7
Din juąn ra Esteban
1 Nu'a ra dąmbäją bi 'yän'na ra Esteban:
―Ha majuąni 'bɛ'a si'a ya.
2 Nu ra Esteban bi dądi:
―N'yohʉ ahʉ, gyʉ ta ahʉ, dami 'yøhmbʉ ya 'bʉ majuąni guecä dí øt'ä a i sicä. Nu'a Oją nuįxte thoho bin yąui ma ngʉrpa bøtahʉ ra Abraham, nu'bʉ mí 'bʉpʉ Mesopotamia, nɛ hin ní mba bʉ ra häi Harán.
3 Oją bi xifi: “Dami pøngua ni häi, nɛ gui socua ni mɛni, nɛ gua ɛ̨pʉ n'da ra häi ga ut'a'i,” bi 'yɛ̨mbi.
4 Janangue'a bi bøm bʉ ra häi Mesopotamia, nɛ i t'ɛ̨mbi Caldea, nɛ bim 'bʉpʉ ra häi Harán. Nu'bʉ ya bi du rá ta, bi nɛxpʉ Harán nɛ Oją bá si ua ja ra häi dí 'bʉhmbʉ ya.
5 Pɛ nu ra Abraham hinga gue'a ra ora bi xi Oją di un'na ra häi, xínga n'da xɛqui da ma gue rá häi zɛhɛ. Pɛ majuąni bi xifi di un ra häi gue da gomhbʉ yʉ́m bom'bɛto. Nu'bʉ mi xifi, mán jo'o yʉ́ t'ʉhni ra Abraham.
6 Nu'a Oją bi 'yɛ̨mbi: “Nu nim bom'bɛto ban 'yɛ̨hɛ bʉ n'danni ra häi, nɛ da mba ma ʉnbi goho ciɛnto njɛya.”
7 Nɛ xø bi 'yɛ̨mbi: “Nugä ga ʉnbä ʉ yʉ ją'i 'bʉpʉ ja ra häi guepʉ din 'yɛ̨hɛ, nɛ m'bɛjua bʉya nu'ʉ ba pøm bʉ guepʉ min 'yɛ̨hɛ, nɛ ba ɛ̨cua ja ra häi, nɛ guecua da dąndegui,” bi 'yɛ̨n Oją.
8 Oją bi 'yøt'ui ran hoqui ra Abraham, nu rá hmɛpya a gue da mba nthɛqui rá xifani, nɛ'ʉ yʉ́ xifani yʉ́ ts'ʉnt'ʉ. Bin jabʉ 'bʉ mim 'bʉh ra Isaac rá ts'ʉnt'ʉ ra Abraham, ná hyąto pa bi mba nthɛqui rá xifani. Nɛ nu'bʉ mín dąn'yohʉ ra Isaac, bim 'bʉh ra Jacob rá ts'ʉnt'ʉ, nɛ nu'bʉ min te ra Jacob bim 'bʉ'i 'dɛ'mayoho yʉ́ ts'ʉnt'ʉ, nu'ʉ gue'ʉ ma ngʉrpa bøtahʉ ʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Esteban.
9 Nɛ xø bi 'yɛ̨na:
―Nu'a n'da rá ts'ʉnt'ʉ ra Jacob, ra José a. Nɛ nu yʉ́n 'yohʉ ra José bi sɛyabi, nɛ bi mbä. Nɛ nu'a to'o bi däi bi zixpʉ ja ra häi Egipto. Pɛ Oją min 'youi ra José.
10 Nu Oją bi zɛh ra José nangue gätho yʉn ʉnbi bi nu, nɛ bi un rám fäts'i nɛ bi un rán 'yomfɛ̨ni xʉn ho. Nɛ nu'a ra Faraón, ra hmuts'ʉt'abi bʉ ja ra häi Egipto, bi numanho a ra José, nɛ bi japi di manda gätho ra häi bʉ nɛpʉ ja rá ngu.
11 Nɛ bin ja n'da ra dąthu bʉ gätho ra häi Egipto, nɛpʉ ra häi Canaán, nɛ nu yʉ ją'i bi nu ran ʉnbi nguetho xø ma hin'yʉ 'bɛ'a da zi ma bøtahʉ bʉ mí 'bʉpʉ.
12 Nɛ nu'bʉ mi 'yøh ra Jacob gue mi pa m'bɛ'ts'i bʉ 'bɛ'a da ts'i bʉ ja ra häi Egipto, bi mbɛn'dʉ 'da yʉ́ ts'ʉnt'ʉ, gue'ʉ ma bøtahʉ ʉ.
13 Nɛ nu'bʉ mi mba mahøn'a yʉ́n 'yohʉ, guexta'a him mi pą'a ra José. Nu ra José bi 'yɛ̨mp'ʉ: “Dadín 'yohʉhʉ.” Nɛ nu'a ra José bi xi'a ra Faraón gue gue'ʉ yʉ́n 'yohʉ ʉ.
14 Nu ra José bʉya bi ma din zohni rá ta, ra Jacob, nɛ gätho ná ngu mi 'bʉpʉ ja rá ngu, gue í jua'i hyąte ma'dɛ'ma cʉt'anją'i.
15 Janangue'a nu ra Jacob bi mba bʉ ja ra häi Egipto nɛ bi du bʉ. Nɛ'ʉ yʉ́ ts'ʉnt'ʉ mam bombøtahʉ bá tu bʉ ʉ.
16 Pɛ nu'ʉ, him bá t'äpʉ, pɛ bi thuxpʉ Siquem nubʉ ra häi mí 'bʉi, nɛ bi t'äpʉ ja n'da ra jądo. Nu ra jądo gue'a bi dän'a ra Abraham gue bi mbä yʉ́ ts'ʉnt'ʉ ra Hamor, ra mɛngu Siquem.
17 Nu'bʉ mi ts'ʉtho da hyän yʉ pa tengu bi xi Oją ra Abraham, gue di un rá häi yʉ́m bom'bɛto, ɛ̨mmɛ bin xąnd yʉ ją'i bʉya, gue ma mi'israelhʉ, nubʉ ja ra häi Egipto.
18 Nɛ nubʉya bi ndants' man'da ra Faraón bʉ Egipto, nguetho gätho ní huti yʉ Faraón yʉ ts'ʉt'abi Egipto. Nɛ nuna man'da ra Faraón him mí pąh ra José.
19 Janangue'a bi ʉcpi nɛ bi ʉnba ʉ mam bombøtahʉ. Nɛ bi manda da mba ma bʉnbi gätho yʉ́ ts'ʉnt'ʉ a ra pa dim 'bʉi, gue da du, nguetho in ndepe him man'da din xąnd yʉ ją'i israel.
20 Nu'ʉ yʉ pa'ʉ bim 'bʉ'a ra Moisés. Nu'a, n'da ra t'ʉhni madi nɛqui din hocją'i, nɛ mi numanho Oją. Nhyuzna bi jamansu rá ta nɛ rá mbe bʉ ja yʉ́ ngusɛ.
21 Pɛ nu'bʉ mi thøn'a thi ra 'uɛre Moisés, nu rá t'įxu ra Faraón bi dįni. Nɛ bi zini nɛ bi tede tengu'bʉ ɛ rá t'ʉhni zɛhɛ.
22 Nu'a ra Moisés bʉya gätho mi sänbi 'bɛ'a mí pąh yʉ mɛngu Egipto. Nɛ gätho i pømanho 'bɛ'a mi ma, nɛ xʉn ngu mi sä da 'yøt'e.
23 Nɛ nu'bʉ mi mbɛ'ts'a nyote njɛya, bi bɛ̨ni da mba bí zɛngua hapʉ madím pɛh yʉ́ mɛnguhʉ gue yʉ ją'i israel.
24 Nu'a n'da ʉ, bi nu ran ʉnbi ngue bi ʉnba n'da ra ją'i egipto. Nu'bʉ mi nu'a ra Moisés, bi yąni, bi cospa ra pengui bi hyo ngue bi du ra ją'i egipto.
25 Nu ra Moisés mim bɛ̨ni gue mi pą'ʉ yʉ ją'i israel 'bɛ'a da 'yøt' Oją, gue ra Moisés da yąn'ʉ, di japi him man da nu ran ʉnbi. Pɛ him mi pą'ʉ yʉ ją'i.
26 Man'da pa bʉya bi nu mahøn'a ra Moisés gue bin tuhni yoho yʉn 'yohʉ israel, nɛ nu ra Moisés bi zä bi hocua yʉ́ mbʉi, bi 'yɛ̨mbi: “N'yohʉ aui gadín cuui, 'bɛ'a guí ɛ̨nui a guí øt'ui gadín sʉhmi,” bi 'yɛ̨mbi.
27 Pɛ nu'a gue mi ja rá ts'oqui bin cuɛ, nɛ bi ndøn'na ra Moisés, bi 'yɛ̨mp'a: “Ha i ja nin t'ɛ̨di gui hegä'be, to'o bi xi'i gan ts'ʉt'abi ngue gui hogä'be.
28 Ha guí ɛ̨na gui hyogui tengu'bʉ gmí hyo ra mɛngu Egipto mán de,” bi 'yɛ̨mbi.
29 Nu ra Moisés nu'bʉ mi 'yøde 'bɛ'a bi man'a ran 'yohʉ, bi 'dagui, bi mba bʉ 'danguadi ra häi Madián. Nɛ mí 'bʉpʉ tengu bʉ nam 'bʉ'ʉ yʉ 'dan'yo ją'i, nɛ guepʉ ja bim 'bʉpʉ yoho yʉ́ ts'ʉnt'ʉ.
30 Nɛ nu'bʉ mi tho'a nyote njɛya ngue mi 'bʉpʉ, bi nɛqui n'da rám 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i bʉ ja ra t'ʉza mi zø ra sibi, nubʉ ja ra ʉhäi, jombʉ ra t'øhø t'ɛ̨mbi Sinaí.
31 Nu'bʉ mín nu ra Moisés, madi hyonya thoho, bi mba bi hyän'i ts'ʉ bʉ ja ra t'ʉza ɛ̨na da nu 'bɛ'a i ja bʉ. Bi 'yørpa rá nde ra Hmu mahɛ̨ts'i bʉya,
32 bi 'yɛ̨mbi: “Nugä drá Oją gue i thąnde ni ngʉrpa mbombøtahʉ. Nugä dra Oją gue i thąnde ra Abraham, nɛ ra Isaac, nɛ ra Jacob,” bi 'yɛ̨mbi. Pɛ nu ra Moisés bi fɛt'i nɛ bin su, him bi hyąnzambʉi gue xpi hyandi.
33 Nu'a ra Hmu bi 'yɛ̨mbi: “Dami c'oc ni thįxfani nguetho nuua guí 'bäi, xʉn ho ua, ngue ya dí 'bäcä ua,” bi 'yɛ̨n Oją.
34 Nɛ xø bi 'yɛ̨n Oją: “Dá nu ma t'ʉhni 'bʉpʉ ra häi Egipto ngue i pa ma ʉnbi. Nɛ dá øcä yʉ́ hmbafi ʉ. Bá ɛ̨cä ya gue ga japi da thɛgui. Nɛ nuya gui mba bʉ Egipto,” bi 'yɛ̨n Oją, bi t'ɛ̨mp'a ra Moisés, bi 'yɛ̨n'a ra Esteban.
35 Nu ra Esteban xø bi xi'ʉ yʉ juąnbate mahøn'a, bi 'yɛ̨na:
―Guehna ra Moisés bi ts'ʉ 'bʉ mí 'yɛ̨na xtí hecua yoho yʉn 'yohʉ ma mi'israelhʉ, nɛ bi t'ɛ̨mbi: “Ha i ja nin t'ɛ̨di gui hegä'be, to'o bi xi'i gan ts'ʉt'abi.” Guehna ra Moisés, Oją bi mbɛnpʉ ngue din ts'ʉt'abi nangue yʉ ją'i israel, nɛ bi japi bi mba nthɛgui. Nɛ nu'a 'bɛ'a bi 'yøt'a ra Moisés, bi 'yøt'e nangue rám 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i bi nɛqui bʉ, nu'bʉ mi dɛ ra t'ʉza.
36 Nuna ra Moisés bi 'yøt' yʉn t'øt'e nuįxte nɛ yʉ hmɛpya nubʉ ja ra häi Egipto. M'bɛjua bʉya bi gʉcpʉ thi yʉ ją'i bʉ ja ra häi Egipto, nɛpʉ ja ra thɛnga deją bi 'yøt'a n'da ran t'øt'e nuįxte, nɛpʉ ma'ueni nguepʉ bin 'yo yote njɛya yʉ ją'i.
37 Guehna ra Moisés bi xih yʉ ją'i israel: “Oją da huan'nahʉ n'da ra pøngahyą guepʉ 'bʉh nin 'yohʉhʉ, tengutho bʉ bi huancä. Nu'a jatho gui 'yøhmbʉ 'bɛ'a da man'a,” bi 'yɛ̨na, bi 'yɛ̨n'a ra Esteban.
38 Nu ra Moisés gue'a bin 'yohʉ yʉ ją'i bʉ ma'ueni. Nɛ nubʉ ja rá yą ra t'øhø Sinaí bin yąui rám 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i, 'bʉ mi gopʉ ja rán dʉi ra t'øhø mam bombøtahʉ. Nɛ bi hyąnba rám hman Oją ra Moisés gue njąm'bʉ da guadi, nɛ gue'a bi thogahʉ a ya.
39 Pɛ nu'ʉ mam bombøtahʉ him bi nde bi 'yɛ̨c'yɛi a ra Moisés, him bi nde bi dɛnni xʉn ho, pɛ bi numan'ʉtho nɛ bi goh yʉ́ mbʉi, mím bɛ̨m bʉ Egipto.
40 Nu'ʉ bi 'yɛ̨mp'a ra Aarón, ra hmumbäją: “Dami 'yørcahe 'da yʉ oją da zixcahʉ. Nguetho hin dí pąhmbe 'bɛ'a bi ja a ra Moisés gue bá jʉgähe bʉ ja ra häi Egipto,” bi 'yɛ̨n'ʉ.
41 Nu'ʉ bi 'yøt'a n'da ra t'ʉndąni bʉya, ɛ̨mbi yʉ́ oją, nɛ bi hyo yʉn dąni nɛ bi mbøx yʉ́ 'bøts'e. Nɛ madín johya a bi 'yøt'e nangue yʉ́ 'yɛsɛ.
42 Pɛ nu Oją bi 'uegue nangue'ʉ, nɛ bi hyɛgui da dąnde ra hyadi, ra ząna, nɛ yʉ sø, nguetho nt'o't'i bʉ ja rá søcuą yʉ pøngahyą:
Pɛ hanja hinga guecä gá pøscahʉ 'bʉ gmí hyohʉ yʉn dąni 'bʉ gmí 'bʉhmbʉ nyote njɛya bʉ ma'ueni,
i ɛ̨n Oją, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ pøngahyą.
43 Pɛ hinga guecä gá thąndegahʉ pɛ guá tuhʉ n'da ra ngu'bø't'e guepʉ gá thąndehʉ a gá sänba zɛhɛ rá thuhu, gá ɛ̨mfʉ ra Moloc.
Nɛ guá tuhʉ n'da rá hmite ra sø gá 'yɛ̨mb zɛhɛhʉ ra oją Renfán,
ngue gá nde gá thąnde zɛhɛhʉ.
Janangue'a ga ʉn'nahʉ nɛ ga pɛn'nahʉ man'da yatho xínda guepʉ ra häi Babilonia,
i ɛ̨n Oją, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ pøngahyą.
44 Pɛ guehma mi tu n'da ra ngu'bø't'e gue mí sänba Oją ʉ ma ngʉrpa bombøtahʉ 'bʉ mín 'yo bʉ ma'ueni, guepʉ da dąnde Oją ʉ, bi 'yøt'e tengu xí xi Oją ra Moisés, nu'bʉ min yąui bʉ ja ra t'øhø. Bi xifi da 'yøt'e tengu ra hmɛpya xí nu.
45 M'bɛjua bʉya, nu'bʉ mí ngʉrpi ra Josué, pɛ guexta'a ra ngu'bø't'e bá tu'ʉ ma ngʉrpa bombøtahʉ 'bʉ mí zøm bʉ ja ra häi xí xi Oją. Nɛ mí 'bʉpʉ mi'da yʉ ją'i gue hing yʉ israel. Nu Oją bʉya bi hyøn'a thi yʉ 'dan'yo ją'i nɛ bim 'bʉpʉ yʉ israel bʉya. Nɛ guexta'a mí jatho ra ngu'bø't'e nu'bʉ min ts'ʉt'abi ra David.
46 Nu'a Oją ɛ̨mmɛ mí numanho ra David, gue 'dat'a Oją mí thąnde ra Jacob. Nu'a ra David bi 'yäp rán t'ɛ̨di Oją da hyømba rá ngu gue rám poniui ra ngu'bø't'e.
47 Pɛ nu ra Salomón rá ts'ʉnt'ʉ ra David a, gue'a bi hyømba rá ngu Oją.
48 Pɛ nu'a Oją nuįxte thoho hingui 'bʉpʉ ja yʉ ngu nt'øt'e ngue yʉ́ 'yɛ yʉn 'yohʉ. Ngubʉ bi man ra pøngahyą 'bʉ mi thocpa rám hma ra Hmu mahɛ̨ts'i, nɛ bi 'yɛ̨na:
49 Nuua mahɛ̨ts'i i ja ma ts'ɛdi,
nɛcua ja ra ximhäi ja ma ts'ɛdi,
'bɛ'a ní ngu guín nde gui hyøguahʉ,
o hapʉ guí ɛ̨mhbʉ ja ma säya.
50 Ha hinga guesɛgä dá øt'ä gätho ja ua ya,
ɛ̨n Oją, bi 'yɛ̨n'a ra pøngahyą, bi 'yɛ̨n'a ra Esteban.
51 Nɛ bi thoc'a ra Esteban bi xi'ʉ yʉ mbäją i ørpa ran juąnbi:
―Nu'ahʉ xíngui ts'ʉ guí øhmbʉ 'bʉ ja'a si ahʉ, nɛ xʉm mɛ ni mbʉihʉ, xíngui ts'ʉ di cʉ't' ni zaguhʉ. Thocua thoho guí säman'ʉhʉ rá Hogandąhi Oją tengutho mam bombøtahʉ, guín jahʉ bʉ.
52 Xínga n'da rá pøngahyą Oją gue him bi hyo mam bombøtahʉ, n'dat'ʉ yʉ pøngahyą gue bi ma dua ɛ̨h ra Hoga Cristo, gue'a gá dähʉ nɛ gá yąfʉ nɛ xin gá hyohʉ.
53 Nu'ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i bi 'dajʉ rán t'ɛ̨di Oją, pɛ hin guí ʉrpahʉ ra güɛnda a 'bɛ'a bi ma, bi 'yɛ̨n'a ra Esteban 'bʉ mi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ ngʉrpi.
Bi tho ra Esteban
54 Nɛ nu'bʉ mí 'yøh ya 'bɛ'a bi ma ra Esteban, bi dɛ ra cuɛ yʉ́ mbʉi nɛ bi yɛ̨xpa yʉ́ ts'i.
55 Pɛ nu ra Esteban mí hą ra ts'ɛdi xʉn ho rá mbʉi nangue rá Hogandąhi Oją in 'youi, nɛ bi ndøs' mahɛ̨ts'i nɛ di nɛc thoho hapʉ 'bʉ Oją. Nɛ bi nu ra Jesús 'darpʉ 'bʉhmi Oją nɛ i ja rá ts'ɛdi.
56 Nɛ bi 'yɛ̨na:
―Pɛ dami ndøs'hʉ nʉ dín nugä, n'yø, nsoqui mahɛ̨ts'i nɛ dín nugä a bin ją'i ua ja ra ximhäi, i 'bʉhnʉ ja rán 'yɛi Oją, bi 'yɛ̨na.
57 Pɛ nu'ʉ bʉya man'da bi got yʉ́ zagu, nɛ bi mbafi nangue yʉ́ cuɛ, gätho bi muxpʉ 'bäh ra Esteban.
58 Nɛ bi gʉcpʉ ja ra hnini nɛ bi bat'ado bʉ ma'ueni. Nɛ nu'ʉ gue bim bate, bi mbøh yʉ́ coto nguetho in nde nte di hɛ̨n'ʉ. Bi mbøpʉ ja rá gua n'da ran 'yohʉ ní huti ra Saulo, nɛ bi 'yɛ̨n'ʉ:
―Gui jamansu ts'ʉ ma cotogähe, bi t'ɛ̨mp'a.
59 Nɛ nu'bʉ gätho ní mba ma bat'ado ra Esteban, bi zo'a Oją, bi 'yɛ̨mbi:
―Nu'i ma Hmu Jesús, dami hyąnga ma te ya.
60 Nɛ bin dąnyahmu, nts'ɛdi bi mbafi, bi 'yɛ̨na:
―Ma Hmu i, o guí ʉrpa ra güɛnda nanguehna ra ts'oqui bin ja ya.
Nɛ nu'bʉ mi man na, bi du bʉya.