7
Stiwendo Tabango Oniro Yowuruno Mande Eyingo
1 Ngundiro kenootoyi, nguno ngu, Anutno wooro yeyingo oni kundingiyi nguro sobosobo oni urungga, ngundo sumoo eyingo. Ngu mandega ngu hamoo? Ero eyingo.
2 Etoni, Stiwendo mandeni gumi eyingo. Dobookurine, awa awane ingoyi! Kurimi noorengo sambanani Ebaraham ene Haran endemo nguno ma oriyingo, ene Mesopootemiya merako oruwoku, ngu naruno nguno, Anut Oo Bidodo Simburi duridarinidodoga, ngundo eneno tunooteyingo.
3 Ngu naruno nguno, Anutdo Ebarahamno eyingo.
Gengo mera gengo konebage nguya yoyokoya, ge nondo mera gura etunggerowanoku nguno toongeya ootoo, ero eyingo. (Yenesis 12:1)
4 Anutdo ngundiro etoni, asa, Ebaraham ootoogero, Kalidiya mera yokoro, ene oororo, Haran merako oruwo. Kootuyisina eweyi kumootoni, Anutdo Ebaraham yoro, omburo, nga merangga ye oorootenggoku ngano yokootoni, ene ngano oruwo.
5 Oodoni, Anutdo mera gumi gura Ebaraham enengo oorengo ma inoyingo. Kini, hamoo oorengo, mera bodaga nguya ma inoyingo. Ene Anutdo mande gosiyoro eyingo. Kootuyisina, nga merangga nga bidodo gunoro, gengo osisambage simoongo nguya kootuyisina nguya meranggano ngano ngu oruwanggo, ero mande gosiyoyingo. Ebaraham simoongo kini naruno, Anutdo ngu mandega ngu, ero gosiyoyingo.
6 Anutdo Ebarahamno, ngandiro eyingo.
Gengo osisambage ngu ene oni gidaregado merako oruwanggo. Ene yuto oni ngundiro oruwanggo. Ngu mera simburi, ngundo gengo sowengge ngu, kingo kirikiri oni tetoyi, kowuri urungga biyomi teyunoro oodoyi, dagoma oowooyingga (400) yokowanggo.
7 Oni gidaregado gengo sowengge ngu enengo kingo ko oni tewanggoku, ene kootuyisina, no ngu simoo bare nguro mandeye wirikoyeroro, nguro gumi kowuri yunowano. Kootuyisina ngu sowengge ngu, ene ngu merangga ngu yokoro, yade oororo, nga merangga ngano ko omburo, nono yambo mande tero, bingamine okoowanggo. Anutdo ngundiro ero eyingo. (Yenesis 15:13,14)
8 Anutdo sunggi mande gura Ebaraham, ko osiyi nguya gosiyoro inoyingo. Ngu sunggiga ngu simoo moondeye doongooweroyi. Ngundiro nguro, kootuyisina, Ebaraham ene nangoni Ayisak tunootetoni, naru kandegura gidemboro kabusa nguno Aiysak moondeyi doongooyingo. Ayisak nangoni Yekobno ngundiro teyingo. Yekob nguya simoongo kande eraya kegidemboro eraya nguya teyunoyingo, ero eyingo.
9 Stiwendo mande gura nguya eyingo. Osi osinani, Yekob simoongo, ngundo koneye Yosep nguya boguwooro, nguro ene Yosep yoro, oni sowe gidarega yunoyingo. Yunoro, ene beye yootoyi, ene kingo kirikiri oni tunooteyingo. Ngu oni, ngundo Yosep yoro, Igip merako oorowuyingo. Ene Anutdo Yosep ma yokoyingo, kini, eneya oruwori.
10 Anutdo Yosep hooroowero kowurini nguya andangero, ingondudu metemi inoro, sumange teyinoyingo. Ngundiro nguro, Anutdo Yosep Pero doongeyimo ingondudu urungga inoyingo. Perondo Igip mera sobosobo koreteyingo onindo ngu Yosep yoro, Igip oniro sobosobo urungga yero, ngu enengo yano oo ngu bidodoboro sobosobo urungga yetoni oruwo.
11 Kootuyisina, oowariro kumooyingo naru urungga Igip mera ko Kenan merako nguno ombutoni, nguro ene kowuri urungga ingoyingo. Osisambanani ngu oowari erewero yoro, neweroyi nguya kini.
12 Ene Yekobdo ingoyingo, Igipno ngu oowari ooroote, ero ingoro, nguro ene koretero osi osinani sureyerootoni, Igip merako oorowuyingo.
13 Kootuyisina, ene ko Igip oorowutoyi, nguno Yosepdo enengo yootunoro, bebeyimo eyingo. No Yosepdo. Ngundiro etoni, Pero nguya ngunonggo mande ingoyingo.
14 Yosep eweyi Yekob, ngundo enengo keyimo oni ngudodo ombuyi, ero mande soweyoyingo. Yekob enengo keyimo oni simoo bare bidodo ngu ngandiro: onibi kabusa ko kande eraya kengga nguya (75) oruwonggo.
15 Arisa, Yekob Igipno oode, nguno kumooyingo. Noorengo osi osinani gidarega nguya Igip merako kumoomukoyingo.
16 Kumootoyi, enengo biye nangge yoyoro, oororo, Sekem endemo mereyeroyingo. Ngu merengga ngu, kurimi Ebarahamndo Hemorro simoongomonggo beyebo uriyoyingo.
17 Kurimi, Anutdo Ebarahamno sunggi mande ero gosiyoyingomu, ngu narungga namoko teweroyi tetoni, Igip merako Iserel oni simoo bare oowooyingga oorengo tunooteyingo.
18 Igip oniro sobosobo koreteyingo gura tunooteyingo. Ngu sobosoboga, ngundo Yosepro ma ingondudu teyingo.
19 Nguro, ngu oningga, ngundo ngu noorengo oni ngu ko urungga yunoro, ene muri biyomi oorengo osisambananimo teyunoyingo. Ene yanggango yetoni, Iserel simooye owita bisiyoro ngu tarangootoyiga kumoomukoyi, Perondo ngundiro eyingo.
20 Ngu naruno, Moses nemimbo bisiyoyingo narungga ngu, ene simoo gome bodaga tunooteyingo. Ngundiro nguro, eweyi nemimbo ya newendemo nangge gome sobowoorootori oode, kombo kabusa yokoyingo.
21 Ngu naruno nguno, ene yoro, sonono yetoni, ngunonggo Pero nambonimbo enengo yoyingo. Yoro, enengo nangoni ngundiro sobowoorootoni, urungga teyingo.
22 Moses ngu Igip oniro ingondudu yano uro, nguno Igip oniro mande mande ngu bidodo gome ingoyingo. Moses ngu ene oni yanggango, mandeni nguya yanggango biyomi, ko, enengo koni nguya ngundiro.
23 Kootuyisina, Moses ene dagomani onibi eraya yokowo. Mosesro ingondudu ngu, ene enengo dobookuriyi Iserel oni yeyowero ingoyingo.
24 Ngu naruno nguno, ene Igip oni gura kenootoni, Iserel oninggaku gome gome ureyingo. Ngundiro kenoro, Mosesndo Iserel oninggaku hooroowero, Igip oninggaku ureni kumooyingo.
25 Ngundiro tero, Moses ngandiro ingoyingo. Dobookurine nguya, ngandiro ingowanggo. Noore Anutdo Moses kandeyimonggo hoorooweyerowa. Ene ngundiro ma ingoyingo.
26 Yangeni ngundiro Iserel oni eraya ebe udori, nguno Moses mayero yeyoyingo. Moses ngu oni erayaga ngu yeyootoni, ebe udori, nguro kawarara tero eyingo. Yaringo nangge ndatero nguro ebe urooteri? Dobookurine, yari erabasa yaringo nangge, nguro yari ngundiro ma tewero.
27 Etoni, oningga dobooyi yomburiyoyingongga, ngundo Moses wenggeremooro, sumoo inoro, eyingo.
Onendo ge noorengo sobosobo mande wirikoyingo oni goyewo?
28 Ge kuyowo Igip oningga ureyi kumoowoku, ataga ge no nguya nureyi kumoowero ete, bine? (Eksodas 2:14)
29 Oningga ngundo ngundiro etoni, Moses ngu ingoro, nguro ene sosorero, toongeyingo. Moses toongero oororo, Midiyan oniro merako nguno yuto oruworo. Kootuyisina, Moses Midiyan barega yoro, ngunonggo simoongo simoo eraya teyingo.
30 Dagoma onibi eraya yokoro, nguno Mosesndo oni kini kingo merako oriyingo. Nguno puri oowooyi Sayinayi, nguno oodoni, ngu namoko nguno dimoo uto sanggiridodo utongga, nguno de soru tunootetoni, nguno Anutro sambono Engel oni gura, ngundo de soru kewooroko dikatoni, Mosesndo ngu kenoyingo.
31 Moses ngu kenoro soriyokoro, ingondudu urungga ingoyingo. Ngu ooga tunooteyingo, nguro Moses ngu kenowero, tanggeyimo oorowuyingo. Oorowutoni, Oo Bidodo Simburi nguro manggowo nguno tunootero, ero eyingo.
32 No gengo osisambageboro Anut, Ebaraham, Ayisak, Yekob nguro Anut. (Eksodas 3:6)
Etoni, Moses ngu ingoro, sosorero, mboorombooro tero, dimoo uto bungomo sorunggaku kenoweroyi nguya ma teyingo.
33 Ngundiro tetoni, Oo Bidodo Simburi, ngundo Mosesno eyingo.
Gengo kenggemo keyi goweyi (Su) ngu andangeyago. Ge dikateku, mera ngu kundingiyi.
34 No nenengo oni simoo bareno muri biyomingga Igip merako tetenggoku ngu, kuri kenowono. No enengo sendo moguru nguya ingowono. No ataga ene hoorooweyerowero ombuteno. Eneno kowuringga ngu andangero hoorooweyerowero. Nguro ge ootoogetooga, no ge sowenggerootoowe, Igip merako ko oorowuwa, ero eyingo. (Eksodas 3:5,7,8,10)
35 Ngu Mosesngga kuri Iserel onindo kootu inoro, sumoo eyingo. Onendo ge noorengo sobosobo tabango ko mande wirikoyingo oni goyewo? Eyingo.
Yo, ene ngu oningga ngu nangge, Anutdo soweyootoni, oororo, sobosobo tero, ko Igip oni kandeyemonggo andangero yoyoyingo. Anutdo ngu Engel oningga de sanggiridodo dimoo utono tunootero, ngunonggo Moses yanggango inowo.
36 Ngundiro nguro, Mosesndo yoyoro, Igip merako ko sono wendeyi dagoyimo nguya, muri songo oorengo gura onindo ma teweroyi, ngu tero etuyeroyingo. Mera kewooroko oni kini merako nguya dagoma onibi erayagomo (40), nguya ngundiro tero etuyeroyingo.
37 Ngu Mosesngga, ngundo nangge Iserel onino eyingo. Anutdo yengo dobooyega yoro yetoni, ngundo no ngandiro Anutro ingondudu eyingo oni oruwa, ero eyingo. (Dutoronomi 18:15)
38 Kootuyisina, Iserel oni simoo bare bidodo Mosesya mera kewooroko, oni kini merako yowuru teyingo. Moses ngu noorengo osi sambananimboya oodoyi, ko, Anutro Engel oningga Moses mande inoyingo oningga nguya, Sayinayi purimo nguno oriyingo. Ene Anutro mande ngu keta yanggangonidodo ngu yoro, noore yunowo.
39 Ene osi sambanani nguro mandeni ma ingoyingo. Ene mandeni utoro, oorongooro, ma ingoyingo. Nowoondoye ngu Igip meraro ingoro oruwonggo.
40 Ngu naruno, noorengo sambanani Eronno eyingo.
Ge noorengo anut gidarega teyuno. Ngundo ngu, noore koreteyunowanggo. Ngano Mosesngga nganoku ngu, ene Igip merakononggo noore yoyoro, ngano mayero, ene noore ma ingootooye, ene noore kuri yoyokoro toongeyingo, eyingo. (Eksodas 32:1)
41 Ngu naruno nguno, ene Bulmakawu nangoni gura gabogaboyi tero, ngu anut godangengga nguno wooro yero oruwonggo. Ene ngu ooga ngu enengo kandeyebo tewonggokungga, nguro oni oni teyingo.
42 Ngundiro tetoyi, Anutdo kootu yunoyingo. Ngundiro nguro, ene ogisa kombo tootu oo nguno yambo mande teyingo. Anutro ingondudu eyingo oniro bukno eteku ngandiro.
Ye Iserel oni, kurimi oni kini merako dagoma onibi eraya (40) nguno ootooro, ye ngu no, Bulmakawu, Sipsip, oo utoro, ye wooro yeroruwonggoku ngu, ye nono ngundiro ma teyingo.
43 Kini, ye anut godange oowooyi Molok nguro mbooro ya yoro, koorowooro, tootu gabogaboyi oombooro godange oowooyi Repan, ngu oo gabogaboyi ngu yengombo tero, nguro yowuru ya newendemo yeyingo. Ngundiro nguro, no ye yoyoro Babilon, mera tanggeyi andu gidaresina yoyetoowe oruwanggo. Anutdo kurimi eyingo. (Emos 5:25-27)
44 Kurimi osisambanani oni kini merako oruwonggoku, ngu naruno, ene towimbo yowuru ya yeyingo. Ngu Anut Oo Simburi, nguro yowuru ya nguno enengo mande hamoo nguno tunootewa. Ngungga ngu, Mosesndo gabogaboyi kenoyingo. Ngundiro Anutdo Mosesno ngundiya yeni, ero eyingo.
45 Kootuyisina, osisambanani Yosuwaya oni simoonggoro gidarega yutoro, oweyeroro, meraye yoro mayeyingo. Anut Oo Simburi, ngundo osisambanani hoorooweyerootoni, ngundiro teyingo. Ngu towimbo yowuru yangga ngu osisambanani kandeyemo oodoni ngu, yoro mayeyingo. Ngu towimbo yowuru yangga ngu oodoni, oororo, Dewitro naruno nguya oruwo.
46 Anutdo Dewitro murini nguro oni oni teyingo. Dewitdo Anutno yemboongero, sumoo eyingo. Mete no ge Yekobro Anutga nguro, yowuru ya oorengo goyetoowe, nguno ge sugi sugi oruwa, bine? Ero eyingo.
47 Ene ngu yowuru yangga ngu Solomondo yeyingo.
48 Ene Anut Oo Simburi awuno oorengo ngu merako onindo ya yetoyi, nguno ma oruwa. Anutro ingondudu eyingo oni, ngundo ngandiro eyingo.
49 Oo Bidodo Simburi, ngundo ngandiro ewo. Sambo ende ngu noro bibiteweroyi yaba bingamidodo. Mera ngu noro kene ngu sanganimo yeweroyi musiyo. Ndadiro yangga yendo noro yewero? No bibitero, kengeweroyi ngu, ndadiro musiyongga? No onindo ya yetenggoku, nguno no ma oorooteno.
50 Ingoyi! Noso nangge oo bidodo yemukowonowo, ero eyingo. (Ayisaya 66:1,2)
51 Ngu naruno nguno, Stiwendo mande yanggango oorengo tabango oniya yosanggawero eyingo. Mera ngaro oo nguno nowoondoye yetoyi oodoni, ye Anutno hamoo oorengo nowoondoye nguno ma yetenggo. Ye nowoondoye sodeye doongeye nguya wenonoyingo oni oorootenggo! Ye suwooyi sano Yuka Kundingiyi owetenggoku, ngu yengo osisambayebo teyingo ngundiro!
52 Anutro ingondudu eyingo oni kuri oodoyi, nguno yengo osisambayebo nguno muri biyomi teyingo. Kurimi oni nenengo metemi (Yisas) ombuweroyi, nguro mande etoyi, ngu oni nguya yureyi kumooyingo. Nga naruno nguya, yendo Yisas ngu torige windogayi mundi onino yootunoro, kandeyemo yetoyi, ureyi kumoowo.
53 Yendo Anutro mamana mande Engel oni kandeyemonggo yowonggoku, ene ye ngu ma keyootenggoku ngu! Stiwendo ngundiro eyingo.
Stiwen Digibo Ureyi Kumooyingo
54 Oni ngu mandega ngu ingootoyi, nowoondoye biyomi urungga yetoni, mawukimboongero, Stiwenya sanggiri teyingo.
55 Ene Yuka Kundingiyimbo Stiwen newendemo uro, angetoni, ene sambono gome gome doongetero, Anutro duridarini kenoyingo. Yisas kenoro, Anut kandeyi koondosina bingamidodo dikaro, oodoni kenoyingo.
56 Stiwendo ngundiro kenoro eyingo. Kenoyi! No sambo goosootoni kenooteno. No Anut Nangoni Oni Kirarongo, Yisas, ngu Anut kandeyi koondosina bingamidodo, dikatoni, kenootenoku ngu! Ero eyingo.
57 Ngundiro etoni ngu, oniku manggaru urungga tero, sodeye ukingoro enengo bidodo ootoogero, kendutero oororo, Stiwen dowooyingo.
58 Stiwen dowooro, woosooro ende oorero, owero oorowutoyi, endesoono oororo, nguno digi yoro, ngundo damoni yero ureyingo. Oni koretero Stiwenya mande godange eyingomu, ngundo enengo nengguro andangero, simoo gura oowooyi Sol, ngu tanggeyimo watayeyingo.
59 Digibo Stiwen utoyi, ene ngandiro yemboongeyingo. Oo Bidodo Simburi Simbunane Yisas, ge noro yukane yo! Ero eyingo.
60 Stiwen ngundiro yemboongero, ene boodoo oondoogero, kiyero eyingo. Oo Bidodo Simburi, ge nga oni ngaro weti mbumbuwa ngu gumi ma teyunowero. Stiwen ngundiro ero, ene kumooyingo.