6
Israilning gunaⱨ ⱪilixi, jazalinixi; Hudaning Gideonni ⱨakimliⱪⱪa qaⱪirixi
1 Israillar Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ rǝzil bolƣanni ⱪildi; xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar ularni yǝttǝ yilƣiqǝ Midiyaniylarning ⱪoliƣa tapxurup bǝrdi. 2 U waⱪitta Midiyaniylar Israilning üstidin ƣalib kelip, Israil Midiyaniylarning sǝwǝbidin ɵzliri üqün taƣlardin, ɵngkürlǝrdin wǝ ⱪoram taxlardin panaⱨ jaylarni yasidi.□«ⱪoram taxlardin panaⱨ jaylarni yasidi» — yaki «ⱪorƣanlardin panaⱨ jaylarni yasidi». Ibraniy tilida «istiⱨkamliⱪ jaylardin panaⱨ jaylarni yasidi».
3 Ⱨǝr ⱪetim Israillar uruⱪ teriƣanda xundaⱪ bolattiki, Midiyaniylar, Amalǝkiylǝr wǝ mǝxriⱪtikilǝr kelip ularƣa ⱨujum ⱪilatti. 4 Ularƣa ⱨujum ⱪilixⱪa bargaⱨlarni tikip, zemindiki ⱨosulni wǝyran ⱪilip, Gazaƣiqǝ Israilƣa ⱨeqⱪandaⱪ axliⱪ ⱪaldurmay, ularning ⱪoy, kala, exǝklirinimu elip ketǝtti. 5 Qünki ular qekǝtkilǝrdǝk kɵp bolup, ɵz mal-qarwiliri wǝ qedirlirini elip kelǝtti; ularning adǝmliri wǝ tɵgiliri san-sanaⱪsiz bolup, zeminni wǝyran ⱪilix üqün tajawuz ⱪilatti. 6 Xuning bilǝn Israil Midiyaniylarning aldida tolimu har ⱨalǝtkǝ qüxüp ⱪaldi; andin Israillar Pǝrwǝrdigarƣa nalǝ-pǝryad kɵtürdi.
7 Midiyaniylarning dǝstidin Israil Pǝrwǝrdigarƣa pǝryad kɵtürginidǝ xundaⱪ boldiki, 8 Pǝrwǝrdigar Israilƣa bir pǝyƣǝmbǝrni ǝwǝtti. U kelip ularƣa: — Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Mǝn silǝrni Misirdin qiⱪirip, «ⱪulluⱪ makani»din elip qiⱪⱪanidim; 9 silǝrni misirliⱪlarning ⱪolidin, xundaⱪla silǝrgǝ barliⱪ zulum ⱪilƣuqilarning ⱪolidin ⱪutⱪuzup, ularni aldinglardin ⱪoƣliwetip, ularning zeminini silǝrgǝ bǝrdim 10 wǝ silǝrgǝ: «Mana, Mǝn Pǝrwǝrdigar silǝrning Hudayinglardurmǝn; silǝr Amoriylarning zeminida turƣininglar bilǝn ularning ilaⱨliridin ⱪorⱪmanglar» degǝnidim. Lekin silǝr Mening awazimƣa ⱪulaⱪ salmidinglar», — dedi.■ 2Pad. 17:35, 38
11 Andin Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi kelip Ofraⱨ degǝn jayda Abiezǝr jǝmǝtidiki Yoaxⱪa tǝwǝ bolƣan dub dǝrihining tüwidǝ olturdi. U waⱪitta Yoaxning oƣli Gideon Midiyaniylarning bulangqiliⱪidin saⱪlinix üqün xarab kɵlqiki iqidǝ buƣday tepiwatatti.□«... xarab kɵlqiki iqidǝ buƣday tepiwatatti» — xarab kɵqlikidǝ buƣday tepix tolimu ⱪolaysiz, ǝlwǝttǝ; bu Gideonning Midiyaniylardin ⱪorⱪⱪanliⱪini kɵrsitidu.
12 Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi uningƣa kɵrünüp: — Əy jasarǝtlik palwan, Pǝrwǝrdigar sǝn bilǝn billidur! — dedi.
13 Gideon uningƣa jawab berip: — I hojam, ǝgǝr Pǝrwǝrdigar biz bilǝn billǝ bolƣan bolsa, bu kɵrgülüklǝr nemixⱪa üstimizgǝ kǝldi? Ata-bowilirimiz bizgǝ sɵzlǝp bǝrgǝn uning barliⱪ mɵjiziliri ⱪeni? Bular toƣrisida ata-bowilirimiz: «Mana, Pǝrwǝrdigar bizni Misirdin qiⱪirip kǝlmigǝnmidi?» — dedi. Lekin bügünki kündǝ Pǝrwǝrdigar bizni taxlap, Midiyanning ⱪoliƣa tapxurup bǝrdi! — dedi.
14 Pǝrwǝrdigar uningƣa ⱪarap: — Sǝn muxu küqünggǝ tayinip, berip Israilni Midiyanning ⱪolidin ⱪutⱪuzƣin! Mana, Mǝn seni ǝwǝtkǝn ǝmǝsmu? — dedi.■1Sam. 12:11; Ibr. 11:32
15 Gideon Uningƣa: — I Rǝb, mǝn Israilni ⱪandaⱪ ⱪutⱪuzalaymǝn? Mening ailǝm bolsa Manassǝⱨ ⱪǝbilisi iqidǝ ǝng namriti, ɵzüm atamning jǝmǝtidǝ ǝng kiqikidurmǝn, — dedi.
16 Pǝrwǝrdigar uningƣa: — Mǝn jǝzmǝn sǝn bilǝn billǝ bolimǝn; xunga sǝn Midiyanlarni bir adǝmni urƣandǝk urup ⱪirisǝn, — dedi.
17 Gideon Uningƣa iltija ⱪilip: — Mǝn nǝziringdǝ iltipat tapⱪan bolsam, mǝn bilǝn sɵzlǝxküqining ⱨǝⱪiⱪǝtǝn Sǝn Ɵzüng ikǝnlikigǝ bir alamǝt kɵrsǝtkǝysǝn; 18 ɵtünimǝn, mǝn yenip kelip ɵz ⱨǝdiyǝ-ⱪurbanliⱪimni aldingƣa ⱪoyƣuqǝ bu yǝrdin kǝtmigǝysǝn, — dedi.
U jawab berip: — Sǝn yenip kǝlgüqǝ kütimǝn, dedi.
19 Gideon berip ɵygǝ kirip bir oƣlaⱪni tǝyyarlap, bir ǝfaⱨ esil undin petir nan pixurup, gɵxni sewǝtkǝ selip, xorpisini koriƣa usup bularni uning ⱪexiƣa elip kelip, uningƣa sundi (U tehiqǝ dub dǝrihining tüwidǝ olturatti).□«bir ǝfaⱨ» — 22 litr. Axliⱪ az bolƣan künlǝrdǝ namrat bir ailǝ üqün bu naⱨayiti qong bir ⱨǝdiyǝ-ⱪurbanliⱪ bolatti. 20 Andin Hudaning Pǝrixtisi uningƣa: — Bu gɵx bilǝn petir nanlarni elip berip, muxu yǝrdiki ⱪoram taxning üstigǝ ⱪoyup, xorpini tɵkkin, — dewidi, u xundaⱪ ⱪildi. 21 Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi ⱪolidiki ⱨasini uzitip uqini gɵx bilǝn petir nanlarƣa tǝkküziwidi, ⱪoram taxtin ot qiⱪip, gɵx bilǝn petir nanlarni yǝp kǝtti. Xu ⱨaman Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisimu uning kɵzidin ƣayib boldi.
22 Xuning bilǝn Gideon uning Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi ikǝnlikini bilip: — Apla, i Rǝb Pǝrwǝrdigar! Qataⱪ boldi, qünki mǝn Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi bilǝn yüzmuyüz kɵrüxüp ⱪaldim...! — dedi.
23 Lekin Pǝrwǝrdigar uningƣa: — Hatirjǝm bolƣin! Ⱪorⱪmiƣin, ɵlmǝysǝn, — dedi.□«Hatirjǝm bolƣin» — ibraniy tilida «Xalom elǝykum!» (Salamuǝlǝykum). Ibraniy tilida mǝnisi adǝttǝ «sanga aman-salamǝtlik bolƣay!».
24 Xuning bilǝn Gideon Pǝrwǝrdigarƣa atap u yǝrdǝ bir ⱪurbangaⱨ yasap, uning ismini «Yaⱨwǝⱨ-xalom» dǝp atidi. Bu ⱪurbangaⱨ ta bügüngiqǝ Abiezǝr jǝmǝtining Ofraⱨ degǝn jayida bar.□«Yaⱨwǝⱨ-xalom» — buning mǝnisi: «Pǝrwǝrdigar hatirjǝmliktur».
25 U keqisi Pǝrwǝrdigar uningƣa: — Sǝn atangning qong buⱪisi wǝ yǝttǝ yaxliⱪ ikkinqi buⱪisini elip atangƣa tǝwǝ bolƣan Baal ⱪurbangaⱨini ɵrüp, uning yenidiki Axǝraⱨ butini kesiwǝtkin. □«Sǝn atangning buⱪisi wǝ yǝttǝ yaxliⱪ ikkinqi buⱪisini elip...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Sǝn atangning yax buⱪisini, yǝni uning yǝttǝ yaxliⱪ ikkinqi buⱪisini elip,...». «Baal ⱪurbangaⱨini ɵrüp...» — Baalƣa atalƣan ⱪurbangaⱨ bǝk qong bolsa kerǝk. Ikki buⱪa bǝlkim ⱪurbangaⱨni tartip ɵrüx üqün kerǝk boluxi mumkin. «...uning yenidiki Axǝraⱨ butini kesiwǝtkin» — ««Axǝraⱨ»lar toƣruluⱪ 2:13 wǝ izaⱨatini kɵrüng. 26 Andin muxu ⱪorƣanning üstigǝ Pǝrwǝrdigar Hudayingƣa atalƣan, bǝlgilǝngǝn rǝsim boyiqǝ bir ⱪurbangaⱨ yasap, ikkinqi bir buⱪini elip, ɵzüng kesiwǝtkǝn Axǝraⱨning parqilirini otun ⱪilip ⱪalap, uni kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪilƣin, — dedi.□«...muxu ⱪorƣanning üstigǝ...» — yaki «...ⱪoram texining üstigǝ...» «bǝlgilǝngǝn rǝsim boyiqǝ» — «Ⱪan.» 25:6-7ni kɵrüng. «ɵzüng kesiwǝtkǝn Axǝraⱨning parqilirini otun ⱪilip ⱪalap, uni kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪilƣin» — 2:5 wǝ izaⱨatini kɵrüng. Pǝrwǝrdigarning pǝrixtisi yaki Pǝrwǝrdigar Ɵzi mɵmin bǝndilirigǝ kɵrüngǝn yǝrlǝrdǝ, u ⱪurbangaⱨlar wǝ ⱪurbanliⱪlar toƣrisidiki bekitkǝn bǝlgilimilǝr bǝzidǝ baxⱪiqǝ boluxi mumkin. Gǝrqǝ xu yǝr Pǝrwǝrdigar Israillarƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilix üqün rǝsmiy bekitkǝn jay bolmisimu, xundaⱪla Gideon ɵzi kaⱨin bolmisimu, Huda bǝribir ɵzi bekitkǝn bǝlgilimilirigǝ ɵzi igidur; uning Gideonƣa ⱪilƣan bu ǝmrliri ɵzining xundaⱪ pǝwⱪul’addǝ jiddiy ǝⱨwallarda gaⱨi waⱪitlarda ɵz bǝlgilimilirini ɵzgǝrtidiƣanliⱪini ispatlaydu.
27 Xuning bilǝn Gideon ɵz hizmǝtqiliridin on adǝmni elip berip, Pǝrwǝrdigarning ɵzigǝ eytⱪinidǝk ⱪildi; lekin u atisining ɵyidikilǝrdin wǝ xǝⱨǝr adǝmliridin ⱪorⱪⱪini üqün, u bu ixni kündüzi ⱪilmay, keqisi ⱪildi. 28 Ətisi sǝⱨǝrdǝ xǝⱨǝr hǝlⱪi ⱪopup ⱪarisa, mana, Baal ⱪurbangaⱨi ɵrüwetilgǝn, uning yenidiki Axǝraⱨ buti kesiwetilgǝnidi wǝ yengi yasalƣan ⱪurbangaⱨning üstidǝ ikkinqi buⱪa ⱪurbanliⱪ ⱪilinƣanidi. 29 Buni kɵrüp ular bir-birigǝ: — Bu ixni kim ⱪilƣandu? — deyixti. Ular sürüxtüriwidi, buni Yoaxning oƣli Gideonning ⱪilƣanliⱪi mǝlum boldi. 30 Xuning üqün xǝⱨǝrning adǝmliri Yoaxⱪa: — Oƣlungni qiⱪirip bǝrgin! U Baal ⱪurbangaⱨini ɵrüp, uning yenidiki Axǝraⱨni kesiwǝtkini üqün ɵltürülsun! — dedi.
31 Biraⱪ Yoax ɵzigǝ ⱪarxilixixⱪa turƣan kɵpqilikkǝ jawab berip: — Silǝr Baal üqün dǝwalaxmaⱪqimusilǝr? Silǝr uni ⱪutⱪuzmaⱪqimu? Kimki uning toƣrisida dǝwalaxsa ǝtigǝ ⱪalmay ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun! Əgǝr Baal dǝrwǝⱪǝ bir huda bolsa, undaⱪta uning ⱪurbangaⱨini birsi ɵrüwǝtkini üqün, u xu adǝm bilǝn ɵzi dǝwalaxsun! — dedi.□«Silǝr Baal üqün dǝwalaxmaⱪqimusilǝr?» — yaki «Silǝr Baal üqün jǝng ⱪilmaⱪqimusilǝr?». «...ǝtigǝ ⱪalmay ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun!» — yaki «...muxu ǝtigǝndila ⱪalmay ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun!».
32 Bu sǝwǝbtin atisi Gideonni «Yǝrubbaal» dǝp atidi, qünki atisi: «U Baalning ⱪurbangaⱨini ɵrüwǝtkini üqün, Baal ɵzi uning bilǝn dǝwalaxsun!» degǝnidi.□«Bu sǝwǝbtin atisi...» — ibraniy tilida «Bu sǝwǝbtin u...» yaki «Bu sǝwǝbtin ular...». «Yǝrubbaal» — bu isimning mǝnisi: «Baalning ɵzi uning bilǝn jǝng ⱪilsun!» (yaki «dǝwalaxsun!»).
33 Əmma Midiyan, Amalǝklǝr wǝ mǝxriⱪtikilǝrning ⱨǝmmisi yiƣilip, Iordan dǝryasidin ɵtüp Yizrǝǝl jilƣisida qedirlirini tikixti. 34 U waⱪitta Pǝrwǝrdigarning Roⱨi Gideonning üstigǝ qüxti; u kanay qeliwidi, Abiezǝr jǝmǝtidikilǝr yiƣilip uning kǝynidin ǝgixip mangdi. 35 Andin u ǝlqilǝrni Manassǝⱨning zeminiƣa berip, u yǝrni aylinip kelixkǝ ǝwǝtiwidi, Manassǝⱨlǝr yiƣilip uningƣa ǝgixip kǝldi. U Axirlarƣa, Zǝbulunlarƣa wǝ Naftalilarƣa ǝlqi ǝwǝtiwidi, ularmu uning aldiƣa qiⱪixti.
Gideonning Hudadin ikki ⱪetim alamǝt sorixi
36 Gideon Hudaƣa: — Əgǝr Sǝn ⱨǝⱪiⱪǝtǝn eytⱪiningdǝk mening ⱪolum bilǝn Israilni ⱪutⱪuzidiƣan bolsang, 37 Undaⱪta mana, mǝn hamanƣa bir parqǝ ⱪoy terisi ⱪoyup ⱪoyimǝn; ǝgǝr pǝⱪǝt terining üstigila xǝbnǝm qüxüp, qɵrisidiki yǝrlǝrning ⱨǝmmisi ⱪuruⱪ tursa, mǝn Ɵzüng eytⱪiningdǝk mening ⱪolum arⱪiliⱪ Israilni ⱪutⱪuzmaⱪqi bolƣiningni bilimǝn, — dedi.
38 Ix dǝrwǝⱪǝ xundaⱪ boldi. Ətisi sǝⱨǝrdǝ Gideon ⱪopup, yungni siⱪiwidi, liⱪ bir piyalǝ xǝbnǝm süyi qiⱪti.
39 Andin Gideon Hudaƣa yǝnǝ: Ƣǝzipingni manga ⱪozƣimiƣaysǝn, mǝn pǝⱪǝt muxu bir ⱪetimla dǝymǝn! Sǝndin ɵtünǝy, mǝn pǝⱪǝt yǝnǝ bu ⱪetim bu terǝ bilǝn sinap baⱪay; iltija ⱪilimǝnki, ǝmdi bu ⱪetim pǝⱪǝt terǝ ⱪuruⱪ bolup, qɵrisidiki yǝrning ⱨǝmmisigǝ xǝbnǝm qüxkǝy, — dedi.■Yar. 18:32
40 Bu keqisimu Huda xundaⱪ ⱪildi; dǝrwǝⱪǝ pǝⱪǝt terila ⱪuruⱪ bolup, qɵrisidiki yǝrning ⱨǝmmisigǝ xǝbnǝm qüxkǝnidi.
□6:2 «ⱪoram taxlardin panaⱨ jaylarni yasidi» — yaki «ⱪorƣanlardin panaⱨ jaylarni yasidi». Ibraniy tilida «istiⱨkamliⱪ jaylardin panaⱨ jaylarni yasidi».
■6:10 2Pad. 17:35, 38
□6:11 «... xarab kɵlqiki iqidǝ buƣday tepiwatatti» — xarab kɵqlikidǝ buƣday tepix tolimu ⱪolaysiz, ǝlwǝttǝ; bu Gideonning Midiyaniylardin ⱪorⱪⱪanliⱪini kɵrsitidu.
□6:19 «bir ǝfaⱨ» — 22 litr. Axliⱪ az bolƣan künlǝrdǝ namrat bir ailǝ üqün bu naⱨayiti qong bir ⱨǝdiyǝ-ⱪurbanliⱪ bolatti.
□6:23 «Hatirjǝm bolƣin» — ibraniy tilida «Xalom elǝykum!» (Salamuǝlǝykum). Ibraniy tilida mǝnisi adǝttǝ «sanga aman-salamǝtlik bolƣay!».
□6:24 «Yaⱨwǝⱨ-xalom» — buning mǝnisi: «Pǝrwǝrdigar hatirjǝmliktur».
□6:25 «Sǝn atangning buⱪisi wǝ yǝttǝ yaxliⱪ ikkinqi buⱪisini elip...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Sǝn atangning yax buⱪisini, yǝni uning yǝttǝ yaxliⱪ ikkinqi buⱪisini elip,...». «Baal ⱪurbangaⱨini ɵrüp...» — Baalƣa atalƣan ⱪurbangaⱨ bǝk qong bolsa kerǝk. Ikki buⱪa bǝlkim ⱪurbangaⱨni tartip ɵrüx üqün kerǝk boluxi mumkin. «...uning yenidiki Axǝraⱨ butini kesiwǝtkin» — ««Axǝraⱨ»lar toƣruluⱪ 2:13 wǝ izaⱨatini kɵrüng.
□6:26 «...muxu ⱪorƣanning üstigǝ...» — yaki «...ⱪoram texining üstigǝ...» «bǝlgilǝngǝn rǝsim boyiqǝ» — «Ⱪan.» 25:6-7ni kɵrüng. «ɵzüng kesiwǝtkǝn Axǝraⱨning parqilirini otun ⱪilip ⱪalap, uni kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪilƣin» — 2:5 wǝ izaⱨatini kɵrüng. Pǝrwǝrdigarning pǝrixtisi yaki Pǝrwǝrdigar Ɵzi mɵmin bǝndilirigǝ kɵrüngǝn yǝrlǝrdǝ, u ⱪurbangaⱨlar wǝ ⱪurbanliⱪlar toƣrisidiki bekitkǝn bǝlgilimilǝr bǝzidǝ baxⱪiqǝ boluxi mumkin. Gǝrqǝ xu yǝr Pǝrwǝrdigar Israillarƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilix üqün rǝsmiy bekitkǝn jay bolmisimu, xundaⱪla Gideon ɵzi kaⱨin bolmisimu, Huda bǝribir ɵzi bekitkǝn bǝlgilimilirigǝ ɵzi igidur; uning Gideonƣa ⱪilƣan bu ǝmrliri ɵzining xundaⱪ pǝwⱪul’addǝ jiddiy ǝⱨwallarda gaⱨi waⱪitlarda ɵz bǝlgilimilirini ɵzgǝrtidiƣanliⱪini ispatlaydu.
□6:31 «Silǝr Baal üqün dǝwalaxmaⱪqimusilǝr?» — yaki «Silǝr Baal üqün jǝng ⱪilmaⱪqimusilǝr?». «...ǝtigǝ ⱪalmay ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun!» — yaki «...muxu ǝtigǝndila ⱪalmay ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun!».
□6:32 «Bu sǝwǝbtin atisi...» — ibraniy tilida «Bu sǝwǝbtin u...» yaki «Bu sǝwǝbtin ular...». «Yǝrubbaal» — bu isimning mǝnisi: «Baalning ɵzi uning bilǝn jǝng ⱪilsun!» (yaki «dǝwalaxsun!»).