15
Yoqalghan qoy we yaxshi padichi toghrisidiki temsil
Mat. 18:12-14
Emdi bajgirlar we bashqa gunahkarlarning hemmisi uning sözini anglashqa uning etrapigha olashmaqta idi.Mat. 9:10; Mar. 2:15; Luqa 5:29. Lékin Perisiyler bilen Tewrat ustazliri ghudungshup:
— Bu adem gunahkarlarni qarshi alidu we ular bilen hemdastixan olturidu! — déyishti. Shunga u ulargha munu temsilni sözlep berdi: «shunga u ulargha munu temsilni sözlep berdi...» — «mushu temsil»: — bir temsil, démek. 15-babta üch temsildek körünsimu, emeliyette üch temsil peqet birla menini ipadileydu. Shunga ularni «birla temsil» dep qaraymiz.
— Eger aranglarda bireylenning yüz tuyaq qoyi bolup, ulardin biri yitip ketse, toqsan toqquzini chölde qoyup qoyup yitip ketkinini tapquche izdimesmu? Uni tépiwalghanda, shadlan’ghan halda mürisige artidu; andin öyige élip kélip, yar-buraderliri bilen qolum-qoshnilirini chaqirip, ulargha: «Men yitken qoyumni tépiwaldim, méning bilen teng shadlininglar!» deydu. Men silerge shuni éytayki, shuninggha oxshash, towa qiliwatqan bir gunahkar üchün ershte zor xursenlik bolidu; bu xursenlik towigha mohtaj bolmighan toqsan toqquz heqqaniy kishidin bolghan xursenliktin köp artuqtur.Luqa 5:32.
 
Yittirgen tengge toghrisidiki temsil
— Yaki bir ayalning on kümüsh dinari bolup, bir dinarni yoqitip qoysa, chiraghni yéqip, taki uni tapquche öyni süpürüp, zen qoyup izdimesmu?«bir ayalning on kümüsh dinari bolup...» — «kümüsh dinar» bolsa grék tilida «draqma». «draqma» bir dinargha barawer bolghan pul birliki. Uni tapqanda yar-burader, qolum-qoshnlirini chaqirip, ulargha: «Méning bilen teng shadlininglar, chünki men yoqitip qoyghan dinarimni tépiwaldim» — deydu. 10 Men silerge shuni éytayki, shuninggha oxshash towa qiliwatqan bir gunahkar üchün Xudaning perishtilirining arisida xursenlik bolidu. «towa qiliwatqan ...» — towa qilish emeliyette (meyli nahayiti qisqa bolsun) bir jeryan, elwette. «Xudaning perishtilirining arisida» — grék tilida «Xudaning perishtilirining aldida». Bu ibaridin puritiliduki, Xuda Özi «tenggisini tapqan ayal»dek xursen bolidu we perishtilermu uning xursenlikidin teng behrimen bolidu.
 
Méhir-shepqetlik ata toghrisidiki temsil
11 U sözini dawam qilip mundaq dédi:
— Melum bir ademning ikki oghli bar iken. 12 Kichik oghli atisigha: «Ey ata, mal-mülüktin tégishlik ülüshümni hazirla manga bergin» dep éytiptu. We u öz mal-mülüklirini ikkisige teqsim qilip bériptu.«Ey ata, mal-mülüktin tégishlik ülüshümni hazirla manga bergin» — démisekmu, bundaq telep éghir hörmetsizlik bolidu. «Qöshumche söz»imiznimu körüng. «u öz mal-mülüklirini ikkisige teqsim qilip bériptu» — «öz mal-mülükliri» grék ilida «uning hayatini» yaki «uning tirikchilikini».
Tewrat qanuni boyiche tunji oghligha teqsim qilin’ghan miras kenjisiningkidin ikki hesse köp bolidu.
13 Uzun ötmeyla, kichik oghli bar-yoqini yighishturup, yiraq bir yurtqa seper qiliptu. U u yerde eysh-ishretlik ichide turmush kechürüp mal-dunyasini buzup-chéchiptu. «Uzun ötmeyla, kichik oghli bar-yoqini yighishturup, yiraq bir yurtqa seper qiliptu» — «uzun ötmeyla» (grék tilida «köp kün ötmeyla») — kenji oghul telipi tüpeylidin jemiiyet aldida intayin nepretlik bolatti. 14 Del u bar-yoqini serp qilip tügetken waqtida, u yurtta qattiq acharchiliq bolup, u xélila qisilchiliqta qaptu. 15 Shuning bilen u bérip, shu yurtning bir puqrasigha medikar bolup yalliniptu; u uni étizliqigha choshqa béqishqa ewetiptu. «...shu yurtning bir puqrasigha medikar bolup yalliniptu» — grék tilida ««.. shu yurtning bir puqrasigha qatnishiptu» bilen ipadilinidu. «u uni étizliqigha choshqa béqishqa ewetiptu» — démisekmu, bu choshqilarning igisi Yehudiy emes; bundaq xizmet Yehudiy yigitke nisbeten intayin yirginchlik bolatti. 16 U hetta qorsiqini choshqilarning yémi bolghan purchaq posti bilen toyghuzushqa teqezza boptu; lékin héchkim uninggha héchnerse bermeptu.
17 Axir bérip u hoshini tépip: «Atamning shunche köp medikarlirining aldidin yémek-ichmek éship-téship turidu; lékin men bolsam bu yerde achliqtin öley dep qaldim! 18 Ornumdin turup, atamning aldigha bérip uninggha: Ey ata, men ershning aldidimu we séning aldingdimu gunah qildim. 19 Emdi séning oghlung atilishqa layiq emesmen. Méni medikarliring süpitide qobul qilghaysen! — deymen» dep oylaptu. 20 Shuning bilen ornidin turup atisining aldigha qaytip méngiptu. Lékin atisi yiraqtinla uni körüp uninggha ichi aghritip, aldigha yügürüp chiqip, uning boynigha ésilip uni söyüp kétiptu. «Atisi yiraqtinla uni körüp uninggha ichi aghritip, aldigha yügürüp chiqip...» — démisekmu, bu atining jemiiyet aldida yügürüshi, we shundaqla buni az dep oghlini qarshi élishqa yügürüshi «mötiwer kishining salapitige muwapiq emes» dep qarilatti. «Qöshumche söz»imiznimu körüng.  Ros. 2:39; Ef. 2:12,17. 21 Oghli: «Ata, men ershning aldidimu, séning aldingdimu gunah qildim. Emdi séning oghlung atilishqa layiq emesmen» — deptu. 22 Biraq atisi chakarlirigha: «Derhal eng ésil tonni ekélip uninggha kiydürünglar, qoligha üzük sélinglar, putlirigha ayagh kiydürüngler; 23 we bordaq torpaqni ekélip soyunglar; andin obdan yep, rawurus tebrikleyli! 24 Chünki méning bu oghlum ölgenidi, tirildi, yitip ketkenidi, tépildi!» — deptu. Andin ular tebrikleshkili bashlaptu.
25 Emdi chong oghli étizgha ketkeniken. U qaytip kéliwétip öyge yéqin kelgende neghme-nawa bilen ussulning awazini anglaptu. 26 U chakarlardin birini chaqirip, uningdin néme ish boluwatqinini soraptu.
27 Chakar uninggha: Ukang keldi we atang uni saq-salamet tépiwalghanliqi üchün bordaq torpaqni soydi» deptu. 28 Lékin chong oghli xapa bolup, öyge kirgili unimaptu. We atisi chiqip uning öyge kirishini ötünüptu. 29 Emma u atisigha jawab bérip: «Qara! Men shunche yildin béri quldek xizmitingde boldum, esla héchbir emringdin chiqip baqmidim. Biraq sen manga el-aghinilirim bilen xush qilghili héchqachan birer oghlaqmu bermiding! 30 Lékin séning mal-mülükliringni pahishilerge xejlep tügetken bu oghlung qaytip kelgende, sen uning üchün bordaq torpaqni soyupsen» — deptu. «séning mal-mülükliringni pahishilerge xejlep tügetken» — grék tilida «séning mal-mülükliringni pahishilerge xejlep yewetken». 31 Biraq atisi yene uninggha: «Ey oghlum, sen herdaim méning yénimdisen we méning barliqim séningkidur. 32 Emdi tebriklep shadlinishqa layiqtur; chünki bu séning ukang ölgenidi, tirildi, yoqilip ketkenidi, tépildi» — deptu.«Emdi tebriklep shadlinishqa layiqtur; chünki bu séning ukang ölgenidi, tirildi, yoqilip ketkenidi, tépildi» — 15-babtiki üch qisimliq temsilning mol telimi üstide «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.
 
 

15:1 Mat. 9:10; Mar. 2:15; Luqa 5:29.

15:3 «shunga u ulargha munu temsilni sözlep berdi...» — «mushu temsil»: — bir temsil, démek. 15-babta üch temsildek körünsimu, emeliyette üch temsil peqet birla menini ipadileydu. Shunga ularni «birla temsil» dep qaraymiz.

15:7 Luqa 5:32.

15:8 «bir ayalning on kümüsh dinari bolup...» — «kümüsh dinar» bolsa grék tilida «draqma». «draqma» bir dinargha barawer bolghan pul birliki.

15:10 «towa qiliwatqan ...» — towa qilish emeliyette (meyli nahayiti qisqa bolsun) bir jeryan, elwette. «Xudaning perishtilirining arisida» — grék tilida «Xudaning perishtilirining aldida». Bu ibaridin puritiliduki, Xuda Özi «tenggisini tapqan ayal»dek xursen bolidu we perishtilermu uning xursenlikidin teng behrimen bolidu.

15:12 «Ey ata, mal-mülüktin tégishlik ülüshümni hazirla manga bergin» — démisekmu, bundaq telep éghir hörmetsizlik bolidu. «Qöshumche söz»imiznimu körüng. «u öz mal-mülüklirini ikkisige teqsim qilip bériptu» — «öz mal-mülükliri» grék ilida «uning hayatini» yaki «uning tirikchilikini». Tewrat qanuni boyiche tunji oghligha teqsim qilin’ghan miras kenjisiningkidin ikki hesse köp bolidu.

15:13 «Uzun ötmeyla, kichik oghli bar-yoqini yighishturup, yiraq bir yurtqa seper qiliptu» — «uzun ötmeyla» (grék tilida «köp kün ötmeyla») — kenji oghul telipi tüpeylidin jemiiyet aldida intayin nepretlik bolatti.

15:15 «...shu yurtning bir puqrasigha medikar bolup yalliniptu» — grék tilida ««.. shu yurtning bir puqrasigha qatnishiptu» bilen ipadilinidu. «u uni étizliqigha choshqa béqishqa ewetiptu» — démisekmu, bu choshqilarning igisi Yehudiy emes; bundaq xizmet Yehudiy yigitke nisbeten intayin yirginchlik bolatti.

15:20 «Atisi yiraqtinla uni körüp uninggha ichi aghritip, aldigha yügürüp chiqip...» — démisekmu, bu atining jemiiyet aldida yügürüshi, we shundaqla buni az dep oghlini qarshi élishqa yügürüshi «mötiwer kishining salapitige muwapiq emes» dep qarilatti. «Qöshumche söz»imiznimu körüng.

15:20 Ros. 2:39; Ef. 2:12,17.

15:30 «séning mal-mülükliringni pahishilerge xejlep tügetken» — grék tilida «séning mal-mülükliringni pahishilerge xejlep yewetken».

15:32 «Emdi tebriklep shadlinishqa layiqtur; chünki bu séning ukang ölgenidi, tirildi, yoqilip ketkenidi, tépildi» — 15-babtiki üch qisimliq temsilning mol telimi üstide «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.