:37 + 12:45 Jo 14:9 + 12:45 Jon 14:9 + 12:46 Jo 3:19, 8:12, 9:5, 9:39, 12:35 + 12:46 Jon 3:19; 8:12; 9:5; 9:39; 12:35 + 12:47 Jo 3:17, 5:45, 8:15, 8:26 + 12:47 Jon 3:17; 5:45; 8:15; 8:26 + 12:48 Lo 18:19, Mk 16:16, Lu 10:16, Hi 4:12 + 12:48 Godɨn Araziba 18:19; Mak 16:16; Luk 10:16; Hibru 4:12 + 12:49 Lo 18:18, Jo 8:38, 14:10 + 12:49 Godɨn Araziba 18:18; Jon 8:38; 14:10 + 12:50 Jo 8:26-28 + 12:50 Jon 8:26-28