Ki Gempia Petenday Sinulat ni
MARCOS
Mendadi, kinii Gempia Petenday mekatag dini Isukristu. Miukit dini su nga pinggulaula ni Isus saananen megbenwa dinig dibabaw benwa. Suminulat dun si Marcos, iinig duma ni Pablo, peneligan ni Isus, saꞌ mikpanaw si Pablo meksigwag tu Misulat Taluꞌ nu Megbebayaꞌ.
Ki kebianbian ni Isus kini sinulat ni Marcos, miukit dun puꞌ melaun kuntra ni Isus. Bekna kuntranen, su menenulay. Melaun ginukit ni Marcos mekatag di kedaag ni Isus tu menenulay, saꞌitada su kengutiden dun di getaw piglegetan dun. Mukaꞌ melaun padun mekesalebuꞌ pinggulaula ni Isus inukit ni Marcos, ki keneguliꞌen tu nga pegladu, sampay su tinituluꞌanen tu nga getaw.
Keduaꞌen, kuminuntra dadema dini Isus ki nga getaw mekpetuꞌun di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ, ngalan nu sala pikumpungan dun, su Pariseo. Binanta gupia si Isus nu nga mekpetuꞌun kiin, puꞌ sabaꞌ pilepeng ni Isus sug lawasen tu Megbebayaꞌ. Tigaꞌwan, duminaag sug delendeman nu nga kuntra ni Isus, kaas pinatay iin, linansang di kurus. Asa tinaluꞌ pedaan ni Isus puꞌ subay matay iin, puꞌ adun melekaten su tibaꞌan getaw di ginukuman tu salaꞌ nilan.
Laak dagid genat di kepatayen, di ketelu endawen, mitubuꞌ puliꞌ si Isus, dayun lumintu ditu gekbus langit. Maꞌantu, mituꞌusan puꞌ su kepelepeng ni Isus tu Megbebayaꞌ, metuud, kampuꞌ nu keglekaten tu nga kilawan di ginukuman nu salaꞌ nilan.
Laak ki sinulat ni Marcos kini, duaꞌ buukig deksuꞌanen, lumbus bitangan marka maꞌniniꞌ, [ ]. Puꞌ delendeman nu nga getaw, kig deksuꞌanen kini duaꞌ buuk, lumbus sinulat nug lain getaw, kanaꞌ daw ni Marcosi suminulat dun.
1
Su Kektituluꞌ ni Juan su Memunag Tubig
(Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-18; Juan 1:19-28)
1 Mendadi, kini su Gempia Petenday mekatag dini Isukristu, kig Bataꞌ nu Megbebayaꞌ. 2 Duuni sala tawan dengantu pimuunan nu Megbebayaꞌ, si Isaias. Sinulat ni Isaias ki tinaluꞌ nu Megbebayaꞌ ditug Bataꞌen kiin, laungen,
“Miktaluꞌ su Megbebayaꞌ, ‘Mendadi, paunaan ku diniꞌa ki pemuunan ku,
puꞌ adun pengendamenen sug bianan mu.’* 1:2 Saꞌitada ki pemuunan nu Megbebayaꞌ, pepengendamenen su nga getaw tu kenembaꞌ nilan tu Kaunutan Megbebayaꞌ.
3 Duuni getaw mektawag diag limawaꞌ, laungen,
‘Pengendamay niu sug bianan nu Kaunutan Megbebayaꞌ,
pelegdeng niu kig dalanen!’ ”
4 Naa mendadi, minuud ki sinulat kia ni Isaias, mituaꞌ tuꞌui sala tawan, si Juan, diag limawaꞌ. Kini si Juan, pimbunaganen tubig su nga getaw mukaꞌ miktituluꞌ dinilan. Kaliꞌ pektaluꞌ si Juan, “Peksikesuun amu, mukaꞌ pekpebunag amu tubig tuꞌus dun, adun pedesunen nu Megbebayaꞌ ki salaꞌ niu.” 5 Mendadi, melaun getaw sakup prubinsya Judea sampay getaw Jerusalem minangay mekineeg ditu ni Juan. Pigukit nilan su nga salaꞌ nilan, mukaꞌ mikpebunag ilan dayun diniin tubig ditug lawas Jordan.
6 Naa kini si Juan, penepetenen ki ginabel bembul petubuꞌen kamelyu. Sug bakesen, panit dadema petubuꞌen. Ki gaanen, gapan mukaꞌ teneb. 7 Mendadi, kaliꞌ pegwali tu nga getaw si Juan, laungen, “Duuni sungu metuaꞌ, mbinayaꞌ pa dinaan, laak pia maꞌantu, metaas pai ginuungen batul danaan. Pia su sepatusen, kanaꞌu mbantang megdungguꞌ megubad dun diniin. 8 Puꞌ naan kini, megbunagu laak tubig diniu. Dagid iin, bunagenen diniu kig Balakat nu Megbebayaꞌ.”
Mikpebunag Tubig si Isus
(Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22)
9 Naa mendadi kini si Isus, su saanan ni Juan memunag tubig tu nga getaw, mituaꞌ na tuꞌu ditu ni Juan, genat tug lunsud Nazaret, sakup prubinsya Galilea. Mikpebunag dini Juan tubig diag lawas Jordan. 10 Lemen laak mikegawen si Isus dia tubig, minitaꞌen mipukaꞌ sug langit, mukaꞌ sug Balakat nu Megbebayaꞌ, luminusad, miglanguban di maꞌniin palas limuun, minapun dayun diniin. 11 Duun dayuni miktaluꞌ ditug langit, laungen, “Yaꞌai petailen ku Bataꞌu, leliagenu gupia diniꞌa.”
Pingindanan nu Palin si Isus
(Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13)
12 Mendadi kini si Isus, benaꞌ mibunagan na ni Juan tubig, iwit dayun nug Balakat nu Megbebayaꞌ tug limawaꞌ. 13 Paat puluꞌ gebii dia si Isus, pingindanan namal ni Satanas. Naa kig benwa kia, pegbenwanan mekekaꞌid metetubuꞌ. Dagid duuni nga sesuguꞌen nu Megbebayaꞌ getaw langit mituaꞌ, pigebangan nilan si Isus.
Pisakup ni Isusi Paat Tawan Menelisedaꞌ
(Mateo 4:12-22; Lucas 4:14-15; 5:1-11)
14 Laak si Juan kiin, masiꞌ pinirisu. Saꞌ mipirisu na si Juan, kini si Isus, mipuliꞌ ditu Galilea, migukit dayun di Gempia Petenday genat tu Megbebayaꞌ. 15 Miktaluꞌ si Isus, “Naa mitektak na tuꞌu su sesaꞌ. Ki Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ, pikpuunan na! Mendadi peksikesuun amu, petuud niu ki Gempia Petenday!”
16 Naa duuni gendaw mikpanaw si Isus dia geksid Linaw Galilea. Sinegayen mpanaw, duunig duaꞌ tawan menelisedaꞌ mipegitaꞌen, si Simon mukaꞌ su pateden si Andres, pekpenadap ilan diag linaw. 17 Mendadi sinabi ilan ni Isus, laungen, “Pegdunut amu dinaan. Kanaꞌ na sedaꞌi peglaaman niu, puꞌ getaw na, adun sumakup ilan dinaan.” 18 Lemen laak midengeg nug duaꞌ tawan kini su tinaluꞌ ni Isus, bileng nilan dayun su sadap nilan, migdunut ilan tuꞌu dini Isus, suminakup nailan diniin.
19 Naa benaꞌ minundas kemaikaꞌ si Isus, duun pelumi mipegitaꞌen duaꞌ tawan mekpated dadema, si Santiago mukaꞌ si Juan, gamaꞌ nilan si Sebedeo. Dia ilan duaꞌ sekayan nilan, pengendamen nilan su pukut nilan. 20 Kaliꞌ ilan maitaꞌ ni Isus, inggaten ilan sumakup diniin. Luminusad ilan dayun, binilin nilan dayun dia sekayan su gamaꞌ nilan kia si Sebedeo, dumanen laak su nga tinindananen. Dayun ilan megdunut dini Isus, suminakup nailan dema diniin.
Piuliꞌan ni Isusi Getaw Piglegetan Menulay
(Lucas 4:31-37)
21 Naa minundas si nga Isus ditug lunsud Capernaum. Benaꞌ su Gendaw Pelali, miditu si Isus simbaan nu nga getaw Judea, dayun mikpetuꞌun dia. 22 Saꞌ mikpetuꞌun si Isus, misebuꞌan su getaw, puꞌ su tituluꞌanen, duuni pegbayaꞌen. Saꞌ iini mektituluꞌ dinilan su nga mekpetuꞌun di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ, naa mamaꞌ ndaꞌi pegbayaꞌ nilan.
23 Mendadi, saanan ni Isus mekpetuꞌun, tekaw duuni getaw sumiled dia simbaan, piglegetan menulay. Miktegas dayun, laungen, 24 “Ii, yaꞌa Isus kiin, getaw Nazaret, taꞌ maig labet mu dinami? Midiniin ka ba mekpatay dinami? Mailalau yaꞌa, yaꞌa ma su Pimiliꞌ nu Megbebayaꞌ!”
25 Pimaag ni Isus su menulay, laungen, “Naa ndiꞌa pesasak! Pegawaꞌa di getaw kiin!”
26 Naa ki menulay kini, pisedileni getaw kia, miktegas mainsan, dayun tuꞌu megawaꞌ diniin. 27 Mendadi su kelaun getaw dia, misebuꞌan ilan dun gupia. Laung nilan, “Alandun ini? Begu tituluꞌan masiꞌ ini? Ki getaw kini, pia su menenulay, duuni pegbayaꞌen mesuguꞌen, mekpetuud ilan dayun diniin!”
28 Kaas genat itu, misempun megleleep ditu tibuuk Galilea sug dengegan ni Isus.
Pineguliꞌan ni Isusi Melaun Getaw
(Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41)
29 Naa benaꞌ gumiwaꞌ si nga Isus dia simbaan nu getaw Judea, minangay ilan ditug balay ni Simon mukaꞌ ni Andres, duma nilan si Santiago mukaꞌ si Juan. 30 Mendadi mitaang dun dema, pegladu ki penugangan ni Simon libun, mipanas. Mendadi, dekag mitulan si Isus, inukit dayun diniin su pegladu kia. 31 Mikpesempel dayun si Isus di pegladu kini, dayunen peguiday di kemet, biwaten. Migwanan dayuni panasen. Migbuat sug libun mukaꞌ mikpelutuꞌ, migilak dayun dini nga Isus.
32 Naa benaꞌ sungu na mesindepi gendaw, pinguit nu nga getaw ditu ni Isus su nga kelaun pegladu dakus su nga piglegetan menenulay. 33 Mukaꞌ su kelaunan getaw dig lunsud kia, mikpungun ilan diag liu nug balay kia tinuunan ni Isus. 34 Dayun pineguliꞌan ni Isusi melaun getaw, migininisan naig leduunen. Mukaꞌ melaun padun piglegetan menenulay, pingutidan ni Isus dinilan su menenulay. Laak ndaꞌen begay mektaluꞌtaluꞌ su menenulay, puꞌ adun ndiꞌ nilan pesuun ki gasal ni Isus.
Su Kegwali ni Isus tu Prubinsya Galilea
(Lucas 4:42-44)
35 Naa benaꞌ miksala gendaw, daliꞌ endaw pa tanan, milapus megbuat si Isus, migawaꞌ diag balay. Miditug limawaꞌ, adun menenabi dia. 36 Laak dagid si nga Simon, mipanaw dailan dema, penengaun nilan si Isus. 37 Naa benaꞌ mibaangan nilan, laung nilan, “Sir, penengaun ka ma nu ngag launan getaw.”
38 Kaliꞌ sembag si Isus, “Mundas ita pelum ditu ngag lain lunsud dig lumibut benwa kini, puꞌ adun megwali pau pagid ditu, puꞌ iini luminusadu dun dinig lumbang.”
39 Naa saꞌ maꞌantu, lineep dayun ni Isus su tibuuk prubinsya Galilea, migwali dia nga simbaan nu getaw Judea, mukaꞌ pingutidanen di getawi menenulay.
Piuliꞌan ni Isusi Getaw Migladu Mekesalebuꞌ Nuka
(Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16)
40 Mendadi duuni getaw pegladu mekesalebuꞌ nuka mikpesempel dini Isus, minginlulud dayun di gedapanen, kaliꞌ penengi diniin, laungen, “Sir, saꞌ mauyaꞌan mu da, misuunan ku megaga mau pauliꞌay.”
41 Milelaat dayun si Isus di pegladu kia. Tinggaleni kemeten, dipenaneni getaw kia, kaliꞌ pektaluꞌ, “Naa, mauyaꞌan ku lai. Mauliꞌan ka dadema tuꞌu!” 42 Seduꞌunduꞌun dayun miawaꞌi mekesalebuꞌ nukanen, miseksud dun tuꞌu sug daan lawasen. 43 Mendadi, pipanaw dayun ni Isus su kamun pegladu, 44 laak inunguben pa gupia, laungen, “Petuud mu gupiai taluꞌu kini diniꞌa. Pia sala tawan, ndaꞌiduni ukitan mu di mipenggulaula kini. Segaga angaya ditug belian, pekpebantaya diniin, dayun ilak mu sug betang pinalinta ni Moises dengantu puꞌ adun metakesiꞌan ka nu getaw, miawaꞌ na su kelemuꞌay mu.”
45 Naa saꞌ maꞌantu, mipanaw dayun su getaw, laak palu pa miunguben, ndaꞌ. Minamal megukit ditu mipenggulaula diniin, sinigwagen sungkin su gukitan dun. Kaas genat itu si Isus, ndiꞌ na mesuꞌat mekpaitaꞌ ditu ngag lunsud, ditu na laak pegbebenwa limawaꞌ. Laak dagid pia maꞌantu, pinemalan da gusay peglaaway nu nga getaw dig lumibut benwa kia.
*1:2 1:2 Saꞌitada ki pemuunan nu Megbebayaꞌ, pepengendamenen su nga getaw tu kenembaꞌ nilan tu Kaunutan Megbebayaꞌ.