20
Yesuko owí parámi ŋu da noŋgo raró?
(Matyu 21:23-27; Mak 11:27-33)
Naru kano Yesuko Ya Surumímo* hoŋgo quroyómo ŋuno unipare iŋo-iŋo yunoro miti mande ŋuro yimitoyaró. Ŋunde tiníqo, o qa-qa unindoro tapá unindoya hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo unindoya uni kembé-kembémboya kopo mahero ŋande oseseyaŋgurí, “Do owé kano o soso ŋa mepémo teyote? Danimbo owé ŋu re kunaró?”
Yi mande topé yimiraró, “Ko no ŋuya ye osese yereweka nimiroyi. Jonko unipare sono re yunaró. Asa ye date iŋoteŋgo, eneŋo kho qu tewero ŋuro owé ŋu, sambo koŋgo rarómbe ma uni noŋgo raró?”
Ŋunde yiníqo, keweroyemo epe mito-mito ŋande taŋgurí, “Ko norendo, ‘Ŋuko sambo koro qu,’ yewato tiníqo, ŋande osese nereweya, ‘Asa ye date koro mandí iŋoro iŋondutu kama taŋgurí,’ yeweya. Quko, owé ŋuko unindoro qu, yewato tiníqo, unipare soso ŋundo wondo raŋoro nurowaŋgo, dokoro enendo ŋande iŋondutu teyoteŋgo, asa Jon ŋuko ye-ye uni§ hamó ka.”
Asa ko Yesu ŋande miraŋgurí, “Jonko o taró ŋuro owé ŋu da noŋgo raró ŋuko nore kama iŋoteto.”
Yiqo, ŋande yimiraró, “Asa ko no ŋuya da noŋgo owé ŋa rero o soso teyoteno ŋuro ye kama yimirowano,” yaró.
Wain kho sopo-sopo piyimi ŋuro tapara mande
(Matyu 21:33-46; Mak 12:1-12)
Asa Yesuko tapara mande** ka unipare ŋande yimiraró, “Naru kano uni kato wain koro kho ka toworo sopo-sopo uni kumi kandeyemo rotoro†† mira kapiyamo ŋuno uyaro naru piru yoraró. 10 Yate-yate kho simburímbo sopo-sopo unindo eneŋo wain eŋgé inowero ŋuro ye iŋoro sunará simó ka asáŋoní uni khoyó sopoyoteŋgo quno uyaró. Uyariní sopo-sopo unindo rero haususuworo howi kina toŋeró. 11 Imemoŋgo kho simburímbo sunará simó kaŋuya asáŋaró, quko ŋu ŋuya o pi-piyimi te inoro howi kina toŋeró. 12 Ko kapusayó ŋuya asáŋoní uroyi mama parámi tiní re raŋoyi kho tapémo uró.
13 “Asa kho simburímbo ŋande yaró, ‘No date tewe? Neneŋo naŋone, ŋuro surumí iŋoyoteno qu, ŋu asáŋowe teteno. Kho sopo-sopo uni ŋundo naŋone ŋu ará te inowaŋgo, peka.’
14 “Quko kho sopo-sopo uni ŋundo, simó ŋu mahiní qenero, keweroyemo ŋande yaŋgurí, ‘Simó ŋundo iwímboro o soso ŋako imemoŋgo siyoweya. Uratoka khumoníka o ŋa soso norendo siyowato.’ 15 Ŋunde yero re raŋoyi kho tapémo uní uroyi khumaró. Asa, ye date iŋoteŋgo, kho simburí ŋundo, do te yunoweya? 16 Ŋandiro na, ene uyaro sopo-sopo uni ŋu rambaruru yerero wain koro kho ŋu uni meyowo yunoweya.”
Ŋunde yiníqo, uni mandí iŋaŋgurí ŋundo yaŋgurí, “Kini horé!”
17 Quko Yesuko kondé yiyoro ŋande yaró, “Asa, mande ka sokomeko ŋuno nakayáŋaró ŋu, do murí ka?
 
“ ‘Ya re-re unindo wondo ka rero, piyimi, yero iŋoro re rotaŋgurí,
quko itakako wondo ŋundo ya soso riní kondérewero wondo ka tunoqete.’
18 Uni soso wondo ŋuro saŋano raŋowaŋgo quko kosaŋewaŋgo. Quko wondo ŋundo uni ka saŋano umbuníqo, uni ŋu uso-soworo murutómi teweya.”
19 Ŋunde yiní hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo unindoya o qa-qa unindoro tapá unindoya‡‡ ŋande iŋaŋgurí, tapara mande yaró ŋu ene mande kho yunaró. Ŋunde ŋuroko ŋu naruko ŋuno Yesu towowero khe ka seqaŋgurí, quko unipare ŋuro soraŋgurí.
Unindo Sisa koro takis tewaŋgope, ma kini?
(Matyu 22:15-22; Mak 12:13-17)
20 Asa uni pará-pará ŋundo Yesu towowero khe ka seqaŋgurí. Ŋunde ŋuroko kaná-kaná uni asá yiri eneŋo kiraróye tapuŋoro Yesuko uyareŋgurí. Uyaro kusiyowero ŋuro mandí soso ta iŋoyaŋgurí. Mande ka piyimi yeweya tiníqo, toworo Rom koro uni kemb駧 kandímo meté rotowaŋgo. 21 Ŋunde tero ŋande oseseyaŋgurí, “Rondaqe-rondaqe uni, nore ŋande iŋoyoteto, ko keto Anutu koro kheyó hamó moŋgo naŋge rondaqe yunoyote. Ko keto uni karo owé morémbe ma kini ŋuro kama iŋoyote. 22 Asa ko ŋande yeka iŋato, norendo Sisa*** takis re inowato ŋuko hutuŋo mande wendaqeyotepe ma kini?”
23 Asa Yesuko kaná-kaná muríye ŋu qene iŋoro ŋande yimiraró, 24 “Denarius††† ka re mahika qenewe. Asa wondo musiyó ŋano kapo-kapo ŋaya owí ŋako daniro qu?”
Yiníqo, “Sisa koro qu,” yaŋgurí.
25 Ŋunde yiqo, yaró, “O kumi Sisa koro qu, ŋu Sisa se inoyi qembe. Ko o kumi Anutu koro qu, ŋu Anutu se inoyi qembe.”
26 Ŋunde yiníqo, kaná-kaná uni ŋundo mande unipare toŋeyemo ŋunde yaró quwore towowero mepémo kini. Mande topé ŋu iŋoro iŋondata parámi tero mande kaŋuya kama yaŋgurí.
Sadyusi unindo unipare khumaŋgurí ŋu otoqowaŋgo ŋuro Yesu oseseyaŋgurí
(Matyu 22:23-33; Mak 12:18-27)
27 Asa Sadyusi uni‡‡‡ kumi Yesuko maheŋgurí. Uni ŋundo ŋande yeyaŋgurí, ko unipare khumaŋgurí qundo pitu ko kama otoqowaŋgo. Asa mahero ŋande oseseyaŋgurí, 28 “Rondaqe-rondaqe uni, komo Mosesko§§§ noreŋo mande ŋande nakayáŋaró, ‘Uni kato pare rero simó moré kini yate khumoníqo, eneŋo koneyómbo pare ŋu riní simó pisiyoníqota payómboro sowe qu tunoqiní.’ * 29 Asa iŋo. Naru kano uni kato naŋo-simó kande saŋiyoro irisa pisi yereró. Simó korete ŋundo pare rero, yate-yate simóyari moré kini tero khumaró. 30 Simó irisayó quya 31 simó kapusayó qundo pare ŋu rero yate-yate simóyari moré kini tero khumariyó. Ŋundiro naŋge simó kande saŋiyoro irisa soso ŋundo pare ŋu rero simóye moré kini tero khumaŋgurí. 32 Ŋu soso khumiqo, pare ŋuya khumaró. 33 Asa yeka iŋowato, unipare khumaŋgurí qundo pitu ko otoqowaŋgo quro naruyómo ŋuno, pare ŋu, danimboro yoweya? Dokoro uni kande saŋiyoro irisa qundo pare kanata ŋu raŋgurí.”
34 Ŋunde yiqo, Yesuko ŋande yimiraró, “Unipareto itaka ŋa naruko yoteŋgo qundo epe re-re teyoteŋgo. 35 Quko naru imemoŋgo tunoqeweya quno ŋuno unipare muríye meté qu, ŋundo naŋge uni tapu koŋgo otoqowaŋgo. Ko unipare ŋundo epe re-re kama tewaŋgo. 36 Dokoro enendo pitu ko khumowero mepémo kini. Hamó, sambo simó ŋunde qembe yowaŋgo. Enendo Anutu koro simó tewaŋgo, dokoro uni tapu koŋgo pitu ko otoqowaŋgo. 37 Quko unipare khumaŋgurí qundo pitu ko otoqowaŋgo quro yeweka iŋoyi. Komo suki Moses enepa naŋge te kunzi qayara quno ŋuno kaŋero Uni Parámi koro ŋande yaró, ‘Abraham koro Anutuyó, ko Aisak koro Anutuyó, ko Yakop koro Anutuyó,’ yaró. 38 Anutuko uni kindo khumaŋgurí ŋuro Anutuye kini. Uni yoto-yotoye moré ŋuro naŋge Anutuye yote. Dokoro uni kumi khumowaŋgope ma yowaŋgo, Anutu toŋímo yoto-yotoye moré teyoteŋgo.”
39 Asa hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni kumimbo§ iŋoro ŋande yaŋgurí, “Rondaqe-rondaqe uni, keto mande topé meté yete,” yaŋgurí. 40 Hamó uni kato osese kaŋuya tewero ŋuro rukusuwaŋgurí.
Kristo ŋuko danimboro naŋuní?
(Matyu 22:41-46; Mak 12:35-37)
41 Asa Yesuko ŋande osese yereró, “Do murí karo iŋo-iŋo uni kumimbo, Kristo ŋuko Dewit koro naŋuní,** ŋunde yeyoteŋgo? 42 Qeni, Dewit enepa naŋge Hariri Yambo koro sokomeko ŋande yete,
 
“ ‘Uni Parámi ŋundo uni parámine ŋu ŋande miraró,
“Kandene kondésina kunditeka
43 nondo saŋgiríŋge soso rewe
keŋo kusuŋokemo yowaŋgo.” ’
44 Dewitko uni ŋuro, ‘Uni parámine,’ yaró. Asa date tero uni ŋuko Dewit koro naŋuní?”
Hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni ŋundo otete piyimi teyaŋgo
(Matyu 23:1-36; Mak 12:38-40; Luk 11:37-54)
45 Ŋunde yiní unipare soso iŋoyuriqo, iŋo-iŋo rewero uniyó†† ŋande yimiraró, 46 “Hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni‡‡ ŋuro kawaware ti qembe. Enendo kowe punu-punu piru saŋga meté mu§§ punuworo yendéwore unipare toŋeyemo uyareyoteŋgo, ko yendémo ŋuno enendo unipareto eneya naru meté yewaŋgo ŋuro hamó iŋoyoteŋgo, ko huru-huru yano*** yakutí meté horé muno ŋuno naŋge kunditeyoteŋgo, ko o ne-neko ŋuno yakutí meté horémo eteyoteŋgo. 47 Uni ŋundo wapu koro ya qu momo teyoteŋgo, ko hariri piru saŋga teyoteŋgo. Uni ŋunde qundo topé piyimi horé rewaŋgo.”
* 20:1 Ya Surumí” ŋuko Anutu koro ya qu, ŋunoko Juda unipareto Anutu koya huruwowero quro hu-hariri teyaŋgurí. 20:1 Uni soso ŋundo Juda koro huru-huru parámi ka, owí Sanedrin, taŋgurí. Enendo Juda unipare ronda yereyaŋgurí. 20:5 Ŋu iŋondutu ŋuko ŋandiro, asa unipareto mande ka iŋoro, ŋu hamó, ye iŋoro howewaŋgo. § 20:6 ye-ye uni” ŋuko Anutuko mandí yunoní unipare yunaŋgurí. ** 20:9 tapara mande” ŋuko sowo mande naŋge. Yesuko sowo mande ŋunde qu yero oka witú yereró. †† 20:9 Kho simburímbo ŋande ye iŋaró, ko uni ŋundo kho soporo eŋgé kumi simburí inoro kumi towowaŋgo. ‡‡ 20:19 Uni soso ŋundo Juda koro huru-huru parámi ka, owí Sanedrin, taŋgurí. Enendo Juda unipare ronda yereyaŋgurí. §§ 20:20 Rom koro uni kembé” ŋuko Pailat naŋge. *** 20:22 Sisa” ŋuko Rom koro wiri yerete uni parámi ŋu. Rom unindo mirane-mirane wini soso sopo yerero ene moŋgo takis siyaŋgurí. Juda uni kumimbo takis ŋuro hamó piyimiŋoyaŋgurí, dokoro Sisa kasirayómo yowero ŋuro piyimiŋoyaŋgurí. ††† 20:24 denarius” ŋuko Rom koro wondo musiyó ka, asa Rom koro takis tewero wondo qu. ‡‡‡ 20:27 Sadyusi uni” ŋuko unindoro huru-huru ka Israel mirako ŋuno yaŋgurí. Eneko wondo uni kumi owéye parámi tero unipare soso sopo yereyaŋgurí. §§§ 20:28 Komo suki “Mosesko” uni parámi tero Israel unipare sopo yereró. Anutuko Sainai purímo hutuŋo mande inoní mande ŋu rondaqe unipare yunaró. * 20:28 Hutuŋo Mande 25:5-6 20:36 sambo simó” ŋuko komo suki-suki Anutuko unipare kama yoriní tunoqi sambo simó yondowaró. Ko itaka eneŋo sunará teyoteŋgo. 20:37 Anutuko mande ŋu Moses miraró (Toŋeŋgurí 3:6 weyo qembe). Quko yaró quno Abraham, Aisak, Yakop komo suki khumaŋgurí. § 20:39 hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni” ŋundo Anutu koro mande ŋu unipare rondaqe yunoyaŋgurí. ** 20:41 Komo suki “Dewitko” Juda unipare wiri yereró. Ŋu naruko ŋuno Anutuko Dewit ŋande miraró, imemoŋgo keŋo sowe qu ka mahero naru suki-suki unipare wiri yereweya yaró (2 Samuel 7:11-16 weyo qembe). Asa yate Juda unipare soso ŋundo Dewit koro naŋuní sopaŋgurí, ko uni ŋuro sopaŋgurí ŋu, “Mesaiya,” ma, “Kristo,” ye nekoyaŋgurí. †† 20:45 iŋo-iŋo rewero uni” ŋundo Yesu koya uyaro iŋo-iŋo rondaqe yunoyaró. ‡‡ 20:46 hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni” ŋundo Anutu koro mande ŋu unipare rondaqe yunoyaŋgurí. §§ 20:46 “kowe punu-punu piru” ŋunde qu unipareto kowe punu-punuye meyowo weheŋoyaŋgurí. *** 20:46 huru-huru ya” ŋuko Juda uniparetoro ya parámi mu. Sapat naruko ŋuno hu-hariri tero Anutu koro mandí weyoyi iŋoro hariri teyaŋgurí.