55
Perwerdigarning qulining ejirining ikkinchi netijisi •••• Uning dunyagha sun’ghan yéngi hayatqa ige bolushqa teklipi
Hoy! Barliq ussap ketkenler,
Sugha kélinglar!
Puli yoqlar, kélinglar, ash-nan sétiwélip yenglar;
Mana kélinglar, ne pul ne bedel tölimeyla sharab hem süt sétiwélinglar;«Sugha kélinglar!» — ibraniy tilida «su» köplük sheklide bolup («sulargha kélinglar!»), suning köplükini bildüridu. «Puli yoqlar, kélinglar, ash-nan sétiwélip yenglar; mana kélinglar, ne pul ne bedel tölimeyla sharab hem süt sétiwélinglar!» — Xuda Yeshaya arqiliq kochidiki satarmendek pütün dunyagha söz qilidu. Biraq u héchqandaq gep satmaydu, elwette. Emdi Xudaning mushu iltipatigha pul bilen érishkili bolmisa, uninggha qandaq bahada érishkili bolidu? Jawab del 3-ayette déyilidu: — u bolsa peqetla ademning Xudagha qulaq sélishtiki diqqitidin ibaret. Chünki 53-babta körginimizdek, Xudaning méhir-shepqiti bilen Perwerdigarning quli barliq insan üchün qurban bolup bedel töleydu.  Yuh. 7:37,38
Némishqa heqiqiy ash-nan bolmaydighan nersige pul xejleysiler?
Ejiringlarni ademni héch qanaetlendürmeydighan nersiler üchün serp qilisiler?
Gépimni köngül qoyup anglanglar, yaxshisidin yenglar,
Könglünglar molchiliqtin qanaetlinidu;«Némishqa heqiqiy ash-nan bolmaydighan nersige pul xejleysiler? Ejiringlarni ademni héch qanaetlendürmeydighan nersiler üchün serp qilisiler?» — oqurmenlerning éside bolush kérekki, 44-bab, 20-ayette, Xuda Özini tonumighanlar toghruluq «uning yégini küllerdur!» dégenidi. «Könglünglar molchiliqtin qanaetlinidu» — ibraniy tilida «jéninglar molchiliqtin qanaetlinidu».
Manga qulaq sélinglar, yénimgha kélinglar;
Anglanglar, jéninglar hayatqa érishidu;
We Men siler üchün menggülük bir ehde tüzüp bérimen: —
Shu ehde — Dawutqa wede qilin’ghan méhir-shepqetlerdur!«Men Dawutqa wede qilghan méhir-shepqetler» — mushu sözler «Zebur» 18-küy hem 89-küydin élin’ghan. Xuda shu küylerde Dawut peyghemberge ikki wedini bergen: (1) Dawutning bir ewladi uning textide menggü olturidu. (2) mushu ewladi peqet Israilghila emes, belki jahandiki barliq el-yurtlar üstidin hökümranliq qilidu. Töwendiki 4-ayette mushu kishi del «Perwerdigarning quli» ikenliki éniq körünidu; uning shapaiti bilen mushu beriketler «ne bedel ne pul tölimeyla» wujudqa chiqidu.  Ros. 13:34
Mana, Men uni el-yurtlargha guwahchi süpitide,
El-yurtlargha yétekchi hem serkerde süpitide teqdim qildim —«Mana, Men uni ... yétekchi hem serkerde süpitide teqdim qildim» — bu ayettiki «uni» — Mushu yerde yene «Dawutqa wede qilin’ghan méhir-shepqetler» bolghan «Perwerdigarning quli»ni körsitidu (42:6, 49:6-8ni körüng). Shuningdek 5-ayettiki «sen» dégen sözmu shübhisizki, «Perwerdigarning quli»ni körsitidu.
— «Mana, sen özüngge yat bir elni chaqirisen,
Séni bilmigen bir el yéninggha yügürüp kélidu;
Sewebi bolsa Perwerdigar Xudaying, Israildiki Muqeddes Bolghuchining Özidur;
Chünki U séni ulughlap sanga güzellik-julaliqni yar qildi».«Mana, sen özüngge yat bir elni chaqirisen, séni bilmigen bir el yéninggha yügürüp kélidu... Chünki U séni ulughlap sanga güzellik-julaliqni yar qildi» — mushu ayette «sen» yene «Perwerdigarning öz quli»ni kersitidu, sözler uninggha éytilidu.
— Izdenglar Perwerdigarni, U Özini tapquzmaqchi bolghan peytte;
U yéqin turghan waqtida uninggha nida qilinglar!
Rezil adem öz yolini,
Naheq adem öz oy-xiyallirini tashlisun,
Perwerdigarning yénigha qaytip kelsun,
U uninggha rehimdilliq körsitidu;
Xudayimizning yénigha qaytip kelsun,
U zor kechürüm qilidu.
Chünki Méning oylighanlirim silerning oylighanliringlar emes,
Méning yollirim bolsa silerning yolliringlar emestur;
Chünki asman yerdin qanche yuqiri bolghinidek,
Mana Öz yollirim silerning yolliringlardin,
Méning oylighanlirim silerning oylighanliringlardin shunche yuqiridur.
10 Yamghur hem qar asmandin chüshüp,
Yer yüzini sughirip uni kökertip, chécheklitip,
Térighuchigha uruqni, yégüchige ash-nanni teminligüche qaytmaydighandek,
11 Mana Méning aghzimdin chiqqan söz-kalamim shundaqtur;
Öz könglümdikini emelge ashurmighuche,
Uni ewetish meqsitimge toluq yetmigüche,
U Özümge bikardin-bikar qaytmaydu.«Méning aghzimdin chiqqan söz-kalamim ... uni ewetish meqsitimge toluq yetmigüche, ... Özümge bikardin-bikar qaytmaydu.» — mushu sözler 6-10-ayetler bilen toluq baghlinidu. Xudaning oyliri gunahkar insanningkidin shunche yuqiri bolsimu, Xudaning küchlük sözi towa qilghan ademni kötürüp Özige hemrahliqqa ige qilidu; shuning bilen ular Xudaning oylirini hem yollirini chüshinishke bashlap, Xudaning sirlirida uning bilen ortaq bolush imtiyazigha érishtürülidu.
12 Chünki siler shad-xuram halda chiqisiler;
Aram-xatirjemlikte yéteklinip chiqisiler;
Taghlar hem döngler silerning aldinglarda naxsha yangritidu,
Dalalardiki barliq del-derexler chawak chéliship tentene qilidu;«Chünki siler shad-xuram halda chiqisiler...» — ular zadi nedin chiqidu? Axirqi zamanlarda, belkim Xudaning yolida mangghanlar Zion’gha qarap öz yurtliridin chiqidighanliqini körsitidu; biraq shu ariliqta, herbir towa qilmaqchi bolghan ademning bir «chiqishi» bolushi kérek; özining tallighan yolliridin, gunahliridin, shexsiyetchilikidin, tekebburluqidin, barliq en’eniwiy közqarashliridin Xudaning yéngiliqigha hem chaqiriqigha qarap «chiqishi» kérek. Emdi mushu yol japaliq hem «xeterlik» bolghini bilen u beribir yenila jahan-alemdiki eng shad-xuram hem ehmiyetlik yoldur.  1Tar. 16:33
13 Yantaqliqning ornida qarighay,
Jighanliqning ornida xadas derixi ösidu;
Mushular bolsa Perwerdigargha bir nam keltüridu,
Menggüge üzülmes karamet bolidu. «Yantaqliqning ornida qarighay, jighanliqning ornida xadas derixi ösidu» — démisekmu, ikki xil derex (qarighay we xadas) «daim yéshil turidighan» derexlerdur.
 
 

55:1 «Sugha kélinglar!» — ibraniy tilida «su» köplük sheklide bolup («sulargha kélinglar!»), suning köplükini bildüridu. «Puli yoqlar, kélinglar, ash-nan sétiwélip yenglar; mana kélinglar, ne pul ne bedel tölimeyla sharab hem süt sétiwélinglar!» — Xuda Yeshaya arqiliq kochidiki satarmendek pütün dunyagha söz qilidu. Biraq u héchqandaq gep satmaydu, elwette. Emdi Xudaning mushu iltipatigha pul bilen érishkili bolmisa, uninggha qandaq bahada érishkili bolidu? Jawab del 3-ayette déyilidu: — u bolsa peqetla ademning Xudagha qulaq sélishtiki diqqitidin ibaret. Chünki 53-babta körginimizdek, Xudaning méhir-shepqiti bilen Perwerdigarning quli barliq insan üchün qurban bolup bedel töleydu.

55:1 Yuh. 7:37,38

55:2 «Némishqa heqiqiy ash-nan bolmaydighan nersige pul xejleysiler? Ejiringlarni ademni héch qanaetlendürmeydighan nersiler üchün serp qilisiler?» — oqurmenlerning éside bolush kérekki, 44-bab, 20-ayette, Xuda Özini tonumighanlar toghruluq «uning yégini küllerdur!» dégenidi. «Könglünglar molchiliqtin qanaetlinidu» — ibraniy tilida «jéninglar molchiliqtin qanaetlinidu».

55:3 «Men Dawutqa wede qilghan méhir-shepqetler» — mushu sözler «Zebur» 18-küy hem 89-küydin élin’ghan. Xuda shu küylerde Dawut peyghemberge ikki wedini bergen: (1) Dawutning bir ewladi uning textide menggü olturidu. (2) mushu ewladi peqet Israilghila emes, belki jahandiki barliq el-yurtlar üstidin hökümranliq qilidu. Töwendiki 4-ayette mushu kishi del «Perwerdigarning quli» ikenliki éniq körünidu; uning shapaiti bilen mushu beriketler «ne bedel ne pul tölimeyla» wujudqa chiqidu.

55:3 Ros. 13:34

55:4 «Mana, Men uni ... yétekchi hem serkerde süpitide teqdim qildim» — bu ayettiki «uni» — Mushu yerde yene «Dawutqa wede qilin’ghan méhir-shepqetler» bolghan «Perwerdigarning quli»ni körsitidu (42:6, 49:6-8ni körüng). Shuningdek 5-ayettiki «sen» dégen sözmu shübhisizki, «Perwerdigarning quli»ni körsitidu.

55:5 «Mana, sen özüngge yat bir elni chaqirisen, séni bilmigen bir el yéninggha yügürüp kélidu... Chünki U séni ulughlap sanga güzellik-julaliqni yar qildi» — mushu ayette «sen» yene «Perwerdigarning öz quli»ni kersitidu, sözler uninggha éytilidu.

55:11 «Méning aghzimdin chiqqan söz-kalamim ... uni ewetish meqsitimge toluq yetmigüche, ... Özümge bikardin-bikar qaytmaydu.» — mushu sözler 6-10-ayetler bilen toluq baghlinidu. Xudaning oyliri gunahkar insanningkidin shunche yuqiri bolsimu, Xudaning küchlük sözi towa qilghan ademni kötürüp Özige hemrahliqqa ige qilidu; shuning bilen ular Xudaning oylirini hem yollirini chüshinishke bashlap, Xudaning sirlirida uning bilen ortaq bolush imtiyazigha érishtürülidu.

55:12 «Chünki siler shad-xuram halda chiqisiler...» — ular zadi nedin chiqidu? Axirqi zamanlarda, belkim Xudaning yolida mangghanlar Zion’gha qarap öz yurtliridin chiqidighanliqini körsitidu; biraq shu ariliqta, herbir towa qilmaqchi bolghan ademning bir «chiqishi» bolushi kérek; özining tallighan yolliridin, gunahliridin, shexsiyetchilikidin, tekebburluqidin, barliq en’eniwiy közqarashliridin Xudaning yéngiliqigha hem chaqiriqigha qarap «chiqishi» kérek. Emdi mushu yol japaliq hem «xeterlik» bolghini bilen u beribir yenila jahan-alemdiki eng shad-xuram hem ehmiyetlik yoldur.

55:12 1Tar. 16:33

55:13 «Yantaqliqning ornida qarighay, jighanliqning ornida xadas derixi ösidu» — démisekmu, ikki xil derex (qarighay we xadas) «daim yéshil turidighan» derexlerdur.