Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeshaya 17

Demeshq we Efraim toghruluq bir bésharet

1 Demeshq toghruluq yüklen’gen wehiy: —

Mana, Demeshq sheher bolup turuwermey, nahayiti bir döwe xarabiliqqa aylandurulidu.

2 Aroerdiki sheherler ademzatsiz bolup,

Qoy padilirigha qaldurulidu,

Ular tinch-aman yatidu,

Ularni qorqutqudek héchbir ademmu körünmeydu.

3 Efraimda bolsa, qorghanliq sheherler yoqilidu,

Demeshqning shahane hoquqi,

Suriyening qalduqliri yoqilidu;

Ular «Israilning shöhriti»dek yoq bolidu.

— deydu samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar.□

4 Shu küni shundaq boliduki, Yaqupning shöhriti susliship,

Ténidiki sémiz etler sizip kétidu.

5 Ularning hali bolsa ormichi bughday orghandin kéyin,

Yeni biliki bilen yighip orghandin kéyin,

Hetta Refayim jilghisida ademler bashaqlarni tergendin kéyinki haletke oxshash, qalghini yoq déyerlik bolidu;□

6 Halbuki, yene azraq tergüdek bashaq,

Zeytun derixi silkin’gendin kéyin,

Eng uchida ikki-üch tal méwe,

Köp méwiligen shaxlirida töt-besh tal méwe qaldurulidu,

— deydu Israilning Xudasi bolghan Perwerdigar.

7 — Shu küni insan bolsa Yaratquchisigha nezirini tikidu,

Közi Israildiki Muqeddes Bolghuchida bolidu.

8 Ular öz qurban’gahlirigha, yeni öz qoli bilen yasighanlirigha,

Yaki barmaqliri bilen shekillendürgenlirige héch qarimaydu,

Ne «Asherah»largha ne «kün tüwrükliri»ge héch ümid baghlimaydu.□

9 Shu künide uning qorghanliq sheherliri,

Eslidiki Israillarning aldida chatqalliqqa we taqir taghlargha aylandurulghan xarabe sheherlerdek,

Hemmisi weyran bolup kétidu. □

10 Chünki nijating bolghan Xudani untup qalding,

Küchüng bolghan «Qoram Tash Bolghuchi»ni eslimiding;

Shunga sen «serxil» ösümlüklerni tikip qoyghining bilen,

We yaqa yurttiki üzüm tallirini tikkining bilen,□

11 Ularni tikken künila yashartqining bilen,

Tikken etisila ularni chéchekletkining bilen,

Hosuligha érishken künide, u peqet bir patman dawalighusiz qayghu-hesret bolidu, xalas!□

12 Hey! Köp xelqlerning chuqan-sürenliri!

Ular déngiz-okyanlarni urghutup dolqunlardek shawqunlarni kötüridu,

Ah, ellerning qaynam-tashqinliri!

Dolqunlan’ghan küchlük sulardek ular qaynam-tashqinlarni kötüridu.

13 Eller ulugh sularning qaynam-tashqinliridek dolqunlinip kétidu;

Biraq U ularning dekkisini bérishi bilenla, ular yiraqqa beder qéchip kétidu.

Ular taghdiki ot-chöplerning topa-topanliri shamalda yiraqlargha uchuruwétilgendek,

Qara quyun aldida chang-tozanglar quyun bolghandek heydiwétilidu!■

14 Kechte — wehime!

Tang seherde — yoq biraq!

Mana bizni bulap ketkenlerning nésiwisi,

Bizdin olja-gheniymet éliwalghanlarning aqiwitidur!

□17:3 «Ular «Israilning shöhriti»dek yoq bolidu» — sözmusöz terjime qilghanda, «Ular Israilning shöhritidek bolidu». Oylaymizki, mushu söz kinayilik gep bolup: — «shöhriti yoq» dégenlik (4-ayetni körüng). Bezi alimlar, kelgüside Israilning shöhriti eslige keltürülidu, shunga Demeshqningmu shöhriti bolidu, dep qaraydu.

□17:5 «Ularning hali bolsa ormichi bughday orghandin kéyin, yeni biliki bilen yighip orghandin kéyin, ... qalghini yoq déyerlik bolidu» — démek, ormichi eger bilikini ishlitip orsa, nahayiti az bashaqlar qélip qalidu; Refayim (Refayiylarning) jilghisi Yérusalémning jenub teripide, u yerge kembegheller bérip ormichilar qaldurghan bughdayni téretti; elwette tergendin kéyin qalghan bughday «yoq déyerlik» bolidu; Xudaning jazasi bilen Efraimning ademliri, shöhriti, hemmisi oxshashla «yoq déyerlik» bolidu. Mushu balayi’apetler Asuriye impériyesining birnechche qétimliq tajawuzliri bilen ularning béshigha keldi. Axirida Asuriye Efraimdiki köp ahalini sürgün qildi (miladiyedin ilgiriki 722-yili).

□17:8 «Ular öz qurban’gahlirigha... ne «Asherah»largha ne «kün tüwrükliri»ge héch ümid baghlimaydu» — mushu ayettiki qurban’gahlar we «kün tüwrükliri», shübhisizki, butlargha choqunushta ishlitidighan nersiler. «Asherahlar» dégen butlar belkim butpereslikke béghishlan’ghan derexlikler idi. Derexler belkim «ayal mebud» sheklide oyulghan yaki neqishlen’gen bolsa kérek. Ademlerning xiyallirida, mushu mebud «zéminni munbetlik qilarmish» we «ayallarni tughumchan qilarmish». Bulargha choqunush adetlirining herxil jinsiy exlaqsizliq bilen munasiwiti bar idi. Shu sözlerge qarighanda az bir qisim Efraimdikiler Xudaghila ümid-ishench baghlaydu. Bésharetning bir qétimliq emelge ashurulushini «2Tar.» 30-31-babtin, 34:9-ayettinmu körgili bolidu.

□17:9 «eslidiki Israillarning aldida chatqalliqqa we taqir taghlargha aylandurulghan xarabe sheherlerdek...» — mushu kona «xarabe sheherler», Yeshua peyghemberning yétekchilikide, Israillar Xudagha tayinip zéminni ishghal qilghanda weyran qilin’ghanidi. Shu xarabe kona sheherler ulargha Xudagha tayinish kéreklikini eslitishi kérek idi.

□17:10 «Shunga sen «serxil» ösümlüklerni tikip qoyghining bilen, we yaqa yurttiki üzüm tallirini tikkining bilen,...» — mushu ayettiki «ösümlükler» xurapiyliq bilen tikilgen, ademni bay qilidighan yaki rawaj tapquzidighan «séhriy ösümlükler»mish.

□17:11 «Hosuligha érishken künide, u peqet bir patman dawalighusiz qayghu-hesret bolidu, xalas!» — pütkül ayetning bashqa birnechche xil terjimisi bolushi mumkin.

■17:13 Ayup 21:18; Zeb. 1:4; 35:5; 83:13-15; Hosh. 13:3