25
Ibadet chédiri üchün sunulidighan hediyeler
Perwerdigar Musagha mundaq dédi: —
Sen Israillargha éytqin, ular Manga bir «kötürme hediye»ni keltürsun; kimning köngli hediye sunushqa xush bolsa, uningdin Manga sunulidighan «kötürme hediye»ni tapshuruwélinglar. «kötürme hediye» — kahin yaki hediyeni sun’ghuchi Perwerdigarning aldigha ikki qollap égiz kötürüp apiridighan alahide hediye. Mushu ayette déyilgen «kötürme hediye» köpligen xelq élip kélidighan, chong kölemlik hediye bolidu. Shübhisizki, mezkur «kötürme hediye»ning herbir qismini sun’ghuchi kishi özi Xuda aldida ikki qollap kötürüp uninggha ataydu (35:22, 24).  Mis. 35:5; 1Tar. 29:3,5,9,14; Ezra 2:68; 3:5; Neh. 11:2 Siler ulardin tapshuruwalidighan kötürme hediye: — Altun, kümüsh, mis, kök, sösün we qizil renglik yip, kanap rext, tiwit, qizil boyalghan qochqarning tériliri, délfinning tériliri, akatsiye yaghichi, «délfinning tériliri» — yaki «déngiz éyiqining tériliri» yaki «borsuqning tériliri». chiragh üchün zeytun méyi, «mesihlesh méyi» we xushbuy üchün xushbuy dora-dermekler, efod bilen «qoshén»gha ornitilidighan aq héqiq we bashqa ésil tashlar bolsun. «Efod» we «qoshén» —Bular toghruluq 6-14-ayetlerge qaralsun. U jilitkidek birxil alahide kiyim bolup, ichide Xudaning kérek bolghan ishlar toghruluq yolini yaki iradisini körsitidighan «Urim» we «Tummim» dégen alahide ikki tash saqlaqliq idi.  Mis. 28:4-14 Méning özliri arisida makan qilishim üchün shulardin Manga bir muqeddes turalghuni yasisun. Uni Men sanga barliq körsetmekchi bolghinimgha asasen, yeni ibadet chédirining nusxisi we barliq eswab-saymanlirining nusxisigha op’oxshash qilip yasanglar.
 
Ehde sanduqi
10 Ular akatsiye yaghichidin bir sanduq yasisun. Uning uzunluqi ikki yérim gez, kengliki bir yérim gez, égizliki bir yérim gez bolsun. «akatsiye yaghichi» — intayin qattiq, uzun’ghiche chirimaydighan birxil yaghachtur. «gez» —Muqeddes kitabta ishlitilgen «gez» — ademning jeynikidin barmiqining uchighiche bolghan ariliqigha (texminen 45 santimétr) barawer kélidu.  Mis. 37:1; Ibr. 9:1 11 Sen uni sap altun bilen qaplighin; ichi we sirtini altun bilen qaplap, uning üstünki qismining chörisige altundin girwek chiqar. 12 Uninggha altundin töt halqa quydurup, töt chétiqigha békitkin. Bir teripige ikki halqa, yene bir teripige ikki halqa bolsun. «töt chétiqigha» — yaki «töt putigha». 13 Sen hem akatsiye yaghichidin ikki baldaq yasap, her ikkisini altun bilen qaplighin; 14 andin sanduq ular arqiliq kötürülsun dep, baldaqlarni sanduqning ikki yénidiki halqiliridin ötküzüp qoyghin. 15 Baldaqlar hemishe sanduqtiki halqida tursun; ular uningdin chiqirilmisun.1Pad. 8:8
16 Men sanga béridighan höküm-guwahliqni sanduqqa qoyghin.«sanga béridighan höküm-guwahliq» — Xuda Musagha tapshuridighan «on perz» yaki «on emr» pütülidighan ikki tash taxtayni körsitidu (31:18ni körüng). Némishqa «guwahliq» déyilidu? Chünki «on perz» Xudaning heqqaniy tebiitige guwahliq béridu.  Ibr. 9:4 17 Sanduqning yapquchi süpitide sen altundin uzunluqi ikki yérim gez, kengliki bir yérim gez bolghan bir «kafaret texti» yasighin. «kafaret» — (ibraniy tilida «kafar» yaki «kippur») dégenning tüp menisi «yépish»tin ibaret. Gunahlargha «kafaret keltürüsh» dégenlik «gunahlarni yépish» dégenliktur. Tewrat dewride Xuda gunahlarni waqitliq «yapatti» we shuningdek shu gunahlardin towa qilip qurbanliq keltürgen bendilirini kechürüm qilatti. Injil dewri kelgende u Mesihning qurbanliqi wasitisi bilen insanlarning gunahlirini «élip tashlaydu» («Yh.» 1:29, 36ni körüng).
Mushu yerde sanduqning yapquchini «kafaret texti» dep terjime qilduq, chünki 22-ayette: «Men shu yerde sen bilen körüshimen; kafaret texti üstide... turup sanga ... söz qilimen» déyilidu. Démek, bu jay Xudaning olturghan bir textige oxshashtur.
  Mis. 37:6 18 Ikki kérubni altundin soqup yasighin. Ularni kafaret textining ikki teripige ornatqin. «Kérublar» — belkim alemdiki eng küchlük we eng yuqiri derijilik perishtiler yaki mexluqlar bolushi mumkin. «Tebirler»ni we munasiwetlik séxmini körüng.  Ibr. 9:5 19 Bir kérubni bir teripige, yene bir kérubni yene bir teripige ornitish üchün yasighin. Ikki teripidiki kérublarni kafaret texti bilen bir gewde qilinglar. «ikki teripidiki kérublarni kafaret texti bilen bir gewde qilinglar» — yaki «ikki teripidiki kérublar bilen kafaret texti bir pütün altundin yasalsun». 20 Kérublar bir-birige yüzlensun, qanatlirini kafaret textining üstige kérip, qanatliri bilen uni yapsun; kérublarning yüzi kafaret textige qaritilsun.Ibr. 9:5
21 Sen kafaret textini sanduqning üstige qoyup, Men sanga béridighan höküm-guwahliqni sanduqning ichige qoyghin. Ibr. 9:4, 5 22 Men shu yerde sen bilen körüshimen; kafaret texti üstide, yeni höküm-guwahliq sanduqining üstidiki ikki kérubning otturisida turup sanga Israillargha yetküzüshke tapshuridighan barliq emrlirim toghrisida söz qilimen.Chöl. 7:89
 
Shire
23 Hem akatsiye yaghichidin uzunluqi ikki gez, kengliki bir gez, égizliki bir yérim gez bolghan bir shire yasighin. 24 Uni sap altun bilen qaplap, uning üstünki qismining chörisige altundin girwek chiqar. 25 Sen shirening chörisige töt ilik égizlikte bir lew yasighin; bu lewning chörisigimu altundin bir girwek chiqar. «égizlikte» — yaki «kenglikte». Munasiwetlik sxémini körüng. «lew» we «lewning chörisige chiqirilghan girwek» — bularning roli belkim shirening üstidiki nanlarni chüshüp kétishtin saqlashtur. 26 Sen u shirege altundin töt halqa yasap, bu halqilarni shirening töt burjikidiki chétiqqa ornatqin. 27 Shireni kötürüshke baldaqlar ötküzülsun dep, halqilar shire léwige yéqin békitilsun. 28 Baldaqlarni akatsiye yaghichidin yasap, altun bilen qaplighin; shire ular arqiliq kötürilidu.
29 Shirege yandap légen, qacha-texse, piyale we «sharab hediyeliri»ni chachidighan qedehlerni yasighin; ularni sap altundin yasighin. 30 Méning huzurumda turushqa sen shirege hemishe «teqdim nan»ni qoyghin.«teqdim nanlar» — ibraniy tilida «huzuri nanlar» («Xudaning huzuridiki nanlar»). Adette jemiy on ikki parche nan qoyulatti. Bu Israillarning on ikki qebilisige wekillik qilatti. Israil kahinliri nanlarni tizip qoyush arqiliq, özlirining emgek méwilirini Perwerdigargha atashni xalaydighanliqini, bu arqiliq özliri érishken mol hosulning Perwerdigarning ata qilghanliqini étirap qilishni bildürüsh idi («Law.» 24:5-6).
 
Chiraghdan
31 Sen hem sap altundin bir chiraghdan yasighin. U chiraghdan soqup yasalsun; chiraghdanning puti, gholi, qedehliri, ghunche we chéchekliri pütün bir altundin soqulsun. «chiraghdanning... qedehliri, ghunche we chéchekliri» — bular chiraghdan’gha chiqirilghan shu xil nusxilarni körsitidu. 32-40-ayetler we munasiwetlik sxémini körüng.  Mis. 37:17 32 Chiraghdanning gholining ikki yénidin alte shaxche chiqirilsun — chiraghdanning bir yénidin üch shaxche, chiraghdanning yene bir yénidin üch shaxche chiqirilsun; 33 bir yénidiki herbir shaxchide badam güli sheklide ghunchisi we chéchiki bolghan üch qedeh chiqirilsun, yene bir yénidiki herbir shaxchide badam güli sheklide ghunchisi we chéchiki bolghan üch qedeh chiqirilsun. Chiraghdan’gha chiqirilghan alte shaxchining hemmisi shundaq yasalsun. 34 Chiraghdanning gholidin badam güli sheklide ghunchisi we chéchiki bolghan töt qedeh chiqirilsun. «gholidin» — yeni gholining üstünki qismidin. 35-ayetni körüng. 35 Bulardin bashqa birinchi ikki shaxchining astida bir ghunche, ikkinchi ikki shaxchining astida bir ghunche, üchinchi ikki shaxchining astida bir ghunche bolsun; chiraghdan’gha chiqirilghan alte shaxchining asti hemmisi shundaq bolsun. 36 Uning shu ghunchiliri hem shaxchiliri chiraghdan bilen bir gewde qilinsun — bir pütün sap altundin soqup yasalsun.
37 Sen chiraghdanning yette chirighini yasighin; chiraghlar udulgha yoruq chüshürelishi üchün üsti terepke ornitilsun. 38 Uning pilik qaychiliri bilen küldanliri sap altundin yasalsun. 39 Chiraghdan we uning barliq eswabliri bir talant sap altundin yasalsun.«bir talant altun» — belkim 4.4 kilogramche bolushi mumkin. 40 Sanga taghda ayan qilin’ghan nusxa boyiche bularni éhtiyat bilen yasighin.Ros. 7:44; Ibr. 8:5  


Ibadet chédirining eswabliri
 
 

25:2 «kötürme hediye» — kahin yaki hediyeni sun’ghuchi Perwerdigarning aldigha ikki qollap égiz kötürüp apiridighan alahide hediye. Mushu ayette déyilgen «kötürme hediye» köpligen xelq élip kélidighan, chong kölemlik hediye bolidu. Shübhisizki, mezkur «kötürme hediye»ning herbir qismini sun’ghuchi kishi özi Xuda aldida ikki qollap kötürüp uninggha ataydu (35:22, 24).

25:2 Mis. 35:5; 1Tar. 29:3,5,9,14; Ezra 2:68; 3:5; Neh. 11:2

25:5 «délfinning tériliri» — yaki «déngiz éyiqining tériliri» yaki «borsuqning tériliri».

25:7 «Efod» we «qoshén» —Bular toghruluq 6-14-ayetlerge qaralsun. U jilitkidek birxil alahide kiyim bolup, ichide Xudaning kérek bolghan ishlar toghruluq yolini yaki iradisini körsitidighan «Urim» we «Tummim» dégen alahide ikki tash saqlaqliq idi.

25:7 Mis. 28:4-14

25:10 «akatsiye yaghichi» — intayin qattiq, uzun’ghiche chirimaydighan birxil yaghachtur. «gez» —Muqeddes kitabta ishlitilgen «gez» — ademning jeynikidin barmiqining uchighiche bolghan ariliqigha (texminen 45 santimétr) barawer kélidu.

25:10 Mis. 37:1; Ibr. 9:1

25:12 «töt chétiqigha» — yaki «töt putigha».

25:15 1Pad. 8:8

25:16 «sanga béridighan höküm-guwahliq» — Xuda Musagha tapshuridighan «on perz» yaki «on emr» pütülidighan ikki tash taxtayni körsitidu (31:18ni körüng). Némishqa «guwahliq» déyilidu? Chünki «on perz» Xudaning heqqaniy tebiitige guwahliq béridu.

25:16 Ibr. 9:4

25:17 «kafaret» — (ibraniy tilida «kafar» yaki «kippur») dégenning tüp menisi «yépish»tin ibaret. Gunahlargha «kafaret keltürüsh» dégenlik «gunahlarni yépish» dégenliktur. Tewrat dewride Xuda gunahlarni waqitliq «yapatti» we shuningdek shu gunahlardin towa qilip qurbanliq keltürgen bendilirini kechürüm qilatti. Injil dewri kelgende u Mesihning qurbanliqi wasitisi bilen insanlarning gunahlirini «élip tashlaydu» («Yh.» 1:29, 36ni körüng). Mushu yerde sanduqning yapquchini «kafaret texti» dep terjime qilduq, chünki 22-ayette: «Men shu yerde sen bilen körüshimen; kafaret texti üstide... turup sanga ... söz qilimen» déyilidu. Démek, bu jay Xudaning olturghan bir textige oxshashtur.

25:17 Mis. 37:6

25:18 «Kérublar» — belkim alemdiki eng küchlük we eng yuqiri derijilik perishtiler yaki mexluqlar bolushi mumkin. «Tebirler»ni we munasiwetlik séxmini körüng.

25:18 Ibr. 9:5

25:19 «ikki teripidiki kérublarni kafaret texti bilen bir gewde qilinglar» — yaki «ikki teripidiki kérublar bilen kafaret texti bir pütün altundin yasalsun».

25:20 Ibr. 9:5

25:21 Ibr. 9:4, 5

25:22 Chöl. 7:89

25:25 «égizlikte» — yaki «kenglikte». Munasiwetlik sxémini körüng. «lew» we «lewning chörisige chiqirilghan girwek» — bularning roli belkim shirening üstidiki nanlarni chüshüp kétishtin saqlashtur.

25:30 «teqdim nanlar» — ibraniy tilida «huzuri nanlar» («Xudaning huzuridiki nanlar»). Adette jemiy on ikki parche nan qoyulatti. Bu Israillarning on ikki qebilisige wekillik qilatti. Israil kahinliri nanlarni tizip qoyush arqiliq, özlirining emgek méwilirini Perwerdigargha atashni xalaydighanliqini, bu arqiliq özliri érishken mol hosulning Perwerdigarning ata qilghanliqini étirap qilishni bildürüsh idi («Law.» 24:5-6).

25:31 «chiraghdanning... qedehliri, ghunche we chéchekliri» — bular chiraghdan’gha chiqirilghan shu xil nusxilarni körsitidu. 32-40-ayetler we munasiwetlik sxémini körüng.

25:31 Mis. 37:17

25:34 «gholidin» — yeni gholining üstünki qismidin. 35-ayetni körüng.

25:39 «bir talant altun» — belkim 4.4 kilogramche bolushi mumkin.

25:40 Ros. 7:44; Ibr. 8:5