42
Perwerdigargha sirdash dost bolush
Ayup Perwerdigargha jawab bérip mundaq dédi: —
«Hemme ishni qilalaydighiningni,
Herqandaq muddiayingni tosiwalghili bolmaydighinini bildim!
«Nesihetni tuturuqsiz sözler bilen xireleshtürgen kim?»
Berheq, men özüm chüshenmigen ishlarni dédim,
Men eqlim yetmeydighan tilsimat ishlarni éyttim. ««Nesihetni tuturuqsiz sözler bilen xireleshtürgen kim?» Berheq, men özüm chüshenmigen ishlarni dédim...» — Ayup Xudaning (38:2) sorighan soaligha jawab berginide, Xudaning Özige esli tenbih bergen sözlirini qobul qilip xataliqini iqrar qilip, jawab bérip: — «Men!» dégendek, özige bu jawabkarliqni alidu. Biraq yuqirida déginimizdek, uning üch dosti hem Élixumu oxshashla «nesihetni tuturuqsiz sözler bilen xireleshtürgen» idi, dep qaraymiz.   Ayup 38:2; Zeb. 40:5; 131:1; 138:6; 139:6
Anglap baqqaysen, sözlep bérey;
Men Sendin soray, Sen méni xewerdar qilghaysen.
Men quliqim arqiliq xewiringni anglighanmen,
Biraq hazir közüm Séni köriwatidu. «Anglap baqqaysen, sözlep bérey; men Sendin soray, Sen méni xewerdar qilghaysen» — bezi sherhchiler bu sözlerni Xudaningki (38:3, 40:7), Ayup peqet ularni neqil keltürüp eslitidu, dep qaraydu. Lékin bizningche Ayup ularni özining chin könglidiki gépi qilip ishlitidu.
Shuning üchün men öz-özümdin nepretlinimen,
Shuning bilen topa-changlar we küller arisida towa qildim». «Topa-changlar we küller arisida towa qildim» — qedimde qattiq towa qilish, pushayman qilish, matem tutushlar «topa-changlar we küller arisida» olturush arqiliq bildürületti.
 
Eslige keltürülüsh
Perwerdigar Ayupqa bu sözlerni qilghandin kéyin shundaq boldiki, Perwerdigar Témanliq Élifazgha mundaq dédi: —
«Méning ghezipim sanga hem ikki dostunggha qarap qozghaldi; chünki siler Méning toghramda Öz qulum Ayup toghra sözligendek sözlimidinglar. «Méning ghezipim ... qozghaldi; chünki siler Méning toghramda Öz qulum Ayup toghra sözligendek sözlimidinglar» — Xudaning bu sözi, bolupmu «Méning qulum Ayup Méning toghramda toghra sözligen» dégini, bizge achquch bolup, üch dostning we Ayupning bayanliridin toghra we natoghra yerlirini perq étish üchün halqiliq rol oynighusi. Biraq hazir özünglar üchün yette torpaq hem yette qochqarni élip, qulum Ayupning yénigha bérip, öz-özünglar üchün köydürme qurbanliq sununglar; qulum Ayup siler üchün dua qilidu; chünki Men uni qobul qilimen; bolmisa, Men öz nadanliqliringlarni özünglargha qayturup bérey; chünki siler Méning toghramda qulum Ayup toghra sözligendek toghra sözlimidinglar». «Qulum Ayup siler üchün dua qilidu» — roshenki, Xuda Ayupqa ishinidu, közi Ayupning dosti üchün dua qilishqa razi bolidighanliqigha yétidu.
Shuning bilen Témanliq Élifaz, Shuxaliq Bildad we Naamatliq Zofar ücheylen bérip Perwerdigar ulargha déginidek qildi; hemde Perwerdigar Ayupning duasini qobul qildi.
10  Shuning bilen Ayup dostliri üchün dua qiliwidi, Perwerdigar uni azab-qiyinchiliqliridin qayturup, eslige keltürdi; Perwerdigar Ayupqa burunqidin ikki hesse köp berdi. «Perwerdigar uni azab-qiyinchiliqliridin qayturup, eslige keltürdi» — ibraniy tilida: «Perwerdigar Ayupni esirlikidin eslige keltürdi». 11  Shuning bilen uning barliq aka-uka, acha-singil we uninggha ilgiri dost-aghine bolghanlarning hemmisi uning yénigha keldi. Ular uning öyide olturup uning bilen bille tamaqlandi; uninggha hésdashliq qiliship, Perwerdigar uninggha keltürgen barliq azab-oqubetler toghrisida teselli bérishti; hemde herbir adem uninggha bir tenggidin kümüsh, birdin altun halqa bérishti. «herbir adem uninggha bir tenggidin kömüsh, birdin altun halqa bérishti» — ashu waqitta belkim tengge-tilladek pul yoq, peqet altun-kümüsh parchiliri bolushi mumkin. 12  Perwerdigar Ayupqa kéyinki künliride burunqidin köprek bext-beriket ata qildi; uning on töt ming qoyi, alte ming tögisi, bir ming qoshluq kalisi, bir ming mada éshiki bar boldi. 13  Uningdin yene yette oghul, üch qiz tughuldi. «Uningdin yene yette oghul, üch qiz tughuldi» — Perwerdigar Ayupqa «tirilish» toghruluq biwasite héchqandaq gep qilmidi. Biraq tékistte (10-ayet) mundaq déyilidu: — «Perwerdigar uninggha burunqidin ikki hesse köp berdi». Haywanlarning sani bolsa ikki hesse derijide köpeytildi. Mesilen, eslide uning yette ming qoyi bar idi; hazir uning on töt ming qoyi bar boldi, qatarliqlar. Biraq eslide uning «on balisi, yeni yette oghli, üch qizi» bar idi; hazir bolsa uning on töt oghli, alte qizi bar bolush kérekqu? Emeliyette u qiyamet künide qaytidin eslidiki yette oghli, üch qizi bilen jem bolidu. Shu chaghda u heqiqeten on baliliqla emes, belki yigirme baliliq bolidu. Ayup yéngi balilirining oninchisi bilen toxtap qélishi bilen, belkim bu «ikki hesse» dégen ish kelgüside choqum bir tirilishni körsitidu, men eslidiki on söyümlük balamdin peqet waqitliq ayrildim, dep oylashqa bashlighan bolsa kérek. Shunga bizningche tirilish toghruluq bu ishlardin bésharet aldi.
Démek, «Perwerdigar uninggha burunqidin ikki hesse köp berdi» — qiyamet küni Ayup ularning tirildürülüshi bilenla yenila xushalliq bilen ular bilen jem bolup, on töt oghli, alte qizi bilen didarliship, «yéngi asman, yéngi zémin»da bille olturup ghizalinidu.
14  U qizlirining birinchisining ismini «Yémimah», ikkinchisining ismini «Keziye», üchinchisining ismini «Keren-xapuq» dep qoydi. «Yémimah» — «paxtek» dégen menide.
«Keziye» — «darchin» (xushpuraqliq bir xil etir) dégen menide.
«Keren-xapuq» — «sürme münggüz» (sürmige tolghan bir münggüz) dégen menide.
15  Pütkül zéminda Ayupning qizliridek shunche güzel qizlarni tapqili bolmaytti; atisi ularni aka-ukiliri bilen oxshash mirasxor qildi. «atisi ularni aka-ukiliri bilen oxshash mirasxor qildi» — belkim yéngi ailisi üchün minnetdarliqini bildürüsh, yaki uning hazirqi bayliqlirining molluqini bildürüsh üchün shundaq qilghan.
16  Bu ishlardin kéyin Ayup bir yüz qiriq yil yashap, öz oghullirini, oghullirining oghullirini, hetta tötinchi ewladqiche, yeni ewrilirinimu körgen. 17  Shuning bilen Ayup yashinip, künliridin qanaet tépip alemdin ötti.

42:3 ««Nesihetni tuturuqsiz sözler bilen xireleshtürgen kim?» Berheq, men özüm chüshenmigen ishlarni dédim...» — Ayup Xudaning (38:2) sorighan soaligha jawab berginide, Xudaning Özige esli tenbih bergen sözlirini qobul qilip xataliqini iqrar qilip, jawab bérip: — «Men!» dégendek, özige bu jawabkarliqni alidu. Biraq yuqirida déginimizdek, uning üch dosti hem Élixumu oxshashla «nesihetni tuturuqsiz sözler bilen xireleshtürgen» idi, dep qaraymiz.

42:3 Ayup 38:2; Zeb. 40:5; 131:1; 138:6; 139:6

42:5 «Anglap baqqaysen, sözlep bérey; men Sendin soray, Sen méni xewerdar qilghaysen» — bezi sherhchiler bu sözlerni Xudaningki (38:3, 40:7), Ayup peqet ularni neqil keltürüp eslitidu, dep qaraydu. Lékin bizningche Ayup ularni özining chin könglidiki gépi qilip ishlitidu.

42:6 «Topa-changlar we küller arisida towa qildim» — qedimde qattiq towa qilish, pushayman qilish, matem tutushlar «topa-changlar we küller arisida» olturush arqiliq bildürületti.

42:7 «Méning ghezipim ... qozghaldi; chünki siler Méning toghramda Öz qulum Ayup toghra sözligendek sözlimidinglar» — Xudaning bu sözi, bolupmu «Méning qulum Ayup Méning toghramda toghra sözligen» dégini, bizge achquch bolup, üch dostning we Ayupning bayanliridin toghra we natoghra yerlirini perq étish üchün halqiliq rol oynighusi.

42:8 «Qulum Ayup siler üchün dua qilidu» — roshenki, Xuda Ayupqa ishinidu, közi Ayupning dosti üchün dua qilishqa razi bolidighanliqigha yétidu.

42:10 «Perwerdigar uni azab-qiyinchiliqliridin qayturup, eslige keltürdi» — ibraniy tilida: «Perwerdigar Ayupni esirlikidin eslige keltürdi».

42:11 «herbir adem uninggha bir tenggidin kömüsh, birdin altun halqa bérishti» — ashu waqitta belkim tengge-tilladek pul yoq, peqet altun-kümüsh parchiliri bolushi mumkin.

42:13 «Uningdin yene yette oghul, üch qiz tughuldi» — Perwerdigar Ayupqa «tirilish» toghruluq biwasite héchqandaq gep qilmidi. Biraq tékistte (10-ayet) mundaq déyilidu: — «Perwerdigar uninggha burunqidin ikki hesse köp berdi». Haywanlarning sani bolsa ikki hesse derijide köpeytildi. Mesilen, eslide uning yette ming qoyi bar idi; hazir uning on töt ming qoyi bar boldi, qatarliqlar. Biraq eslide uning «on balisi, yeni yette oghli, üch qizi» bar idi; hazir bolsa uning on töt oghli, alte qizi bar bolush kérekqu? Emeliyette u qiyamet künide qaytidin eslidiki yette oghli, üch qizi bilen jem bolidu. Shu chaghda u heqiqeten on baliliqla emes, belki yigirme baliliq bolidu. Ayup yéngi balilirining oninchisi bilen toxtap qélishi bilen, belkim bu «ikki hesse» dégen ish kelgüside choqum bir tirilishni körsitidu, men eslidiki on söyümlük balamdin peqet waqitliq ayrildim, dep oylashqa bashlighan bolsa kérek. Shunga bizningche tirilish toghruluq bu ishlardin bésharet aldi. Démek, «Perwerdigar uninggha burunqidin ikki hesse köp berdi» — qiyamet küni Ayup ularning tirildürülüshi bilenla yenila xushalliq bilen ular bilen jem bolup, on töt oghli, alte qizi bilen didarliship, «yéngi asman, yéngi zémin»da bille olturup ghizalinidu.

42:14 «Yémimah» — «paxtek» dégen menide. «Keziye» — «darchin» (xushpuraqliq bir xil etir) dégen menide. «Keren-xapuq» — «sürme münggüz» (sürmige tolghan bir münggüz) dégen menide.

42:15 «atisi ularni aka-ukiliri bilen oxshash mirasxor qildi» — belkim yéngi ailisi üchün minnetdarliqini bildürüsh, yaki uning hazirqi bayliqlirining molluqini bildürüsh üchün shundaq qilghan.