GALA Daawoo Zɛʋɛi 1 Timɔte 1

Pɔle Ná-Sɛʋɛ Mɔungi
É Teʋeni

Timɔte Ma

Sɛʋɛi lɔɔzeizuʋɛ ma woo mɔungiti

Sɛʋɛi nii é ga Timɔte ná-sɛʋɛ mɔungi, Pɔle ɠa é sɛʋɛni, é teʋe ná-kaladopoi Timɔte ma. Sɛʋɛi tɛi, Timɔte ná-sɛʋɛ mɔungi, tanisu kɛɛʋɛ kona ʋuulɔzita maazu felegɔiti zɔɠɔzuʋɛ ta puulɔzita maazu naanigɔi (62-64) Yesu zɔlɔɔga ʋoluma. Naama ka ɠɛ ɠɛɛni Pɔle ná-eteai ɠaaɓelasu ʋelei. Pɔleni ta Timɔte ti wola ɠilini ʋa, siɛ mɔinmɔin su é ɓena naa loli vɔlɔ ga ná-doun zunui (1:2, 18; Fil 2:22).

Sɛʋɛi nii ɠa sɛʋɛ naanigɔiti saama niiti Pɔle ti leʋega nu ɠilagilagiti ma, kɛlɛ é la teʋeni Egilisi ma. Zɔ saʋagɔiti ta ga: Timɔte ná-sɛʋɛi velesiɛi ta Tite nɔnɔi, naa ʋɛɛ Filemɔn nɔnɔi ʋa. Kala mɔinmɔin ka Timɔte ná-sɛʋɛ mɔungi é GALA dɛbi ɠaalɛbai ʋa Egilisii zu (2:1-15), é lo ɓala totuɠɔiti kɛʋeleiti ba Egilisii zu (3:1-13), naa ʋɛɛ tookisuiti ba é lo zɛɛ ɠalamɔinti ba (1:3-11; 4:1-5; 6:2-5). Naa ɠa naa lɛɛzu ʋelei Pɔle ɠɛni Timɔte ɠalasu da ga é ɠɛ ga totuɠɔi Egilisiiti saama. Deve mɔinmɔin ka Timɔte ná-sɛʋɛ mɔungi zu niiti ta zoo ɓɔsu ada-Egilisi lotuɠɔiti niima ziɛgi zu, ti totuɠɔ wotii ɠɛ ga pagɔ Egilisi goiti su.

Unsosuʋɛ

1. Pɔle tɔɔzeiʋɛ ga é ná-tuʋɔ gooi laazeeli Timɔte ma (1:1-2).

2. Naa ʋoluma é tookisui ta ve é lo zɛɛ ɠalamɔinti ba (1:3-11).

3. Pɔle liini ga luɠɔ é naa zuɠula ʋelei é la ga faanɛɛ wuuɠwɛɛ nu Yesu Kilista ʋɛ (1:12-20).

4. Naa ʋoluma é kalagiti fe Timɔte ya, é GALA dɛbi ɠaalɛbaiti ba, naa ʋɛɛ Egilisi lotuɠɔiti ba (2:1—3:16).

5. Pɔle ná-sɛʋɛi ɠaaɓelagɛ ga é deve ɠaaɓelagi tanigaa ve Timɔte ya (4:1—6:21).

Tuʋɔ gooiti

1 Nɛ̀i gè ga Pɔle, Yesu Kilista ná-keelai, de Ɠizo Nui GALA ná-devei maaʋele ma, ta Yesu Kilista nii é ga da-ɠitogi, 2 nà è luʋɔsu, Timɔte, dòun ɠiteɠitegi kidaaleʋei zu. Ɠɛɛɠɛ GALA ta de-Maliɠii Yesu Kilista ti zaalai la è ma, ti è maawɔinɠa, ti ziilɛigi ve è ʋɛ.

Dama ga zɛɛ ɠalagiti

3 Dìizuʋɛ Masedoane, gè è iɲɔdɔɔni ga è yɛ Efɛze, nii a kɛ kalamɔin niiti ti zɛɛ ɠalagiti bosu, è devei ve ti ya ga ti ɓe nuiti kalasu ga naa. 4 Ti mina ɠili zɛɛ vaalaaliiti ba ta boloda lɔlɔ faiti nii é la ɓesu, ta ɗa maaɠaalii wuzeɠe, ti la GALA ná-kizo fai ma wotiiti dia luɠɔma kidaaleʋei zu. 5 Niima levei ma ungi ɠa ga nɛɛbɛi, é ɠulazu nu yiima ɲadegai zu, ta kisiɛ ʋagɔi zu, naa ʋɛɛ kidaaleʋei ʋa, nii wooveleda la su. 6 Tanigaani ti zeɠea siɛ ʋele ʋagɔi naa ʋolu, ti ɓɔɠɔ loo ya kpɔɛzuɠula wafuungiti su. 7 Ta ɓɔɠɔ ɠɛɛzu ga GALA ná-tɔgi ma ɠalamɔinti, kɛlɛ ti la naa ɠwɛɛ nii ti bosu ga ti-laaʋɛ, ti la naama vai ɠaaɠaazu nii ti bosu ga ladalai.

8 De kwɛɛ de ɠɛ, tɔgi ʋagɛ, ni nu ɠa ziɛzu la ga pagɔ. 9 De kwɛɛ ga tɔ ge la zeizu telebo nu laalɔɠɔma, kɛni tɔ koloɠolo nuiti, ta kololala nuiti, naa ʋɛɛ niiti ba ti la luazu GALA ba, é ʋɛɛ kotoba nuiti, ta niiti ba ti la ɠolozu GALA gooi ʋɛ, ta kɔzɔba nuiti, naa ʋɛɛ niiti ba ti ti-ɠɛɛni ɓaa ti-leeni paazu, ta nu ʋaa nuiti, 10 é ʋɛɛ koloɠolo nuiti ba, ta zunuiti ti laazu ga ɓɔɠɔ, naa ʋɛɛ nu ʋɔdi nuiti, ta zɛɛ wo nuiti ba, naa ʋɛɛ kona zɔma nuiti ba, ta nii kpein é ɠɛɛzu gaama ɠalagi laalɔɠɔma. 11 Kalagi naa zoloogɛ Woo Niinɛ Ʋagɔi ma, nii kalivaai mà, é undaanɛ ƓALAGI ná-lɛbiyai ɠulazu kɛlɛma.

Faanɛɛ wuuɠwɛɛ fai

12 Nà mamagi veezu de-Maliɠii Yesu Kilista ʋɛ, é gaaɓaai vea bɛ̀ ga gè botii tɛi kɛ. É dèveʋɛ ga wooɠɛɠila nu, é yiimazeɠe ga ze niima wotii vaa ma, 13 nɛ̀i mɔungi zu gè ɠɛni woo ɲɔi wosu daalɔɠɔma, gè ɗa wɔinzeɠe, gè ɗa poomu. Kɛlɛ gè maawɔinɠai zɔlɔɔni, tɔɔzei gè naati kɛɛni ɠimalalai zu, gè la ɠɛni dɛ kidaaleʋei ɠwɛɛ. 14 De-Maliɠii ná-zaalai wɔɔlɔ ʋelei ma, é kidaaleʋei ta nɛɛbɛi lɔɔni zìimaʋɛ, niiti nu ti zɔlɔɔsu, ɗa ɠilina Yesu Kilista ʋa.

15 Wooi niiti gè ʋaazu ti wosu ta ga lada ɓɔɛi, maanɛai ga ɛsɛ pɛ ge yeezei bu: «Yesu Kilista ʋaani eteai zu, kotoba nuiti kizo faa ma.» Nà ɠa gòla ɲɔuɗai kotoba nui naati saama. 16 Kɛlɛ GALA ge màawɔinɠaani. Naazu Kilista Yesu ná-ziilɔɔi pɛ kulani kɛlɛma bɛ̀, nɛ̀i gòla ɲɔuɗai kotoba nuiti saama. Naa ɠɛ ga poogi naati bɛ, niiti ta ɠidaaleʋe tɔun ma, ga ti ʋa ɠɔoɠɔ zɛnvui zɔlɔɔ GALA zea. 17 Ɠɔoɠɔ Masagi, é la zaa, nu la kaa ga ɠaazu, é ga GALA gila kpegi, bɔɔlɔi ta lɛbiyai ɠɛ tɔun bɛ, eyɛsu ɠɔ! Amina!

18 Timɔte, ɗɛi è ga dòin, nà devei nii veezu è ya, eɠɛʋelei GALA gooi la é woni ɗa-vaa zu kaite. Ʋoluzei naama wooiti ba, nii a kɛ è kɔɔ ʋagɔi ɠɔ, 19 makɛ kidaaleʋei ma ta kisiɛ ʋagɔi. Tanigaani ti ɠɛlɛni kisiɛi naa ʋa, eyɛsu ta-ɠidaaleʋei ɠoloɠologa. 20 Naati saama, ma nui ta ɠa ga Yimené ta Alɛgezandele, niiti gè ti veai Setana ya, naa ɠa a kɛ ti ɠala ga ti mina woo ɲɔu wo GALA daalɔɠɔma.