Yona
Kwanjula
Bakani̱ye mu baa magheji haa Bbai̱bbu̱li̱ bakughilagha bati Yona oghu aalangagha bighambo bya Luhanga akaba alu̱ghi̱ye mu tau̱ni̱ ya Gasi-Hefa elughulu ya ehanga lya I̱saaleeli̱. Kandi baghila bati akaba ali mutabani̱ wa Amitaai wʼomu ntu̱la ya Jabbu̱looni̱ (kusighikila mu 2 Bakama 14:25). Kandi bati akabʼo mu bwile obu Yelobbwamu (waakabili) aabaagha ali mukama wa I̱saaleeli̱ (mu myaka 793 ku̱hi̱ki̱ya 753 Ki̱li̱si̱to atakabyahuwe).
Mukama aatuma Yona kughenda Ni̱neeva, kibugha kya bukama bwa Asi̱li̱ya, kulangilila bantu baayo ngoku Luhanga akubahwelekeeleli̱ya haabwa bubhi bwabo. Yona aadu̱bha aabhenga kughendayo, nanga akaba ali Munai̱saaleeli̱ kandi BanʼAsi̱li̱ya bakaba bali ngi̱ghu̱ syamaani̱ sya I̱saaleeli̱. Yona aamanya ati naabalangiliiye, bagaali̱ya mitima yabo, beekuukamu, du̱mbi̱ Luhanga akubaghilila kisa, abaghanile, taakubahwelekeeleli̱ya. Kandi eki niikiyo kyabaayʼo obu Yona aadhooteeye Luhanga: aaghenda, aabalangilila ati beekuukemu. Obu beeku̱u̱ki̱yemu, Mukama aabaghanila ngoku aabbalagha.
Nahabweki kitabo kini kikutwolekagha ngoku Luhanga aku̱ndi̱ye bantu kandi ngoku abbali̱ye kubaghilila kisa.
Mituwe eghi eli mu kitabo kini:
Yona naajeemela Mukama(1:1-17)
Yona naasi̱i̱ma Mukama haabwa kumujuna (2:1-10)
Yona naalangilila bantu baa Ni̱neeva kandi mbeekuukamu (3:1-10)
Yona naakwatuwa ki̱i̱ni̱gha haabwa kisa kya Mukama(4:1-11)
1
Yona naajeemela Mukama
Kilo kimui Mukama aaghila Yona mutabani̱ wa Amitaai ati, “Oghende Ni̱neeva,*1:2Ni̱neevakikaba kili kibugha kiinamu̱li̱to kya bukama bwa Asi̱li̱ya, ngi̱ghu̱ sya I̱saaleeli̱ ehanga lya Yona. mu kibugha kiinamu̱li̱to eki. Olangilile bantu baayo oti naaboone bubhi bwabo bwahingulaane.”
Bhaatu Yona oghu aabhengelela Mukama kandi aacuwamu kumuuluka kughenda Talasi̱i̱si̱. Aahona, aahi̱ka Yopa haa mwalo, aasangʼo bwati̱ buunamu̱li̱to mbughenda Talasi̱i̱si̱. Aasasula sente sya lughendo, aani̱i̱na mu bwati̱ obu, du̱mbi̱ baamu̱ki̱ya, Yona neeli̱li̱kana ati alimaaluka Mukama.
Obu baanaghendagha, Mukama aatuma kyegha kyamaani̱ haa nanja, kyabbala kwati̱ya bwati̱ obu. Balu̱ki̱ baa bwati̱ obu boobahila kimui, bu̱li̱ muntu aatakagha naaku̱mi̱ya luhanga wa ewaabo. Baatandika kukubakaka nku̱mba syʼomu bwati̱ mu nanja, mbahanda bati bwati̱ obu bwanguwawana. Bini byona byalehukanagha Yona alangaaye mu bubiikilo bwʼomu bwati̱ obu aghwesaghiiye. Obu mukulu wa balu̱ki̱ aba aakoti̱yeyo, aasanga Yona mpongo simusaliiye kimui. Du̱mbi̱ aamu̱su̱su̱mu̱la, aamutanuka ati, “Uwe waakaghwesaghiiye oti̱ya bini byona mbinalehukana? Eemuka mughwesaghi̱li̱ uwe! Njuke naawe takila luhanga wa ewaanu, kedha alaku̱u̱ghu̱wa, atughilile kisa, tukile.”
Niibuwo balu̱ki̱ aba baaghambilaane bati, “Muleke tu̱koleesi̱ye bumala, niikuwo tumanye oghu aatuleeteleeye kasaale kani.” Obu baakoli̱ye magheji ghaabo, ghaaghwilililʼo Yona. Du̱mbi̱ boona beegaali̱li̱ya Yona, baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Ni ani̱ aatu̱leeteli̱i̱je kasaale kani? Okukolagha mulimo ki? Olu̱ghi̱ye haa? Olu̱ghi̱ye mu ehanga ki? Ti̱ oli wa ntu̱la ki?”
Niibuwo Yona aabaku̱u̱ki̱yemu ati, “Ndi Muhebbulaayo, nkulami̱yagha Mukama Luhanga wʼomweghulu, oghu akahanga nsi na nanja syona.” 10 Eeyongela kubaghambila ngoku alimaaluka Mukama.
Du̱mbi̱ balu̱ki̱ aba boobahila kimui. Baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Waakoli̱ye otiyo bwaki?” 11 Obuuni kyegha eki nkineeyongelela kimui. Baatodha baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Tukukole ki ku̱bobeeli̱ya kyegha kini?”
12 Yona aabakuukamu ati, “Nimani̱ye ni̱i̱si̱ye naabaleeteleeye kini. Nahabweki munkube mu nanja, du̱mbi̱ kyegha kikuleka.”
13 Mu ki̱i̱kalo kya kumukuba mu nanja, balu̱ki̱ aba baalengʼo ku̱lu̱ka na maani̱ ghaabo ghoona kukuuka haa ki̱si̱yo, bhaatu kyegha nakiyo kyeyongelela kimui kusaali̱yʼo. 14 Niibuwo baatakiiye Mukama bati, “Ai̱ Mukama, otatwita haabwa musaasa oni. Tu̱kwesengeleei̱ye, otatutʼo musango ghwa ku̱ku̱wa kwa musaasa oni. Tumani̱ye nuuwe weenini waaleeti̱ye bini byona ngoku obbali̱ye.”
15 Du̱mbi̱ baahimba Yona, baamukuba mu nanja. Kyegha eki kyalekela kimui. 16 Balu̱ki̱ aba obu baaboone kintu eki, boobaha kandi baahu̱ti̱li̱ya kimui Mukama. Du̱mbi̱ baamuhongela bisembo,1:16 Kuhonga bisembo kukooleka ku̱si̱i̱ma kwabo. baalahila ku̱mu̱heeleli̱yagha.
17 Mukama akaba ateekani̱i̱ye ki̱su̱i̱ kiinamu̱li̱to kumela Yona. Du̱mbi̱ kyamumela. Munda ya ki̱su̱i̱ eki aamalamu bilo bisatu mukilo na ntangaali̱.*1:17 Matayo 12:40

*1:2 1:2Ni̱neevakikaba kili kibugha kiinamu̱li̱to kya bukama bwa Asi̱li̱ya, ngi̱ghu̱ sya I̱saaleeli̱ ehanga lya Yona.

1:16 1:16 Kuhonga bisembo kukooleka ku̱si̱i̱ma kwabo.

*1:17 1:17 Matayo 12:40