Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeshaya 16

Dawami

1 «Emdi ghelle-paraq qozisini Séla rayondin élip,

Chöl-bayawandin ötüp zéminlarning hökümranigha,

Yeni Zion qizining téghigha ewetkin!» □

2 Uwisidin chuwulup patiparaq bolup ketken qushlardek,

Moab qizliri Arnon deryasining kéchikliride alaqzade yüridu. □

Moab beglirining bir-birige sözlishi

3 «Paraset bilen höküm qilinglar!»

4 «I Zion qizi, sayingizni chüshürüp chüshtiki yoruqluqni tün qarangghusidek qiling,

Shu ghériblarni yoshurup qoyghaysiz;

Qoghlan’ghanlarni ashkarilap qoymighaysiz!

Méning Moabdiki musapirlirimni özingiz bilen bille turghuzghaysiz,

Ular üchün weyran qilghuchining aldida bashpanah bolghaysiz!». □

Xudaning Moab beglirige bergen wedisi

5 «Ötünüshünglar toghra, chünki ezgüchi yoqilidu,

Halaket yoq bolidu,

Ezgüchilerning hemmisi zémindin yoqilidu.

Özgermes méhir-shepqet bilen bir text tiklinidu;

«Dawutning chédiri» ichidiki shu text üstide birsi olturidu.

U bolsa, heqiqeten adalet yürgüzidighan, shundaqla adaletni izdeydighan,

Heqqaniyliqni ilgiri süridighan bolidu.□ ■

6 — Biz Moabning hakawurluqi toghrisida angliduq (u intayin hakawur!),

Yeni uning hakawurluqi, tekebburluqi, nochiliq qilidighanliqi toghrisida angliduq;

Biraq uning chong gepliri bikar bolidu!■

7 Shunga Moab Moab üchün zar yighlaydu;

Ularning hemmisi zar-zar yighlaydu;

Qayghu-hesretke chömüp Kir-Haresetning «kishmish poshkalliri» üchün zar-zar yighlanglar!□

8 Heshbon rayonidiki étizlar,

Sibmahdiki üzüm tallirimu yiglep kétidu;

Ellerning emirliri uning serxil ösümlüklirini buzup cheyleydu;

Ular eslide Yaazergiche yétip, chöl-dalalarni kezgenidi;

Pélekliri sozulup, «Ölük Déngiz»ning nérisigha yetti.□ ■

9 Shunga Men Yaazerning zar-yighisi bilen bille Sibmahning üzüm téli üchün yighlaymen;

I Heshbon, Éléalah, Öz köz yashlirim bilen silerni sughirimen!

Chünki yazliq méwiliringge, hosulung üstige tentene bir sada yangritilidu.□ ■

10 Xushalliq méwilik baghlardin mehrum qilinip,

Shadliqmu yoq qilinidu;

Üzümzarliqlarda ne naxsha awazliri anglanmaydu,

Ne tentene qilinmaydu;

Dessigüchiler üzüm kölcheklirini cheylimeydu.

Chünki Men üzüm kölchekliridiki xushal warqirashlarni toxtattim.□

11 Shunga ich-baghrilirim Moab üchün chalghan chiltardek aghrip mungluq yangraydu,

Ichim Kir-Heresdikiler üchünmu shundaq;

12 Shundaq boliduki, Moab özini upritip dua qilghili özining «yuqiri orni»gha chiqip kelgende,

Yaki dua qilghili «muqeddes öyi»ge kirgende,

U muweppeqiyetke érishelmeydu.■

13 Mana mushu sözlerni Perwerdigar Moab toghruluq burun éytqan.

14 Biraq hazir Perwerdigar shundaq deydu: —

«Üch yil ichide medikar hésablighandek,

Moabning köpligen qoshun-ahalisi bolghini bilen,

Uning pexirlen’gen shöhriti yeksan bolidu;

Ularning qalduqliri bolsa intayin az we halsiz bolidu». □

□16:1 «ghelle-paraq qozisi» — Moabdikiler Dawut padishahning waqtidin bashlap Israilgha béqinip kelgen, shundaqla ularning himayisige ige bolup kelgen. Ular béqin’ghanliqini bildürüsh üchün her yili qozilarni ewetken. Kéyin ular béqinishni ret qilghan (Tewrattiki «2pad.» 3-babni körüng). Shunga bésharetning menisi, ulargha: — «Siler Yehudagha yene béqinishinglar kérek; «qoza»ni ewetishinglar bilen Israilning bashpanahliqigha ige bolisiler» dégen bir nesihet, yaki bolmisa öz-özlirige dégen bir sözmu bolushi mumkin. Emeliyette (5- hem 6-ayetke qarighanda) ular axirda tekebburluqtin shundaq qilmighan. «Séla» bolsa qoyliri köp bir rayon idi.

□16:2 «Moab qizliri Arnon deryasining kéchikliride alaqzade yüridu» — Arnon deryasi Moab bilen Israilning ortaq chégrisi idi. Moab qizliri bashpanah izdep Israilgha ötmekchi. Xeritini körüng.

□16:4 «I Zion qizi, ... qoghlan’ghanlarni ashkarilap qoymighaysiz!» — bu sözler choqum Moab beglirining Ziondin bashpanahliq sorishini körsitidu. «...Méning Moabdiki musapirlirimni özingiz bilen bille turghuzghaysiz, ... bashpanah bolghaysiz!» — mushu sözler (yene 3- we 4- ayetning birinchi yérimi) belkim Moabning elchilirining (Yeshaya peyghember béshariti bilen aldin’ala éytqan) sözliridur. Ular qoghlan’ghanlar üchün Israildin bashpanahliq soraydu. 4-ayetning ikkinichi yérimi we 5-ayet belkim Xudaning (Yeshaya peyghember arqiliq) bergen jawabi. Démek, Israil Qutquzghuchi-Mesih arqiliq Moab üchün bashpanah bolidu (biraq Moab tekebburluqidin Xudaning iltipatini ret qilidu — töwendiki 5-14-ayetlerni körüng).

□16:5 «Ötünüshünglar toghra, chünki ezgüchi yoqilidu, halaket yoq bolidu, ezgüchilerning hemmisi zémindin yoqilidu» — bu sözler, shübhisizki, Xudaning Moab beglirige bergen wedisidur. «Ötünüshünglar toghra» dégen söz ibraniy tékistide yoq. Biraq bizningche «chünki» dégen söz mushularning menisini ichige alidu. Xuda Moabning özidin bashpanahliqni ötünüshini qarshi alididighanliqini Yeshaya peyghember arqiliq bildüridu. Epsuski, ular tekebburluqtin ret qilidu. (6-14-ayetlerni körüng).«Dawutning chédiri» — kelgüsi Israilgha we alemge bolidighan Mesih-Padishah choqum Dawutning jemetidin bolidu. «Dawutning chédiri» eslide Yérusalémda tikilip muhim bir ibadet ornini («2Sam.» 6:18), yaki Dawutning öz öyini körsetse kérek.

■16:5 Yesh. 9:6; Dan. 7:14, 27; Mik. 4:7; Luqa 1:33

■16:6 Yer. 48:29, 30

□16:7 «Kir-Hareset» — 12-ayette «Kir-Heres»mu dep atilidu. «kishmish poshkalliri» — «Hosh.» 3:1ni körüng. Bashqa birxil terjimisi: — «ulliri».

□16:8 «Yaazer» — Moabning shimaliy chégrasining nérisidiraq, sherq teripi «chöl-dalalar», gherb teripi «(Ölük) Déngiz». Démek, Moab xilwet jay bolghini bilen xéli yiraqlargha tesiri bolghan bir memliketke aylan’ghan.

■16:8 Yer. 48:32, 33

□16:9 «Shunga Men Yaazerning zar-yighisi bilen bille Sibmahning üzüm téli üchün yighlaymen» — 10-ayettiki sözligüchi Xuda bolghaniken («Men ..toxtitimen...»), 9-ayettiki sözligüchimu shübhisizki Xudaning Özidur. Bu ademni heyran qalduridu. Xuda Yaazerdikilerni jazalaydu; shuning bilen ular Sibmahdiki yoqap ketken üzümzarlar üchün yighlaydu. Xuda ularni jazalashi bilen teng Özimu qayghuridu. «hosulung üstige tentene bir sada yangritilidu» — adette hosul alghanda xushalliqtin warqirashlar bolidu, elwette. Biraq mushu yerde, düshminining ghelibisidin kéyinki tentene warqirashlar körsitilidu. Bashqa birxil terjimisi: «... Hosulunggha bolghan tentene sadasi yangrashtin toxtidi».

■16:9 Yer. 48:32

□16:10 «Dessigüchiler» — üzüm sharabi chiqirish üchün üzümlerni kölchekke qoyup dösseydighan ademler.

■16:12 Qan. 32:37, 38, 39

□16:14 «medikar hésablighandek...» — medikar ishligen waqitni intayin toghriliq bilen hésablaydu, elwette — démek, mushu «üch yil», kemmu emes, artuqmu emes del üch yilni bildüridu.