24
Gaalɛba ɠaaɓelagi ti boni Sikɛme
1 Zozuwe Izelayɛle wolodamaiti kpein gaalɛɛni ba Sikɛme. É Izelayɛle ɠɛwolaiti tolini, ta kundiɠiiti, ta tukpɔɠaaleʋe nuiti, ta kɔɔɠɔ nu ɠundiɠiiti. Ti loni GALA gaazu.
2 Zozuwe ɠɛni nuɓusɛiti kpein ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI, Izelayɛle ná-GALAGI wooi ɠaa: ‹Suɠooza gola, wo-mɛmɛwolani, Teela ɓɔɔɓɔ, Aɓalaame ta Naɠɔɔlni ti-ɠɛɛ, naati ti zeini ziɛ wolai Ufelate ʋolu ʋele yooi zu, ti ɠɛni gala kiligiti dɛbizu.
3 Gè wo-mɛmɛwola Aɓalaame zeɠeni ziɛ wolai Ufelate ʋolu ʋele yooi zu. Gè ziɛni la Kanaan yooi zu ná pɛ. Gè mavofodai mɔinni gola, gè Izaake ve zea ga doun zunui.
4 Gè Zakɔɓe ta Ezawu veeni Izaake ya. Gè Seyiil ɠize yooi veeni Ezawu ʋɛ ga nɔnɔ. Zakɔɓe ta ná-doun zunuiti ti liini Ezipete yooi zu.
5 « ‹Suɠoozaai ma, gè Moizeni ta Aalɔn leʋeni, gè maanɔɠɔ vaa mɔinmɔin daa Ezipete yooi ma, naa ʋoluma gè wo ɠula ná.
6 Gè wo-mɛmɛwolani kulani Ezipete yooi ʋa, wo zeeli kpoloɗɛi ma. Ezipete nuiti ti ʋilɛni wo-mɛmɛwolani polu ga wotoloiti, ta soo ɓizɛ zalaʋusuiti, ti zeeli Seeli Kpoloɗɛi ʋɔ bɛ.
7 Wo-mɛmɛwolani ti kpeei looni gòizu. Gè kpidii lɔɔni wo yɔɠɔzu wa Ezipete nuiti, gè kpoloɗɛi ɠaaɠale ma, gè pu ti ma, é ti maalɔɔɠu. Wo naa kpein suɠwɛɛ ga pagɔ, nii gè kɛɛni ga Ezipete nuiti. Wo yɛni zeini teʋebai zu, eyɛsu suɠooza.
8 « ‹Gè liini ga woye Amɔɔl nuiti ta-yooi zu, niiti ti zeini Zuludɛn ʋolu ʋelei, folo ɠulazu ʋelei. Ti kɔɔi ʋɛɛni wo ʋa, kɛlɛ gè zobogi veeni wo ʋɛ, wo pilɛ sɔlɔɔ ti ma. Wo ta-yooi zeɠeni ga wɔnɔ, gè ti ɠoloɠoloni wo luɠɔ.
9 Sipɔɔl ná-doun zunui Ɓalake, Moaɓe masagi wuzeɠeni, é Izelayɛle zakpe. É Ɓeyɔɔl ná-doun zunui Ɓalaame lolini, ga é wo voovo.
10 Kɛlɛ gè la ɠɛni kɛɛni, gè ʋa woilo Ɓalaame wooi ma, tuyai ɠa é tooni wo ʋɛ. Gè wo ɠulani Ɓalake yeezu.
11 « ‹Wo Zuludɛn maazuɓudɛni, wo ʋa Zeeliko. Naama laa wolai zu nuiti ti wo zakpeni, gè zobogi ve wo ʋɛ, wo pilɛ sɔlɔɔ ti ma. Pele nɔ ɠana wo sɔlɔɔni la Amɔɔl nuiti ma, ta Feeleeze nuiti, ta Kanaan nuiti, ta Ɠɛte nuiti, ta Giilegase nuiti, ta Ɠeeve nuiti, ta Yeeɓuse nuiti.
12 Gè kaogiti teʋeni wo luɠɔ, ti Amɔɔl nuiti ta-masa felegɔi tɛiti kpɛɛni wo luɠɔ, ti ti maaɠooza wo ʋa, wa-woɠa zɔkpɔi ɓaa wa-mɛɛin laade, wo ʋa ti ɓɛɛ la.
13 Gè zooi veeni wo ʋɛ, nii wo la tii ɠɛɛni ma, ta taa wolaiti wo la ti loni, wo zeizu ti zu, ta leezɛn ɓeleiti, ta wolive wuluiti, niiti wo la ti ziinni, kɛlɛ wo ma waaiti miizu.› »
Izelayɛle nuiti ti yiimazeɠe vai
ga Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vai
14 Zozuwe ɠɛni ti ma: «Niizu, à lua Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋa, wo dɛbi ga sɔledai ta wooɠɛɠiladai. À gala kiligiti kula ɓɔɠɔ zaama, niiti wo-mɛmɛwolani ti ɠɛni ti lɛbizu ziɛ wolai Ufelate ʋolu ʋelei ta Ezipete yooi zu. À Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi.
15 Ni é la nɛɛni wo ʋɛ ga wo Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi, à yiimazeɠe za ga galagi naa, nii wa dɛbi, ɓaa naati niiti wo-mɛmɛwolani ti ti lɛbini ziɛ wolai Ufelate ʋolu ʋele yooi zu, ɓaa Amɔɔl nuiti ta-ɠalagiti, niiti wo zeini ta-yooi zu. Nà-o, nà-pɛlɛyeɠei-yo, gá Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi.»
16 Nuɓusɛiti ti gooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Naama ɠisiɛi maaɠooza gi ʋa, gi ʋa ɠɛlɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋa, gi ʋa gala kiligiti dɛbi!
17 Mazɔlɔɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI, gá-ƓALAGI ɠa é gi ɠulani Ezipete yooi ʋa, gá gi-mɛmɛwolani, zooi nii gi ɠɛni su ga duɔiti. É poo golaiti kɛɛni gi ɠaazu, é gi makɛni pelei zu, ʋɛ kpein gi ziɛni ná, ta nuɓusɛiti kpein saama, niiti gi ta-yooi maazuɓudɛni.
18 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa é nuɓusɛiti kpein kpɛɛni gi luɠɔ, ma un ge da ma mɛɛ ga Amɔɔl nuiti ti ɠɛni zeini zooi tɛi su. Gá ɓalaagi, gá Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi, mazɔlɔɔ toɠa ga gá-ƓALAGI.»
19 Zozuwe ɠɛni nuɓusɛiti ma: «Wo la zooga wo ʋa Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi, mazɔlɔɔ GALAGI ʋe ɲadegai, GALAGI ʋe toloai, é la wa-lɔ koloɠologiti suvaayɛga, ta wa-ɠotoiti.
20 Wa ɠɛlɛna ba, wo ɗa gala kiligiti dɛbi, toɠa ɠale ma wo laalɔɠɔma, é faa ɲɔi ɠɛ ga woye. É faanɛɛi ɠɛa ʋoluma wo ʋɛ, toɠa wo-ma zuwu ɠaaleʋe.»
21 Nuɓusɛiti ti Zozuwe wooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Ɓa-o! Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa gá dɛbi.»
22 Zozuwe ɠɛni ti ma: «Wo ɠɛa ga zeeleiti, wa ɓɔɠɔi wo laalɔɠɔma, ga wa ɠa wo yiimazeɠea ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ga wo dɛbi.» Ti gooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Gá ga ma zeeleiti.»
23 Zozuwe ɠɛni ti ma: «Ni naa ʋe, à ɓeteʋe gala kiligiti ba, ti wo zaama, wo lati Ɠɔoɠɔ GALAGI ma, Izelayɛle ná-GALAGI, ga wo-yiimaʋɛ pɛ.»
24 Nuɓusɛiti ti gooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Gá Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi, gá-ƓALAGI, gi ɠolo ná-deveiti bɛ.»
Minazeɠegi unso fai
25 Naama volo ná Sikɛme, Zozuwe minazeɠegi unsoni nuɓusɛiti bɛ, é tɔgi ve ti ya, ta deveiti.
26 Zozuwe niima vaiti kpein sɛʋɛni GALA ná-Tɔ Sɛʋɛi zu. É kɔtu wolai zeɠeni, é gaalɔ sɛne gului wu, nii é ɠɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI zeizu ɲadegai.
27 Zozuwe ɠɛni nuɓusɛiti ma: «Wɛlɛ, kɔtui nii ɠa ɠɛɛzu ga zeelei ade laalɔɠɔma, mazɔlɔɔ wooi kpein Ɠɔoɠɔ GALAGI bogai ade ma, é naati pɛ mɛnigɛ. Ungo, toɠa ɠɛ ga zeelei wo laalɔɠɔma, ga wo mina ɠɛlɛ wa-ƓALAGI ʋa.»
28 Ti ɓegai ma, Zozuwe yeeɓeni nuɓusɛiti ba, ɛsɛ ge li, é zei ná-poganii unda.
Zozuwe zaa vai
29 Naama vaiti poluma, Nun ná-doun zunui Zozuwe, Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-botiɠɛ nui zaani, ná-konagi ɠɛni ga kona ungila kona puugɔ (110).
30 Ti maaɠuluni zooi naa zu, nii é sɔlɔɔni ga nɔnɔ, Timenate-Seela, Efelayime ɠize yooi zu, Gaase gizei lɛkpɛmaʋɛ nu ɠɔʋɛzuʋɛ.
31 Izelayɛle nuiti ti ɠɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbizu, Zozuwe zii ma voloi pɛ su, saa ʋoluma ɓalaa, kɛwolai naati sii ma voloi pɛ su, niiti ti yɛni vulua Zozuwe ná-siɛgi kpein su, ti naama vaa wolaiti kpein kaai, niiti Ɠɔoɠɔ GALAGI ti ɠɛɛni Izelayɛle ʋɛ.
32 Zozɛfe ma ɠaeiti Izelayɛle nuiti ti ʋaani ga tiye, ti zeɠe ga tiye Ezipete yooi zu, ti naati maaɠuluni Sikɛme taazuʋɛ, zou goi naa zu, nii Zakɔɓe geyani ga wali ɠae ungila (100), Ɠamɔɔl mavofodaiti ma, nii é ɠɛni ga Sikɛme kɛɛɠɛ. Ná ɠɛɛni ga Zozɛfe mavofodaiti tɔnɔ ma yooi ta.
33 Aalɔn ná-doun zunui Eleazaal ɓalaagi zaani. Ti maaɠuluni gizei ma, nii é veeni ná-doun zunui Finease ya, Efelayime ɠize yooi zu.